​ទីផ្សារ​ដំបូង និង​ទីផ្សារ​បន្ទាប់​នៅក្នុង​ទីផ្សារ​មូលបត្រ​

តើទីផ្សារដំបូង និងទីផ្សារបន្ទាប់នៅក្នុងទីផ្សារមូលបត្រខុសគ្នាយ៉ាងដូចម្តេច?

ដើម្បីក្លាយខ្លួនជាម្ចាស់ភាគហ៊ុនិករបស់ក្រុមហ៊ុនមួយ ឬដើម្បីវិនិយោគនៅក្នុងទីផ្សារមូលបត្រ វិនិយោគិនអាចជ្រៀតចូលទៅក្នុងទីផ្សារតាមរយៈទីផ្សារចំនួន ២ សំខាន់ៗ គឺទីផ្សារដំបូង និងទីផ្សារបន្ទាប់។

តើអ្វីជាទីផ្សារដំបូង (Primary market)?

ទីផ្សារដំបូង គឺជាទីផ្សារសម្រាប់ការជួញដូរមូលបត្ររវាងវិនិយោគិន និងក្រុមហ៊ុនបោះផ្សាយលក់មូលបត្រជាសាធារណៈ ដោយមានជំនួយពីក្រុមហ៊ុនធានាទិញមូលបត្រ។ ក្រុមហ៊ុនអាចកៀរគរមូលធន ឬទទួលបានហិរញ្ញប្បទានបន្ថែម សម្រាប់បន្តការវិនិយោគ ឬពង្រីកអាជីវកម្មរបស់ក្រុមហ៊ុន តាមរយៈការបោះផ្សាយលក់មូលបត្រជាសាធារណៈដល់វិនិយោគិន។

នៅក្នុងន័យនេះ ដើម្បីទិញមូលបត្រពីទីផ្សារដំបូង វិនិយោគិនត្រូវធ្វើការបញ្ជាទិញមូលបត្រដោយផ្ទាល់ពីក្រុមហ៊ុនបោះផ្សាយនៅក្នុងដំណាក់កាលប៊ុកបៀលឌីង (Book building) ឬការស្ទាបស្ទង់ថ្លៃ និង/ឬការធ្វើបរិវិសកម្ម (subscription) ឬការចុះឈ្មោះទិញ។ បន្ថែមពីនេះ លំហូរសាច់ប្រាក់នៅក្នុងទីផ្សារដំបូង គឺចេញពីវិនិយោគិន ទៅកាន់ក្រុមហ៊ុនបោះផ្សាយ ហើយវិនិយោគិនដែលបានទិញមូលបត្រពីក្រុមហ៊ុនបោះផ្សាយនឹងក្លាយជាភាគហ៊ុនិករបស់ក្រុមហ៊ុនបោះផ្សាយនោះ។

តើអ្វីជាទីផ្សារបន្ទាប់ (Secondary market)?

វិនិយោគិនដែលបានទិញមូលបត្រនៅក្នុងទីផ្សារដំបូង អាចលក់មូលបត្រនោះវិញបាននៅក្នុងទីផ្សារបន្ទាប់។ ទីផ្សារបន្ទាប់គឺជាទីផ្សារសម្រាប់ជួញដូរមូលបត្ររវាងវិនិយោគិន និងវិនិយោគិន។ មានន័យថា រាល់សកម្មភាពទិញ-លក់មូលបត្រធ្វើឡើងតែរវាងវិនិយោគិន (អ្នកទិញដែលមានសាច់ប្រាក់) និងវិនិយោគិន (អ្នកលក់ដែលមានមូលបត្រ) តាមរយៈក្រុមហ៊ុនមូលបត្រប៉ុណ្ណោះ។ ចំពោះអ្នកទិញទទួលបានមូលបត្រនឹងក្លាយជាភាគហ៊ុនិកថ្មី ចំណែកឯអ្នកលក់ទទួលបានសាច់ប្រាក់ ហើយវាមិនជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងក្រុមហ៊ុនបោះផ្សាយនោះទេ ឬមានន័យថា ក្រុមហ៊ុនបោះផ្សាយលក់មូលបត្រមិនទទួលបានផលប្រយោជន៍ដោយផ្ទាល់ពីការជួញដូរលើទីផ្សារនេះទេ។

ម្យ៉ាងវិញទៀត មូលបត្រទាំងអស់ដែលជួញដូរនៅទីផ្សារបន្ទាប់ ត្រូវបានជួញដូរនៅក្នុងទីផ្សារមូលបត្រ (CSX) ដែលនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ទីផ្សារបន្ទាប់នៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាគឺមានក្រុមហ៊ុនផ្សារមូលបត្រកម្ពុជា (ផ.ម.ក.) ដែលបានបង្កើតឡើងដោយទុនរួមគ្នារវាងរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដែលតំណាងដោយក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ និងក្រុមហ៊ុនផ្សារមូលបត្រកូរ៉េ។

នីតិវិធីដើម្បីអាចវិនិយោគ និង/ឬ ទិញ-លក់មូលបត្របាននៅក្នុងទីផ្សារទាំង ២

ដើម្បីចូលរួមនៅក្នុងទីផ្សារមូលបត្រតាមរយៈការវិនិយោគ និង/ឬ ការទិញ-លក់មូលបត្រជាជំហានដំបូង វិនិយោគិន ត្រូវស្នើសុំអត្តសញ្ញាណវិនិយោគិន (Investor ID) ជាមុនសិនដែល Investor ID នេះអាចស្នើសុំបានតាមរយៈអនឡាញនៅក្នុងគេហទំព័រ គ.ម.ក. (https://id.secc.gov.kh) ឬអាចស្នើសុំតាមរយៈក្រុមហ៊ុនមូលបត្រដែលទទួលបានអាជ្ញាប័ណ្ណពី គ.ម.ក. និងត្រូវភ្ជាប់មកជាមួយនូវឯកសារដូចជា អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ ឬលិខិតឆ្លងដែន រូបថត ៤x៦ (ថតចំពីមុខក្នុងរយៈពេល ៦ ខែចុងក្រោយ) និងហត្ថលេខាឌីជីថល (សម្រាប់ការស្នើសុំតាមអនឡាញ)។

បន្ទាប់ពីទទួលបាន Investor ID វិនិយោគិនត្រូវទៅបើកគណនីជួញដូរ (Trading Account) ដោយផ្ទាល់ជាមួយក្រុមហ៊ុនមូលបត្រដែលទទួលបានអាជ្ញាប័ណ្ណពី គ.ម.ក.។ ជំហានបន្ទាប់វិនិយោគិនត្រូវមានកាតព្វកិច្ចសំខាន់មួយទៀត គឺការបង្កើតគណនីសាច់ប្រាក់នៅភ្នាក់ងារទូទាត់សាច់ប្រាក់ពាក់ព័ន្ធនឹងមូលបត្រដែលទទួលបានការទទួលស្គាល់ពី គ.ម.ក.។

បន្ទាប់ពីបានបញ្ចប់នូវដំណាក់កាលទាំង ៣ ខាងលើ វិនិយោគិនអាចដាក់លុយនៅក្នុងគណនីសាច់ប្រាក់ ទៅតាមទំហំដែលខ្លួនចង់វិនិយោគ ឬទិញមូលបត្រពីក្រុមហ៊ុនបោះផ្សាយទាំងនៅក្នុងទីផ្សារដំបូង (នៅពេលដែលមាន ការបោះផ្សាយលក់មូលបត្រជាសាធារណៈលើកដំបូង - IPO) និងទីផ្សារបន្ទាប់។ ដោយគោរពតាមនីតិវិធីខាងលើវិនិយោគិននឹងមានលក្ខណៈគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ការវិនិយោគ និង/ឬទិញ-លក់មូលបត្រនៅក្នុងទីផ្សារមូលបត្រនៅកម្ពុជា។

រៀបរៀងដោយ៖ គណៈកម្មការមូលបត្រកម្ពុជានាយកដ្ឋានត្រួតពិនិត្យទីផ្សារមូលបត្រ

អ៊ីមែល៖ marketsup@secc.gov.kh

ទូរស័ព្ទ៖ 023885611

ទីផ្សារដំបូង និងទីផ្សារបន្ទាប់នៅក្នុងទីផ្សារមូលបត្រ

ព័ត៌មានថ្មីៗ

វីដេអូ

ទីផ្សារ​ដំបូង និង​ទីផ្សារ​បន្ទាប់​នៅក្នុង​ទីផ្សារ​មូលបត្រ

សេដ្ឋកិច្ច

ព័ត៌មានថ្មីៗ

វីដេអូ

ទីផ្សារដំបូង និងទីផ្សារបន្ទាប់នៅក្នុងទីផ្សារមូលបត្រ