ភ្នំពេញៈ ប្រឈមនឹងការបាត់បង់គម្រោងអនុគ្រោះពន្ធ «គ្រប់មុខទំនិញលើកលែងតែអាវុធ (EBA)» របស់សហភាពអឺរ៉ុបដែលនឹងមើលឃើញនៅក្នុងខែកុម្ភៈឆ្នាំនេះមានការលើកឡើងពីការយល់ឃើញផ្សេងៗគ្នាជុំវិញផលប៉ះពាល់សេដ្ឋកិច្ច និងចក្ខុវិស័យនយោបាយរបស់កម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ ២០២០។
ហានិភ័យ និងបញ្ហាប្រឈមដែលជាប់ទាក់ទងនឹងភាពមិនច្បាស់លាស់ជុំវិញលទ្ធភាពដក EBA និងការពឹងផ្អែកខ្លាំងរបស់កម្ពុជាលើលំហូរចូលមូលធនអាចប៉ះពាល់ដល់ចក្ខុវិស័យកំណើន។
ទោះយ៉ាងណា មន្ដ្រីរដ្ឋាភិបាល និងវិស័យឯកជនបង្ហាញសុទិដ្ឋិនិយមរបស់ខ្លួនជុំវិញដំណើរវិជ្ជមានសម្រាប់ឆ្នាំ ២០២០ ខណៈជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលត្រូវធ្វើការងារកាន់តែច្រើនថែមទៀតលើការធ្វើពិពិធកម្មសេដ្ឋកិច្ច។
លោក ហុង វណ្ណៈ អ្នកស្រាវជ្រាវសេដ្ឋកិច្ចនៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានទទួលស្គាល់ថា សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជានឹងមើលឃើញផលប៉ះពាល់ដោយសារការដក EBA។ ប៉ុន្តែលោកបានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍ថា វាគ្រាន់ជាផលប៉ះពាល់មួយផ្នែកប៉ុណ្ណោះ ខណៈរដ្ឋាភិបាលបានដាក់ឲ្យដំណើរការរួចហើយនូវវិធានការដើម្បីជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ច។
លោកថ្លែងថា៖ «យើងមិនអាចបដិសេធបានទេ។ ច្បាស់ណាស់វាត្រូវតែប៉ះពាល់នៅក្នុងកម្រិតណាមួយ ដោយសារតែយើងនឹងបាត់បង់ជិត ១ ពាន់លានដុល្លារជាប្រាក់ពន្ធនាំចូលទៅទីផ្សារអឺរ៉ុប»។ ប៉ុន្តែលោកបន្តថា វាមិនមែនជាការបារម្ភដ៏ធំមួយនោះទេ ដោយសារសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជានៅតែល្អប្រសើរក្នុងឆ្នាំ ២០២០។
លោក វណ្ណៈ ថ្លែងថា៖ «វានឹងមិនជាហានិភ័យខ្ពស់ទេសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចរបស់យើង។ រដ្ឋាភិបាលបានដាក់ឲ្យដំណើរការកំណែទម្រង់ត្រឹមត្រូវរួចហើយ ដើម្បីកៀរគរប្រាក់ចំណូល ខណៈយើងនឹងមានប្រភពប្រាក់ចំណូលប្រេងផ្សេងទៀតដែលនឹងទាញយកតំណក់ប្រេងដំបូងត្រឹមពាក់កណ្ដាលឆ្នាំ ២០២០»។
បច្ចុប្បន្នកម្ពុជាពឹងផ្អែកលើសម្លៀកបំពាក់ និងវាយនភណ្ឌដែលជាក្បាលម៉ាស៊ីនជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ច។ ឧស្សាហកម្មនេះផ្ដល់ការងារដល់កម្មករជាង ៧០០ ០០០ នាក់នៅទូទាំងប្រទេស។
លោក ពេជ្រ ពិសី នាយកជាន់ខ្ពស់នៃកម្មវិធីអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា (TI) បានឲ្យដឹងថា សេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជាពឹងផ្អែកយ៉ាងខ្លាំងលើសំណង់ ឧស្សាហកម្មកាត់ដេរ និងវិស័យសេវា ខណៈការដក EBA នឹងជាការប៉ះពាល់ដ៏ធំមួយលើកំណើនសេដ្ឋកិច្ច។
ប៉ុន្តែលោក ពិសី បានឲ្យដឹងថាពិតណាស់ រដ្ឋាភិបាលអាចប៉ះប៉ូវការខាតបង់នានាដែលកើតចេញពីការបាត់បង់ EBA តាមរយៈការកាត់បន្ថយការចំណាយក្រៅផ្លូវការនៃការធ្វើអាជីវកម្មនៅប្រទេសកម្ពុជា និងការបំបាត់អំពើពុករលួយ ដែលជាបន្ទុកសម្រាប់ឧស្សាហកម្មជាយូរមកហើយ។
លោកថ្លែងថា៖ «រដ្ឋាភិបាលក៏គួរតែធ្វើពិពិធកម្មសេដ្ឋកិច្ច ពង្រឹងសមត្ថភាពប្រកួតប្រជែង និងបង្កើនផលិតភាពផងដែរ»។ លោកបន្តថា៖ «ដើម្បីទាក់ទាញការវិនិយោគកាន់តែច្រើន រដ្ឋាភិបាលគួរពិនិត្យឡើងវិញច្បាប់វិនិយោគ និងធ្វើការកែប្រែចំណុចណាដែលចាំបាច់»។
លោក ពិសី បានឲ្យដឹងថាការកើនឡើងប្រាក់ចំណូលពន្ធ គឺជាសញ្ញាដ៏ល្អមួយដោយសារវាអាចឲ្យរដ្ឋាភិបាលមានស្វ័យស្ថិរភាពហិរញ្ញវត្ថុ។
កម្ពុជាបាននាំចេញផលិតផលសម្លៀកបំពាក់ វាយនភណ្ឌ និងស្បែកជើងក្នុងតម្លៃ ៧,៩៧ ពាន់លានដុល្លារ ក្នុងរយៈពេល ៩ ខែដំបូង ឆ្នាំ ២០១៩ កើនឡើង ១៣,១៨ ភាគរយ ធៀបទៅនឹងរយៈពេលដូចគ្នាក្នុងឆ្នាំ ២០១៨ ពីចំនួន ៧,០៤៤ ពាន់លានដុល្លារ។ នេះបើតាមរបាយការណ៍របស់អគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាកររបស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ។
ការនាំចេញភាគច្រើនទៅទីផ្សារអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុប ហើយស្ថិតក្រោមប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធពាណិជ្ជកម្ម EBA របស់សហភាពអឺរ៉ុប កម្ពុជាសន្សំបានជាង ៧០០ លានដុល្លារ ពីពន្ធនាំចូលលើការនាំចេញរបស់កម្ពុជាទៅប្លុកនេះ។
សហភាពអឺរ៉ុបជាថ្មីម្ដងទៀតបានស្នើឲ្យមានការស្ដារឡើងវិញនូវលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សដោយទម្លាក់ចោលរាល់ការចោទប្រកាន់ទាំងអស់ប្រឆាំងនឹងមេដឹកនាំអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងអនុញ្ញាតឲ្យគណបក្សនេះចាប់ផ្ដើមដំណើរការឡើងវិញជាថ្នូរនឹងការរក្សាការអនុគ្រោះពន្ធនេះ។
ទោះយ៉ាងណាលោក ហុង វណ្ណៈ បានឲ្យដឹងថា រដ្ឋាភិបាលហាក់ដូចជាប្រកាន់ជំហរដ៏ច្បាស់លាស់របស់ខ្លួនលើបញ្ហានេះ ហើយក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងត្រៀមអ្វីៗរួចរាល់ហើយនៅពេលយើងបាត់បង់ EBA ។
លោកបន្ថែមថា៖ «យើងនៅតែមានវិស័យដែលមានសក្ដានុពលជាច្រើន និងគ្រប់ប្រភេទទាំងអស់នៃការវិនិយោគ ដើម្បីគាំទ្រដល់កំណើនសេដ្ឋកិច្ច»។
លោក វ៉ាន់ ស៊ូអៀង ប្រធានសមាគរោងចក្រកាត់ដេរកម្ពុជាបានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍ កាលពីសប្ដាហ៍មុនថា សេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជានឹងមិនប្រែប្រួលខ្លាំងទេ ខណៈឧស្សាហកម្មសំខាន់របស់ប្រទេសនេះកំពុងស្វែងរកការប៉ះប៉ូវដល់ផលប៉ះពាល់ណាមួយដោយការដក EBA។
លោកថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំហ៊ាននិយាយថា សម្រាប់ឆ្នាំ ២០២០ ស្ថានការណ៍សេដ្ឋកិច្ចរបស់យើងនៅតែល្អ»។ លោកបន្តថា វិស័យកាត់ដេរដែលជាផលិតផលនាំចេញឈានមុខគេរបស់កម្ពុជាកំពុងសម្លឹងមើលការកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់ណាមួយដែលកើតចេញពីទាំងបញ្ហាខាងក្នុង និងខាងក្រៅ។
លោកបន្តថា៖ «នៅពេលនេះយើងកំពុងព្យាយាមដោះស្រាយបញ្ហាទាំងអស់នេះ ដោយកាត់បន្ថយការចំណាយផលិត និងបង្កើនផលិតភាពរបស់យើង»។ លោកបានបន្ថែមថា៖ «ការចំណាយលើឡូជីស្ទិករបស់យើងខ្ពស់ខ្លាំងណាស់ធៀបនឹងវៀតណាម និងថៃ ដែលធ្វើឲ្យយើងខាតបង់លើការដឹកជញ្ជូន»។
លោក Jarkko Turunen សេដ្ឋវិទូជាន់ខ្ពស់ប្រចាំរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ (IMF) បានឲ្យដឹងនៅក្នុងរបាយការណ៍ស្តីពីចក្ខុវិស័យសេដ្ឋកិច្ចក្នុងតំបន់ថ្មីបំផុតរបស់ខ្លួនដែលបានចេញផ្សាយកាលពីចុងឆ្នាំ ២០១៩ ថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាកំពុងចាត់វិធានការបង្ការជាមុនដើម្បីដោះស្រាយហានិភ័យសេដ្ឋកិច្ច និងភាពមិនច្បាស់លាស់តាមរយៈផែនការកែទម្រង់រចនាសម្ព័ន្ធ សំដៅកែលម្អសមត្ថភាពប្រកួតប្រជែង និងការធ្វើពិពិធកម្ម។
លោកបានឲ្យដឹងថាគម្រោងមួយរបស់រដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្នកំពុងធ្វើការងារលើការដោះស្រាយការចំណាយលើការបង្កើតការងារ ការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្ស និងការចំណាយលើហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ។
កំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាត្រូវបានព្យាករថា នឹងមានកម្រិតខ្ពស់បំផុតនៅក្នុងតំបន់អាស៊ាន ទោះបីជាប្រឈមនឹងបញ្ហាមួយចំនួនក៏ដោយ។ នេះបើយោងតាម IMF ។
IMF និងធនាគារពិភពលោកព្យាករថា កំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជានឹងនៅតែរឹងមាំក្នុងអត្រា ៧ ភាគរយ ក្នុងឆ្នាំ ២០១៩ មុនពេលការធ្លាក់ចុះមកនៅត្រឹម ៦,៨ ភាគរយ ក្នុងឆ្នាំ ២០២០៕ LA