.jpg)
ការដំឡើងរោងចក្រកែច្នៃរ៉ែមាសរបស់ក្រុមហ៊ុន Mesco Gold (Cambodia) ដែលអាចឈានដល់ការចម្រាញ់រ៉ែមាសនៅចុងឆ្នាំ ២០១៩ និងឆ្នាំ ២០២០ ជាបន្តបន្ទាប់។ ហ្វេសប៊ុក
ភ្នំពេញៈ ការទាញយកភោគផលពីធនធានរ៉ែទាំងលើគោក និងបាតសមុទ្រ ដែលសាធារណជនបានរង់ចាំជាយូរមកហើយនឹងត្រូវចេញជាផ្លែផ្កាពិតប្រាកដចាប់ពីពេលនេះ ដោយសារថា ផលិតកម្មធនធានរ៉ែនៅកម្ពុជាឈានដល់ដំណាក់កាលប្រមូលផលហើយចាប់ពីចុងឆ្នាំ ២០១៩ នេះទៅ។ នេះ បើយោងតាមមន្រ្តីជំនាញពី ក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល។
ថ្លែងប្រាប់ អ្នកសារព័ត៌មានក្នុងវេទិកាអភិបាលកិច្ចវិស័យឧស្សាហកម្ម និស្សារណកម្ម (EIGF) នៅកម្ពុជា លើកទី៧ ក្រោមប្រធានបទ «ទស្សនវិស័យរ៉ែប្រេង និងឧស្ម័នឆ្នាំ ២០១៩ និងនាពេលអនាគត» កាលពីម្សិលមិញ លោក ម៉េង សក្ដធារ៉ា រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល (MME) បានឲ្យដឹងថា បន្ទាប់ពីបានចំណាយពេលរុករកអស់ជាច្រើនឆ្នាំ ក្រុមហ៊ុនរ៉ែមាស ២ គឺក្រុមហ៊ុន Mesco Gold (Cambodia) របស់ប្រទេស ឥណ្ឌា និងក្រុមហ៊ុនរ៉ែ Renaissance Minerals (Cambodia)Limited មានមូលដ្ឋាននៅប្រទេស អូស្ដ្រាលី បានឈានកាន់តែជិតដល់ដំណាក់កាលចម្រាញ់មាសនៅប្រទេស កម្ពុជា។ ក្រុមហ៊ុនកំពុងដំឡើងរោងចក្រកែច្នៃរ៉ែមាស ដែលអាចឈានដល់ការចម្រាញ់រ៉ែមាសនៅចុងឆ្នាំ ២០១៩ និងឆ្នាំ ២០២០ ជាបន្តបន្ទាប់។
សម្រាប់ការរុករករ៉ែនៅក្នុងសមុទ្រវិញ លោក សក្ដធារ៉ា បានបញ្ជាក់ថាក្រុមហ៊ុន KrisEnergy Ltd មានមូលដ្ឋាននៅប្រទេស សិង្ហបុរី ដែលប្រតិបត្តិការប្លុក A នៅក្នុងសមុទ្ររបស់កម្ពុជា ត្រូវបានរំពឹងថា នឹងអាចសម្រេចតាមការគ្រោងទុករបស់ខ្លួនក្នុងការទាញយកដំណក់ប្រេងលើកដំបូងនៅកម្ពុជានៅចុងឆ្នាំនេះដែរ។
លោកថ្លែងថា៖ «ចាប់ពីឆ្នាំ ២០១៩ ដល់ឆ្នាំ ២០២៣ វាជាពេលនៃការប្រមូលផល [ពីវិស័យរ៉ែ]។ ការប្រមូលប្រាក់ចំណូលជាតិ [ពីវិស័យរ៉ែ] នឹងមានកំណើនខ្លាំង ដែលនឹងរួមចំណែកដល់ការបង្កើនថវិកាជាតិដើម្បីឲ្យ [រដ្ឋាភិបាល] មានលទ្ធភាពប្រើប្រាស់ថវិកាជាតិលើការចំណាយសេវាសាធារណៈលើវិស័យចាំបាច់»។
លោកបានបន្តថា៖ «ចាប់ពីពេលនេះដល់ឆ្នាំ ២០២៣ អ្វីដែលយើងនឹងមើលឃើញគឺការបង្កើនចំណូលជាតិពីឧស្សាហកម្មរ៉ែ ដែលបង្កើនផលិតផលក្នុងស្រុក (GDP) និងការបង្កើនលំហូរចូលទុនវិនិយោគទៅក្នុងវិស័យនេះ»។
ខណៈការប្រមូលប្រាក់ចំណូលមកពីវិស័យរ៉ែរួមចំណែកប្រហែល ២,៥ ភាគរយដល់ប្រាក់ចំណូលជាតិសរុបនៅពេលបច្ចុប្បន្ន លោក សក្ដធារ៉ា បានឲ្យដឹងថា ចំណូលជាតិប្រមូលបានពីវិស័យនេះនឹងកើនដល់យ៉ាងហោចណាស់ ៥ ភាគរយនៃប្រាក់ចំណូលជាតិក្នុងឆ្នាំ ២០២០ ហើយនឹងឈានដល់ជាង ១០ ភាគរយ ១ ឆ្នាំបន្ទាប់ពីឆ្នាំ ២០២៣ តទៅ។
លោកថ្លែងថា៖ «បន្ទាប់ពីឆ្នាំ ២០២៣ យើងនឹងអាចមើលឃើញកាន់តែច្បាស់ ពីការរួមចំណែកពីឧស្សាហកម្មធនធានរ៉ែដល់សេដ្ឋកិច្ចជាតិ ព្រោះវានឹងជួយពង្រីកមូលដ្ឋានសេដ្ឋកិច្ចកាន់តែធំ បង្កើតឱកាសការងារកាន់តែច្រើន បង្កើតអាជីវកម្មកាន់តែច្រើន ជាពិសេសឧស្សាហកម្មគាំទ្រ»។
យោងតាមលោក សក្ដធារ៉ា ការឈានដល់ដំណាក់កាលផលិតកម្មរ៉ែ ទាំងរ៉ែលើដី និងបាតសមុទ្រ ត្រូវឆ្លងកាត់ដំណាក់កាល និងឧបសគ្គជាច្រើន។ សូម្បីតែដំណើរការរុករកធម្មតា គឺការប្រើប្រាស់ពេលវេលាយ៉ាងយូរ ហើយការវាយតម្លៃផលប៉ះពាល់បរិស្ថាន និងសង្គម (ESIA) ក៏ត្រូវឆ្លងកាត់ដំណើរការ និងពេលវេលាច្រើនដែរ។
លោកបន្តថា កន្លងមកក្រសួងបានចំណាយពេលវេលាយូរក្នុងការរៀបចំបទប្បញ្ញត្តិ ហើយនៅពេលនេះដល់ពេលដែលក្រសួងត្រូវរៀបចំធនធានមនុស្សត្រឹមត្រូវ និងរៀបចំការគាំទ្រដ៏ល្អដល់ឧស្សាហកម្មនេះ ដើម្បីទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពេញលេញពីឧស្សាហកម្មរ៉ែ។
លោកស្រី លឹម សូលីន នាយិកា អង្គការអុកស្វាមនៅកម្ពុជា បានឲ្យដឹងកាលពីម្សិលមិញថា នៅពេលប្រទេស កម្ពុជា ជិតឈានដល់ការទាញយកភោគផលពីធនធានរ៉ែបាន មានការយល់ច្រឡំច្រើនពីប្រជាជនកម្ពុជាថា ការប្រើប្រាស់ប្រេងសាំងនឹងមិនគិតប្រាក់ នៅពេលអនាគត ឬមួយចំនួនបានរំពឹងថា តម្លៃនឹងត្រូវកាត់បន្ថយយ៉ាងហោចណាស់ដល់ ៥០ ភាគរយ។
លោកស្រីបានថ្លែងថា៖ «ការប្រមូលប្រាក់ចំណូលពីវិស័យប្រេង ឧស្ម័ន និងរ៉ែ គួរត្រូវដាក់បញ្ចូលទៅក្នុងប្រាក់ចំណូលជាតិ ដែលនឹងធ្វើឲ្យរដ្ឋមានចំណូលកាន់តែធំ ហើយចំណាយលើវិស័យអាទិភាពមួយចំនួនដូចជា ការអប់រំ សុខភាពសាធារណៈ និងការគាំពារសង្គម»។
លោកស្រីបានបន្តថា៖ «ប្រសិនបើប្រាក់ចំណូលរ៉ែអាចជួយប្រជាជន ទទួលបានសេវាសាធារណៈទាំងនេះដោយមិនគិតប្រាក់ ឬក្នុងតម្លៃទាបនេះ ពិតជានឹងផ្ដល់អត្ថប្រយោជន៍ដែលប្រជាជនទទួលបានពីឧស្សាហកម្មនិស្សារណកម្ម [ផលិតកម្មធនធានរ៉ែ]»។
ស្របពេលការទាញយកភោគផលពីធនធានរ៉ែនឹងឈានមកដល់ លោក ច័ន្ទ សុផល នាយកមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាគោលនយោបាយ (CPS) បានលើកឡើងថា ការបង្កើតយន្តការដែលថ្មី និងមានលក្ខណៈច្នៃប្រឌិតមួយ សម្រាប់គ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធចែករំលែកព័ត៌មាន គឺជាការចាំបាច់ដើម្បីកសាងទំនុកចិត្តរវាងគ្នា និងគ្នា។
លោកបានបន្តថា៖ «ខ្ញុំជឿជាក់ថាប្រសិនបើយើងគ្រប់គ្រងធនធានរ៉ែប្រេង និងឧស្ម័នបានល្អ នោះវិស័យនេះនឹងចូលរួមកសាងសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាបានច្រើនគួរឱ្យកត់សម្គាល់។ ក៏ប៉ុន្ដែប្រសិនបើគ្រប់គ្រងមិនបានល្អទេនោះវានឹងក្លាយជាបញ្ហាមួយដែលនឹងជះឥទ្ធិពលអវិជ្ជមាន ដល់សុខភាពសាធារណៈ និងការមិនពេញចិត្តរបស់ប្រជាជនជារួម»៕LA
