ក្រុម​គាំទ្រ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​កំពុង​ដាក់​សម្ពាធ​យ៉ាង​ខ្លាំង​ទៅ​លើ​ជំនួញ​បរទេស​ដែល​កំពុង​ប្រតិបត្តិការ​​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​មីយ៉ាន់ម៉ា ខណៈ​សហរដ្ឋអាមេរិក​ត្រៀម​បង្កើន​ការ​ដាក់​ទណ្ឌកម្ម​លើ​បុគ្គល ​និង​ក្រុមហ៊ុន​នានា​បន្ថែម​ទៀត ដើម្បី​ឆ្លើយតប​នឹង​រដ្ឋប្រហារ​យោធា​នៃ​ប្រទេស​នេះ។

ដោយ​ឡែក​ក្រុមប្រឹក្សា​សន្តិសុខ​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ក៏​ត្រូវ​បាន​គេ​ជំរុញ​ឱ្យ​មាន​ការ​ពិចារណា​លើ​ការ​បន្ថែម​ទណ្ឌកម្ម ​និង​ការ​ដាក់​ពិន័យ​ផ្សេង​ទៀត​ទៅ​លើ​ប្រទេស​នេះ​ផង​ដែរ។ លោក Thomas Andrews អ្នក​ស៊ើប​អង្កេត​សិទ្ធិ​មនុស្ស​របស់​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ប្រចាំ​នៅ​មីយ៉ាន់ម៉ា​បាន​និយាយ​នៅ​ថ្ងៃ​សុក្រ​សប្ដាហ៍​មុន​ថា៖ «របាយការណ៍ ​និង​ភ័ស្តុតាង​រូបថត» ជាច្រើន​បន្ថែម​ទៀត​ដែល​បង្ហាញ​ឱ្យ​ឃើញ​ពី​រូបភាព​កងកម្លាំង​សន្តិសុខ​ធ្វើ​សកម្មភាព​ប្រឆាំង​នឹង​ច្បាប់​អន្តរជាតិ​ដោយ​ប្រើ​គ្រាប់​រំសេវ​ផ្ទាល់​ប្រឆាំង​នឹង​ក្រុម​បាតុករ។

ជាមួយ​គ្នា​នេះ ក្រុមហ៊ុន​អន្តរជាតិ​មួយ​ចំនួន​នៅ​មីយ៉ាន់ម៉ា​ក៏​បាន​ចាប់​ផ្ដើម​ដក​ខ្លួន​ជា​បណ្ដើរៗ ហើយ​ដោយ​ធ្វើ​ការ​កាត់​ផ្តាច់​ទំនាក់ទំនង​ជាមួយ​ក្រុមហ៊ុន​ដែល​គាំទ្រ​ដោយ​យោធា​មីយ៉ាន់ម៉ា។ តួយ៉ាង​កាល​ពី​ថ្ងៃ​អង្គារ​សប្ដាហ៍​មុន​សេដ្ឋី​សិង្ហបុរី​ម្នាក់ ​គឺ​លោក Lim Kaling ​បាន​ប្រកាស​ដក​ខ្លួន​ចេញ​ពី​ការ​បណ្តាក់​ទុន​លើ​ផលិតផល​បារី​ដែល​ជា​ការ​បណ្ដាក់​ទុន​រួមគ្នា​ជាមួយ​ប្រទេស​នេះ​ផង​ដែរ។

សហស្ថាបនិក និង​ជានា​យក​ក្រុមហ៊ុន​ផលិត​ឧបករណ៍​លេង​ហ្គេម​នៅ​សិង្ហបុរី Razer លោក Lim Kaling បាន​និយាយ​ថា៖ «ខ្ញុំ​បាន​សម្រេច​ចិត្ត​ដក​ការ​វិនិយោគ​របស់​ខ្ញុំ​ចេញ​ពី​ប្រទេស​មីយ៉ាន់ម៉ា ​វិញ ដោយ​បោះ​ចោល​ភាគហ៊ុន ១ ភាគ ៣ របស់​ខ្ញុំ​ក្នុង​ការ​បណ្តាក់​ទុន​រួមគ្នា​ជាមួយ​នឹង​ម្ចាស់​ក្រុមហ៊ុន RMH Singapore។ បច្ចុប្បន្ន​ខ្ញុំ​កំពុង​ស្វែងរក​ក្រុមហ៊ុន​ណា ដែល​ព្រម​ទទួល​យក​ភាគហ៊ុន​របស់​ខ្ញុំ​នេះ​ប្រកប​ដោយ​ការ​ទទួល​ខុសត្រូវ»។

គួរ​បញ្ជាក់​ផង​ដែរ​ថា ក្រុមហ៊ុន RMH Singapore កាន់​កាប់​ភាគហ៊ុន​ប្រមាណ ៤៩% នៃ​ក្រុមហ៊ុន​ថ្នាំជក់ ​Virginia Tobacco Company នៅ​មីយ៉ាន់ម៉ា​ជា​ក្រុមហ៊ុន​ផលិត​បារី​ឈាន​មុខ​គេ​របស់​ប្រទេស។ បន្ថែម​ពី​នេះ​បើ​យោង​តាម​របាយការណ៍​របស់​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​នៅ​ឆ្នាំ ២០១៩ ក្រុមហ៊ុន​នេះ ត្រូវ​បាន​គ្រប់គ្រង​ដោយ​ក្រុមហ៊ុន​គ្រប់គ្រង​សេដ្ឋកិច្ច​មីយ៉ាន់ម៉ា​ដែល​គាំទ្រ​ដោយ​ក្រុម​យោធា​នៅ​ពី​ក្រោយ។

ការ​ប្រកាស​ដក​ភាគហ៊ុន​នេះ ធ្វើ​ឡើង​បន្ទាប់​ពី​មាន​ញត្តិ​តាម​អ៊ីនធឺណិត​មួយ​បង្កើត​ឡើង​ដោយ​ក្រុម​សកម្មជន​យុត្តិធម៌​សម្រាប់​ប្រទេស​មីយ៉ាន់ម៉ា ​អំពាវនាវ​ឱ្យ​ក្រុមហ៊ុន Razor ដក​លោក Lim ចេញ​ពី​ក្រុមប្រឹក្សា​របស់​ខ្លួន​ប្រសិន​បើ​លោក​មិន​មាន​វិធានការ​ដក​ភាគហ៊ុន​ចេញ​ពី​ប្រទេស​នេះ​ភ្លាមៗ​ទេ។

ក្រុម​អ្នក​បង្កើត​ញត្តិ​នេះ បាន​និយាយ​ថា៖ «នេះ​មិន​មាន​ន័យ​ថា ក្រុមហ៊ុន RMH Singapore កំពុងតែ​បញ្ចប់​ទំនាក់ទំនង​របស់ខ្លួន​ជាមួយ​របប​យោធា​នោះ​ទេ ប៉ុន្តែ​ការ​ដាក់​សម្ពាធ​លើ​ពួក​យោធា​គឺ​ត្រូវ​តែ​បន្ថែម។ យើង​សូម​អំពាវនាវ​ឱ្យ​លោក Lim Kaling ឈរ​ជាមួយ​ប្រជាជន​មីយ៉ាន់ម៉ា ​និង​បញ្ចុះបញ្ចូល​ក្រុមហ៊ុន RMH Singapore ឱ្យ​ដក​អាជីវកម្ម​របស់​ពួក​គេ​ឈប់​រកស៊ី​ជាមួយ​ក្រុមហ៊ុន MEHL បន្ត​ទៀត»។

ស្រដៀង​គ្នា​នេះ​ដែរ​ក្រុមហ៊ុន Kirin Holdings របស់​ប្រទេស​ជប៉ុន បាន​ប្រកាស​កាល​ពី​សប្តាហ៍​មុន​ថា​ខ្លួន​នឹង​បញ្ឈប់​ការ​បណ្តាក់​ទុន​រួមគ្នា​ចំនួន ២ របស់​ខ្លួន ​គឺ Myanmar Brewery និង Mandalay Brewery ពី​ក្រុមហ៊ុន MEHL។ ក្រុមហ៊ុន​ផលិត​ស្រាបៀរ​នេះ បាន​រិះគន់​យ៉ាង​ខ្លាំង​ចំពោះ​សកម្មភាព​របស់​យោធា និង​បាន​និយាយ​នៅ​ក្នុង​សេចក្តី​ថ្លែងការណ៍​មួយ​ថា ពួក​គេ «ប្រឆាំង​នឹង​បទដ្ឋាន ​និង​គោល​នយោបាយ សិទ្ធិ​មនុស្ស​របស់​យើង»។

ក្រុមហ៊ុន Kirin ទទួល​សម្ពាធ​ពី​សកម្មជន​ជា​យូរ​មក​ហើយ​ក្នុង​ការ​ជំរុញ​ឱ្យ​មាន​ការ​កាត់​ផ្តាច់​ទំនាក់ទំនង​ជាមួយ​ក្រសួង​សេដ្ឋកិច្ច ​និង​ហិរញ្ញវត្ថុ ក្រោយ​ក្រុម​ប្រឹក្សា​សិទ្ធិ​មនុស្ស​របស់​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​បាន​និយាយ​កាលពី​ឆ្នាំ ២០១៩ ថា​មាន​ហានិភ័យ​ខ្ពស់​ក្នុង​ការ​ចូលរួម​ចំណែក ​ឬ​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ការ​រំលោភ​បំពាន​ច្បាប់​សិទ្ធិ​មនុស្ស ​និង​ច្បាប់​មនុស្សធម៌ អន្តរជាតិ​រួម​ទាំង​វិបត្តិ​រ៉ូហ៊ីងយ៉ា​ទៀត​ផង។

របាយការណ៍​នោះ​បាន​បង្ហាញ​ឱ្យ​ឃើញ​នូវ​បញ្ជី​ក្រុមហ៊ុន​បណ្តាក់​ទុន​រួមគ្នា​ជាមួយ​ក្រុមហ៊ុន​គាំទ្រ​ដោយ​យោធា​មីយ៉ាន់ម៉ា​ចំនួន ១៤ រួម​មាន​ក្រុមហ៊ុន Virginia Tobacco និង​ក្រុមហ៊ុន Myanmar Brewery (បណ្ដាក់ទុន​រួម​ជាមួយ​ក្រុមហ៊ុន MEHL ដែលជា​ក្រុមហ៊ុន​គាំទ្រ​ដោយ​យោធា​និង MEC ដែល​ជា​ក្រុមហ៊ុន​សហ​គ្រប់គ្រង​ជាមួយ​ក្រុមហ៊ុន​បរទេស)។ ដៃគូ​បរទេស​ទាំង​នោះ​រួម​មាន​ក្រុមហ៊ុន Kirin ក្រុមហ៊ុន​ផលិត​ដែក​ថែប​កូរ៉េខាងត្បូង Posco និង​ក្រុមហ៊ុន​ទូរគមនាគមន៍​វៀតណាម Viettel ជាដើម។

សម្ព័ន្ធ​សង្គម​ស៊ីវិល​កូរ៉េ​ខាង​ត្បូង​ចំនួន ២ រួម​គ្នា​ជាមួយ​អង្គការ​យុត្តិធម៌​សម្រាប់​មីយ៉ាន់ម៉ា​បាន​ដាក់​ពាក្យ​បណ្តឹង​កាល​ពី​ខែ​វិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២០ ប្រឆាំង​នឹង​អាជីវកម្ម​ចំនួន ៥ រួម​មាន​ក្រុមហ៊ុន Posco ក្រុមហ៊ុន​អភិវឌ្ឍន៍​អចលនទ្រព្យ Inno គ្រុប ​និង​ក្រុមហ៊ុន​កាត់​ដេរ​សម្លៀក​បំពាក់​ប៉ាស៊ីហ្វិក​គ្រុប​ដែល​មាន​ទំនាក់ទំនង​ពាណិជ្ជកម្ម​ជាមួយ​យោធា​មីយ៉ាន់ម៉ា។ ក្រុមហ៊ុន​ទាំង​នោះ​មិន​ទាន់​បាន​ចេញ​សេចក្តី​ថ្លែងការណ៍​ទាក់ទង​នឹង​រដ្ឋ​ប្រហារ​នេះ នៅ​ឡើយ​ទេ។

លោក Shigeru Nakajima ជា​មេធាវី​មាន​មូលដ្ឋាន​នៅ​ទីក្រុង​តូក្យូ​មាន​ជំនាញ​ខាង​ការ​គ្រប់គ្រង​អនុលោម និង​គ្រប់គ្រង​ហានិភ័យ​បាន​និយាយ​ថា ក្រុមហ៊ុន​ដែល​មាន​ទំនាក់​ទំនង​ជាមួយ​យោធា​មីយ៉ាន់ម៉ា​ប្រឈម​មុខ​នឹង​ហានិភ័យ​កេរ្តិ៍​ឈ្មោះ​កាន់​តែ​ខ្លាំង​ឡើង ​ខណៈ​ដែល​សាធារណជន កាន់​តែ​យល់ដឹង​អំពី​គោលដៅ​អភិវឌ្ឍន៍​ប្រកប​ដោយ​ចីរភាព (SDGs) ដែល​ត្រូវ​បាន​អនុម័ត​ក្នុង​ឆ្នាំ ២០១៥ និង​ដោយ​ប្រទេស​ដែល​ជា​សមាជិក​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ទាំង​អស់។

លោកស្រី HtweHtwe Thein សាស្ត្រាចារ្យ​រង​ផ្នែក​ជំនួញ​អន្តរជាតិ​នៃ​សាកលវិទ្យាល័យ Curtin បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា រដ្ឋប្រហារ​គឺ​ជា «សុបិន​អាក្រក់​បំផុត» សម្រាប់​វិនិយោគិន។ លោកស្រី​បាន​និយាយ​ថា៖ «ការ​ធ្វើ​ជំនួញ​ត្រូវ​ការ​ស្ថិរភាព ​និង​ភាព​ប្រាកដប្រជា។ ឥឡូវ​អ្វីៗ​ក៏​អាច​កើត​ឡើង​បាន​ដែរ ដូច្នេះ​ទំនុក​ចិត្ត​ទាប​នៃ​ការ​ធ្វើ​ជំនួញ​ស្ថិត​ក្នុង​កម្រិត​ទាប។ ព្រឹត្តិការណ៍​ទាំង​នេះ​បង្ហាញ​ថា មីយ៉ាន់ម៉ា​នៅ​តែ​ជា​ទិសដៅ​វិនិយោគ​បរទេស​ដ៏​គ្រោះថ្នាក់​មួយ»។

បើ​តាម​ទិន្នន័យ​របស់​ធនាគារ​ពិភព​លោក​លំហូរ​វិនិយោគ​ផ្ទាល់​ពី​បរទេស​នៃ​ប្រទេស​មីយ៉ាន់ម៉ា បាន​កើន​ឡើង​ដល់ ៦% នៃ​ផលិតផល​ក្នុង​ស្រុក​សរុប​ក្នុង​ឆ្នាំ ២០១៥ ដែល​ជា​​ពេល​មានជ័យ​ជម្នះ​យ៉ាង​ភ្លូក​ទឹក​ភ្លូក​ដី​របស់​លោកស្រី ​អ៊ុងសាន ស៊ូជី ​ក្នុង​ការ​បោះឆ្នោត​ឆ្នាំ ២០១៥ បាន​ពង្រឹង​បន្ថែម​ទៀត​នូវ​មាគ៌ា​ឆ្ពោះ​ទៅ​រក​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។ លំហូរ​ចូល​នៃ​ការវិនិយោគ​ផ្ទាល់​ពី​បរទេស​បាន​ធ្លាក់​ចុះ​ចាប់​តាំង​ពី​ពេលនោះ​មក​គឺ​ធ្លាក់​ឈាន​ដល់​កម្រិត​ទាប ១,៧% នៃ​ផលិតផល​ក្នុង​ស្រុក​សរុប​ក្នុង​ឆ្នាំ ២០១៨ ។

ប្រទេស​សិង្ហបុរី ​នៅ​តែ​ជា​ដៃគូរ​វិនិយោគ​ធំ​ជាង​គេ​ក្នុង​ប្រទេស​នេះ ដោយ​មាន​ការ​វិនិយោគ​សរុប​ទឹក​ប្រាក់​ប្រមាណ​ជាង ២៤,១ កោត​ដុល្លារ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​មក​ដល់​បច្ចុប្បន្ន​នេះ​ និង​ប្រទេស​ចិន ​ក៏​មាន​ភាគហ៊ុន​វិនិយោគ​ខ្ពស់​បន្ទាប់​នៃ​វិនិយោគ​បរទេស​ផ្ទាល់​ក្នុង​ប្រទេស​មីយ៉ាន់ម៉ា ​មាន​តួលេខ​សរុប​ប្រមាណ​ជាង ៥០ ភាគរយ​នៃ​ការ​វិនិយោគ​ក្នុង​ស្រុក​សរុប៕