ភ្នំពេញៈ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារអះអាងថាពន្ធលើចំណេញមូលធន (Capital Gain Tax) ត្រូវបានលើកលែងចំពោះការលក់ និងផ្ទេរកម្មសិទ្ធិលើទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ស្ថាប័នរដ្ឋ កម្មសិទ្ធិរបស់អ្នកការទូត និងដីកសិកម្ម។
ការលើកឡើងនេះលាតត្រដាងនៅក្នុងសិក្ខាសាលាស្តីពី «ពន្ធលើចំណេញមូលធន» កាលពីថ្ងៃទី ២២ ខែកុម្ភៈ កន្លងទៅនៅភ្នំពេញ។ នេះបើតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ។
លោក កែន សម្បត្តិ អគ្គនាយករងនៃអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារបានថ្លែងថា ពន្ធលើចំណេញមូលធននេះត្រូវបានលើកលែងចំពោះការលក់ និងផ្ទេរមូលធនមួយចំនួនដូចជា ទ្រព្យជាកម្មសិទ្ធិរបស់ស្ថាប័នរដ្ឋ ទ្រព្យជាកម្មសិទ្ធិរបស់បេសកកម្មទូត កុងស៊ុលបរទេស អង្គការអន្តរជាតិ ទីភ្នាក់ងារសហប្រតិបត្តិការបច្ចេកទេសនៃរដ្ឋាភិបាលដទៃទៀត។
រាជរដ្ឋាភិបាលក៏បានសម្រេចលើកលែងពន្ធលើចំណេញមូលធនចំពោះការលក់ និងផ្ទេរដីកសិកម្មជាកម្មសិទ្ធិ ឬសិទ្ធិកាន់កាប់របស់ប្រជាពលរដ្ឋដែលជាកសិករកំពុងបង្កបង្កើនផលពិតប្រាកដ និងមានអាសយដ្ឋានរស់នៅស្ថិតក្នុងឃុំសង្កាត់លើដីដែលកំពុងធ្វើកសិកម្ម។ នេះបើតាមលោក សម្បត្តិ។
រាជរដ្ឋាភិបាលបានសម្រេចពន្យារការអនុវត្តពន្ធលើចំណេញមូលធនដែលពីដំបូងបំណងអនុវត្តក្នុងឆ្នាំ ២០២១ នេះរហូតដល់ដើមឆ្នាំ ២០២២ វិញ ដោយសារការរាតត្បាតជំងឺកូវីដ១៩ បាននិងកំពុងជះឥទ្ធិពលអវិជ្ជមានដល់វិស័យអចលនទ្រព្យនៅកម្ពុជា បន្ទាប់ពីមានសមាគមមួយចំនួនបានស្នើសុំពន្យារការអនុវត្តជាបន្តបន្ទាប់។
ពន្ធលើចំណេញមូលធននឹងត្រូវអនុវត្តចំពោះការលក់ ឬផ្ទេរ ឬក៏បង្កើតឱ្យមានសិទ្ធិគ្រប់គ្រងលើទ្រព្យ ឬចុះបញ្ជីសម្រាប់ការផ្ទេរកម្មសិទិ្ធ ឬសិទ្ធិកាន់កាប់ទ្រព្យ។
យោងប្រកាសរបស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុចុះថ្ងៃទី ១ ខែ មេសា ឆ្នាំ ២០២០ ការបង់ពន្ធនេះគឺបានមកពីការលក់នៃអចលនទ្រព្យមួយចំនួនដូចជា ដី អគារ ភាគហ៊ុន អាជ្ញាប័ណ្ណ ប៉ាតង់ សញ្ញាបណ្ណបំណុល និងរូបិយប័ណ្ណដែលត្រូវជាប់កាតព្វកិច្ចពន្ធ ២០ ភាគរយ។
លោក សម្បត្តិ បានឱ្យដឹងទៀត ថា ការអនុវត្តពន្ធលើចំណេញមូលធនក៏ត្រូវបានអនុគ្រោះចំពោះនិវាសនដ្ឋានជាគោលដើមរបស់អ្នកជាប់ពន្ធដែលបានកាន់កាប់ក្នុងរយៈពេលយ៉ាងតិច ៥ ឆ្នាំមុនពេលលក់ និងផ្ទេរ។ ក្នុងករណីមាននិវាសនដ្ឋានច្រើនជាង ១ ឬអ្នកជាប់ពន្ធ និងសហព័ទ្ធមាននិវាសនដ្ឋានផ្សេង ពីគ្នា និវាសនដ្ឋានតែ ១ ប៉ុណ្ណោះ ត្រូវបានអនុញ្ញាតជានិវាសនដ្ឋានជាគោលដើម។
ទន្ទឹមនឹងនេះ អចលនទ្រព្យក្នុងរង្វង់ញាតិដូចមានចែងក្នុងបទប្បញ្ញត្តិស្តីពីពន្ធប្រថាប់ត្រា លើកលែងតែការផ្ទេរកម្មសិទ្ធិ ឬសិទ្ធិកាន់កាប់អចលនទ្រព្យរវាង បងប្អូនបង្កើត និងបងប្អូនបង្កើតរវាងឪពុកម្តាយក្មេក និងកូនប្រសា និងរវាងយាយតាក្មេក និងចៅប្រសា និងទ្រព្យដែលត្រូវបានលក់ ឬផ្ទេរដើម្បីបានជាប្រយោជន៍សាធារណៈស្របតាមច្បាប់អស្សាមិករណ៍។
លោក សម្បត្តិ ថ្លែងទៀតថា ការដាក់ឱ្យអនុវត្តពន្ធលើចំណេញមូលធននេះនឹងធានាបានសមធម៌នៃការបង់ពន្ធដែលនីតិបុគ្គលបានអនុវត្តបង់ពន្ធនេះ ហើយក៏នឹងធានាបាននូវការប្រកួតប្រជែងដោយស្មើភាពគ្នា។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «វានឹងធានានូវចីរភាព កំណើនចំណូលពន្ធ ស្របតាមកម្មវិធីកែទម្រង់ការគ្រប់គ្រងហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈ និងយុទ្ធសាស្ត្រកៀរគរចំណូល ២០១៩-២០២៣»។
លោកបានបន្តថា ការអនុវត្តពន្ធលើចំណេញមូលធននេះក៏នឹងរួមចំណែកពង្រឹងស្ថិរភាពតម្លៃអចលនទ្រព្យតាមរយៈការកាត់បន្ថយការលក់បំប៉ោងតម្លៃអចលនទ្រព្យដែលប្រជាពលរដ្ឋ និងវិនិយោគិនអាចទិញអចលនទ្រព្យក្នុងតម្លៃសមរម្យ។
លោកបន្តថា៖ «ក្នុងន័យនេះ អាចទាក់ទាញវិនិយោគិនមកវិនិយោគបានកាន់តែច្រើននាំឱ្យបង្កើតបាននូវការងារ និងប្រាក់ចំណូលជូនប្រជាពលរដ្ឋបានកាន់តែច្រើនដែលនឹងបង្កើនបានជាផលរាលដាលវិជ្ជមាន (Spillover Effects) នៅក្នុងប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ច»។
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាននេះបានឱ្យដឹងថា ចំពោះនីតិបុគ្គលនិវាសនជន ដែលបានចុះបញ្ជីពន្ធដារ និងប្រកាសបង់ពន្ធលើប្រាក់ចំណូលប្រចាំឆ្នាំរួចរាល់ហើយ គឺពុំជាប់បន្ទុកពន្ធនេះបន្ថែមទៀតទេ។ ពន្ធលើចំណេញមូលធននេះគឺប្រមូលតែលើចំណេញ មូលធនដែលសម្រេចបាននៅពេលមានប្រតិបត្តិការលក់ ឬផ្ទេរ មូលធនប៉ុណ្ណោះក្នុងករណីមិនចំណេញ គឺមិនមានកាតព្វកិច្ចបង់ពន្ធនោះទេ។
ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុកាលពីខែមករាកន្លងទៅបានបង្ហាញថា ចំណូលពន្ធអាករដែលអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារប្រមូលបានក្នុងឆ្នាំ ២០២០ មានចំនួនប្រមាណ ២ ៨៨៩,០២ លានដុល្លារអាមេរិក ស្មើនឹង ១០១,៣៦% នៃផែនការប្រចាំឆ្នាំ និងមានកំណើន ៣,៧៣ ភាគរយ ដែលមានទឹកប្រាក់ប្រមាណ ១០៤,៤៩ លានដុល្លារ ធៀបនឹងឆ្នាំ ២០១៩៕ LA