ភ្នំពេញៈ ការរីករាលដាលជំងឺប៉េស្ដជ្រូកអាហ្វ្រិក (ASF) ក្នុងខេត្តចំនួន ៥ របស់កម្ពុជានៅពេលនេះ បានធ្វើឲ្យប្រជាកសិករខ្មែរខាតបង់ប្រាក់ជាង ៦៤ ម៉ឺនដុល្លារ ខណៈក្រសួងកសិកម្មបានអនុញ្ញាតឲ្យចរាចរជ្រូកចេញពីតំបន់ផ្ទុះជំងឺឡើងវិញ ដើម្បីកាត់បន្ថយការខាតបង់។
គិតមកដល់ពេលនេះជ្រូក ៣ ២១១ ក្បាល បានងាប់ និងសម្លាប់ចោល នៅក្នុងខេត្តចំនួន ៥ រួមមាន ខេត្តរតនគិរី ត្បូងឃ្មុំ ស្វាយរៀង តាកែវ និងខេត្តកណ្ដាល។
លោក ចន ហេង ម្ចាស់កសិដ្ឋានចិញ្ចឹមជ្រូកមួយកន្លែងនៅស្រុកកៀនស្វាយ ខេត្តកណ្តាល បានឲ្យដឹងថា មុនពេលមានផ្ទុះជំងឺនេះនៅកម្ពុជា កសិដ្ឋានរបស់លោកមានជ្រូកសរុបជាង ១៥ ០០០ ក្បាល ប៉ុន្តែបន្ទាប់ពីមានការរកឃើញវត្តមានដំបូងនៃជំងឺនេះនៅកម្ពុជា លោកក៏ចាប់ផ្តើមលក់ជ្រូកចេញជាបណ្តើរៗ ហើយនៅពេលនេះនៅសល់ជ្រូកជាង ៦ ០០០ ក្បាលទៀត។
លោក ចន ហេង មិនបារម្ភពីការផ្ទុះជំងឺនេះនៅក្នុងកសិដ្ឋានរបស់លោកទេ ព្រោះកសិដ្ឋានលោកមានរៀបចំប្រព័ន្ធត្រួតពិនិត្យចំណីអាហារ អនាម័យ និងសុវត្ថិភាពត្រឹមត្រូវ។
លោកបន្តថា៖ «បច្ចុប្បន្នជំងឺប៉េស្តជ្រូកអាហ្វ្រិក រាតត្បាតតែនៅតាមកន្លែងចិញ្ចឹមជាលក្ខណៈគ្រួសារប៉ុណ្ណោះ កសិដ្ឋានចិញ្ចឹមធំៗ មិនទាន់ត្រូវបានរកឃើញនៅឡើយទេ»។ ទោះយ៉ាងនេះក្តី លោកបានអំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាលទប់ស្កាត់ការនាំចូលជ្រូកពីប្រទេស វៀតណាម ឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព។
ដើម្បីកាត់បន្ថយការខាតបង់របស់កសិករ ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ កាលពីថ្ងៃទី ១៣ ខែកក្កដា បានអនុញ្ញាតឲ្យចរាចរសត្វជ្រូក ដែលគ្មានជំងឺនៅក្នុងតំបន់ផ្ទុះជំងឺប៉េស្ដជ្រូកអាហ្រ្វិកទៅលក់ដូរនៅកន្លែងផ្សេងដូចធម្មតាវិញ។
កាលពីមុនក្រសួងមិនអនុញ្ញាតឲ្យនាំចេញជ្រូកពីតំបន់ផ្ទុះជំងឺនេះទៅលក់នៅក្នុងទីផ្សារទេទោះបីជាជ្រូកទាំងនោះមិនមានជំងឺ ប៉េស្តជ្រូកអាហ្វ្រិកក៏ដោយ ដែលការហាមឃាត់នេះបានធ្វើឲ្យពលរដ្ឋរងការខាតបង់ធ្ងន់ធ្ងរ។
សេចក្ដីប្រកាសបានបន្តថា ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាខាតបង់ធ្ងន់ធ្ងរនេះ ក្រសួងចាត់មន្ត្រីជំនាញបសុព្យាបាល និងឧបករណ៍សម្រាប់វិភាគជាបន្ទាន់ ចុះទៅពិនិត្យដល់ទីកន្លែងនៃតំបន់ផ្ទុះឡើងជំងឺប៉េស្ដជ្រូកអាហ្វ្រិក។
សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានសរសេរថា៖ «ក្នុងករណីលទ្ធផលនៃការវិភាគសំណាកឈាម គ្មានជំងឺប៉េស្ដជ្រូកអាហ្រិកទេ ក្រសួងអនុញ្ញាតឲ្យធ្វើការលក់សត្វជ្រូកចេញពីតំបន់នោះ ដើម្បីផ្ដល់លទ្ធភាពឲ្យប្រជាជនយើងអាចទទួលបានប្រាក់ចំណូលក្នុងការទូទាត់ចំណាយដែលបានខិតខំចិញ្ចឹមនាពេលកន្លងមក»។
លោក តាន់ ផាន់ណារ៉ា អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានសុខភាពសត្វ និងផលិតកម្មសត្វ បានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍ម្សិលមិញថា ក្រសួងនឹងដាក់ដំណើរការឧបករណ៍ធ្វើតេស្ដចល័តចំនួន ៤ គ្រឿង នៅតំបន់មានផ្ទុះជំងឺដោយមានការគាំទ្រពីអង្គការស្បៀង និងកសិកម្មសហប្រជាជាតិ (FAO)។
លោក ស្រ៊ុន ពៅ ប្រធានសមាគមអ្នកចិញ្ចឹមសត្វកម្ពុជាបានស្វាគមន៍ចំពោះការសម្រេចរបស់ក្រសួង ប៉ុន្តែលោកស្នើឲ្យមន្ត្រីខាងពេទ្យសត្វ ត្រូវធ្វើតេស្ដឲ្យបានហ្មត់ចត់ ដើម្បីកុំឲ្យរាលដាលទៅកាន់កន្លែងផ្សេង។
លោកបានបន្តថា៖ «សព្វថ្ងៃនេះ ជំងឺប៉េស្ដជ្រូកអាហ្រ្វិកកំពុងផ្ទុះឡើងនៅលើកសិករ [លក្ខណៈគ្រួសារ] ប៉ុន្តែជ្រូកគាត់គ្មានជំងឺឲ្យអាចលក់បាន ខ្ញុំគាំទ្រ ប៉ុន្តែត្រូវឲ្យច្បាស់ បើមិនអ៊ីចឹងទេ ការឲ្យមានចរាចរណ៍សត្វមានជំងឺហ្នឹង អាហ្នឹងជាបញ្ហាធំ»។
លោក ស្រ៊ុន ពៅ អ្វីដែលជាក្តីបារម្ភខ្លាំង គឺការរាលដាលទៅដល់កសិដ្ឋានចិញ្ចឹមជ្រូកជាង ៦០០ កន្លែង នៅទូទាំងប្រទេស ដែលកសិដ្ឋានខ្លះមានតម្លៃរាប់លានដុល្លារ។
តាមលោក ស្រ៊ុន ពៅ ជ្រូករស់ដែលកសិករលក់ចេញជាមធ្យមតម្លៃ ២០០ ដុល្លារ ក្នុង ១ ក្បាល។ ការខាតបង់នៅក្នុងវិស័យនេះគិតមកដល់ពេលនេះមានប្រមាណ ៦៤ ម៉ឺនដុល្លារ។ លោកបានស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលគួរតែជួយចែករំលែកការខាតបង់ខ្លះដល់អ្នកចិញ្ចឹមជ្រូកលក្ខណៈគ្រួសារក្រីក្រ។
លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលអះអាងកាលពីថ្ងៃទី ១១ ខែ កក្កដា បាននិយាយថា ទោះបីកម្ពុជាកំពុងរាតត្បាតកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរដោយសារជំងឺប៉េស្ដជ្រូកអាហ្វ្រិក និងកំពុងធ្វើឲ្យអ្នកចិញ្ចឹមជ្រូកត្រូវរងការខាតបង់ប្រាក់យ៉ាងណាក្ដី ប៉ុន្តែគ្មានច្បាប់ដែលតម្រូវឲ្យរដ្ឋចេញថ្លៃសងចំពោះការខាតបង់នោះឡើយ ព្រោះកម្ពុជាគឺជាប្រទេសប្រកាន់ទីផ្សារសេរី។
លោកថ្លែងថា៖ «តាមគោលការណ៍ច្បាប់យើងអត់មានទៅជួយរំលែកក្នុងការខូចខាតនោះទេ ប៉ុន្តែក៏មិនមានន័យថា យើងមិនធ្វើអ្វីសោះនោះដែរ...»។
ទោះបីយ៉ាងនេះក្តី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ បានឲ្យដឹងកាលពីថ្ងៃម្សិលមិញថា ក្រសួងសន្យានឹងផ្តល់កូនជ្រូកដល់កសិករ ដែលរងការខាតបង់ដោយសារជំងឺប៉េស្ដជ្រូកអាហ្វ្រិក។
ការរីករាលដាលនៃជំងឺនេះ ក៏បានប៉ះពាល់ដល់ការលក់រាយនៅតាមទីផ្សារផងដែរ។
អ្នកស្រី ចាន់ មុំ អាជីវករលក់សាច់ជ្រូក ១ កន្លែង ក្នុងផ្សារដេប៉ូ បានប្រាប់ថា ការលក់ក្នុងរយៈពេល ៤-៥ ថ្ងៃចុងក្រោយនេះធ្លាក់ចុះប្រហែលពាក់កណ្តាល ដោយសារអ្នកបរិភោគមានការភ័យខ្លាច បើទោះបីជាមានព័ត៌មានថា ជំងឺនេះមិនឆ្លងមកមនុស្សក៏ដោយ។ លោកស្រីបន្តថា៖ «កាលពីមុន នៅក្នុង ១ ថ្ងៃខ្ញុំអាចលក់បាន ៤ ក្បាល នៅពេលនេះលក់ ២ ក្បាល មិនចង់អស់ផង»៕ LA