ភ្នំពេញៈ សហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម (SME) ជាផ្នែកដ៏សំខាន់ក្នុងការជំរុញកំណើនវិស័យឧស្សាហកម្មកម្ពុជាដែលនឹងជួយឲ្យរដ្ឋាភិបាលអាចសម្រេចបានផែនការប្រែក្លាយកម្ពុជាទៅជាប្រទេសមានប្រាក់ចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់ក្នុងឆ្នាំ ២០៣០ និងប្រាក់ចំណូលខ្ពស់ក្នុងឆ្នាំ ២០៥០។ នេះបើតាមក្រសួងឧស្សាហកម្ម និងសិប្បកម្ម។
លោក ហេង សុខគង់ រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងឧស្សាហកម្ម និងសិប្បកម្មបានថ្លែងក្នុងពិធីបិទសិក្ខាសាលាស្តីពី «ការលើកកម្ពស់ការអភិវឌ្ឍសហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម និងសិប្បកម្ម និងវិស័យឧស្សាហកម្ម» កាលពីថ្ងៃសុក្រថា វិស័យឧស្សាហកម្មកំពុងដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងលើកកម្ពស់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចជាតិដោយវិស័យនេះបានចូលរួមចំណែកក្នុងផលិតផលសរុបក្នុងស្រុក (GDP) ប្រមាណ ៣២,៨ ភាគរយ ក្នុងឆ្នាំ ២០១៨ លឿនជាងផែនការដែលរដ្ឋាភិបាលកំណត់ថានៅឆ្នាំ ២០២៥ វិស័យឧស្សាហកម្មនឹងមានចំណែក ៣០ ភាគរយនៃ GDP។
បច្ចុប្បន្នកម្លាំងពលកម្មប្រមាណ ១,២ លាននាក់ កំពុងបម្រើការងារក្នុងវិស័យ SME។ នេះបើតាមទិន្នន័យពីក្រសួងឧស្សាហកម្ម និងសិប្បកម្ម។
លោក សុខគង់ បន្តថាការរីកចម្រើននៃវិស័យឧស្សាហកម្មនៅកម្ពុជាគឺជាចំណែកដ៏ធំដែលបានមកពី SME ដោយមានរហូតដល់ជាង ៩០ ភាគរយ ក្នុងចំណោមសហគ្រាសសរុបទាំង ៥១ ម៉ឺននៅកម្ពុជា។
លោកថ្លែងថា៖ «ដោយសារ SME នៅកម្ពុជាមានចំនួនច្រើន និងមានតម្រូវការកម្លាំងពលកម្មច្រើន ហេតុនេះយើងត្រូវធ្វើការសិក្សាឲ្យបានច្បាស់ដើម្បីធ្វើឲ្យវិស័យនេះកាន់តែមានចំណែកសំខាន់ថែមទៀត»។
លោកបន្តថា ខណៈបច្ចុប្បន្នពិភពលោកកំពុងឆ្ពោះទៅរកបដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្មទី ៤ ដូច្នេះដើម្បីឲ្យការអភិវឌ្ឍ SME បានល្អ កម្ពុជាត្រូវតែគិតគូរឲ្យបានច្រើនពីការធ្វើទំនើបកម្ម។
លោកនិយាយថា៖ «អ្វីដែលយើងត្រូវរុញមុនគេគឺ Good Digital បន្ទាប់មកយើងរុញវិស័យឧស្សាហកម្មធំៗ ហើយបន្តបន្ទាប់ទៀតយើងនឹងសិក្សាលម្អិតថា តើឧស្សាហកម្មកម្រិតណាដែលយើងត្រូវរុញទៅជាឧស្សាហកម្មទី ៤ មុនគេ»។
លោក ឈា ឡាយហ៊ី ប្រធាននាយកដ្ឋានសហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម ក្រសួងឧស្សាហកម្ម និងសិប្បកម្មបានឲ្យដឹងកាលពីម្សិលមិញថា រដ្ឋាភិបាលបានប្រកាសដាក់ចេញយុទ្ធសាស្ត្រ និងយន្តការថ្មីៗជាច្រើនដើម្បីជួយដល់ SME ដែលមានដូចជា ការលើកទឹកចិត្តផ្នែកពន្ធ ការលុបបំបាត់នីតិវិធីស្មុគស្មាញ និងការធ្វើប្រតិភូកម្មអំណាចទៅថ្នាក់ក្រោមជាតិជាដើម។
ទោះបីយ៉ាងនេះក្តីលោកបន្តថា រហូតមកដល់ពេលនេះមាន SME ប្រមាណតែ ៥ ភាគរយប៉ុណ្ណោះដែលបានមកចុះបញ្ជីត្រឹមត្រូវ។
លោកអះអាងថា៖ «នេះជាបញ្ហាប្រឈមធំរបស់យើង។ នៅពេលដែលមាន SME មកចុះបញ្ជីតិចបែបនេះ វាធ្វើឲ្យរដ្ឋពិបាកក្នុងការគ្រប់គ្រង និងមិនដឹងពីចំណុចខ្វះខាតដែលវិស័យឯកជនកំពុងត្រូវការ»។
នៅកម្ពុជាបច្ចុប្បន្នមានរោងចក្រសហគ្រាសធំៗប្រមាណជាង ១ ៦០០ ចំណែក SME មានជាង ៥១ ម៉ឺន ក្រុមហ៊ុននៅក្នុងនោះផ្នែកកម្មន្តសាលមានប្រហែល ១៥ ភាគរយ និងសេវាកម្ម ការលក់ដុំ និងលក់រាយមាន ៨៥ ភាគរយ។
លោកប្រាប់ថាទោះបីវិស័យ SME កំពុងមានដំណើរវិវឌ្ឍន៍ទៅមុខល្អ តែវាមានបញ្ហាចោទខ្លះលើទីផ្សារដែរ ទាំងការលក់ក្នុងស្រុក និងអន្តរជាតិដែលទាមទារឲ្យ SME ត្រូវខិតខំពង្រឹងគុណភាពឲ្យបានកាន់តែប្រសើរបន្ថែមទៀត។
លោកបន្តថា៖ «ផលិតផល SME ភាគច្រើនមិនទាន់ទទួលបានការគាំទ្រខ្លាំងពីអ្នកប្រើប្រាស់ក្នុងស្រុក និងនាំចេញនៅឡើយទេ ទោះបីផលិតផលនោះមានការចុះបញ្ជី និងមានគោលការណ៍ស្ដង់ដាគុណភាព និងការវេចខ្ចប់ត្រឹមត្រូវក៏ដោយ»។
លោក លី វិសាល ប្រធានប្រតិបត្តិសម្ព័ន្ធសមាគមសហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យមកម្ពុជាបាននិយាយថាក្នុងនាមវិស័យឯកជនលោកពិតជាចង់ឃើញ SME ទាំងអស់ត្រូវបានចុះបញ្ជី ដើម្បីធ្វើឲ្យការរកស៊ីកាន់តែមានតម្លាភាព ហើយរដ្ឋក៏ងាយស្រួលគ្រប់គ្រងផងដែរ ពិសេសការលើក/ដាក់ចេញនូវគោលនយោបាយសម្រាប់ជួយគាំទ្រដល់វិស័យឯកជន។
លោកបន្តថាបើ SME មិនចុះបញ្ជីដូចសព្វថ្ងៃ អាជ្ញាធរពិតជាពិបាកដឹងថា តើពួកគាត់ត្រូវការឲ្យរដ្ឋាភិបាលជួយលើផ្នែកណាមួយនោះទេ។ ការផ្តល់កម្ចីអាចជាការចាំបាច់ដើម្បីជួយពង្រឹងវិស័យ SME នៅកម្ពុជា។
លោកនិយាយថា៖ «ខ្ញុំមើលឃើញថា កំណើននៃក្រុមហ៊ុនប្រភេទ SME ដែលទៅចុះបញ្ជីកំពុងមានការកើនឡើងជាបន្តបន្ទាប់ ខណៈដែលការពង្រឹងផ្នែកច្បាប់របស់អាជ្ញាធរ និងការយល់ដឹងពីអត្ថប្រយោជន៍នៃការចុះបញ្ជី និងការលើកទឹកចិត្តពីរដ្ឋាភិបាល»។
បើតាមលោក ហេង សុខគង់ ធនាគារ SME នឹងបើកដំណើរនៅក្នុងការផ្តល់កម្ចីដល់វិស័យ SME តាមផែនការនៅចុងឆ្នាំ ២០១៩ នេះ។ លោកថ្លែងថា៖ «នៅពេលយើងមានធនាគារ SME ផ្ទាល់វានឹងមានសារៈសំខាន់ណាស់ក្នុងការជួយឲ្យ SME អាចធ្វើទំនើបកម្ម និងពិពិធកម្មបានកាន់តែលឿន នៅពេលដែលយើងមានដើមទុនច្រើន»៕