.jpg)
រូបថតរបស់ប្រធានាធិបតីអ៊ូហ្គង់ដា Yoweri Museveni ឈរឈ្មោះអាណត្តិទី៦។ AFP
ប្រទេសអ៊ូហ្គង់ដា នឹងមានការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសប្រធានាធិបតីថ្មីនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី ១៤ ខែមករា។ ការបោះឆ្នោតរបស់ប្រទេសអ៊ូហ្គង់ដា នាពេលឆាប់ៗនេះ បេក្ខភាពពីគណបក្សវេទិកាឯកភាពជាតិ (National Unity Platform) លោក Bobi Wine និងប្រធានាធិបតីកាន់តំណែងលោក Yoweri Museveni មកពីគណបក្សចលនាតស៊ូជាតិ (National Resistance Movement)។
លោក Yoweri Museveni មានវ័យ ៧៦ ឆ្នាំ ជាបេក្ខភាពមកពីគណបក្សកាន់អំណាចបច្ចុប្បន្ន ហើយលោកបានជាប់ឆ្នោតជានាយករដ្ឋមន្រ្តីនៅប្រទេសអ៊ូហ្គង់ដា តាំងពីឆ្នាំ ១៩៨៦។ អំឡុងពេលលោក Museveni ចាប់ផ្ដើមកាន់អំណាចប្រទេសអ៊ូហ្គង់ដា គាំទ្រដោយរដ្ឋាភិបាលអាមេរិក ហើយលោកត្រូវបានគេចោទប្រកាន់អំពីការរំលោភអំណាចផងដែរ។
ដោយស្ថិតក្នុងអំណាចរយៈពេល ៣៥ ឆ្នាំកន្លងមកនេះ លោក Museveni បានជួយធ្វើឱ្យប្រទេសមានភាពរស់រវើកឡើងវិញដោយផ្តល់នូវស្ថិរភាពនយោបាយសេដ្ឋកិច្ច និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធប្រសើរឡើង លោកបានបង្កើតកំណែទម្រង់មូលធននិយមមួយចំនួន និងគាំទ្រសារព័ត៌មានសេរី។
ចំពោះបេក្ខភាពមកពីគណបក្សប្រឆាំងវិញចូលរួមដោយតន្ត្រីករជនជាតិអ៊ូហ្គាន់ដា ដែលបានប្រែក្លាយទៅជាអ្នកនយោបាយលោក Robert Kyagulanyi ដែលត្រូវបានគេស្គាល់ផងដែរថា ឈ្មោះ Bobi Wine។
មានកំណើតកើតជាក្នុងតំបន់អនាធិបតេយ្យនៅក្នុងទីក្រុងកំប៉ាឡា លោក Bobi Wine មានវ័យ ៣៨ ឆ្នាំជាអតីតអ្នកចម្រៀងដ៏ល្បីមួយរូប លោកបានក្លាយជាមេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងនៅឆ្នាំ ២០១៧។ ក្រោយពីលោក Wine បានជាប់ឈ្មោះក្នុងគណបក្សប្រឆាំងលោកហាក់ដូចជាមានភាពពិបាកក្នុងការធ្វើយុទ្ធនាការបោះឆ្នោតនៅឆ្នាំនេះ ដោយធ្លាប់មានការចាប់ខ្លួនរូបលោកជាបន្តបន្ទាប់ពិសេសឥឡូវនេះរូបលោក Wine ត្រូវបានហាមប្រាមមិនឱ្យធ្វើយុទ្ធនាការបោះឆ្នោតដោយចុះមូលដ្ឋានផ្ទាល់ តែទោះជាយ៉ាងណារូបលោកនៅអាចធ្វើយុទ្ធនាការបានតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតយ៉ាងផុលផុស។
លោក Wine បានចូលប្រឡូកក្នុងឆាកនយោបាយជាផ្លូវការនៅឆ្នាំ ២០១៧ នៅពេលដែលលោកបានឈ្នះកៅអីមួយនៅក្នុងរដ្ឋសភាជាតិអ៊ូហ្គង់ដា ហើយចាប់តាំងពីពេលនោះ មកលោកបានត្រូវគេឃុំខ្លួនជាច្រើនដង។ លោកមានប្រជាប្រិយភាពក្នុងចំណោមយុវជនវ័យក្មេងយ៉ាងខ្លាំងផងដែរ។ នយោបាយតស៊ូមតិចម្បងៗរបស់លោករួមមានភាពមានការងារធ្វើក្នុងចំណោមយុវជនការលុបបំបាត់អំពើពុករលួយកំណែទម្រង់វិស័យអប់រំ និងសុខភាពផងដែរ។
បេក្ខជនប្រធានាធិបតីបក្សប្រឆាំងលោក Bobi Wine បានធ្លាប់ធ្វើយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោតរបស់លោកកាលពីចុងឆ្នាំមុន ប៉ុន្តែត្រូវបានហាមឃាត់ និងរូបលោកនៅស្ថិតក្នុងការចាប់ខ្លួនមកទល់ពេលថ្មីៗនេះ។ មូលហេតុផ្លូវការចំពោះការចាប់ខ្លួនលោក Wine គឺប៉ូលិសមានភ័ស្តុតាងដែលថា លោកបានរៀបចំផែនការប្រមូលផ្តុំមនុស្សលើសចំនួនដែលបានកំណត់នៅអំឡុងពេលមានការរីករាលដាលវីរុសកូវីដ ១៩។
ការចាប់ខ្លួនលោក Wine និងការប្រើប្រាស់អំពើហិង្សាដែលកំពុងកើនឡើងនៅក្នុងរដ្ឋអាហ្វ្រិកខាងកើតបានធ្វើឱ្យមានការព្រួយបារម្ភជាអន្តរជាតិ។ ក្រុមអ្នកជំនាញរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិបាននិយាយនៅសប្តាហ៍មុនថា៖ «យើងមានការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងចំពោះអំពើហិង្សាដែលទាក់ទងនឹងការបោះឆ្នោត ការប្រើកម្លាំងហួសប្រមាណដោយសន្តិសុខក៏ដូចជាការកើនឡើងនៃការបង្ក្រាបទៅលើក្រុមអ្នកតវ៉ាដោយសន្តិវិធីមេដឹកនាំសង្គមស៊ីវិល និងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស»។
លោក Wine បាននិយាយថា៖ “រាល់ថ្ងៃយើងជួបជាមួយមន្រ្តីយោធាដែលប្រដាប់ដោយអាវុធ។ ខ្ញុំខ្លាច និងបារម្ភរាល់ថ្ងៃ។ ខ្ញុំខ្លាចជីវិតខ្ញុំ និងជីវិតអ្នកដែលគាំទ្រខ្ញុំក្នុងការតស៊ូ” ហើយថ្មីៗនេះ រូបលោកបានសម្រេចចិត្តបញ្ជូនកូនៗចំនួន ២ នាក់ របស់លោកទៅសហរដ្ឋអាមេរិក ដើម្បីបញ្ចៀសពីការបៀតបៀននានា។
ចំពោះការបោះឆ្នោតនៅអាណត្តិនេះ បេក្ខភាពពីគណបក្សទាំង ២ ហាក់ដូចជាមានភាពខុសគ្នាគួរឱ្យកត់សម្គាល់មួយចំនួនដោយលោក Museveni កាន់អំណាចតាំងពីលោក Wine នៅក្មេង។ ដោយក្នុងចំណោមអ្នកដែលបានចុះឈ្មោះនៅអាណត្តិនេះចំនួនជាង ១៨ លាននាក់ មាន២ ភាគ ៣ មានអាយុក្រោម ៣០ ឆ្នាំដូច្នេះមានន័យថា ប្រជាជនដែលមានឈ្មោះបោះឆ្នោតទាំងនេះរស់នៅក្រោមការដឹកនាំដោយប្រធានាធិបតីតែ ១ គត់ គឺលោក Museveni នេះឯងប្រជាជនអ៊ូហ្គង់ដាភាគច្រើនក៏ចាត់ទុកលោក Museveni ប្រៀបដូចជាឪពុក ឬជាជីតារបស់ខ្លួនផងដែរ។
ក្នុងរដ្ឋបាលលោក Museveni កាន់អំណាចអត្រាភាពក្រីក្ររបស់ប្រទេសអ៊ូហ្គង់ដា បានធ្លាក់ចុះពី ៦០ ភាគរយ មកនៅក្រោម ២០ ភាគរយ ប៉ុន្តែភាពអត់ការងារធ្វើ និងការអភិវឌ្ឍសេវាកម្មសាធារណៈនៅមានកម្រិតនៅឡើយ។
ក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់លោក Museveni ក្នុងអំឡុងពេល ២ ឆ្នាំចុងក្រោយនៃអាណត្តិរបស់លោក អត្រាអ្នកដែលមិនមានការងារធ្វើបានកើនឡើងពី ២,៥ ភាគរយ ទៅ ២,៩ ភាគរយ។ នេះបើយោងតាមស្ថិតិធនាគារពិភពលោក៕
