.jpg)
រថយន្តដឹកដំឡូងមីស្រស់ដែលត្រៀមនាំចេញទៅថៃនៅខេត្តប៉ៃលិននាពេលកន្លងមក។ ហេង ជីវ័ន
ភ្នំពេញៈ ក្រុមគណៈប្រតិភូមកពីក្រសួងកសិកម្មប្រទេសចិនកាលពីពាក់កណ្ដាលខែសីហាបានជួបជាមួយរដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងកសិកម្មកម្ពុជាដើម្បីពិភាក្សាអំពីការបញ្ជូនអ្នកជំនាញមកជួយវិស័យកសិកម្មកម្ពុជាឲ្យកាន់តែមានសម្ទុះ ខណៈវិស័យនេះប្រឈមនឹងបញ្ហាជាច្រើនទាំងតម្លៃ និង កង្វះទីផ្សារ។
លោក វេង សាខុន រដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងកសិកម្មកម្ពុជាបានឲ្យដឹងថា ការសន្យាជួយពីប្រទេសចិននឹងជួយដល់វិស័យដ៏សំខាន់របស់កម្ពុជាមួយនេះឲ្យរីកចម្រើនកាន់តែលឿន។
លោកបានថ្លែងថា៖ «ដល់ពេលដែលយើងត្រូវការផ្លាស់ប្តូរវិស័យកសិកម្មរបស់យើងហើយ។ ចិននឹងគាំទ្រឧបករណ៍បច្ចេកទេស និងធនធានមនុស្ស»។
លោកបានបន្តថា៖ «យើងនឹងអាចបង្កើនការផលិត និងការប្រមូលផលជាច្រើនដងក្នុង ១ ឆ្នាំ ខណៈយើងធ្លាប់ប្រមូលផលតែម្ដងប៉ុណ្ណោះក្នុងពេល ១ ឆ្នាំ»។
លោកឲ្យដឹងថានៅពេលនេះមន្ដ្រីកសិកម្មរបស់ប្រទេសចិនកំពុងសិក្សានៅក្នុងតំបន់មួយចំនួនដែលនឹងត្រូវបញ្ចប់ក្នុងពេលឆាប់ៗ។ លោកបានបញ្ជាក់ទៀតថា៖ «នៅពេលនេះពួកគេកំពុងស្វែងរកការដាំដុះដំណាំកសិកម្ម និងកសិដ្ឋានចិញ្ចឹមសត្វ»។
ប្រទេសកម្ពុជា និងចិនបានចុះអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នា (MoU) ស្ដីពីការធ្វើទំនើបកម្មនៃវិស័យកសិកម្មកម្ពុជាកាលពីខែមករាឆ្នាំនេះ។ តាម MoU ក្រុមអ្នកជំនាញជនជាតិចិននឹងធ្វើការសិក្សានៅក្នុងខេត្តកម្ពុជាចំនួន ១២ ដោយមានការគាំទ្រពីមន្ដ្រីកសិកម្មមូលដ្ឋាន។
លោក វេង សាខុន បានឲ្យដឹងថា ប៉ុន្តែបញ្ហាប្រឈមសំខាន់គឺការចំណាយលើការផលិតខ្ពស់ដូចជាបញ្ហាអគ្គិសនី ការដឹកជញ្ជូន និងកង្វះហិរញ្ញវត្ថុដែលបានរារាំងដល់វិស័យនេះ។
លោកថ្លែងថា៖ «ទោះបីជាយើងមានអ្នកជំនាញជនជាតិចិនជួយយើង ប៉ុន្តែយើងត្រូវតែត្រៀមខ្លួនឲ្យហើយ ដើម្បីជួយខ្លួនឯងផងដែរ»។ លោកបន្តថា៖ «យើងត្រូវការពេលវេលាក្នុងការជំរុញវាជាមួយគ្នាវាមានភាពស្មុគស្មាញលើប្រព័ន្ធទឹក ហើយការអភិវឌ្ឍនៅតែនៅមានកម្រិត»។
វិស័យកសិកម្មរបស់កម្ពុជាទទួលរង និងកំពុងជម្នះក្នុងការស្វែងរកទីផ្សារអស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំ ដោយសារតែផលិតផលសំខាន់ៗមួយចំនួនបានពឹងផ្អែកលើបណ្ដាប្រទេសជិតខាង។
លោក សម វិទូ ទីប្រឹក្សាអង្គការសេដាកបានឲ្យដឹងថា ផលិតផលកសិកម្មកម្ពុជាបច្ចុប្បន្នមិនធានាតម្លៃនោះទេ ដោយសារតែកង្វះបច្ចេកទេសនៃការដាំដុះព្រមទាំងកង្វះផែនការយុទ្ធសាស្ដ្រ ដើម្បីទៅដល់ទីផ្សារ។
លោកថ្លែងថា៖ «កសិករខ្នាតតូចភាគច្រើនដាំដុះដំណាំកសិកម្ម គ្រាន់តែធ្វើតាមគ្នាទៅវិញទៅមកប៉ុណ្ណោះ ពួកគេមិនដឹងរបៀបដាំដុះដំណាំកសិកម្មផ្អែកតាមបច្ចេកទេសនោះទេ»។
ផលិតផលកសិកម្មសំខាន់ៗរបស់កម្ពុជាមានស្រូវ ដំឡូងមី និងម្រេចជាដើម ដែលកសិករទទួលរងផលប៉ះពាល់ដោយសារតែការធ្លាក់ចុះតម្លៃជារឿយៗ។
លោក សម វិទូ បានឲ្យដឹងថាកត្តាសំខាន់គឺគោលនយោបាយរឹងមាំលើតម្រូវការទីផ្សារ។ លោកបានថ្លែងថា៖ «ដូច្នេះដើម្បីផ្លាស់ប្តូរផលិតផលកសិកម្មរបស់យើងឲ្យមានតម្លៃលើទីផ្សារ យើងត្រូវការអន្តរាគមន៍ពីក្រសួងកសិកម្ម ផ្ដល់ការបណ្ដុះបណ្ដាលដល់កសិករនូវបច្ចេកទេសដាំដុះនៅក្នុងផែនការជាក់ស្ដែង ព្រមទាំងការសិក្សាទីផ្សារ ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ផ្អែកលើតម្រូវការរបស់ទីផ្សារ»។
ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍ជនបទបានផ្ដល់កម្ចីជាង ៣០ លានដុល្លារសម្រាប់គម្រោងឃ្លាំងស្ដុក ៤ ដែលបានដំណើរការកាលពីខែកក្កដាជាវិធានការមួយដែលអ្នកនៅក្នុងឧស្សាហកម្មនេះថានឹងជួយបង្កើនការនាំចេញរបស់កម្ពុជាព្រមទាំងរក្សាតម្លៃស្រូវក្នុងស្រុកផងដែរ។
កម្ពុជានាំចេញអង្ករសរុបបាន ៦៣៥ ៧០០ តោនកាលពីឆ្នាំទៅក្នុងនោះជាង ៤០ ភាគរយនាំចេញទៅសហភាពអឺរ៉ុប ( EU)។ ចំនួននេះនៅដាច់ឆ្ងាយពីប្រទេសជិតខាងដូចជាថៃដែលបាននាំចេញអង្ករ ១១,៤៨ លានតោនកាលពីឆ្នាំ ២០១៧ ក្នុងតម្លៃជាង ៥,១ ពាន់លានដុល្លារ និងវៀតណាមនាំចេញ ៥,៩ លានតោនមានតម្លៃជិត ២,៧ ពាន់លានដុល្លារ។
លោក សុង សារ៉ន អគ្គនាយកក្រុមហ៊ុននាំចេញ អេមរុ រ៉ាយស៍ បានឲ្យដឹងថា វាដល់ពេលវិស័យនេះត្រូវធ្វើពិពិធកម្មហើយ។ លោកថ្លែងថា៖ «យើងនៅតែមានកន្លែងច្រើនសម្រាប់ការដាំដុះកសិកម្ម ប្រសិនបើយើងធៀបនឹងប្រទេសជិតខាង ដូច្នេះវិនិយោគិនបានមើលឃើញឱកាសក្នុងការផ្លាស់ប្តូរការវិនិយោគរបស់ពួកគេមកកម្ពុជា»។
លោក សារ៉ន បានឲ្យដឹងថាកម្ពុជាមានតម្រូវការខ្លាំងនូវប្រភពធនធានខ្លាំងដើម្បីជំរុញវិស័យនេះ។
លោកលើកឡើងថា៖ «យើងត្រូវការអ្នកបច្ចេកទេស និងធនធានមនុស្សក្នុងការលើកកម្ពស់វិស័យនេះ ដើម្បីសម្រេចបានទិសដៅទីផ្សារដ៏សំខាន់របស់យើងដូចជា ប្រទេសចិន និង EU យើងត្រូវការបង្កើនសមត្ថភាពស្ដង់ដារ និងគុណភាព»។
កំណើនកសិកម្មរបស់កម្ពុជាមានដំណើរការយឺតត្រឹម ១ ភាគរយកាលពីឆ្នាំ ២០១៣-២០១៤ ដែលធ្លាក់ចុះពីចំនួនជាមធ្យម ៥,៣ ភាគរយក្នុងអំឡុងឆ្នាំ ២០០៤-២០១២។ នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍ធនាគារពិភពលោក។
របាយការណ៍ធនាគារពិភពលោកផ្ដល់អនុសាសន៍ថា វិស័យនេះត្រូវការរក្សាកំណើនយ៉ាងហោចណាស់ ៥ ភាគរយក្នុងរយៈពេល ១៥ ឆ្នាំក្រោយ ដើម្បីរក្សាកំណើនប្រាក់ចំណូលកសិកម្ម។ ជាមួយកំណើននេះប្រាក់ឈ្នួលកសិករ ត្រូវបានព្យាករថានឹងកើនឡើង ៣ ដងពី ១ ២០០ ដុល្លារនៅពេលបច្ចុប្បន្ន ដល់ ៣ ៧៦០ ដុល្លារក្នុងឆ្នាំ ២០៣០។
ទោះបីយ៉ាងនេះក្តីកំណើននេះត្រូវបានរំពឹងថានឹងកើនឡើងក្រោម ២ ភាគរយសម្រាប់ឆ្នាំនេះ។ ដោយលក្ខខណ្ឌអាកាសធាតុអំណោយផល វិស័យនេះត្រូវបានរំពឹងថានឹងកើនឡើង ១,៨ ភាគរយក្នុងឆ្នាំ ២០១៨។ នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍ព្យាកររបស់ ADB។
កំណើនកសិកម្មរបស់កម្ពុជានឹងមានសារៈសំខាន់ក្នុងការបន្តកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រនៅក្នុងប្រទេសនេះ ដោយសារតែទំហំដ៏ធំរបស់វានៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ច។
ទីផ្សារ និងការវិនិយោគឯកជនត្រូវគ្នានឹងគោលនយោបាយ និងការកំណត់ទិសដៅវិនិយោគវិស័យសាធារណៈខាងធារាសាស្ដ្រ ការពង្រីក និងសេវាកសិកម្ម «សាធារណៈល្អ» ផ្សេងទៀតអាចជួយរក្សាកំណើនកសិកម្មដ៏រឹងមាំ។ នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍របស់ធនាគារពិភពលោក។
លោក ហ៊ុន ឡាក់ អនុប្រធានសហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជា (CRF) ដែលដើរតួនាទីសំខាន់ក្នុងការជំរុញវិស័យស្រូវអង្ករបានឲ្យដឹងថានៅមានសក្ដានុពលច្រើន សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍលើវិស័យកសិកម្ម បើការអភិវឌ្ឍនេះស្ថិតលើចំណុចត្រឹមត្រូវ។
លោកថ្លែងថា៖ «អ្វីដែលយើងសម្រេចបាននៅពេលនេះគឺការផលិតអង្គរ និងការផលិតផលិតផលកសិកម្មផ្សេងទៀតកំពុងកើនឡើង ជាពិសេសដំឡូងមី ពោត គ្រាប់ស្វាយចន្ទី និងផ្លែចេក»។
លោកបន្ថែមថាការអភិវឌ្ឍនហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ដូចជាតម្លៃផលិត ធារាសាស្ដ្រ និងការដឹកជញ្ជូនអាចឲ្យវិស័យនេះប្រកួតប្រជែងតម្លៃជាមួយបណ្ដាប្រទេសជិតខាងបាន៕LA
