.jpg)
លោក ឈាង វណ្ណារិទ្ធិ ប្រធានវិទ្យាស្ថាន AVI។ រូបថត សហការី
ភ្នំពេញៈ កម្ពុជានឹងរៀបចំធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះនៃកិច្ចប្រជុំអាស៊ីអឺរ៉ុប (Asem) លើកទី ១៣ ដែលនឹងមានការចូលរួមពីមេដឹកនាំជាង ៥០ នាក់ជាសមាជិកនឹងពាណិជ្ជករ និងក្រុមវិនិយោគិនរបស់ពួកគេ ដើម្បីចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលនេះ។ កិច្ចប្រជុំកំពូលនេះនឹងត្រូវរៀបចំឡើងនៅថ្ងៃទី ១៦ និងទី ១៧ ខែវិច្ឆិកា នៅទីក្រុងភ្នំពេញស្ថិតក្រោមប្រធានបទ ការពង្រឹងពហុភាគីនិយមសម្រាប់កំណើនរួម។
ជាមួយគ្នានេះយោងតាមក្រសួងការបរទេស និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិកម្ពុជានៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលនេះ កម្ពុជានឹងរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍ ៧ នៅក្រៅជំនួបនេះគឺកិច្ចប្រជុំភាពជាដៃគូសភាអាស៊ីអឺរ៉ុប វេទិកាសេដ្ឋកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្មអាស៊ីអឺរ៉ុប កិច្ចប្រជុំកំពូលមេដឹកនាំវ័យក្មេង Asef និង អ្នកសម្របសម្រួលតុមូល Asef។ ប្រទេសនេះក៏នឹងរៀបចំវេទិកាការងារអាស៊ីអឺរ៉ុប វេទិកាប្រជាជនអាស៊ីអឺរ៉ុប និងពិធីបុណ្យវប្បធម៌ Asem ផងដែរ។
លោក ឈាង វណ្ណារិទ្ធិ ប្រធានវិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ី (AVI) ដែលជាក្រុមផ្ដល់យោបល់ឯករាជ្យមួយមានមូលដ្ឋាននៅកម្ពុជាបានផ្តល់បទសម្ភាសជាមួយភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍ដើម្បីពិភាក្សាអំពីកិច្ចប្រជុំកំពូលនេះ។
ឆ្នាំនេះនឹងជាពេលវេលាដ៏មមាញឹកផ្សេងទៀតសម្រាប់កម្ពុជាក្នុងការធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះ ASEM តើលោកយល់យ៉ាងណាអំពីកិច្ចប្រជុំកំពូលនេះសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា?
វាជាពេលវេលាដំបូងរបស់យើងក្នុងការធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលធំបែបនោះ ហើយវាប្តូរវេនគ្នា ម្ដងនៅអឺរ៉ុប និងម្ដងទៀតនៅអាស៊ី។ ប្រសិនបើប្រទេសណាមួយចង់ធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះ ពួកគេអាចដាក់ពាក្យសុំវាបាន ហើយនឹងមានបណ្ដាប្រទេសជាង ៥០ ដែលជាសមាជិករបស់ ASEM នឹងចូលរួម។
ឡាវជាប្រទេសជិតខាងអាស៊ានរបស់យើង បានរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលនេះរួចហើយ ដូច្នេះខ្ញុំគិតថា នៅពេលយើងរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលនៅឆ្នាំនេះ ដើម្បីបង្ហាញការចូលរួមរបស់យើងក្នុងការលើកកម្ពស់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងតំបន់ ២ គឺអាស៊ី និងអឺរ៉ុប។ វាល្អសម្រាប់យើងក្នុងការបង្ហាញដល់ពិភពលោកថា យើងបានចូលរួមយ៉ាងសកម្ម និងមានតួនាទីសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍរបស់ពិភពលោក និងក្នុងតំបន់។ ជាមួយគ្នាដែរ យើងអាចទាក់ទាញពួកគេ ដើម្បីមើលឃើញមរតកវប្បធម៌របស់យើង ដូចជាអង្គរវត្ត និងទិសដៅផ្សេងទៀត នេះជាចំណុចលក់របស់យើងនៅក្នុងវិស័យទេសចរណ៍។
ប្រធានបទសម្រាប់ ASEM នៅឆ្នាំនេះគឺស្ថិតក្រោមការពង្រឹងពហុភាគីនិយមសម្រាប់កំណើនរួម។ ពហុភាគីនិយម យើងផ្ដោតសំខាន់លើអង្គការអន្តរជាតិ ជាពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិ និងអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោកដែលបានដើរតួនាទីដ៏សំខាន់ស្ដីពីពហុភាគីនិយមក្នុងការបើកចំហកាន់តែខ្លាំង និងកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព។
សម្រាប់កំណើនរួមយើងនឹងស្វែងរកមធ្យោបាយស្ដីពីរបៀបក្នុងការធ្វើឲ្យមានអត្ថប្រយោជន៍នៃសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក និងក្នុងតំបន់ត្រូវតែស្មើភាពគ្នា និងប្រសិទ្ធភាព ដើម្បីភ្ជិតគម្លាតនៃការអភិវឌ្ឍ។ សម្រាប់ពហុភាគីនិយមគឺជាកម្មវត្ថុដ៏សំខាន់របស់យើង ដោយសារតែយើងជាប្រទេសតូចមួយ សេដ្ឋកិច្ចតូច ដូច្នេះយើងត្រូវការប្រទេសច្រើន ដើម្បីការពារអត្ថប្រយោជន៍របស់យើង និងដើម្បីចៀសផុតពីផលប៉ះពាល់ណាមួយចំពោះប្រទេសនេះ។
បញ្ហាផ្សេងទៀតដែលយើងកំពុងជំរុញគឺបទបញ្ជាអន្តរជាតិពឹងផ្អែកលើច្បាប់ ដែលមានន័យថា រាល់ជម្លោះណាមួយត្រូវតែត្រូវបានដោះស្រាយដោយគោរពតាមច្បាប់អន្តរជាតិ។
ពេលនេះទំនាក់ទំនងរវាងកម្ពុជា និងអឺរ៉ុបមិនល្អនោះទេ តើនឹងមានផលប៉ះពាល់ដល់ ASEM ដែរឬទេ?
ទោះបីយើងមានបញ្ហាមួយចំនួនជាមួយសហភាពអឺរ៉ុប (EU) ខ្ញុំមិនមើលឃើញផលប៉ះពាល់ណាមួយលើ ASEM នៅពេលខាងមុខនោះទេ។ តាមការយល់ឃើញរបស់ខ្ញុំ វាជាបញ្ហាដាច់ដោយឡែកមួយ ខណៈកម្ពុជា និង EU គឺជាបញ្ហាទ្វេភាគី ហើយ ASEM គឺជាពហុភាគីដែលអត្ថប្រយោជន៍គឺសម្រាប់យើងទាំងអស់គ្នា។ ជាមួយគ្នានេះដែរ វាមិនមែនជាអ្វីដែលត្រឹមត្រូវ ប្រសិនបើយើងយកបញ្ហារបស់យើងជាមួយ EU នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលនេះ យើងគឺជាម្ចាស់ផ្ទះ ដូច្នេះយើងនឹងដើរតួនាទីជាអ្នកសម្របសម្រួល។ សម្រាប់ទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីជាមួយ EU បណ្ដាប្រទេសអាស៊ានជាច្រើនផ្សេងទៀតក៏កំពុងប្រឈមបញ្ហាជាមួយ EU ផងដែរ។
ខ្ញុំមានសុទិដ្ឋិនិយមថា ASEM នឹងដំណើរការដោយរលូនទោះបីជាយើងមានបញ្ហាទ្វេភាគីជាមួយ EU ក៏ដោយ។ ហើយប្រទេសកម្ពុជានឹងមិនប្រើប្រាស់កិច្ចប្រជុំកំពូលនេះដើម្បីប្រឆាំងនឹងអឺរ៉ុបនោះទេ។ អ្វីគឺជាការបារម្ភរបស់យើងគឺបញ្ហាដ៏ចម្រូងចម្រាសដូចជាប្រទេសកូរ៉េខាងជើង ចិន អាមេរិក រុស្ស៊ី និងអាមេរិក។ល។ ទាំងនេះគឺជាបញ្ហាដ៏ស្មុគស្មាញ។
តើអ្នកយល់យ៉ាងណាដែរពីតួនាទីរបស់កម្ពុជាសម្រាប់ ASEM ក្នុងការសម្របសម្រួល ឬលើកឡើងបញ្ហាដ៏សំខាន់ណាមួយ?
ប្រទេសទាំងអស់គួរតែយល់គ្នាទៅវិញទៅមកដើម្បីអត្ថប្រយោជន៍រួម។ សម្រាប់កិច្ចប្រជុំពហុភាគីបែបនោះ មេដឹកនាំទាំងអស់រួមគ្នាដើម្បីផ្លាស់ប្តូរគំនិតយោបល់ និងដើម្បីធ្វើឲ្យកាន់តែជិតសិ្នទ្ធរវាងគ្នា និងគ្នា។ ក្នុងអំឡុងកិច្ចប្រជុំកំពូលនេះ យើងក៏មានកិច្ចប្រជុំទ្វេភាគីសម្រាប់បណ្ដាប្រទេសទាំងនោះដែលចូលរួមផងដែរ ហើយវាជាកិច្ចប្រជុំដ៏សំខាន់សម្រាប់មេដឹកនាំទាំងនោះក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាទ្វេភាគី។
តើសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មរវាងអាមេរិក និងចិន និងការគាំពារនិយមពាណិជ្ជកម្មស្ថិតនៅលើរបៀបវារៈរបស់ ASEM នៅឆ្នាំនេះដែរឬទេ?
ពិតហើយ សង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មគឺជាការបារម្ភរួមរបស់អាស៊ី និងអឺរ៉ុប ហើយពួកគេបានពិភាក្សារួចហើយលើបញ្ហានេះ ដោយសារតែវាជាការគំរាមកំហែងមួយលើកំណើនសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក។ ហើយការបារម្ភផ្សេងទៀតគឺការកើនឡើងគោលនយោបាយគាំពារនិយម ដោយសារតែយើងមិនមើលឃើញថា វាទទួលបានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចនោះទេ វានឹងប៉ះពាល់ដល់ពហុភាគី និងសកលភាវូបនីយកម្មដែលយើងកំពុងពឹងផ្អែកលើគ្នាទៅវិញទៅមកសម្រាប់កំណើនសេដ្ឋកិច្ច។ បញ្ហាទាំងនេះត្រូវបានលើកឡើង និងបានតស៊ូមតិ ស្ទើរតែរាល់នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំអន្តរជាតិ។
វៀតណាម និងអឺរ៉ុបបានយល់ព្រមរួចហើយលើកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីដែលវៀតណាមគឺជាប្រទេសកុម្មុយនីស្ដមួយ ខណៈកម្ពុជាកំពុងប្រឈមនឹងការគំរាមកំហែងដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA ពី EU។ តើលោកយល់យ៉ាងណាដែរលើបញ្ហានោះ?
វាបានបង្ហាញថា ស្ដង់ដា ២ ដែល EU កំពុងធ្វើនៅពេលនេះ ដោយសារតែ EU ផ្ដល់តម្លៃដល់ប្រទេសវៀតណាមលើអត្ថប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច។ យើងអាចនិយាយបានថា ទំហំសេដ្ឋកិច្ច យុទ្ធសាស្ដ្រ និងភូមិសាស្ត្រនយោបាយរបស់វៀតណាមធំជាង និងស៊ីជម្រៅជាងកម្ពុជា។ នេះបង្ហាញថា គេគំរាមកំហែងយើងដោយមិនខ្វល់ពីផលប៉ះពាល់អ្វីទេ។ ដូច្នេះជាមួយនឹងទំហំសេដ្ឋកិច្ចដ៏តូចរបស់យើង និងភូមិសាស្ត្រនយោបាយ យើងងាយនឹងរងគ្រោះ ដូច្នេះអ្វីដែលយើងអាចធ្វើគឺលើកកម្ពស់ និងឲ្យតម្លៃខ្លួនឯងឲ្យកាន់តែខ្លាំង។
អ្វីដែល EU បានធ្វើមកលើយើង និងបានធ្វើជាមួយប្រទេសវៀតណាមច្បាស់ណាស់គឺប្រឆាំងនឹងតម្លៃស្នូលរបស់ពួកគេ។ EU បានធ្វើមកលើកម្ពុជាត្រូវបានគេហៅថា អំណាចបទដ្ឋានដោយសារតែពួកគេបានចោទប្រកាន់ពួកយើងជុំវិញសិទ្ធិមនុស្ស ខណៈពួកគេបានធ្វើជាមួយវៀតណាមគឺជាអំណាចពាណិជ្ជកម្ម ខណៈពួកគេមើលឃើញអត្ថប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចមុនគេ នោះជាមូលហេតុដែលយើងមើលឃើញ EU មានស្ដង់ដា ២។
តើលោកបារម្ភអំពីការព្យួរ EBA ដែលនឹងប៉ះពាល់ដល់សេដ្ឋកិច្ចដែរឬទេ?
ពិតហើយ! ខ្ញុំមានការបារម្ភអំពីវាដោយសារតែវានឹងប៉ះពាល់ដល់សេដ្ឋកិច្ច។ ប៉ុន្តែយើងមិនគួរបារម្ភខ្លាំងពេកនោះទេ ដោយសារតែវានឹងមិនប៉ះពាល់ដល់វិស័យកាត់ដេរ ព្រោះវាជាការដកមួយផ្នែកប៉ុណ្ណោះ តែប្រសិនបើវាប៉ះពាល់ដល់វិស័យកាត់ដេរមែន រោងចក្រជាច្រើនផ្សេងទៀតនឹងស្វែងរកទីតាំងថ្មី ឬបិទទ្វារ ដូច្នេះវានឹងប៉ះពាល់ដល់កម្មករ និងសេដ្ឋកិច្ចយើង៕LA
