ភ្នំពេញៈ ការនាំចេញអង្កររបស់ប្រទេស កម្ពុជា ត្រូវបានមើលឃើញថា មានការប្រែប្រួលបន្តិចបន្តួច ក្នុងអំឡុងរយៈពេល ៣ ឆ្នាំចុងក្រោយគិតត្រឹមឆ្នាំ ២០១៨ ខណៈវិស័យនេះពេលនេះហាក់ដូចជាចូលទៅក្នុងបញ្ហាប្រឈមបន្ថែមទៀត ដែលរដ្ឋាភិបាល និងវិស័យឯកជន ត្រូវធ្វើការកាន់តែខ្លាំង ដើម្បីរក្សាវិស័យនេះឲ្យមានស្ថានភាពកាន់តែប្រសើរ។
បញ្ហាប្រឈមទាំងនេះនឹងផ្ដោតលើទីផ្សារសហភាពអឺរ៉ុប ខណៈដែលប្លុកនេះបានសម្រេចយកពន្ធនាំចូលលើអង្ករកម្ពុជា ដែលបានបន្ថែមលើបញ្ហាដែលមានស្រាប់ដូចជា តម្លៃផលិតកម្មខ្ពស់ និងកង្វះហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅក្នុងវិស័យនេះជាដើម។
ប៉ុន្តែអ្នកនៅក្នុងឧស្សាហកម្មនេះបានឲ្យដឹងថា ទំហំការនាំចេញអង្ករនៅឆ្នាំនេះនឹងរក្សាចំនួនស្រដៀងគ្នានឹងឆ្នាំទៅដោយសារកម្ពុជាទទួលបានកូតាថ្មីបន្ថែមពី ចិន និងវៀតណាម។
តាមរបាយការណ៍ពីក្រសួងកសិកម្មបានបង្ហាញថា កម្ពុជាបាននាំចេញអង្ករ ៦២៦ ២២៥ តោនកាលពីឆ្នាំ ២០១៨ ធ្លាក់ចុះ ១,៥ ភាគរយបើធៀបនឹង ៦៣៥ ៦៧៩ តោនកាលពីឆ្នាំ ២០១៧។
តួលេខនេះបង្ហាញទិសដៅសំខាន់ៗ គឺសហភាពអឺរ៉ុប (EU) មានចំនួនសរុប ២៦៩ ១២៧ តោន ឬ ៤៣ ភាគរយនៃចំណែកទីផ្សារនាំចេញសរុប ខណៈប្រទេស ចិន ឈរលំដាប់ទី២ ដែលមានចំនួន ១៧០ ១៥៤ តោន។
ប្រទេស កម្ពុជា បាននាំចេញអង្ករ ៥៤២ ១៤៤ តោនកាលពី ឆ្នាំ ២០១៦ កើនឡើង ០,៧ ភាគរយធៀបនឹងឆ្នាំ ២០១៥។ កំណើនបន្តិចបន្តួច បន្ទាប់ពីកំណើនយ៉ាងគំហុកកាលពីឆ្នាំ ២០១៥ ដែលបានមើលឃើញការនាំចេញកើនឡើង ៣៩ ភាគរយធៀបកាលពីឆ្នាំ ២០១៤។
លោក សុង សារ៉ន ប្រធាន និងជាអគ្គនាយកក្រុមហ៊ុន នាំចេញអង្ករ AMRU Rice Cambodia បានឲ្យដឹងកាលពីម្សិលមិញថា ដោយសារតែការនាំចេញអង្កររបស់កម្ពុជាផ្ដោតលើអង្ករតម្លៃខ្ពស់ (អង្ករក្រអូប) ដូច្នេះក្នុងរយៈពេលពី ៣-៤ ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ទំហំការនាំចេញមិនខ្ពស់នោះទេ។
ដោយសំដៅដល់ កូតា ១០ ម៉ឺន តោនបន្ថែម ដែលបានផ្ដល់ដោយប្រទេស ចិន លោក សារ៉ន បានឲ្យដឹងថា ការនាំចេញអង្កររបស់ប្រទេស កម្ពុជា នឹងមិនរងផលប៉ះពាល់ទេ បើទោះបីត្រូវប្រឈមបញ្ហាខ្លះនៅទីផ្សារអឺរ៉ុបក៏ដោយ។
លោកថ្លែងថា៖ «ការនាំចេញអង្កររបស់កម្ពុជា នៅឆ្នាំនេះ អាចរក្សាចំនួនស្រដៀងគ្នា ដូចឆ្នាំមុន ដោយសារតែប្រទេស ចិន យល់ព្រម ក្នុងការទិញអង្ករកាន់តែច្រើនពីពួកយើង ដែលនឹងជំរុញទីផ្សារអង្ករតម្លៃខ្ពស់របស់កម្ពុជា»។ លោកបន្ថែមថា កម្ពុជានាំចេញជិត ៩០ ភាគរយនៃអង្ករក្រអូប ទៅទីផ្សារអន្តរជាតិ។
អង្ករក្រអូបរបស់កម្ពុជា ត្រូវបានលក់ក្នុងតម្លៃចាប់ពី ៩៥០ ដុល្លារទៅ ៩៦០ ដុល្លារក្នុង ១ តោន ខណៈអង្ករធម្មតា (IR) ត្រូវបានលក់ក្នុងតម្លៃប្រហែល ៤២០ ដុល្លារក្នុង ១ តោន។ នេះបើយោងតាមលោក សុង សារ៉ន។
ប៉ុន្តែលោក សារ៉ន បានឲ្យដឹងថា ប្រទេស កម្ពុជា នៅតែប្រឈមនឹងបញ្ហាទាក់ទងនឹងភាពប្រកួតប្រជែង។ លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «យើងនៅតែត្រូវការពេលវេលាបន្ថែមក្នុងការផ្សព្វផ្សាយនូវផលិតផលអង្កររបស់យើងទៅឆាកអន្តរជាតិ»។ លោកបន្ថែមថា វិស័យកសិកម្មរបស់កម្ពុជា នៅតែក្មេងខ្ចី បើធៀបនឹងប្រទេសឈានមុខគេមួយចំនួន។
លោក ច័ន្ទ សុផល នាយកមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាគោលនយោបាយ បានឲ្យដឹងថា ខណៈប្រទេស កម្ពុជា មិនអាចសម្រេចតាមទិសដៅកំណត់ការនាំចេញ ១ លានតោនចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១៥ មក ការនាំចេញអង្កររបស់កម្ពុជាស្ថិតក្នុងរង្វង់ ៦០០ ០០០ តោន ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ លោកឲ្យដឹងថា តម្លៃផលិតកាន់តែខ្ពស់ និងកង្វះហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរបស់វិស័យនេះ កំពុងកម្រិតសមត្ថភាពប្រកួតប្រជែងរបស់កម្ពុជា។
លោកថ្លែងថា៖ «សម្រាប់ការនាំចេញនៅឆ្នាំនេះ ខ្ញុំព្យាករថា មិនអាចកើតឡើងបានទេ ដោយសារតែការនាំចេញអង្ករក្រអូបរបស់កម្ពុជាត្រូវបង់ពន្ធនៅក្នុងផ្សារ EU»។
លោក សុផល បានឲ្យដឹងថា ទោះបីរដ្ឋាភិបាលពេលនេះកំពុងព្យាយាមដើម្បីជួយសម្រួលវិស័យនេះ ដោយការកាត់បន្ថយតម្លៃផលិត ដើម្បីកែលម្អសមត្ថភាពប្រកួតប្រជែង ក៏ដោយ រដ្ឋាភិបាលចាំបាច់ត្រូវបង្កើន និងកែលម្អហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធកាន់តែច្រើន ដូចជាផ្លូវថ្នល់ និងប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រ។
ដោយសារតែកំពុងរងនូវការហូតពន្ធនាំចូលរបស់សហភាពអឺរ៉ុប ការនាំចេញអង្កររបស់កម្ពុជា អាចធ្លាក់ទៅក្នុងបញ្ហាបន្ថែមទៀត ប្រសិនបើ EBA ត្រូវបានដក។
ត្រង់ចំណុចនេះ លោក ច័ន្ទ សុផល បានឲ្យដឹងថា ប្រទេស កម្ពុជា យកល្អត្រូវធ្វើពិពិធកម្មទិសដៅនាំចេញរបស់ខ្លួនឲ្យបានច្រើន ជាជាងការពឹងផ្អែកលើទីផ្សារតែ ១ គត់។
បន្ទាប់ពីការសម្រេចយកពន្ធលើអង្ករកម្ពុជារបស់សហភាពអឺរ៉ុប ប្រទេស ចិន បានយល់ព្រមកាលពីខែមករា ក្នុងការបង្កើនកូតានាំចូលអង្ករពីកម្ពុជា ដល់ ៤០០ ០០០ តោន នៅឆ្នាំនេះពី ៣០០ ០០០ តោនកាលពីឆ្នាំមុន និងបន្ទាប់មកប្រទេស វៀតណាម ដែលយល់ព្រមនៅខែនេះ ក្នុងការបន្តផ្តល់កូតាឲ្យកម្ពុជា ៣០០ ០០០ តោន។
លោក ហ៊ុន ឡាក់ អនុប្រធានសហព័ន្ធស្រូវអង្ករ និងជាប្រធានក្រុមហ៊ុន Mekong Oryza Trading Co. Ltd បានឲ្យដឹងថា បច្ចុប្បន្នកម្ពុជាមានកិច្ចព្រមព្រៀងរដ្ឋាភិបាល និងរដ្ឋាភិបាល ជាមួយប្រទេស ចិន និងវៀតណាម តែប៉ុណ្ណោះ ដែលអាចឲ្យការនាំចេញអង្ករដោយរួចពន្ធ។
លោកសង្ឃឹមថា ការនាំចេញអង្កររបស់កម្ពុជា នៅឆ្នាំនេះ អាចមានចំនួនស្រដៀងនឹងឆ្នាំមុន ខណៈដែលប្រទេស កម្ពុជា ទទួលបានកូតាកាន់តែច្រើនពីប្រទេស ចិន។ លោកបានលើកឡើងថា៖ «ការនាំចេញទៅប្រទេស ចិន អាចសម្រេចបានតាមទិសដៅកំណត់ដោយសារតែបច្ចុប្បន្នរដ្ឋាភិបាលបានដាក់វិធានការគាំទ្រជាច្រើនដើម្បីកាត់បន្ថយតម្លៃផលិត»។
លោក ស៊ាង ថៃ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម បានឲ្យដឹងថា ក្រសួងតែងតែស្វែងរកទីផ្សារថ្មីៗ សម្រាប់ផលិតផលរបស់កម្ពុជា។ លោកបានឲ្យដឹងថា ខណៈកម្ពុជា ពេលនេះមានកិច្ចព្រមព្រៀងកូតា ជាមួយប្រទេសតែ ២ គត់ គឺ ចិន និងវៀតណាម កម្ពុជាកំពុងធ្វើការងារទ្វេភាគីជាមួយប្រទេសជាច្រើនដើម្បីជំរុញការនាំចេញ។
លោកថ្លែងថា៖ «ដោយសារតែកម្ពុជាមានទំនាក់ទំនងការទូតល្អ កម្ពុជាបាននាំចេញអង្ករទៅកាន់ទិសដៅជាច្រើនលើពិភពលោក»។
តាមរបាយការណ៍នាំចេញអង្ករ ប្រទេស កម្ពុជា បាននាំចេញទៅទីផ្សារជាង ៣០ ប្រទេសទូទាំងពិភពលោក ក្នុងនោះគ្រាន់តែ EU មាន ១៨ ប្រទេស៕LA