.jpg)
កាលពីថ្ងៃអង្គារ គណៈកម្មការសហភាពអឺរ៉ុបបានចាត់វិធានការតាមផ្លូវច្បាប់ប្តឹងប្រឆាំងនឹងប្រទេសស៊ីប (Cyprus) និងប្រទេសម៉ាល់ត៍ (Malta) ពីបទផ្តល់សញ្ជាតិសហភាពអឺរ៉ុបទៅដល់អ្នកដែលមានលុយតាមរយៈការ «ទិញ» លិខិតឆ្លងដែន (Golden Passport) របស់ពួកគេ។
តាមរយៈមធ្យោបាយវិនិយោគទឹកប្រាក់ដ៏ច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់បានអនុញ្ញាតឱ្យសេដ្ឋីៗ ក្រៅប្រទេសអាចទទួលបានលិខិតឆ្លងដែនអឺរ៉ុបតាមទ្វារក្រោយ។ នៅក្នុងប្រទេសស៊ីប ដើម្បីទទួលបានលិខិតឆ្លងដែនមាសនេះ គេត្រូវចំណាយប្រាក់រហូតដល់ទៅ ២ លានអឺរ៉ូ រីឯប្រទេសម៉ាល់ត៍ វិញត្រូវការប្រមាណ ១ លានអឺរ៉ូ។
កម្មវិធីផ្តល់លិខិតឆ្លងដែនមាសនេះ គឺស្ថិតនៅក្នុងគោលនយោបាយរបស់ប្រទេសទាំង ២ ខណៈប្រទេសទាំង ២ ជាសមាជិកសហភាពអឺរ៉ុប។ គណៈកម្មការសហភាពអឺរ៉ុបបានឱ្យដឹងថា៖ «ការសម្រេចចិត្តប្តឹងសមាជិករបស់ខ្លួន គឺដោយសារតែពួកគេបានផ្តល់សញ្ជាតិទៅឱ្យមនុស្ស ដែលមិនមានអ្វីជាប់ពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងសហភាពអឺរ៉ុបទាល់តែសោះ ហើយអ្នកដែលមានត្រឹមតែលិខិតឆ្លងដែនមាសនេះក៏គ្មានសិទ្ធិរស់នៅលើទឹកដីអឺរ៉ុបដែរ»។
យោងតាមរបាយការណ៍ឆ្នាំ ២០១៩ គណៈកម្មការសហភាពអឺរ៉ុបបានទទួលស្គាល់ថា គម្រោងទិដ្ឋាការមាស និងគម្រោងលិខិតឆ្លងដែនមាស មានពាក់ព័ន្ធនឹងការលាងលុយកខ្វក់។ នាពេលថ្មីៗនេះប្រទេសប៊ុលហ្គារី ព័រទុយហ្គាល់ និងក្រិក ក៏ត្រូវបានគេរកឃើញថា មានការផ្តល់ជូននូវគ្រោងការណ៍លិខិតឆ្លងដែនមាសក្រោមលក្ខខណ្ឌធូររលុងទៅកាន់ជនបរទេសផងដែរ។
លោក Vera Jourova មន្ត្រីទទួលបន្ទុកផ្នែកវាយតម្លៃ និងតម្លាភាពរបស់សហភាពអឺរ៉ុបបានមានប្រសាសន៍ថា៖ «សហភាពអឺរ៉ុប មិនអាចមានចំណុចខ្សោយក្នុងការកម្ចាត់ចោលនូវអំពើពុករលួយ និងការលាងលុយកខ្វក់លើទឹកដីរបស់ខ្លួនឡើយ»។
កាលពីសប្តាហ៍មុននេះ រដ្ឋាភិបាលស៊ីបបានប្រកាសផ្អាកការវិនិយោគភាពជាពលរដ្ឋក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួន ដោយការទិញលិខិតឆ្លងដែនមាសចាប់ពីថ្ងៃទី ១ ខែវិច្ឆិកា ខាងមុខ។ ការសម្រេចនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីវីដេអូឯកសារស្តីពីគោលនយោបាយផ្តល់លិខិតឆ្លងដែនរបស់ប្រទេសស៊ីប ត្រូវបានផ្សាយបន្តផ្ទាល់ពីទូរទស្សន៍ Al Jazeera។
ដោយឡែករដ្ឋាភិបាលរបស់ប្រទេសម៉ាល់ត៍ វិញបានឆ្លើយតបទៅកាន់ពាក្យបណ្តឹងរបស់សហគមន៍អឺរ៉ុបវិញថា នឹងបញ្ចប់កម្មវិធីផ្តល់ជូនលិខិតឆ្លងដែនមាសក្នុងពេលឆាប់ៗ ហើយនឹងដាក់ជំនួសមកវិញដោយបទប្បញ្ញត្តិថ្មីមួយទៀត។ នាយកដ្ឋានព័ត៌មានរបស់ប្រទេសម៉ាល់ត៍ បាននិយាយថា ទីភ្នាក់ងារទទួលបន្ទុកកម្មវិធីផ្តល់លិខិតឆ្លងដែនមាសបានឈប់ទទួលវិនិយោគិនចាប់តាំងពីខែសីហាមកម្ល៉េះ។ លោកបន្ថែមថា យ៉ាងហោចណាស់កម្មវិធីនេះ បានជួយសង្គ្រោះសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសអំឡុងពេលកូវីដ ១៩ រាតត្បាត។
គួរបញ្ជាក់ថា កម្មវិធីលក់លិខិតឆ្លងដែនមាសរបស់ប្រទេសស៊ីប បានបង្កើតឡើងតាំងពីឆ្នាំ ២០១៣ គ្រាដែលប្រទេសនេះ កំពុងជួបវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចហើយត្រូវបានបង្ខំឱ្យទទួលយកកម្មវិធីសង្គ្រោះហិរញ្ញវត្ថុពីម្ចាស់បំណុល។ វាក៏ក្លាយជាវិធីដ៏ពេញនិយមយ៉ាងខ្លាំងពីសំណាក់មហាសេដ្ឋីរុស្ស៊ី និងអាស៊ីដែលចង់កាន់លិខិតឆ្លងដែនអឺរ៉ុប។ គិតមកដល់បច្ចុប្បន្ន លិខិតឆ្លងដែនមាស ដែលផ្តល់ដោយប្រទេសស៊ីប ទៅឱ្យវិនិយោគិនមានប្រមាណជា ៤ ០០០ លិខិត ដោយគិតជាទឹកប្រាក់ប្រមាណ ៧ ពាន់លានអឺរ៉ូ ស្មើនឹងជាង ៨ ពាន់លានដុល្លារ។
ចំណែកនៅក្នុងប្រទេសម៉ាល់ត៍ វិញ កម្មវិធីទិញលិខិតឆ្លងដែនមាសនេះ បានទាក់ទាញវិនិយោគិនបរទេសជាច្រើនរូបចូលមកក្នុងប្រទេស ព្រោះតែលិខិតឆ្លងដែនពីបណ្តាប្រទេសសហគមន៍អឺរ៉ុបផ្តល់សិទ្ធិឱ្យចេញចូលទៅកាន់សហភាពអឺរ៉ុបទាំង ២៧ ប្រទេស ដោយស្វ័យប្រវត្តិ។
ប្រធានបទនៃលិខិតឆ្លងដែនមាសក៏បានក្លាយជាប្រធានបទស៊ើបអង្កេតដ៏សំខាន់ពីសំណាក់អ្នកសារព័ត៌មាន ជាពិសេសចាប់តាំងពីអ្នកកាសែតម្នាក់ Daphne Caruana Galizia ត្រូវបានគេធ្វើឃាតដោយបំផ្ទុះគ្រាប់បែក នៅក្នុងឡានរបស់នាងក្នុងឆ្នាំ ២០១៧ បន្ទាប់ពីនាងធ្វើសេចក្តីរាយការណ៍អំពីប្រធានបទ ១ នេះ។
យ៉ាងណាក៏ដោយបើទោះជាសហភាពអឺរ៉ុបមិនអាចហាមឃាត់គ្រោងការណ៍លក់លិខិតឆ្លងដែនមាសទាំងស្រុងក៏ដោយ ប៉ុន្តែបានសន្យាថានឹងព្យាយាមចាត់វិធានការជាក់ស្តែង ដើម្បីបញ្ឈប់សកម្មភាពទាំងអស់នេះ។ ចំពោះអ្នកដែលបានទិញលិខិតឆ្លងដែនមាសយកទៅប្រើប្រាស់រួច ហើយគណៈកម្មការសហភាពអឺរ៉ុបមិនទាន់ចេញចំណាត់ការណាមួយទៅលើពួកគេឡើយ។
រីឯរដ្ឋាភិបាលប្រទេសស៊ីប (Cyprus) និងប្រទេសម៉ាល់ត៍ (Malta) វិញ គឺមានពេល ២ ខែ ដើម្បីរកវិធីកែប្រែស្ថានការណ៍។ បើមិនដូច្នេះទេគណៈកម្មការសហភាពអឺរ៉ុបនឹងបញ្ជូនពួកគេទៅតុលាការយុត្តិធម៌ ហើយចុងក្រោយបំផុតស្នើឱ្យតុលាការដាក់ទណ្ឌកម្មលើពួកគេ។ យ៉ាងណាក្តី គេក៏នៅមិនទាន់ឃើញមានចំណាត់ការណាមួយចំពោះអ្នកដែលទទួលបានលិខិតឆ្លងដែនកន្លងមកនោះឡើយ៕
អ៊ឹង ម៉េងគង់
