.jpg)
លោក Jong Weon Ha អនុប្រធានផ្សារមូលបត្រកម្ពុជា CSX។ ហេង ជីវ័ន
ភ្នំពេញៈ ចាប់តាំងពីប្រតិបត្តិការជាផ្លូវការកាលពីឆ្នាំ ២០១២ ក្រុមហ៊ុនផ្សារមូលបត្រកម្ពុជា (CSX) ត្រូវបានអភិវឌ្ឍជាបន្តបន្ទាប់ជាមួយនឹងចំនួនក្រុមហ៊ុនចុះបញ្ជីកើនឡើងពី ៥ ទៅ ៧ ហើយក៏ជាលើកដំបូងមិនធ្លាប់មានដែលក្រុមហ៊ុនចំនួន ៨ បានចុះបញ្ជីមូលបត្របំណុល។
ជាមួយគ្នានេះដែរ មូលធនទីផ្សារសរុបបានកើនឡើងពី ៣០០ លានដុល្លារទៅ ២,៥ ពាន់លានដុល្លារត្រឹមដំណាច់ឆ្នាំ ២០២០ ខណៈចំនួនគណនីជួញដូរកើនពី ៩ ០០០ ដល់ ២៧ ០០០ គណនី និងតម្លៃជួញដូរបានកើនពី ១៣ ០០០ ដុល្លារដល់ ១៥០ ០០០ ដុល្លារ ក្នុង ១ ថ្ងៃ។
លោក Jong Weon Ha អនុប្រធាន CSX និងជាបុគ្គល ១ រូបនៅពីក្រោយរឿងរ៉ាវប្រកបដោយភាពជោគជ័យដ៏អស្ចារ្យនេះបានចំណាយពេល ៣ ឆ្នាំ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១៨ ហើយនឹងត្រូវបញ្ចប់អាណត្តិត្រឹមថ្ងៃទី ៣០ ខែមីនានេះ។ កាលពីថ្មីៗនេះលោកបានជួបពិភាក្សាជាមួយលោក ម៉ៃ គុណមករា ការីនិពន្ធព័ត៌មានសេដ្ឋកិច្ចនៃកាសែតភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍អំពីទីផ្សារមួយនេះនៅក្នុងអំឡុងអាណត្តិរបស់លោកនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
តើអ្វីជាបញ្ហាចម្បងរបស់ផ្សារមូលធនកម្ពុជា ខណៈជាទីផ្សារមានបទពិសោធន៍តិចបំផុតក្នុងតំបន់អាស៊ាន?
មានបញ្ហាចម្បង ២ នៅក្នុងផ្សារមូលធនកម្ពុជាដែលយើងចាំបាច់ត្រូវជម្នះឱ្យបាន គឺទី ១ ផ្នែកផ្គត់ផ្គង់ ដោយចំនួនផលិតផលវិនិយោគនៅតែមានកម្រិតនៅលើផ្សារមូលធនមួយនេះ។ ទោះបីយើងមានក្រុមហ៊ុនចុះបញ្ជីភាគហ៊ុនចំនួន ៧ និងក្រុមហ៊ុនចុះបញ្ជីមូលបត្របំណុលចំនួន ៨ ក៏ចំនួននេះនៅតែតិច។ មូលបត្របំណុលមិនធ្វើឱ្យទីផ្សារបន្ទាប់ដំណើរការច្រើនដូចនៅទីផ្សារមូលបត្រកម្មសិទ្ធិនោះទេ។
យើងត្រូវការភាគហ៊ុនកាន់តែច្រើន និងផលិតផលថ្មីៗផ្សេងទៀត ជាពិសេសផលិតផលដែលមានគុណភាពល្អដូចជា ធនាគារ Acleda។ តម្លៃភាគហ៊ុនទាប តម្លៃ IPO ខ្ពស់ និងបញ្ហាពន្ធ គឺជាបញ្ហាចម្បង និងសំខាន់ជាងគេដែលត្រូវដោះស្រាយ។
ចំណែកបញ្ហាទី ២ គឺផ្នែកតម្រូវការ ទោះបីសន្ទនីយភាពត្រូវបានកើនឡើងក៏ដោយ ក៏ត្រូវតែរក្សាវាឱ្យដល់កម្រិតជាក់លាក់មួយដើម្បីទាក់ទាញចំណាប់អារម្មណ៍វិនិយោគិនបរទេស ពិសេសវិនិយោគិនស្ថាប័ន។
រដ្ឋាភិបាលបានដាក់ឱ្យដំណើរការទីផ្សារកំណើនតាំងពីឆ្នាំ ២០១៥ ដើម្បីទាក់ទាញការចុះបញ្ជីរបស់ SMEs ទោះជាយ៉ាងណា ខ្ញុំមិនឃើញមានក្រុមហ៊ុនណាមួយចុះបញ្ជីនៅឡើយនោះទេ។ តើហេតុអ្វីក៏វាដូចនោះ?
ទីផ្សារកំណើនត្រូវបានបង្កើតឡើងកាលពីឆ្នាំ ២០១៥ ដែលនៅពេលនេះមានអាយុជិត ៦ ឆ្នាំហើយ។ ទោះបីជាលក្ខខណ្ឌតម្រូវនៃទីផ្សារកំណើនមួយនេះមានភាពសាមញ្ញជាងលក្ខខណ្ឌតម្រូវរបស់ទីផ្សារគោលក៏ដោយ ក៏ SMEs ភាគច្រើននៅតែយល់ថា វាមានការពិបាកនៅក្នុងការបំពេញតាមលក្ខខណ្ឌតម្រូវទាំងនោះ ខណៈដែល SMEs មួយចំនួនមិនមានឆន្ទៈក្នុងការបោះផ្សាយលក់មូលបត្រកម្មសិទ្ធិលើកដំបូងជាសាធារណៈនោះទេ។
ដូចអ្នកដឹងហើយភាគច្រើននៃ SMEs នៅកម្ពុជា គឺជាអាជីវកម្មមានលក្ខណៈគ្រួសារ ដោយមានមិនមានកំណត់ត្រាគណនេយ្យ និងការអនុលោមតាមពន្ធត្រឹមត្រូវនោះទេ ហើយការសម្របខ្លួនយ៉ាងរហ័សជាមួយស្ដង់ដារបាយការណ៍ហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិ (IFRS) និងអនុលោមតាមពន្ធពេញលេញនឹងបង្កឱ្យមានបញ្ហាប្រឈមដ៏ធំជាច្រើនសម្រាប់ពួកគេ។
ដើម្បីធ្វើពិពិធកម្មផលិតផលកាន់តែច្រើននៅលើទីផ្សារ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានដាក់ឱ្យដំណើរការសញ្ញាបណ្ណសាជីវកម្ម ដើម្បីផ្ដល់ជម្រើសដល់វិនិយោគិនសាធារណៈ។ តើនៅពេលនេះទីផ្សារមួយនេះមានលក្ខណៈដូចម្ដេចហើយ?
ទីផ្សារសញ្ញាបណ្ណសាជីវកម្មកំពុងដំណើរការបានល្អប្រសើររហូតមកដល់ពេលនេះ ដោយមានក្រុមហ៊ុន ៦ ភាគច្រើនជាធនាគារ និងគ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុ បានចុះបញ្ជីសញ្ញាបណ្ណសាជីវកម្មរបស់ពួកគេជាមួយទីផ្សារនេះក្នុងអំឡុងពេល ២-៣ ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ ក្រុមហ៊ុនចំនួន ៣ ក្នុងចំណោមក្រុមហ៊ុនទាំងនេះបានចេញសញ្ញាបណ្ណសាជីវកម្មកាលពីឆ្នាំ ២០២០ ហើយយើងនឹងស្វាគមន៍ក្រុមហ៊ុនបន្ថែមទៀតក្នុងឆ្នាំ ២០២១ នេះ។
ទោះយ៉ាងណា រឿងមួយទៀតដែលខ្ញុំចង់បន្ថែម គឺសម្រាប់ក្រុមហ៊ុនដែលចេញសញ្ញាបណ្ណសាជីវកម្ម ត្រូវពិចារណាការបោះផ្សាយកាន់តែច្រើនបន្ថែមទៀតដល់វិនិយោគិនសាធារណៈ ខណៈនៅពេលថ្មីៗនេះភាគច្រើននៃសញ្ញាបណ្ណសាជីវកម្ម គឺជាវិនិយោគិនស្ថាប័នមិនមែនជាវិនិយោគិនសាធារណៈទូទៅនោះទេ។
ការផ្ទុះឡើងនៃការរីករាលដាលជំងឺកូវីដ១៩ កំពុងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ទីផ្សារពិភពលោក និងក្នុងតំបន់ចាប់តាំងពីចុងឆ្នាំ ២០១៩ មក។ តើ CSX មានស្ថានភាពដូចម្ដេចនៅក្នុងអំឡុងពេលការរីករាលដាលជំងឺនេះ?
ការរីករាលដាលជំងឺនេះបានបន្ថយល្បឿនការអភិវឌ្ឍទីផ្សាររបស់យើង។ យើងទទួលស្គាល់ថា កាលពីឆ្នាំមុនទីផ្សារនេះបានដំណើរការល្អប្រសើរដោយមានក្រុមហ៊ុនថ្មីចំនួន ៥ បានចុះបញ្ជី ហើយមូលធននីយកម្មទីផ្សារបានកើនឡើង ៣ ដង ទោះបីយ៉ាងនេះ យើងអាចធ្វើបានកាន់តែប្រសើរឡើងជាងនេះ បើមិនមានការរីករាលដាលជំងឺកូវីដ ១៩។ សកម្មភាពជួញដូរបានធ្លាក់ចុះតិចតួចភាគច្រើនចំពោះវិនិយោគិនបរទេស។
ទោះយ៉ាងណា ការជួញដូរក្នុងស្រុកបានបង្ហាញសញ្ញាកើនឡើង ដោយសារតែវិនិយោគិន បានចាប់ផ្ដើមសម្លឹងមើលការវិនិយោគភាគហ៊ុន ខណៈដែលតម្លៃអចលនទ្រព្យកំពុងនៅទ្រឹងក្នុងអំឡុងពេលការរីករាលដាលជំងឺកូវីដ១៩។
វិនិយោគិនបានដឹងថា មានជម្រើសការវិនិយោគដែលរកប្រាក់ចំណេញបាននៅលើផ្សារភាគហ៊ុន ដែលពួកគេអាចផ្លាស់ប្តូរពីជម្រើសមួយទៅកាន់ជម្រើសមួយទៀតយ៉ាងងាយស្រួល និងភាពងាយស្រួលនៃការជួញដូរអនឡាញ ពិតជាត្រូវនឹងសម័យគម្លាតសង្គមបែបនេះ ដែលទំនងជាបទដ្ឋានថ្មីដែលវិនិយោគិនត្រូវការដើម្បីទទួលយកសម្រាប់ការរស់នៅពេលអនាគត។
តាមការអង្កេត តើលោករំពឹងយ៉ាងណា សម្រាប់ទីផ្សារមូលបត្រកម្ពុជាក្នុងរយៈពេល ២-៣ ឆ្នាំខាងមុខ?
ខ្ញុំបានមើលឃើញការរីកចម្រើនដ៏ល្អក្នុងរយៈពេល ២-៣ ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ ខ្ញុំនៅតែមានសុទិដ្ឋិនិយមថា កំណើននឹងបន្ត។ វាជាការរីកចម្រើនយឺតៗ ហើយយើងចាំបាច់ត្រូវរង់ចាំដោយភាពអត់ធ្មត់។ យើងមើលឃើញបទពិសោធពីផ្សារហ៊ុនជាច្រើននៅក្នុងតំបន់ ដែលវាបានដំណើរការជាច្រើនទសវត្សរ៍សម្រាប់ទីផ្សារមូលធន ដើម្បីភាពរីកចម្រើន និងសម្រាប់ដើមទុននៅពេលខាងមុខ ដែលវាត្រូវការពេលវេលាជាច្រើនឆ្នាំ វានឹងកាន់តែប្រសើរឡើងជាមិនខាន៕ LA
