ជាមួយនឹងបទពិសោធជាង ៣០ ឆ្នាំក្នុងអាជីព និងជំនាញខាងផលិតតែ លោក សុធា សម្បត្តិ គឺជាប្រជាជនកម្ពុជាមួយរូបដែលទទួលបាននូវការគោរព និងមានកេរ្តិ៍ឈ្មោះល្បីសុសសាយចំពោះអាជីពមួយនេះ។ ប្រជាជនកម្ពុជាជាច្រើនមិនបានដឹងទេថា ប្រទេសខ្លួនស្ថិតនៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍មួយនេះ ក៏មានតែដែលជារសជាតិផ្ទាល់ខ្លួនដែរ។
ដើម្បីធ្វើឲ្យផលិតផលនេះរស់ឡើងវិញ លោក សុធា សម្បត្តិ កំពុងធ្វើការលើគម្រោងមួយដែលហៅថា «ការកកើតឡើងវិញនៃតែកម្ពុជា» ដើម្បីប្រែក្លាយផលិតផលនេះជាផលិតផលអាចប្រកួតប្រជែងមួយផ្សេងទៀតសម្រាប់ការនាំចេញជាពិសេសទៅទីផ្សារអឺរ៉ុប។
លោក សុធា សម្បត្តិ បានផ្តល់នូវកិច្ចសម្ភាសន៍ផ្តាច់មុខជាមួយ លោក ម៉ៃ គុណមករា ការីនិពន្ធព័ត៌មានសេដ្ឋកិច្ចនៃកាសែតភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍ ដោយពន្យល់អំពីមូលហេតុដែលលោកចាប់ផ្តើមការងារលើគម្រោងតែនៅកម្ពុជា។
រយៈពេលបទពិសោធជាច្រើនឆ្នាំនៅក្នុងឧស្សាហកម្មតែនៅបណ្ដាប្រទេសជាច្រើន ហើយប្រទេសមួយចំនួនចាត់ទុកថា លោកជា «គ្រូតែ» តើលោកអាចនិយាយសង្ខេបអំពីប្រវត្តិរបស់លោកបានទេ?
ខ្ញុំបានចាប់ផ្ដើមការងារនៅក្នុងឧស្សាហកម្មតែចាប់តាំងពីឆ្នាំ ១៩៩១ នៅប្រទេសបារាំង នៅក្នុងហាងតែ Parisian ដែលមានឈ្មោះល្បីល្បាញណាស់។ ខ្ញុំបានរៀនសូត្រគ្រប់ទិដ្ឋភាពទាំងអស់នៃអាជីវកម្មតែ ចាប់ពីការភ្លក្ស ការជ្រើសរើស ការលាយ ការលក់។ នោះហើយជារបៀបដែលខ្ញុំបានក្លាយជាគ្រូតែ ដែលបានបណ្ដុះបណ្ដាលដោយម្ចាស់អាជីវកម្ម ដែលជាជនជាតិថៃ។
ក្នុងនាមជាគ្រូតែ ខ្ញុំត្រូវតែជ្រើសរើស និងភ្លក្សរសជាតិតែភាគច្រើនបំផុតជាទៀងទាត់ ហើយខ្ញុំបានមានគំនិតនេះនៅថ្ងៃមួយក្នុងការប្រើប្រាស់ស្លឹកតែនៅក្នុងមុខម្ហូបនៅក្នុងប្រទេសបារាំង ដែលយើងបានបម្រើនៅក្នុងកន្លែងទទួលភ្ញៀវរបស់យើង «La cuisine au the» ត្រូវបានចាប់កំណើតឡើងបន្ទាប់ពីរយៈពេល ១ ទសវត្សរ៍នៅទីក្រុងប៉ារីស ខ្ញុំបានផ្លាស់ទៅទីក្រុងញូវយ៉ក ដើម្បីធ្វើការងារជាអ្នកភ្លក្សម្ហូប និងឧស្សាហកម្មដ៏ប្រណីតនេះ។
ខ្ញុំនៅតែបង្កើតក្បួនធ្វើតែឲ្យក្រុមហ៊ុនមួយចំនួននៅអាមេរិក និងប្រទេសបារាំង។ ថ្មីៗនេះកាលពីឆ្នាំ ២០១៧ ឆ្នាំ ២០១៨ ខ្ញុំបាននៅទីក្រុងបាងកក ដោយ បើកហាងតែ Tea Lounge នៅផ្សារទំនើប Shopping Mall ដ៏ល្បីនៅតាមវិថី Ploenchit Road ហើយរហូតមកដល់ពេលនេះ ខ្ញុំនៅតែបង្កើតការផ្សំថ្មីៗឲ្យក្រុមហ៊ុនអន្តរជាតិជាច្រើន។
ខណៈដែលប្រជាជនភាគច្រើនមិនបានដឹងថា កម្ពុជាមានតែផ្ទាល់ខ្លួននោះទេ តើមូលហេតុអ្វីបានជាលោកចង់មកស្វែងរកបង្កើតតែនៅកម្ពុជា?
នៅពេលខ្ញុំកំពុងនៅទីក្រុងប៉ារីស ប្រហែលជាក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៨ គ្រូរបស់ខ្ញុំបានចាប់ផ្ដើមសួរខ្ញុំអំពីតែកម្ពុជា។ ប្រសិនបើខ្ញុំបានឮអំពីតែនៅកម្ពុជា ហើយច្បាស់ណាស់ ខ្ញុំមិនដែលបានឮនោះទេ។ គាត់បានប្រាប់ខ្ញុំ ខណៈដែលយើងទាំងអស់គ្នាបានដឹងថា មានប្រភេទ ២ ជុំវិញពិភពលោក គឺតែ CamelliaSinensis (មកពីប្រទេសចិន) និងតែ Camellia Assamica (មកពីប្រទេសឥណ្ឌា) ហើយក៏មានតែ Camellia Cambodiensis មកពីប្រទេសកម្ពុជា ដែរ ខ្ញុំពិតជាមានភាពភ្ញាក់ផ្អើលនៅក្នុងការងាររយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំនៅក្នុងឧស្សាហកម្មតែ។ ខ្ញុំមិនបានដឹងថា មានតែនៅក្នុងប្រទេសរបស់ខ្ញុំនោះទេ ខ្ញុំមិនដែលជួបប្រទះអក្សរសាស្ដ្រណាមួយនិយាយអំពីវានោះទេ។
ហេតុដូច្នេះហើយនៅឆ្នាំ ២០០៦ ខ្ញុំបានធ្វើដំណើរចេញពីទីក្រុងញូវយ៉កទៅកាន់ប្រទេសកម្ពុជា ជាលើកដំបូងដើម្បីស្រាវជ្រាវតែកម្ពុជា ប៉ុន្តែមិនទទួលបានជោគជ័យនោះទេ។ លុះក្នុងឆ្នាំ ២០១៤ បន្ទាប់ពីគោលបំណងរបស់ខ្ញុំបរាជ័យជាច្រើនដង ខ្ញុំបានទៅខេត្តមណ្ឌលគិរី ដោយសារប្រជាជនមួយចំនួនបានប្រាប់ខ្ញុំថា ធ្លាប់ជាទីកន្លែងតែខ្មែរនៅក្នុងសម័យមុន។
ខ្ញុំបានចាប់ផ្ដើមមើលផែនទីព្រៃ និងសាកសួរប្រជាជនជុំវិញភូមិជាច្រើន។ កន្លែងដែលខ្ញុំស្នាក់នៅគេហៅថា ភូមិចម្ការតែ។ ខ្ញុំបានដឹងថា ខ្ញុំកំពុងស្ថិតនៅក្នុងទិសដៅដ៏ត្រឹមត្រូវ។ ខ្ញុំពិតជាសប្បាយចិត្តខ្លាំងណាស់ដែលឃើញដើមតែពេលនោះ។
តើលោកគ្រោងនឹងធ្វើអ្វី ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយតែនេះ?
នៅពេលនេះ ខ្ញុំបានរកឃើញដើមតែនៅក្នុងខេត្តមណ្ឌលគិរី ខ្ញុំកំពុងស្វែងរកកន្លែងផ្សេងៗទៀត។ បេសកកម្មចាប់ពីនេះតទៅគឺជាការផ្សព្វផ្សាយគម្រោងនេះសម្រាប់ «ការកកើតឡើងវិញនៃតែកម្ពុជា»។ ខ្ញុំបានធ្វើដំណើរទៅគ្រប់ទីកន្លែង ប្រាប់មនុស្សគ្រប់គ្នាដែលមានចំណាប់អារម្មណ៍ឲ្យដាំដុះតែកម្ពុជា។
យើងមានផលិតផលដ៏អស្ចារ្យនៅក្នុងដៃរបស់យើងថា «តើយើងអាចធ្វើឲ្យវារស់ឡើងវិញ និងនាំយកទៅទីផ្សារអន្តរជាតិ ដូចជាម្រេចកំពតជាដើមដែរឬទេ?» ខ្ញុំបានជួបមនុស្សជាច្រើនដែលជឿជាក់លើគម្រោងនេះ ហើយខ្ញុំបានស្នើសុំលោកបណ្ឌិត ចេន ចាន់រតនា ដែលជាមិត្តភកិ្ដខាងប្រវត្តិសាស្ដ្រខ្មែរ និងបុរាណវត្ថុវិទ្យា ដើម្បីស្រាវជ្រាវរកអ្វីៗដែលជាប់ទាក់ទងនឹងតែនៅក្នុងសម័យបុរាណ មិត្តភក្ដិម្នាក់ទៀតនៅប្រទេសបារាំងក៏កំពុងស្រាវជ្រាវនៅក្នុងបណ្ណសារជាតិថាតើមានជំនួយជាភាសាបារាំងណាមួយនៅក្នុងការដាំដុះតែខ្មែរក្នុងអំឡុងសម័យអាណានិគមនិយមដែរឬទេ?
ខ្ញុំមានក្រុមផ្សេងទៀត កំពុងធ្វើកិច្ចការហិរញ្ញវត្ថុ ដើម្បីទទួលបានគម្រោងមួយប្រកបដោយចីរភាព។ ដៃគូចាស់មួយរូបមកពីខេត្តយូណាន ប្រទេសចិនក៏កំពុងនាំយកជំនាញជាអ្នកដាំដុះតែ និងកែច្នៃស្លឹកតែដែរ។
មិត្តភក្ដិមួយរូបមានដី ១០ ហិកតា នៅក្នុងខេត្តមណ្ឌលគិរីបានចាប់ផ្ដើមដាំដុះដើមតែ ដោយគាត់បានជ្រើសរើសដើមតែ ២ ដែលខ្ញុំបានជួបនៅមណ្ឌលគិរី។ មិត្តភកិ្ដរបស់ខ្ញុំបានដាក់ឈ្មោះកន្លែងនេះថា «ផ្ទះតែអ៊ូរៀង» ជាកន្លែងដែលតែកម្ពុជាទទួលបានកំណើតទី ២។ យើងមានក្រុមការងារតូចមួយនៅពេលនេះ ប៉ុន្តែខ្ញុំនឹងព្យាយាមដើម្បីជួបជាមួយក្រសួងផ្សេងៗ ដើម្បីលើកឡើងពីការបារម្ភរបស់ពួកគេ និងទទួលបានការយល់ព្រមលើគម្រោងនេះ។ ពន្លឺតែជាផលិតផលជាតិមួយនឹងបង្កើតការងារសម្រាប់ជនជាតិភាគតិចនៅមណ្ឌលគិរី និងមរតកតែនីមួយៗ នឹងក្លាយជាការទាក់ទងផ្នែកទេសចរណ៍ កន្លែងដាំដុះ និងការផលិតតែកម្ពុជា។
តែមិនមែនជាផលិតផលអាទិភាពសម្រាប់ការនាំចេញ តើអ្វីជាផែនការរបស់លោកនៅក្នុងរយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំខាងមុខ?
តែគឺជាផលិតផលអាទិភាពរបស់ខ្ញុំសម្រាប់នាំចេញ ដោយសារខ្ញុំមានសិទ្ធិអាចចូលទៅទីផ្សារអឺរ៉ុប។ នៅអឺរ៉ុប ខ្ញុំនឹងនាំយកតែកម្ពុជាទៅប្រកួតជាមួយតែប្រភពដើមផ្សេងៗទៀត ហើយបន្តិចម្ដងៗអាចឲ្យប្រជាជនយល់ដឹងអំពីប្រវត្តិនៃតែកម្ពុជា។
កាលពីឆ្នាំមុន ខ្ញុំបានចាប់ផ្ដើមក្រុមហ៊ុនតែឈ្មោះ “RAMI” ហើយវាពិតជាភាពជាក់ស្ដែងមួយបន្ទាប់ពីរយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំនេះ ដែលខ្ញុំគួរតែចែករំលែកដល់សាធារណជន អំពីចំណង់របស់ខ្ញុំសម្រាប់តែ និងរសជាតិជាពិសេសនៃការផ្សំគ្នានីមួយៗ ដែលខ្ញុំបានបង្កើតឡើងដោយខ្លួនឯងផ្ទាល់៕LA