ភ្នំពេញៈ ប្រទេសកម្ពុជាកំពុងសិក្សាមុខទំនិញប្រមាណ ៥០ ដើម្បីរៀបចំជាយុទ្ធសាស្ត្រពាណិជ្ជកម្មក្នុងការចាប់យកទីផ្សារជាអតិបរមាពីកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីទ្វេភាគី (FTA) កម្ពុជា-ចិន ព្រមទាំងពីដៃគូពាណិជ្ជកម្មធំៗលើពិភពលោក។
លោក ប៉ែន សុវិជាតិ អនុរដ្ឋលេខាធិការក្រសួងពាណិជ្ជកម្មកាលពីថ្ងៃទី ៨ ខែមករា បានដឹកនាំកិច្ចប្រជុំស្តីពីការរៀបចំយុទ្ធសាស្ត្រពាណិជ្ជកម្មដើម្បីទាញយកប្រយោជន៍ជាអតិបរមាពីកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីរវាងកម្ពុជា-ចិន និងពីដៃគូពាណិជ្ជកម្មផ្សេងៗទៀត។
លោក សុវិជាតិ បានប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ កាលពីថ្ងៃអាទិត្យថា លោករដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ប៉ាន សូរស័ក្តិ បានណែនាំឱ្យក្រុមការងារត្រូវបង្កើតតារាងម៉ាទ្រិច (Matrix) ដោយរាយមុខទំនិញចំនួន ៥០ មុខ ដើម្បីសិក្សាលើរបាំងបច្ចេកទេស របាំងពន្ធគយ និងភាពអនុគ្រោះពន្ធនានានៃកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មរវាងកម្ពុជា-ចិនដែលជាគំរូសម្រាប់ការសិក្សា។
លោក សុវិជាតិ បានឱ្យដឹងថា ការរៀបចំយុទ្ធសាស្ត្រពាណិជ្ជកម្មត្រូវបានធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណងដើម្បីជំរុញការនាំចេញរបស់កម្ពុជាទៅទីផ្សារប្រទេសចិនឱ្យបានជាអតិបរមា ព្រមទាំងជាមួយបណ្តាប្រទេសជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មរបស់កម្ពុជាផងដែរ។ លោកបានឱ្យដឹងថា ក្រុមការងាររបស់ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មកំពុងសិក្សាពីទីផ្សារប្រទេសចិនថា តើអាចស្រូបបានទំនិញអ្វីខ្លះ? ហើយថាតើតម្រូវការទីផ្សារពិភពលោកនៅមានឬទេ?
លោកថ្លែងថា៖ «យើងមានទំនិញកសិកម្មសំខាន់ៗដូចជា បន្លែ ផ្លែឈើ គ្រាប់ធញ្ញជាតិ សត្វរស់ និងសាច់សត្វ ជាដើមដែលសុទ្ធតែជាមុខសញ្ញារបស់យើងសម្រាប់នាំទៅកាន់ទីផ្សារប្រទេសចិន ដោយមុខទំនិញទាំងអស់នេះទទួលបានអត្រាពន្ធសូន្យតាមរយៈកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីទ្វេភាគីរវាងកម្ពុជា-ចិន»។
លោកឱ្យដឹងទៀតថា ចំពោះទំនិញកម្ពុជាដែលមានស្រាប់ ហើយជាទំនិញមានសក្តានុពលខ្លាំងរួមមានផលិតផលស្បែកជើង សម្លៀកបំពាក់ ផលិតផលធ្វើដំណើរក៏កម្ពុជានៅតែបន្តជំរុញទីផ្សារ ព្រោះវាជាប្រភពចំណូលដ៏ចម្បងពីការនាំចេញទៅទីផ្សារធំៗលើពិភពលោក។ ទោះបីយ៉ាងណា ការសិក្សានេះមិនទាន់ចេញជារូបរាងនៅឡើយទេ ដោយសង្ឃឹមថានឹងបញ្ចប់ឆាប់ៗនេះ។
លោកបន្ថែមថា៖ «មុខទំនិញ ១ ទៀតនៅក្នុងឧស្សាហកម្មសហគ្រាសខ្នាតតូច និងមធ្យម ព្រមទាំងផលិតផលឧស្សាហកម្មក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស ដូចជាគ្រឿងផ្គុំយានយន្ត និងគ្រឿងផ្គុំអគ្គិសនីស្ថិតនៅក្នុងបញ្ជីមុខទំនិញទាំងនេះ ដែលយើងកំពុងសិក្សាជាយុទ្ធសាស្ត្រពាណិជ្ជកម្មផងដែរ»។
កម្ពុជា និងចិនបានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីជាមួយគ្នាកាលពីថ្ងៃទី ១២ ខែ តុលា ឆ្នាំ ២០២០ ដែលនឹងអនុញ្ញាតឱ្យកម្ពុជានាំទំនិញមួយចំនួនទៅប្រទេសចិនដោយមានអត្រាពន្ធសូន្យ។
ឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិនប្រចាំកម្ពុជាលោក Wang Wentian បានសរសេរអបអរសាទរក្នុងឱកាសឆ្នាំថ្មី ២០២១ ថា ភាគីចិននឹងពន្លឿននីតិវិធីនៃការត្រួតពិនិត្យដើម្បីទទួលបានចូលជាធរមាននៃកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីទ្វេភាគីចិន-កម្ពុជា។
លោកបានឱ្យដឹងទៀតថា ភាគីចិនក៏នឹងពន្លឿនអនុវត្តគម្រោងឃ្លាំងស្តុកស្រូវ និងគ្រឿងបរិក្ខារសម្ងួតដែលជាជំនួយដល់ភាគីកម្ពុជា ដើម្បីជួយដល់ផលិតផលកសិកម្មដែលមានគុណភាពខ្ពស់របស់កម្ពុជាអាចនាំចេញទៅចិនកាន់តែច្រើន។
លោកសរសេរថា៖ «ភាគីចិននឹងបន្តលើកទឹកចិត្តក្រុមហ៊ុនចិនមកវិនិយោគនៅកម្ពុជាបន្ថែមទៀត»។
លោកនាយករដ្ឋមន្ដ្រី ហ៊ុន សែន កាលពីចុងឆ្នាំ ២០២០ បានឱ្យដឹងថា ទំហំពាណិជ្ជកម្មសរុបរបស់កម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ ២០២០ មានចំនួន ៣២ ពាន់លានដុល្លារ នៅក្នុងនោះការនាំចេញសរុបរបស់កម្ពុជាមានប្រហែល ១៦ ពាន់លានដុល្លារ។
លោកបន្តថា កម្ពុជាទទួលបានកំណើនខ្ពស់លើផលិតផលកសិកម្មសំខាន់ៗទាំង ៧ ដែលមានតម្លៃ ៣,៨៨ ពាន់លានដុល្លារ ក្នុងនោះអង្ករមានតម្លៃ ៥១៤ លានដុល្លារ ដំឡូងមី ជាង ១ លានដុល្លារ ស្វាយចន្ទី តម្លៃ ២៨៨ លានដុល្លារ ស្វាយ តម្លៃ ៤៧៣ លានដុល្លារ ចេកដំបូងលឿង តម្លៃ ៥៥១ លានដុល្លារ មៀនប៉ៃលិន តម្លៃ ៥៧ លានដុល្លារ និងម្រេច តម្លៃ ២៥ លានដុល្លារ៕