ភ្នំពេញៈ ខណៈ​មាន​​ការ​លើក​ឡើង​​​ពី​មនុស្ស​យន្ត ម៉ាស៊ីន រ៉េអាក់ទ័រ នុយក្លេអ៊ែរ និង​ព័ត៌​មាន​វៃឆ្លាត​សិប្បនិម្មិត​នៅ​ក្នុង​ការ​ធ្វើ​បទបង្ហាញ​មួយ​ក្នុង​សន្និសីទ​បច្ចេកវិទ្យា​នៅ​រាជធានី​ភ្នំពេញ​​កាលពី​ម្សិលមិញ​អ្នក​ជំនាញ​អះអាង​ថា​កម្ពុជា​ពិត​ជា​មាន​ភាព​​យឺតយ៉ាវ​ក្នុង​ការ​ទទួល​យក​បច្ចេកវិទ្យា​ទាំងនេះ ដោយសារ​តែ​កង្វះ​ការអប់រំ​។

នៅក្នុង​សន្និសីទ​ចក្ខុវិស័យ​ប្រទេស​កម្ពុជា​ឆ្នាំ​ ២០១៨ ដែល​រៀបចំ​ដោយ វិទ្យាស្ថាន​បណ្តុះបណ្តាល និង​ស្រាវជ្រាវ​ដើម្បី​អភិវឌ្ឍន៍​កម្ពុជា (CDRI) និង​ធនាគារ ANZ Royal ក្រោម​ប្រធានបទ «​វិទ្យាសាស្ត្រ និង​បច្ចេកវិទ្យា​សម្រាប់​ឧស្សាហូបនីយកម្ម កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច និង​ការអភិវឌ្ឍ​ប្រទេស​កម្ពុជា​» កាលពី​ថ្ងៃ​ម្សិលមិញ​លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បាន​បញ្ជាក់​ថា​ទាក់ទង​នឹង​វិស័យ​វិទ្យាសាស្ត្រ និង​បច្ចេកវិទ្យា ការ​ចំណាយ​របស់​កម្ពុជា​ក្នុង​ការ​ស្រាវជ្រាវ និង​អភិវឌ្ឍន៍​នៅ​តិច​នៅ​ឡើយ​បើ​ធៀប​ទៅ​នឹង​ប្រទេស​ជិត​ខាង​។

លោក​បន្ត​ថា​កាលពី​ឆ្នាំ​ ២០១៥ កម្ពុជា​ចំណាយ​ត្រឹម ០,១២ ភាគរយ​នៃ GDP លើ​ការស្រាវជ្រាវ​ និង​អភិវឌ្ឍន៍​វិស័យ​វិទ្យាសាស្ត្រ និង​បច្ចេកវិទ្យា ខណៈ​ប្រទេស​ថៃ​ចំណាយ​ដល់​ទៅ ០,៦៣ ភាគរយ​នៃ GDP និង​ប្រទេស​ម៉ាឡេស៊ី​បាន​ចំណាយ​រហូត​ដល់​ទៅ​ ១,៣ នៃ GDP​។

លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​បន្ត​ថា​៖ «​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​បាន​ប្តេជ្ញា​ចិត្ត​បង្កើន​ចំណាយ​លើ​ការស្រាវជ្រាវ និង​អភិវឌ្ឍន៍​ឲ្យ​ដល់ ០,២០ ​ភាគរយ​នៃ​ផលិតផល​ក្នុង​ស្រុក​សរុប (GDP) នៅ​ឆ្នាំ​ ២០២០ បន្ត​ចំណាយ​ដល់​ ១ ភាគរយ​នៃ GDP នៅ​ឆ្នាំ ២០២៥ និង​ដល់ ១,៥ ភាគរយ [​នៃ GDP] នៅ​ឆ្នាំ​ ២០៣០»​។

បន្ទាប់ពី​សុន្ទរកថា​របស់​លោក​នាយករដ្ឋមន្ដ្រី ការពិភាក្សា​រវាង​ក្រុម​អ្នក​ជំនាញ​បច្ចេកវិទ្យា​មកពី​ប្រទេស​ម៉ាឡេស៊ី កូរ៉េ​ខាង​ត្បូង និង​សិង្ហបុរី ប្រទេស​អភិវឌ្ឍន៍​បចេ្ចកវិទ្យា​ភាគច្រើន​មួយ​ចំនួន​នៅក្នុង​តំបន់​នេះ​បាន​ផ្ដោត​លើ​ប្រធានបទ​តែ​មួយ​គឺ តម្រូវការ​ប្រព័ន្ធ​អប់រំ​កាន់តែ​ប្រសើរ​របស់​កម្ពុជា​។

លោក សុក ស៊ីផាន់ណា ប្រធាន​ក្រុមប្រឹក្សាភិបាល CDRI បាន​ឲ្យ​ដឹងថា គោលនយោបាយ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​កំពុង​ជម្នះ​ក្នុង​ការ​តាម​ឲ្យ​ទាន់​ភាពរីកចម្រើន​ថ្មីៗ​ខាង​បច្ចេកវិទ្យា ដោយសារ​តែ​កង្វះ​ការអប់រំ​ក្នុង​ចំណោម​ក្រុម​អ្នក​បង្កើត​ច្បាប់​។ លោក​ថ្លែង​​ថា​៖ «​យើង​បាន​ជជែក​អំពី​ការបង្កើត​ច្បាប់​ពាណិជ្ជកម្ម​អេឡិចត្រូនិក​កាលពី​ដើម​ទសវត្សរ៍ ២០០០ ហើយ​ពេល​នេះ​វា​គឺ​ឆ្នាំ​ ២០១៨ ហើយ​មិន​មាន​ច្បាប់​ពាណិជ្ជកម្ម​អេឡិចត្រូនិក​ទៀត​»​។

លោក​បន្ថែម​ថា មន្ដ្រី​រដ្ឋាភិបាល​មួយ​ចំនួន​មិន​បាន​យល់​ពី​ច្បាប់​នេះ​ទេ​។ អ្នក​កំពុង​និយាយ​ជា​មូលដ្ឋាន​អំពី​ច្បាប់​កិច្ចព្រមព្រៀង​ផ្នែក​អ៊ីនធឺណិត​។

លោក ឆែម រិទ្ធី ប្រធាន​ប្រតិបត្តិ CDRI បាន​ថ្លែង​ថា ការជ្រើសរើស​កន្លែង​ផ្តល់​មូលនិធិ​ដើម្បី​កែលម្អ​ការអប់រំ​ឲ្យ​មាន​ប្រសិទ្ធភាព​នោះ​គឺ​ពិបាក​។

លោក​បញ្ជាក់​ថា​៖ «​ធនធាន​គឺ​ខ្វះ​គ្រប់​កន្លែង យើង​ទាំងអស់​គ្នា​អាច​ធ្វើ​បាន​គឺ​ការកែលម្អ​ការអប់រំ នៅ​ពេល​ណា និង​ទីកន្លែង​ណា ដែល​វា​អាច​ធ្វើ​បាន មិន​មាន​ចំនួន​ជាពិសេស​ដែល​រដ្ឋាភិបាល​គួរតែ​បម្រុង​មូលនិធិ​ដល់​ការអប់រំ​នោះ​ទេ​»​។ លោក​បន្ត​ថា​៖ «​ខ្ញុំ​គិត​ថា​វា​មាន​សារៈសំខាន់​ដែល​វិស័យ​ឯកជន ចាប់ផ្ដើម​វិនិយោគ​លើ​ប្រព័ន្ធ​អប់រំ​ផង​ដែរ ប៉ុន្តែ​ពួកគេ​ត្រូវការ​លើក​ទឹកចិត្ត​ក្នុង​ការ​ធ្វើការ​វិនិយោគ​នោះ​»​។

លោក​បន្ថែម​ថា​តាមរយៈ​ការបង្កើត​សាលា​បណ្ដុះបណ្ដាល​វិជ្ជាជីវៈ ប្រទេស​កម្ពុជា​អាច​ផ្ដល់​ដល់​វិស័យ​ឯកជន​ជាមួយ​នឹង​កម្មករ​ជំនាញ​កាន់តែ​ច្រើន​ដែល​ទាក់ទាញ​ការវិនិយោគ​មកពី​ស្ថាប័ន​ឯកជន​ដែល​ចង់​ផ្ដល់​ការងារ​ដល់​និស្សិត​បញ្ចប់​ការសិក្សា​ពី​មហាវិទ្យាល័យ​។

លោក Desmond Tay អគ្គនាយក​ក្រុមហ៊ុន​បច្ចេកវិទ្យា vCargo Cloud មាន​មូលដ្ឋាន​នៅ​ប្រទេស​សិង្ហបុរី​បាន​ថ្លែង​ថា​៖ «​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច​ត្រូវ​បាន​ជាប់​ទាក់ទង​ជាមួយ​កំណើន​វិទ្យាសាស្ដ្រ និង​បច្ចេកវិទ្យា​»​។

លោក​បន្ត​ថា​៖ «​ការអភិវឌ្ឍ​នៅ​លើ​វិស័យ​នេះ​ជារឿយៗ​ត្រូវ​បាន​ផ្ដល់​មូលនិធិ​ដោយ​ក្រុមហ៊ុន​ឯកជន ប៉ុន្តែ​ចាំបាច់​ត្រូវ​មាន​កិច្ចខិតខំ​ប្រឹងប្រែង​​រួម​ជាមួយ​ក្រុម​អ្នកស្រាវជ្រាវ និង​មន្ដ្រី​រដ្ឋាភិបាល​»៕ LA