.jpg)
យន្តហោះ Boeing ម៉ូដែល 737 Max 8 ដែលចតនៅព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិ Miami ក្នុងរដ្ឋ Florida។ រូបថត AFP
វ៉ាស៊ីនតោនៈ ភាពស្រដៀងគ្នានៃការធ្លាក់របស់យន្តហោះនៃក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ Lion Air និងក្រុមហ៊ុន Ethiopian Airlines ដែលបញ្ជាក់ដោយទិន្នន័យពីប្រអប់ខ្មៅ បានផ្ដោតការយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើប្រព័ន្ធប្រឆាំងការរលត់ម៉ាស៊ីនដែលបានបំពាក់លើយន្តហោះ 737 Max 8 ថ្មីរបស់ក្រុមហ៊ុន Boeing។
ប្រព័ន្ធបង្ការរលត់ម៉ាស៊ីន (MCAS) គឺជាលក្ខណពិសេសនៃប្រព័ន្ធសុវត្ថិភាពស្វ័យប្រវត្តិដែលមានបំពាក់លើយន្តហោះ Boeing 737 Max 8 ដែលបង្កើតឡើងដើម្បីការពារយន្តហោះមិនឲ្យរលត់ម៉ាស៊ីន ឬដាច់ការទាក់ទង។
ទាំងយន្តហោះរបស់ក្រុមហ៊ុន Lion Air ដែលធ្លាក់កាលពីខែតុលា ដោយសម្លាប់មនុស្ស ១៨៩ នាក់ និងយន្តហោះរបស់ក្រុមហ៊ុន Ethiopian Airlines ដែលបានធ្លាក់កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ ១ សប្ដាហ៍កន្លងមក ដែលបណ្ដាលឲ្យមនុស្ស ១៥៧ នាក់ស្លាប់គឺត្រូវបានបំពាក់ដោយប្រព័ន្ធនេះ។
យន្តហោះទាំង ២ បានជួបប្រទះការស្ទុះឡើងល្បឿនលឿនមិនទៀងទាត់ស្រដៀងគ្នា និងការប្រែប្រួលល្បឿនហោះហើរមុនពេលធ្លាក់ភ្លាមៗបន្ទាប់ពីការចាប់ផ្ដើមហោះហើរ។
ការខូចមុខងាររបស់ប្រព័ន្ធនេះមានភាពស្មុគស្មាញក្នុងគ្រោះថ្នាក់របស់ក្រុមហ៊ុន Lion Air នៅក្នុងប្រទេស ឥណ្ឌូនេស៊ី។
រដ្ឋបាលអាកាសចរណ៍សហព័ន្ធអាមេរិក (FAA) បានឲ្យដឹងថា ការរកឃើញនៅកន្លែងធ្លាក់ និង «ទិន្នន័យពីផ្ការណបដែលទើបនឹងធ្វើឲ្យប្រសើរឡើង» អាច «ឲ្យមានការស៊ើបអង្កេតបន្ថែមទៀតអំពីលទ្ធភាពនៃមូលហេតុរួមសម្រាប់គ្រោះថ្នាក់ទាំង ២ នេះ»។
យន្តហោះ Boeing 737 Max 8 និង 737 Max 9 ត្រូវបានហាមឃាត់ការហោះហើរនៅទូទាំងពិភពលោកចាប់តាំងពីការធ្លាក់យន្តហោះនៅក្នុងប្រទេស អេត្យូពី ហើយកាលពីថ្ងៃសុក្រប្រភពពីឧស្សាហកម្មនេះបានឲ្យដឹងថា ក្រុមហ៊ុន Boeing គ្រោងនឹងធ្វើឲ្យប្រសើរនូវប្រព័ន្ធ MCAS ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានសប្ដាហ៍ខាងមុខ។
ប្រព័ន្ធ MCAS ត្រូវបានប្រើប្រាស់ដោយក្រុមហ៊ុន Boeing នៅលើយន្តហោះប្រភេទ 737 Max 8 ព្រោះវាមានទម្ងន់ធ្ងន់ តែម៉ាស៊ីនស៊ីសាំងកាន់តែតិច និងមានកម្លាំងខ្លាំង ដែលអាចបណ្ដាលឲ្យក្បាលរបស់យន្តហោះងើបឡើងខ្ពស់ក្នុងអំឡុងពេលហោះហើរ។
ទិដ្ឋភាពអ្នកដំណើរកំពុងរង់ចាំចុះឈ្មោះនៅព្រលានយន្តហោះ ក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន។ AFP
ទិសដៅនៃឧបករណ៍ចាប់សញ្ញានៅលើយន្តហោះបានប្រាប់ប្រព័ន្ធ MCAS ឲ្យចង្អុលដោយស្វ័យប្រវត្តិនូវក្បាលរបស់យន្តហោះធ្លាក់ចុះ ប្រសិនបើវាកំពុងស្ថិតក្នុងគ្រោះថ្នាក់នៃការរលត់ម៉ាស៊ីន។
ឧបករណ៍នេះត្រូវបានធ្វើរួចហើយតាមរយៈឧបករណ៍រក្សាលំនឹងដែលផ្ដេកនៅកន្ទុយរបស់យន្តហោះ ដែលត្រូវបានដំណើរការដោយកុំព្យូទ័រគ្រប់គ្រងការហោះហើររបស់យន្តហោះ។
ក្រុមហ៊ុន Boeing ឲ្យដឹងថា ប្រព័ន្ធ MCAS មិនគ្រប់គ្រងយន្តហោះក្នុងអំឡុងការហោះហើរធម្មតាទេ ប៉ុន្តែវា «ធ្វើឲ្យប្រសើរដល់ដំណើរការរបស់យន្តហោះ» ក្នុងអំឡុង «ស្ថានការណ៍មិនធម្មតា»។
បើតាមការកត់ត្រាពីទិន្នន័យនៃការហោះហើរ គឺក្រុមអ្នកបើកបរជើងហោះហើរ Flight 610 នៃក្រុមហ៊ុន Lion Air បានព្យាយាមជម្នះគ្រប់គ្រងយន្តហោះ ដោយសារប្រព័ន្ធ MCAS ស្វ័យប្រវត្តិបានជំរុញម្ដងហើយម្ដងទៀតឲ្យក្បាលយន្តហោះសំយុងចុះក្រោម បន្ទាប់ពីការចេញដំណើរ។
ក្រុមអ្នកបើកបរយន្តហោះរបស់ក្រុមហ៊ុន Ethiopian Airlines ក៏បានរាយការណ៍ពីការពិបាកស្រដៀងគ្នាមុនពេលយន្តហោះនេះបានធ្លាក់ដល់ដីភ្លាមៗ បន្ទាប់ពីការហោះឡើងបានបន្តិច។
ក្រុមហ៊ុនត្រូវគេរិះគន់
របាយការណ៍បឋមស្ដីពីគ្រោះថ្នាក់ជើងហោះហើរ Flight 610 របស់ក្រុមហ៊ុន Lion Air បានរិះគន់ក្រុមហ៊ុន Boeing ថា ជាផ្នែកមួយដោយសារតែកំហុសឧបករណ៍ចាប់សញ្ញាដែលបានបណ្ដាលឲ្យប្រព័ន្ធ MCAS បង្ខំឲ្យក្បាលយន្តហោះសំយុងចុះក្រោម។
ក្រុមអ្នកបើកបរយន្តហោះរបស់ក្រុមហ៊ុន Lion Air ដូចគ្នាកាលពីថ្ងៃមុន បានបដិសេធប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងជើងហោះហើរដោយស្វ័យប្រវត្តិនេះ។
ក្រុមហ៊ុន Boeing បានទទួលរងការរិះគន់មួយចំនួនបន្ទាប់ពីការធ្លាក់យន្តហោះក្រុមហ៊ុន Lion Air ដោយចោទប្រកាន់ពីបទមិនបានជូនដំណឹងគ្រប់គ្រាន់ដល់ក្រុមអ្នកបើកបរយន្តហោះ 737 អំពីមុខងាររបស់ប្រព័ន្ធ MCAS ឬផ្ដល់ការបណ្ដុះបណ្ដាលអំពីប្រព័ន្ធមួយនេះ។
បន្ទាប់ពីការធ្លាក់យន្តហោះក្រុមហ៊ុន Lion Air ក្រុមហ៊ុន Boeing បានចេញសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានដល់ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ដែលប្រតិបត្តិការយន្តហោះ 737 Max 8 ដោយផ្ដល់យោបល់ដល់ក្រុមអ្នកបើកបរយន្តហោះ ពីរបៀបក្នុងការបដិសេធប្រព័ន្ធ MCAS។
ក្រុមហ៊ុនផលិតយន្តហោះអាមេរិកមួយនេះបានចេញសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានមួយ កាលពីថ្ងៃចន្ទដោយលើកឡើងថា វាឆាប់រហ័សពេកនៅក្នុងការយល់ដឹងពីមូលហេតុនៃគ្រោះថ្នាក់របស់ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ Ethiopian Airlines។
ក្រុមហ៊ុន Boeing បានឲ្យដឹងថាខ្លួនកំពុងធ្វើការងារដើម្បីធ្វើឲ្យប្រសើរចំពោះសូហ្វវែររបស់ប្រព័ន្ធ MCAS ដែលនឹងត្រូវយកទៅបំពាក់នៅលើយន្តហោះប្រភេទ 737 Max។
កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ លោក Dennis Muilenberg អគ្គនាយកក្រុមហ៊ុន Boeing បានឲ្យដឹងថា ក្រុមហ៊ុនកំពុងបញ្ចប់ការធ្វើឲ្យប្រសើរសូហ្វវែរ និងការបណ្ដុះបណ្ដាលអ្នកបើកបរយន្តហោះ ដែលជាប់ទាក់ទងនឹងប្រព័ន្ធ MCAS។
លោក Muilenburg បានឲ្យដឹងក្នុងសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានមួយថា៖ «ក្រុមហ៊ុន Boeing កំពុងបញ្ចប់ការអភិវឌ្ឍរបស់ខ្លួនដែលបានប្រកាសលើកមុនក្នុងការធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងនូវសូហ្វវែរ និងការពិនិត្យឡើងវិញពីការរៀបចំបណ្ដុះបណ្ដាលអ្នកបើកបរយន្តហោះនេះ។
ក្រុមហ៊ុន Boeing បានឲ្យដឹងកាលពីមុនថា នីតិវិធីមានរួចហើយដើម្បី «ដោះស្រាយដោយសុវត្ថិភាពនូវព្រឹត្តិការណ៍ដែលមិនទំនងនៃទិន្នន័យមិនត្រឹមត្រូវពីទិសដៅនៃឧបករណ៍ចាប់សញ្ញាវាយប្រហារ (AOA)» ជាមូលហេតុសង្ស័យនៃការធ្លាក់យន្តហោះក្រុមហ៊ុន Lion Air។
ក្រុមហ៊ុនផលិតយន្តហោះមួយនេះបានឲ្យដឹងថា៖ «អ្នកបើកបរយន្តហោះ នឹងបដិសេធច្បាប់គ្រប់គ្រងជើងហោះហើរ (MCAS) នេះដោយប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធអគ្គិសនី ឬបញ្ជាដោយដៃ»។
ក្រុមហ៊ុន Boeing បានហៅយន្តហោះស៊េរី Max នេះថា ជាយន្តហោះដែលលក់ដាច់រហ័សបំផុតរបស់ខ្លួន ដោយមានការបញ្ជាទិញជាង ៥ ពាន់គ្រឿងមកដល់ពេលនេះពីអតិថិជនប្រហែល ១០០ ក្រុមហ៊ុន៕ AFP/LA
