ភ្នំពេញ: ម្រេចកំពត ដែលជាផលិតផលសម្គាល់ភូមិសាស្ត្រ (GI) មួយរបស់កម្ពុជាកំពុងប្រឈមនឹងបញ្ហាមួយចំនួន ខណៈក្រុមហ៊ុនវេចខ្ចប់មួយចំនួនធ្វើការដាំដើម្បីនាំចេញដោយខ្លួនឯងដែលធ្វើឲ្យកសិករមួយចំនួនបោះបង់ការផលិត។ នេះបើតាមសមាគមលើកកម្ពស់ម្រេចកំពត (KPPA)។
លោក ងួន ឡាយ ប្រធានសមាគមលើកកម្ពស់ម្រេចកំពត (KPPA) បានឲ្យដឹងថា ខណៈបរិមាណនៃការបញ្ជាទិញនៅដដែលការផលិតរបស់កសិករ បានបន្តកើនឡើងពី ១ ឆ្នាំ ទៅ ១ ឆ្នាំ ដែលធ្វើឲ្យបរិមាណនៃការផ្គត់ផ្គង់លើស។
យោងតាម លោក ងួន ឡាយ ម្រេចកំពតត្រូវបាននាំចេញក្នុងរង្វង់ ៧០ តោន ក្នុង ១ ឆ្នាំ ខណៈការផលិតបានកើនឡើងដល់ ១០២ តោន កាលពីឆ្នាំ ២០១៧។ លោកបន្តថា ការផលិតលើសនេះ គឺបានធ្វើឲ្យកសិករលក់ចេញបានតែមួយផ្នែកនៃទិន្នផលដែលបានផលិតសរុបប៉ុណ្ណោះ។ លោកថ្លែងថា៖ «ម្រេចយើងឥឡូវកំពុងចង្អៀតទីផ្សារលក់ចេញបានតិចៗ ហើយផលិតកម្មយើងបានច្រើនលើសតម្រូវការ»។
លោកបន្តថា បញ្ហានេះបានធ្វើឲ្យកសិករខ្នាតកណ្តាលមួយចំនួនបង្ខំចិត្តបោះបង់ការផលិតរបស់ពួកគេ។ លោកថ្លែងថា៖ «ពេលនេះមាននៅតែកសិករខ្នាតតូច និងក្រុមហ៊ុនធំៗប៉ុណ្ណោះ ដែលបន្តខំប្រឹងថែទាំ [ដំណាំម្រេច] ហើយបើអ្នកដាំ [មានដីធំ] ដែលមិនមានការវេចខ្ចប់ខ្លួនឯងពួកគាត់ទន់ដៃអស់ហើយ ៣ ឆ្នាំហើយ លក់មិនចេញ ម្រេចនៅពេញៗកុងតឺន័រ»។
លោកបន្ថែមថា រដូវកាលប្រមូលផលម្រេចចាប់ពីខែ មករា ដល់ខែ មិថុនា ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ហើយគិតត្រឹមខែ កក្កដា ឆ្នាំ ២០១៩នេះ ពុំមានការពង្រីកការដាំដុះទេ។ លោកបន្តថា៖ «សព្វថ្ងៃក្រុមហ៊ុនទិញម្រេចភាគច្រើនពួកគាត់មានចម្ការម្រេចខ្លួនឯង ទាល់តែគាត់ខ្វះទើបគាត់ទិញពីកសិករ »។
ម្រេចកំពតត្រូវបានទទួលស្គាល់ជាផលិតផលសម្គាល់ភូមិសាស្ត្រពីអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក កាលពីឆ្នាំ ២០១០។ បច្ចុប្បន្នតំបន់ GI របស់ម្រេចកំពតមានផ្ទៃដីចំនួន ២៥០ ហិកតា ដែលមានទីតាំងនៅខេត្តកំពត និងខេត្តកែប។
ទោះបីយ៉ាងនេះក្តី លោក ប៉ុក លី អាយុ ៧០ ឆ្នាំ ដែលជាកសិករដាំម្រេចជាង ២០ ឆ្នាំ បានឲ្យដឹងថា បញ្ហាកង្វះបច្ចេកទេសជាមូលហេតុមួយនាំឲ្យកសិករមួយចំនួនបោះបង់ការដាំដុះ។ លោកថ្លែងថា៖ «កសិករតូចតាច និងអ្នកមានដីចម្ការធំៗជាច្រើនបានបោះបង់ចោលមួយផ្នែក ដោយសារបញ្ហាខ្វះបច្ចេកទេស ពួកគាត់មិនចង់បោះបង់ទេ តែធ្វើទៅបរាជ័យរហូតពួកគាត់អស់លទ្ធភាព»។
លោក លី បានឲ្យដឹងថា គិតត្រឹមពាក់កណ្តាលឆ្នាំ ២០១៩ នេះ លោកអាចលក់ម្រេចបានតែជាង ១ តោនប៉ុណ្ណោះ ខណៈសល់ក្នុងស្តុកប្រមាណ ៤ តោន។ លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ឥឡូវនៅសល់ជាង ៤ តោន នៅផ្ទះ លក់មិនចេញ តែខ្ញុំមិនបោះបង់ចោលទេ ព្រោះខ្ញុំអាចលក់បានខ្លះសម្រាប់ទប់ការចំណាយវិញ»។
សហគមន៍អឺរ៉ុបជាទីផ្សារចម្បងសម្រាប់ការនាំចេញម្រេចកំពតដែលមានរហូតដល់ ៥០ ភាគរយ ខណៈអាមេរិក ជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូង ២០ ភាគរយ និង ៣០ ភាគរយទៀត សម្រាប់ទីផ្សារភ្ញៀវទេសចរក្នុងស្រុក។ នេះបើតាមប្រធានសមាគមលើកកម្ពស់ម្រេចកំពត។
សមាជិករបស់សមាគមនេះបានកើនឡើងពី ៣៨៧ គ្រួសារ នៅឆ្នាំ ២០១៧ ដល់ ៤៤០ គ្រួសារនៅឆ្នាំនេះ ខណៈអ្នកចែកចាយបានកើនពី ២១ ក្រុមហ៊ុន ដល់ ៣៥ ក្រុមហ៊ុន។ ទោះបីយ៉ាងនេះក្តី ម្រេចកំពតនៅមានតម្លៃថេរ ក្នុងនោះម្រេចខ្មៅមានតម្លៃ ១៥ ដុល្លារ ក្នុង ១ គីឡូក្រាម ម្រេចក្រហម ថ្លៃ ២៥ ដុល្លារ និង ២៨ ដុល្លារ ម្រេចស។ នេះបើតាមប្រធាន KPPA។
លោក ហ៊ឹម ពិសិដ្ឋ អនុប្រធានគ្រប់គ្រងនៅក្រុមហ៊ុន Confirel Co., Ltd ជាក្រុមហ៊ុននាំចេញ និងផលិតម្រេចកំពត បានឲ្យដឹងថា ការក្លែងបន្លំម៉ាកសញ្ញាម្រេចកំពតជាមូលហេតុចម្បងមួយនាំឲ្យអ្នកបញ្ជាទិញបាត់បង់ទំនុកចិត្ត។ លោកថ្លែងថា៖ «ការក្លែងបន្លំម៉ាកសញ្ញាជាម្រេចកំពតធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ម្រេចយើងធ្វើឲ្យការនាំចេញថយចុះ»។
បើតាមលោក ពិសិដ្ឋ ក្នុងរយៈពេល ៦ ខែ ឆ្នាំ ២០១៩ នេះ ក្រុមហ៊ុនបានកាត់បន្ថយការទិញម្រេចពីកសិករ ពី ១៥ តោន កាលពីឆ្នាំ ២០១៨ មកត្រឹម ១០ តោនប៉ុណ្ណោះ៕LA