ការ​សិក្សា​បាន​រក​ឃើញ​ថា​ ចំនួន​ចាក់​វ៉ាក់សាំង​កូវីដ ១៩ ក្លែងក្លាយ​ និង​ការ​បន្លំ​ធ្វើ​វិញ្ញាបនបត្រ​ក្លែងក្លាយ​នៅ​លើ​ទីផ្សារ​ងងឹត​ បាន​​កើន​ឡើង​យ៉ាង​ខ្លាំង​ ដោយ​បច្ចុប្បន្ន​​កំពុង​​មាន​អ្នក​ចែកចាយ​ជាង ១​ ២០០ កន្លែង​​នៅ​ចក្រភព​អង់គ្លេស​ និង​នៅ​​ទូទាំង​ប្រទេស​លើ​ពិភព​លោក។

ក្រោយ​ពី​រដ្ឋមន្រ្តី​ចក្រភព​អង់គ្លេស​បាន​ប្រកាស​បើក​ឱ្យ​ធ្វើ​ដំណើរ​ឆ្លង​ប្រទេស ដោយ​តម្រូវ​ឱ្យ​មាន​លិខិត​បញ្ជាក់​​​តេស្ត​អវិជ្ជមាន​ និង​ឯកសារ​ឆ្លង​ដែន​វ៉ាក់សាំង​មក​ចំនួន​អ្នក​ប្រើប្រាស់​លិខិត​បញ្ជាក់​ក្លែងក្លាយ​មក​ពី​​ប្រទេស​កំពុង​អភិវឌ្ឍន៍​មួយ​​ចំនួន​មាន​ការ​កើន​ឡើង​​ជា​លំដាប់។ ​​ ​​

របាយការណ៍​បាន​បង្ហាញ​ថា មាន​មនុស្ស​ជាង ១០០ នាក់ ក្នុង ១ ថ្ងៃ ​បាន​ព្យាយាម​ធ្វើ​ដំណើរ​មក​កាន់​​ចក្រភព​អង់គ្លេស ដោយ​ប្រើ​ឯកសារ​ក្លែងក្លាយ​នេះ ដោយសារ​តម្រូវ​ការ​នៃ​ការ​ធ្វើ​ឯកសារ និង​ធ្វើ​តេស្ត​មុន​ និង​ក្រោយ​ពេល​ធ្វើ​​ដំណើរ​អាច​នឹង​ចំណាយ​អស់​រាប់​រយ​ផោន​។ យ៉ាង​ណា​មិញ​ឯកសារ​​ក្លែងក្លាយ​នេះ ត្រូវ​បាន​គេ​ដាក់​លក់​ក្នុង​តម្លៃ​ប្រមាណ ២៥ ​ផោន ឬ​ស្មើ​នឹង​ប្រមាណ ៣៥ ​ដុល្លារ​អាមេរិក​ប៉ុណ្ណោះ។ ​

អ្នក​ស្រាវជ្រាវ​ដែល​មាន​មូលដ្ឋាន​នៅ​អ៊ីស្រាអែល​បាន​រក​ឃើញ​ភ័ស្តុតាង​នៃ​ឯកសារ​ក្លែងបន្លំ​បណ្ណ​​វ៉ាក់សាំង​ ដោយមាន​ដាក់​ឈ្មោះ​សេវា​សុខភាព​សាធារណៈ (NHS) និង​មជ្ឈមណ្ឌល​ត្រួតពិនិត្យ​ និង​បង្ការ​ជំងឺ​អាមេរិក (CDC) ជាមួយ​នឹង​វិញ្ញាបនបត្រ​ក្លែងក្លាយ​នានា​ ដែល​បាន​ដាក់​លក់​នៅ​លើ​គេហទំព័រ​ទីផ្សារ​ងងឹត ​(dark web) កម្មវិធី​អេឡិចត្រូនិក​មួយ​ចំនួន​ដូជា​ WhatsApp Telegram និង Jabber ជាដើម​។

លោក Oded Vanunu និង​លោក Liad Mizrachi មក​ពី​ក្រុមហ៊ុន​សន្តិសុខ​តាម​ប្រព័ន្ធ​អ៊ីនធឺណិត​ Check Point បាន​ឱ្យ​​ដឹង​ថា ក្រៅ​ពី​ផលិតផល​ខាង​លើ​ នៅ​មាន​វ៉ាក់សាំង​កូវីដ ១៩​ និង​ថ្នាំ​ពេទ្យ​ក្លែងក្លាយ​មួយ​ចំនួន​ក៏​ត្រូវ​បាន​ដាក់​លក់​លើ​គេហទំព័រ និង​បណ្ដាញ​សង្គម​ទាំង​នោះ​ដែរ​។

ក្រុម​អ្នក​ស្រាវជ្រាវ​ក៏​បាន​រក​ឃើញ​​​​ថា អ្នក​ដាក់​លក់​ផលិតផល​លើ​ទីផ្សារ​​ងងឹត​មាន​ប្រមាណ ២០ ​កន្លែង ​បើ​​គិត​ត្រឹម​ខែ​វិច្ឆិកា ឆ្នាំ​មុន​រួច​កើន​ដល់ ៦០០ កន្លែង​នៅ​ខែ​មករា និង​ច្រើន​ជាង ១ ២០០ ​កន្លែង​នៅ​ខែ​មីនា​។

មន្រ្តី​ប្រចាំ​ព្រំដែន​ចក្រភព​អង់គ្លេស​បាន​ចាប់​ខ្លួន​មនុស្ស​ប្រមាណ ១០០ នាក់ ​ក្នុង ​១ ថ្ងៃ​ ដែល​​បាន​ប្រើប្រាស់​​លិខិត​បញ្ជាក់​វិញ្ញាបនបត្រ​ក្លែងក្លាយ​នេះ​។ មន្ត្រី​​កងកម្លាំង​ព្រំដែន​ម្នាក់​បាន​ប្រាប់​កាសែត​ the Guardian ថា​ ភាគ​ច្រើន​អ្នក​ដំណើរ​ដែល​ប្រើប្រាស់​លិខិត​បញ្ជាក់​​​តេស្ត​កូវីដ​​ក្លែងក្លាយ ​គឺ​ មក​ពី​ប្រទេស​ក្រីក្រ​ រួម​ទាំង​អាហ្វ្រិក អាមេរិក​ខាងត្បូង​ និង​អាស៊ី​ផង​ដែរ​។

កាល​ពី​ខែ​តុលា ឆ្នាំ​មុន​គេ​សង្កេត​​ឃើញ​មាន​​អ្នក​លក់​​វ៉ាក់សាំង​ក្លែងក្លាយ​ជា​ច្រើន​ដែល​ភាគ​ច្រើន​ ​គឺ​ប្រភេទ​វ៉ាក់សាំង​ផលិត​នៅ​ចិន​រួម​មាន​​វ៉ាក់សាំង​ Sinovac និង​វ៉ាក់សាំង​ផលិត​នៅ​រុស្ស៊ី​ Sputnik ជាដើម​ ហើយ​នៅ​ចុង​ឆ្នាំ​មុន​ពួក​គេ​ចាប់​ផ្ដើម​ឃើញ​មាន​វ៉ាក់សាំង​ Pfizer និង Moderna ក្លែងក្លាយ​ដាក់​លក់​ផង​ដែរ។

មក​ដល់​ត្រឹម​ខែ​មីនា ឆ្នាំ​នេះ អ្នក​​​ចែកចាយ​វ៉ាក់សាំង​ក្លែងក្លាយ​​​ទាំង​នោះ​បាន​ចាប់​ផ្ដើម​ពង្រីក​ទីផ្សារ​នៅ​តាម​បណ្ដា​ប្រទេស​នៅ​អឺរ៉ុប ដូចជា អេស្ប៉ាញ បារាំង អាល្លឺម៉ង់ ស្វ៊ីស ស៊ុយអែត ម៉ិកស៊ិក និង​អូស្ត្រាលី ជាដើម​។ ក្រោយ​លក់​វ៉ាក់សាំង​ក្លែងក្លាយ​រួច អ្នក​ចែកចាយ​ទាំង​នោះ​នឹង​មាន​ផ្ដល់​សេវា​ធ្វើ វិញ្ញាបនបត្រ និង​តេស្ត​អវិជ្ជមាន​ដល់​អតិថិជន​ផង​ដែរ​។

កាល​ពី​ដើម​ឆ្នាំ​នេះ ភ្នាក់ងារ​អនុវត្ត​ច្បាប់​ឆ្លង​ដែន​របស់​សហភាព​អឺរ៉ុប​ (Europol) បាន​អំពាវនាវ​កុំ​ឱ្យ​មាន​ការ​ចាញ់​​បោក​ក្រុម​ឆបោក​ដែល​​កំពុង​ផលិត ​និង​លក់​វិញ្ញាបនបត្រ​ធ្វើ​តេស្ត​ក្លែងក្លាយ​នៅ​ក្នុង​អាកាស​យានដ្ឋាន​តាម​ស្ថានីយ និង​តាម​ប្រព័ន្ធ​​អ៊ីនធឺណិត​​ ជុំវិញ​អឺរ៉ុប​​ផង​ដែរ​។

អ្នក​នាំពាក្យ​ការិយាល័យ​ក្នុង​ស្រុក​បាន​ឱ្យ​ដឹង​ថា​៖ «កម្លាំង​តាម​ព្រំដែន​កំពុង​ត្រួត​ពិនិត្យ​ថា​ អ្នក​ដំណើរ​ទាំង​អស់​បាន​អនុ​វត្តតាម​វិធានសុខភាព​បច្ចុប្បន្ន ​ឬ​នៅ​ពេល​ទៅ​ដល់​ព្រំដែន។ ការ​ផ្តល់​ឯកសារ​ក្លែង​បន្លំ​​គឺ​ខុស​ច្បាប់។ មន្រ្តី​កម្លាំង​ព្រំដែន​ នឹង​មាន​សិទ្ធិ​ផាក​ពិន័យ ​៥០០ ផោន ​(៧០០ ដុល្លារ)​ ដល់​អ្នក​ដំណើរ​ណា​ដែល​​​ប្រើប្រាស់​ឯកសារ​​ក្លែង​បន្លំ​នេះ»​។

ប្រភព​ដដែល​បាន​បន្ថែម​ថា៖ «បុគ្គលណា​ ដែល​មិន​បាន​គោរព​តាម​ច្បាប់​នឹង​ត្រូវ​ដាក់​ឱ្យ​ដាច់​​​ដោយ​ឡែក​សម្រាប់​ការ​​ធ្វើ​ដំណើរ​អន្តរជាតិ ហើយ​អាច​ត្រូវ​បាន​ពិន័យ​ជា​ប្រាក់​ពី​ ១ ពាន់​ផោន (១ ៤០០ ដុល្លារ​អាមេរិក​)​ ដល់ ១ ម៉ឺន​ផោន​ (១៤ ០០០ ដុល្លារ​អាមេរិក​) ក្នុង​ករណី​ប្រព្រឹត្តអំពើ​ដដែល​»៕