ក្រុមហ៊ុន យាន់តា ស៊ីឃ្យូរឹធី ខេមបូឌា Yuanta Securities (Cambodia) បានរីកចម្រើនក្លាយជាក្រុមហ៊ុនមូលបត្រធំជាងគេនៅកម្ពុជា បន្ទាប់ពីបានចាប់ផ្តើមប្រតិបត្តិការនៅក្នុងឆ្នាំ ២០០៦។
លោក Han Kyung Tae ដែលជាអគ្គនាយកបានថ្លែងប្រាប់កាសែតភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ថា ក្រុមហ៊ុនរបស់លោកមានឯកទេសក្នុងការផ្តល់សេវាកម្មហិរញ្ញវត្ថុចម្រុះសម្រាប់អាជីវកម្មជាច្រើនដូចជាសម្រាប់សហគ្រាសធុនមធ្យម ឬជួយក្រុមហ៊ុនធំៗឲ្យពង្រីកវិសាលភាពរបស់ពួកគេ ដូចជាករណីរបស់ធនាគារអេស៊ីលីដា ដែលនឹងបោះផ្សាយលក់មូលបត្រកម្មសិទ្ធិជាសាធារណៈ (IPO)។
លោក Han ថ្លែងពីការិយាល័យរបស់លោកនៅអគារ Emerald ក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញថា៖ «បានចូលរួមក្នុងដំណើរការកសាងទីផ្សារមូលធនក្នុងស្រុក និងចូលរួមនៅក្នុងគម្រោងសំខាន់ៗមួយចំនួនគឺជាផ្នែកដែលជោគជ័យបំផុតនៃការងាររបស់ខ្ញុំ។
មិនអាចបដិសេធបានទេថាក្រុមហ៊ុន Yuanta មានតួនាទីសំខាន់ក្នុងការកសាងទីផ្សារមូលធនក្នុងស្រុក។ ក្រុមហ៊ុនមូលបត្រដែលកាន់កាប់ដោយក្រុមហ៊ុនមេរបស់តៃវ៉ាន់-កូរ៉េខាងត្បូងមួយនេះបានក្លាយជាក្រុមហ៊ុនមូលបត្រដែលចាស់ជាងគេនៅកម្ពុជា។
លោក Han ថ្លែងថានៅពេលវាយតម្លៃពីលទ្ធភាពនៃការបោះផ្សាយលក់មូលបត្រកម្មសិទ្ធិជាសាធារណៈ (IPO) ក្រុមហ៊ុននីមួយៗដែលមករកលោក គឺមានគោលដៅផ្សេងៗគ្នា។
លោកបន្តថា៖ «រដ្ឋាករទឹកស្វយ័តក្រុងភ្នំពេញដែលបានចុះបញ្ជីនៅក្រុមហ៊ុនផ្សារមូលបត្រកម្ពុជា (CSX) ដំបូងគេក្នុងឆ្នាំ ២០១២ ត្រូវបានជ្រើសរើសដោយរដ្ឋាភិបាល ពីព្រោះក្រុមហ៊ុននេះត្រូវបានគេចាត់ទុកថា មានតម្លាភាពគួរឱ្យទុកចិត្ត និងជាគំរូដ៏ល្អសម្រាប់ IPOs បន្តបន្ទាប់ទៀត»។
លោក Han ពិពណ៌នាអំពីគម្រោង IPO ដំបូងថាស្ទើរតែដូចការត្រួសត្រាយផ្លូវនៅវាលខ្សាច់»។
លោកបន្ថែមថា៖ «យើងបានចូលរួមយ៉ាងសកម្មនៅក្នុងការរៀបចំបទប្បញ្ញត្តិដែលត្រឹមត្រូវក៏ដូចជាការផ្តល់ការអប់រំជាសាធារណៈ និងឯកជនអំពីទីផ្សារមូលធន និងសេចក្តីលម្អិតនៃដំណើរការរបស់ទីផ្សារមូលធន»។
ចាប់តាំងពីការបោះផ្សាយលក់មូលបត្រកម្មសិទ្ធិជាសាធារណៈលើកដំបូងរបស់ខ្លួន (IPO) រដ្ឋាករទឹកស្វយ័តក្រុងភ្នំពេញផ្គត់ផ្គង់សេវាកម្មពី ១៩៥,២៦១ គ្រួសារទៅ ៣២០,៩០០ គ្រួសារនៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៩។ នេះបើយោងតាមតួលេខផ្លូវការ។
លោក Han បន្ថែមទៀតថា៖ «សម្រាប់ក្រុមហ៊ុនរដ្ឋទាំងបី ការសម្រេចចិត្តរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការបោះផ្សាយលក់មូលបត្រកម្មសិទ្ធិជាសាធារណៈគឺជាផ្នែកមួយដើម្បីចូលរួមចំណែកក្នុងការអភិវឌ្ឍទីផ្សារមូលធនលើកកម្ពស់តម្លាភាពរបស់សហគ្រាសគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋ និងដើម្បីធានានូវការរីកចម្រើននាពេលអនាគត»។
នៅពេលសួរថាតើប្រទេសកម្ពុជាបានផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងដូចម្តេចក្នុងរយៈពេល ១៣ ឆ្នាំមកនេះលោក Han ចាត់ទុកថាកម្ពុជាដូចជាផ្ទះរបស់លោក ខណៈលោកសម្លឹងមើលតាមបង្អួចបែរទៅរកមហាវិថីព្រះនរោត្តម។
«ខ្ញុំចាំបានថាកាលពី ១៣ ឆ្នាំមុនអគារខ្ពស់បំផុតនៅលើដងវិថីនេះមានកម្ពស់ត្រឹមតែ ៤ ជាន់ប៉ុណ្ណោះ។ ចាប់តាំងពីនោះមកកម្ពុជាបានផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងច្រើន។
លោកបន្ថែមថា៖ «ទីផ្សារកម្ពុជានៅតែក្មេងខ្ចីនៅឡើយ ហើយក្រុមហ៊ុនផ្សារមូលបត្រកម្ពុជាគឺជាផ្សារភាគហ៊ុនដែលក្មេងខ្ចីជាងគេបំផុតនៅលើពិភពលោកគឺទាំងទំហំ និងសន្ទនីយភាព ហើយស្ទើរតែគ្រប់ទិដ្ឋភាពទាំងអស់ វាត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាទីផ្សារដែលទើបតែបង្កើតថ្មី»។
សព្វថ្ងៃធនាគារ អេស៊ីលីដាបានកំពុងរៀបចំខ្លួនចុះបញ្ជីលើផ្សារមូលបត្រ ហើយ IPO ដ៏ធំជាងបំផុតនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រទីផ្សារមួយនេះបានទទួលការធ្វើបរិវិសកម្មលើស ៣ ដងសម្រាប់ដំណាក់កាលបុកបៀលឌីងរួចទៅហើយ។ លោក Han កត់សម្គាល់ថា ទំនាក់ទំនងរវាងមូលធនូបនីយកម្មទីផ្សារសរុប និងផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបគឺ «តិចតួច» នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ខណៈនៅប្រទេសវៀតណាមជិតខាងមានប្រហែល ៧០ ភាគរយ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍ភាគច្រើនមានមូលធនូបនីយកម្មទីផ្សារច្រើនជាង ១០០ ភាគរយនៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប។
យោងតាមលោក Han, IPO របស់ធនាគារអេស៊ីលីដាត្រូវបានគេព្យាករថានឹងនាំមូលធនូបនីយកម្មរបស់ទីផ្សាររបស់កម្ពុជា...ទៅជិតដល់ ១០ ភាគរយនៃផលិតផលក្នុងស្រុក។
បច្ចុប្បន្នវិស័យធនាគារផ្តល់ប្រហែល ៩៧ ភាគរយនៃហិរញ្ញប្បទានមូលធនដល់សេដ្ឋកិច្ច។
នៅក្នុងប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍ ៤០ ភាគរយនៃហិរញ្ញប្បទានប្រើប្រាស់សម្រាប់អាជីវកម្មមានប្រភពមកពីវិស័យធនាគារហើយ ៦០ ភាគរយទៀតបានមកពីស្ថាប័នមិនមែនជាធនាគារដូចជាទីផ្សារមូលធនជាដើម។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាស្ទើរតែទាំងស្រុងគ្របដណ្តប់ដោយមូលនិធិធនាគារដោយធនាគារ អេស៊ីលីដា ស្ថិតក្នុងចំណោមធនាគារធំជាងគេបំផុត។
លោក Han សង្កត់ធ្ងន់ថា ការចុះបញ្ជីរបស់ធនាគារ អេស៊ីលីដា នឹងមិនផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ត្រឹមតែផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុប៉ុណ្ណោះទេ។
«IPO របស់ធនាគារ អេស៊ីលីដា មិនត្រឹមតែផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ដល់អតិថិជនប៉ុណ្ណោះទេថែមទាំងដល់ភាគហ៊ុនិកផងដែរ។ វានឹងបង្កើនកេរ្តិ៍ឈ្មោះ និង ប្រាក់ចំណេញរបស់ធនាគារ។ វិស័យធនាគារក្នុងស្រុកគឺជាផ្នែកមួយនៃឧស្សាហកម្មដែលទទួលបានជោគជ័យ និងរីកចម្រើនបំផុតនៅកម្ពុជាជាមួយនឹងប្រាក់ចំណេញខ្ពស់សម្រាប់ភាគហ៊ុនិក។
«តម្លាភាព និងអភិបាលកិច្ចសាជីវកម្មនឹងត្រូវបានលើកកម្ពស់បន្ថែមទៀត ហើយធនាគារនឹងត្រូវបានចាត់ទុកថាជាក្រុមហ៊ុនដែលមានការទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ពីសំណាក់សាធារណជន»៕