.jpg)
លោកប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី Vladimir Putin អង្គុយនៅក្នុងការិយាល័យរបស់លោក។ AFP
ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ីលោក Vladimir Putin កាលពីថ្ងៃពុធបានសាទរចំពោះ «ភាពក្លាហាន» របស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីអាមេនីលោក Nikol Pashinyan ដែលព្រមចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពមួយនៅទីក្រុង Nagorno-Karabakh ខណៈដែលប្រជាជនកំពុងមានប្រតិកម្មចំពោះកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ។
ប្រទេសអាមេនី បានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងដែលផ្ដើមដោយរុស្ស៊ីជាមួយនឹងការសហការជាមួយប្រទេសអាស៊ែបៃហ្សង់ កាលពីថ្ងៃទី ៩ ខែវិច្ឆិកា ខណៈដំណើរការនៃការរៀបចំសេចក្ដីព្រមព្រៀងនេះ បង្កឱ្យមានការប្រយុទ្ធគ្នារឿងទឹកដីនៃតំបន់ Nag orno-Karabakh អស់រយៈពេល ៦ សប្តាហ៍កន្លងមក។
ក្រោមកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពនេះលោក Pashinyan បានប្រគល់ស្រុកចំនួន ៣ នៅជុំវិញតំបន់ជនជាតិភាគតិចអាមេនី និងតំបន់ព័ទ្ធជុំវិញទីនោះចំនួន ៤ តំបន់ទៀត ទៅឱ្យប្រទេសអាស៊ែបៃហ្សង់។ វាជាកាតព្វកិច្ចសំខាន់ដែលតម្រូវឱ្យអាមេនីប្រគល់តំបន់ទាំងអស់ដែលខ្លួនកាន់កាប់នៅខាងក្រៅតំបន់បំបែកខ្លួនទៅឱ្យគេវិញ។ ប្រទេសអាស៊ែបៃហ្សង់ បានកាន់កាប់ទឹកដីទាំងនេះមកវិញកាលពីថ្ងៃអង្គារនេះ ខណៈដែលប្រទេសនេះ បានដណ្តើមកាន់កាប់តំបន់ Lachin ដែលស្ថិតនៅចន្លោះតំបន់ Nagorno-Karabakh និងប្រទេសអាមេនី។
លោក Pashinyan បាននិយាយការពារកិច្ចព្រមព្រៀងនេះថា ជាសកម្មភាពដ៏ឈឺចាប់មួយ ប៉ុន្តែជាកិច្ចចាំបាច់ក្នុងការរារាំងប្រទេសអាស៊ែបៃហ្សង់ ក្នុងការលេបយកតំបន់ Nagorno-Karabakh ទាំងមូល។
គួរបញ្ជាក់ថា តំបន់ Nagorno-Karabakh ស្ថិតនៅក្នុងប្រទេសអាស៊ែបៃហ្សង់ ប៉ុន្តែគ្រប់គ្រងរបស់ក្រុមជនជាតិភាគតិចអាមេនី ដែលមានកងទ័ពអាមេនីជួយការពារតាំងតែពីមានសង្គ្រាមផ្តាច់ខ្លួនកាលពីឆ្នាំ ១៩៩៤ មកម្ល៉េះ។
សង្គ្រាមនោះមិនត្រឹមតែបន្សល់ទុកតំបន់ Nagorno-Karabakh ប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែទឹកដីជុំវិញតំបន់អាមេនីផងដែរ។
ថ្លែងនៅក្នុងសន្និសីទវីដេអូរវាងមេដឹកនាំនៅទីក្រុងម៉ូស្គូនៃអង្គការសន្ធិសញ្ញាសន្តិសុខរួម (CSTO) លោក ពូទីន បាននិយាយថា៖ «ពួកគេត្រូវការភាពក្លាហានខ្លាំងណាស់ ដើម្បីបំពេញតួនាទីជានាយករដ្ឋមន្រ្តី។ ភារកិច្ចរបស់យើងឥឡូវនេះ គឺគាំទ្រទាំងនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងក្រុមរបស់គាត់ ដើម្បីធានាបាននូវសន្តិភាព»។
យ៉ាងណាមិញ កាលពីថ្ងៃពុធ អ្នកនាំពាក្យវិមាន Kremlin លោក Dmitry Peskov បាននិយាយថា រុស្ស៊ីស្វាគមន៍សេចក្ដីព្រមព្រៀងនេះ តែមិនទទូចចង់ធ្វើឱ្យភាសារុស្ស៊ីក្លាយជាភាសាផ្លូវការទី២ នៅ Karabakh ឡើយ។
លោក Peskov បានបន្ថែមថា វាអាស្រ័យលើអាមេនី និងអាស៊ែបៃហ្សង់ប៉ុណ្ណោះក្នុងការកំណត់ភាសាទី ២ ផ្លូវការនៅក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួន។
បើទោះជាមានការគាំទ្រពីសំណាក់មេដឹកនាំរុស្ស៊ីក្ដីលោក Pashinyan កំពុងតែប្រឈមនឹងសម្ពាធដោយសារបញ្ហាក្នុងខ្លួន ព្រោះចាប់តាំងពីការប្រកាសអំពីកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពនេះមក ស្ថានភាពនយោបាយរបស់ទីក្រុង Karabakh លែងមានក្ដីសង្ឃឹមអ្វីទៀតសម្រាប់ថ្ងៃអនាគត។
ក្រុមបាតុករដែលបានធ្វើដំណើរតាមដងផ្លូវនៃរដ្ឋធានី Yerevan នៃប្រទេសអាមេនី បានហៅលោក Pashinyan ថាជា «ជនក្បត់ជាតិ» ក្នុងការយល់ព្រមលើកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ហើយបានទាមទារឱ្យលោកលាឈប់ពីតំណែងទៀតផង។ យ៉ាងណាមិញ កាលពីខែមុននេះអាជ្ញាធរអាមេនីបាននិយាយថា មានគេចង់ធ្វើឃាតលោកទៀតផង ប៉ុន្តែពួកគេបានរារាំងផែនការទាន់។
មេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងប្រទេសអាមេនី បាននិយាយថា លោក Pashinyan ត្រូវតែទទួលខុសត្រូវចំពោះសកម្មភាពខ្លួនដែលលោកបានបរាជ័យក្នុងការចរចាបញ្ចប់ក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងនេះហើយ លោកក៏បានបន្ថែមថា លោក Pashinyan គួរតែចរចាយ៉ាងណាឱ្យមានអត្ថប្រយោជន៍ដល់ប្រទេសអាមេនី ផង។
ទោះយ៉ាងណាលោក Artur Vanetsyan អតីតប្រធានសន្តិសុខជាតិ ដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង Homeland បានសង្កត់ធ្ងន់ថា ក្រុមប្រឆាំងមិនដែលជំរុញឱ្យមានការលុបចោលកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពនេះទេ។
ទោះបីជាតំបន់មានជម្លោះ នេះបានបាត់បង់ទឹកដីយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់យ៉ាងណាក្ដីក៏ដោយគេមើលឃើញអនាគតរបស់ប្រទេសនេះ នឹងត្រូវបានកងរក្សាសន្តិភាពរុស្ស៊ីជិត ២ ០០០ នាក់ ដាក់ពង្រាយសម្រាប់អាណត្តិ ៥ ឆ្នាំម្តង។
លោក Ilham Aliyev ប្រធានាធិបតីប្រទេសអាស៊ែបៃហ្សង់ បាននិយាយថា ថ្វីបើកិច្ចព្រមព្រៀងនេះជាជ័យជម្នះរបស់ប្រទេសលោកក៏ដោយ ប៉ុន្តែកងទ័ពរុស្ស៊ីជិត ២ ០០០ នាក់ ដែលកំពុងប្រតិបត្តិការជាអ្នកថែរក្សាសន្តិភាព ឥឡូវនេះនឹងត្រូវឈរជើងនៅលើទឹកដីអាស៊ែបៃហ្សង់។ វាជាយុទ្ធសាស្ត្ររបស់ប្រទេសរុស្ស៊ី ប៉ុន្តែវាក៏ជាហានិភ័យផងដែរ ព្រោះរុស្សីបានដាក់កងទ័ពនៅចំកណ្តាលប្រទេសដែលកំពុងមានជម្លោះជនជាតិភាគតិចដ៏ធំបំផុតមួយនៅលើពិភពលោក។
លោក Azad Isazade ដែលបម្រើការនៅក្រសួងការពារជាតិអាស៊ែបៃហ្សង់បាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំមិនដឹងថា តើវានឹងបញ្ចប់ពេលណា ឬដោយរបៀបណាឡើយហើយវាក៏មិនមែន ជាគំរូល្អនៃសកម្មភាពថែរក្សាសន្តិភាពរបស់រុស្ស៊ីក្នុងការពង្រាយកងទ័ពនៅតាមតំបន់ Caucasus នេះទេ»៕
