កាល​ពី​ថ្ងៃ​ចន្ទ​ រដ្ឋបាល ​Trump ​បាន​ចេញ​លិខិត​ស្ដីពី​ការ​ដាក់​ទណ្ឌកម្ម​ប្រឆាំង​នឹង​ទីភ្នាក់ងារ​ទិញ​អាវុធ​របស់​ប្រទេស​តួកគី​ ដែល​ជា​ប្រទេស​សម្ព័ន្ធមិត្ត​របស់​​ណាតូ​ជាង ​៣ ឆ្នាំ បន្ទាប់​ពី​ប្រទេស​នេះ ​បាន​ទិញ​ប្រព័ន្ធ​មីស៊ីល​ពី​ប្រទេស​រុស្ស៊ី។

ការ​ដាក់​ទណ្ឌកម្ម​សេដ្ឋកិច្ច ​និង​ការ​ធ្វើ​ដំណើរ​ប្រឆាំង​នឹង​ក្រសួង​ឧស្សាហកម្ម​ការពារ​ជាតិ​​តួកគី ​និង​មន្ត្រី​កំពូលៗ​ចំនួន ​៤ នាក់​ គឺ​ជា​ការ​ព្រមាន​ដល់​ប្រជាជាតិ​ដទៃ​ទៀត​រួមមាន ​ឥណ្ឌា ​អេហ្ស៊ីប ​និងអារ៉ាប់ ប៊ីសាអ៊ូឌីត ដែល​កំពុង​ពិចារណា​ទិញ​អាវុធ​ និង​ឧបករណ៍​យោធា​ផ្សេង​ទៀត​ពី​ទី​ក្រុង​ម៉ូស្គូ​ដូចគ្នា។

ការ​ប្រកាស​ពី​ការ​ដាក់​ទណ្ឌកម្ម​នេះ​ធ្វើ​ឡើង​ក្នុង​អំឡុង​សប្តាហ៍​​ចុង​ក្រោយ​នៃ​ការ​កាន់​តំណែង​របស់​ប្រធានាធិបតី​លោក Donald Trump ​ដែល​បាន​បង្ហាញ​ពី​​​ឆន្ទៈ​របស់​អាមេរិក​ក្នុង​ការ​ជំរុញ​ឱ្យ​ប្រធានាធិបតី​តួកគី​លោក ​Recep Tayyip Erdogan ​មាន​​ភាព​ស្មោះត្រង់ ​និង​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​ក្នុង​ការ​រារាំង​កុំ​ឱ្យ​រុស្ស៊ី​ជ្រៀត​ចូល​បច្ចេក​វិទ្យា​យោធា​របស់​ប្រទេស​លោក​ខាង​លិច។

រដ្ឋមន្ត្រី​ការបរទេស​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​​​លោក ​Mike Pompeo ​បាន​និយាយ​ថា៖ «សហរដ្ឋ​អាមេរិក ​បាន​បញ្ជាក់​ប្រាប់​ប្រទេស​តួកគី ​ជា​ច្រើន​លើក​ច្រើន​​សា​ថា​ ការ​ទិញ​ប្រព័ន្ធ​មីស៊ីល S-400 នឹង​បង្ក​គ្រោះថ្នាក់​ដល់​សន្តិសុខ​បច្ចេកវិទ្យា ​និង​បុគ្គលិក​យោធា​អាមេរិក​ ហើយ​ជា​ការ​ផ្គត់ផ្គង់​ថវិកា​យ៉ាង​ច្រើន​ដល់​វិស័យ​ការពារ​ជាតិ​របស់​រុស្ស៊ី ​វា​ដូចជា​ការ​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​រុស្ស៊ី​ដាក់​កង​កម្លាំង​ប្រដាប់​អាវុធ ​និង​ឧស្សាហកម្ម​ការពារ​នៅ​ប្រទេស​តួកគី ​អ៊ីចឹង»។

លោក​បាន​បន្ថែម​ថា៖ «យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ​ក៏​តួកគី​បាន​សម្រេច​​ចិត្ត​ទិញ​ និង​ឈាន​ទៅ​ដល់​ការ​សាកល្បង​ប្រព័ន្ធ​មីស៊ីល S-400​ ​បាត់​ទៅ​ហើយ​ ទោះបី​ជា​នៅ​ក្នុង​សម្ព័ន្ធមិត្ត​ណាតូ​ អាច​មាន​លទ្ធភាព​ផ្គត់ផ្គង់​ក្នុង​វិស័យ​យោធា ​និង​ការពារ​ប្រទេស​នេះ​ហើយ​ក្ដី​»។

លោក​បាន​បន្ត​ថា៖​ «ខ្ញុំ​សូម​ជំរុញ​ឱ្យ​តួកគី​ដោះស្រាយ​បញ្ហា S-400 ​នេះ​ជា​បន្ទាន់ ដើម្បី​សម្របសម្រួល​ស្ថានភាព​ជាមួយ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក។​ តួកគី​ គឺ​ជា​សម្ព័ន្ធមិត្ត​ដ៏​មាន​តម្លៃ ​និង​ជា​ដៃគូ​សន្តិសុខ​ក្នុង​តំបន់​ដ៏​សំខាន់​សម្រាប់​សហរដ្ឋ​អាមេរិក ​ហើយ​យើង​ស្វែងរក​ការ​បន្ត​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​ក្នុង​វិស័យ​ការពារ​ជាតិ​ដែល​មាន​អាយុកាល​រាប់​ទសវត្សរ៍​ ប្រសិន​បើ​តួកគី​​មិន​កាន់​កាប់​ប្រព័ន្ធ​មីស៊ីល S-400 ​ឱ្យ​បាន​ឆាប់​បំផុត»។

ជា​ការ​ឆ្លើយតប​ ក្រសួង​ការ​បរ​ទេស​តួកគី​បាន​និយាយ​នៅ​ក្នុង​សេចក្តី​ថ្លែងការណ៍​មួយ​ថា ​ខ្លួន «មិន​យល់​ស្រប ​និង​បដិសេធ» ​ចំពោះ​ការ​ដាក់​ទណ្ឌកម្ម​របស់​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ដោយ​និយាយ​ថា ការ​ដាក់​ទណ្ឌកម្ម​តែ​ម្ខាង​របស់​ទីក្រុង​វ៉ាស៊ីនតោន​ គឺ​មិន​អាច​ទទួល​យក​បាន​ទេ​។

សេចក្តី​ថ្លែងការណ៍​បាន​សរសេរ​ថា៖ «ប្រទេស​តួកគី​ នឹង​ចាត់​វិធានការ​ចាំបាច់​ប្រឆាំង​នឹង​​ការ​សម្រេច​ចិត្ត​នេះ ​ដែល​នឹង​ជះ​ឥទ្ធិពល​អវិជ្ជមាន​ចំពោះ​ទំនាក់ទំនង​របស់​យើង (តួកគី ​និង​អាមេរិក)»។ ​នៅ​ក្នុង​សេចក្តី​ថ្លែងការណ៍​នេះ តួកគី​អះអាង​ថា ប្រព័ន្ធ​មីស៊ីល ​S-400 ​នឹង​មិន​ប៉ះពាល់​ដល់​សម្ព័ន្ធ​មិត្ត​ណាតូ​ទេ។

ក្រសួង​បាន​អំពាវនាវ​ដល់​សហរដ្ឋ​អាមេរិក «ឱ្យ​ត្រឡប់​មក​វិញ​ឱ្យ​បាន​ឆាប់​តាម​ដែល​អាច​ធ្វើ​ទៅ​បាន​ និង​ពិភាក្សា​ពី​កំហុស​ដ៏​ធំ​មួយ​នេះ»។ លោក​បន្ថែម​ថា​​ ទីក្រុង​អង់ការ៉ា ​បាន​ត្រៀម​ខ្លួន​រួច​ជា​ស្រេច​សម្រាប់​កិច្ច​ពិភាក្សា​ការ​ទូត​ជាមួយ​អាមេរិក​។

ទន្ទឹម​នឹង​នេះ ​រដ្ឋមន្ត្រី​ការបរទេស​រុស្ស៊ី​លោក Sergey Lavrov ​បាន​និយាយ​ថា​ ការ​ដាក់​​ទណ្ឌកម្ម​នេះ​ គឺ​ជា​ភ័ស្តុតាង​នៃ «ភាព​ក្រអឺត​ក្រទម» របស់​អាមេរិក ហើយ​នឹង​ធ្វើ​ឱ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​ជំហរ​របស់​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​នៅ​លើ​ឆាក​អន្ដរជាតិ។

លោក​បាន​និយាយ​ថា៖ «វា​ជា​ភ័ស្តុតាង​មួយ​ទៀត ​ដែល​បង្ហាញ​ពី​អាកប្បកិរិយា​ក្រអឺតក្រទម​របស់​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ ចំពោះ​ច្បាប់​អន្ដរជាតិ ​និង​ការ​បង្ហាញ​នូវ​វិធានការ​មិន​ស្រប​ច្បាប់​ជា​ឯកតោភាគី ​និង​ការ​បង្ខិតបង្ខំ​លើ​ប្រទេស​ដទៃ ដែល​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​តែង​ធ្វើ​អស់​ជាច្រើន​ទសវត្សរ៍​មក​ហើយ ចំពោះ​ប្រទេស​នៅ​ទូទាំង​ពិភព​លោក។ ​ជា​ការ​ពិត ​ខ្ញុំ​គិត​ថា ​ទង្វើ​នេះ​នឹង​មិន​បាន​ជួយ​ដល់​កេរ្តិ៍ឈ្មោះ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ លើ​ឆាក​អន្តរជាតិ​ឱ្យ​ល្អ​ទេ ខណៈ​ដែល​អាមេរិក​មាន​​ការ​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​ក្នុង​ការ​ចរចា​លើ​ឆាក​អន្តរជាតិ​ដែល​រួម​មាន​​ទាំង​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​បច្ចេកទេស​យោធា​ផង​នោះ​»​។ ​

ការ​ទិញ​ប្រព័ន្ធ​មីស៊ីល S-400 ​របស់​ប្រទេស​តួកគី ​នៅ​ឆ្នាំ ​២០១៧ ​បាន​បង្ក​ឱ្យ​មាន​ការ​ផ្ដើម​ឱ្យ​មាន​ការ​ដាក់​ទណ្ឌកម្ម​ពី​អាមេរិក​ ព្រោះ​វា​បាន​រំលោភ​លើ​ច្បាប់​តទល់​នឹង​សត្រូវ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក ​ដោយ​ការ​ដាក់​ទណ្ឌកម្ម​ហៅ​កាត់​ថា CAATSA។ ​យ៉ាងណា​មិញ ​ប្រព័ន្ធ​មីស៊ីល S-400 ​មាន​សមត្ថភាព​បាញ់​ទម្លាក់​យន្ដហោះ ​ដូចជា​ F-35​ ដែល​ជា​យន្តហោះ​ចម្បាំង​ចុង​ក្រោយ​បង្អស់​របស់​សហរដ្ឋ​អាមេរិក។

តួកគី​បាន​ចំណាយ​ប្រាក់​យ៉ាង​ច្រើន​រួច​ទៅ​ហើយ ​សម្រាប់​ការ​ទិញ​មីស៊ីល​រុស្ស៊ី​នេះ។ ​ឥឡូវ​នេះ​ប្រទេស​នេះ​ត្រូវ​បាន​គេ​ហាម​​ឃាត់​មិន​ឱ្យ​ទិញ ​និង​សាងសង់​យន្តហោះ F-35 ​ទៀត​ឡើយ ​ទើប​តួកគី​បាន​ចាប់​ផ្តើម​ទិញ​ប្រព័ន្ធ​មីស៊ីល S-400​ ក្នុង​ឆ្នាំ ២០១៩។

ការ​ដាក់​ទណ្ឌកម្ម​ចុង​ក្រោយ​បង្អស់​របស់​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ គឺ​ផ្តោត​សំខាន់​ទៅ​លើ​ទីភ្នាក់ងារ​លទ្ធកម្ម​យោធា​របស់​ប្រទេស​តួកគី ​ដោយ​ហាមឃាត់​អាជ្ញាប័ណ្ណ​នាំ​ចេញ​របស់​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ និង​ឥណទាន​ប្រទេស​នេះ​ផង​ដែរ​។ ​មន្ត្រី​ជាន់​ខ្ពស់​មួយ​ចំនួន ​ដែល​ធ្វើ​ការ​នៅ​ទីភ្នាក់ងារ​នេះ​ ក៏​ត្រូវ​បាន​គេ​កំណត់​គោលដៅ​ហើយ​ដែរ​។

ទោះ​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ​នៅ​ក្រោម​ច្បាប់​ CAATSA ​របស់​អាមេរិក​ការ​ដាក់​ទណ្ឌកម្ម​ត្រូវ​បាន​គេ​មើល​ឃើញ​ថា ​ជា​ការ​ដាក់​ទណ្ឌកម្ម​កម្រិត​ស្រាល​នៅ​ឡើយ។

អ្នក​វិភាគ​ Atilla Yesilada​ នៃ​ក្រុម​ពិគ្រោះ​យោបល់ ​Global Source Partners ​បាន​មាន​​ប្រសាសន៍​ថា៖ «នេះ​គ្រាន់​តែ​​ជា​ឧទាហរណ៍​ប៉ុណ្ណោះ។ ពួក​គេ​មិន​ទាន់​ធ្វើ​ឱ្យ​ប៉ះពាល់​អ្វី​ខ្លាំង​នៅ​ឡើយ​ទេ។ ​ចំពោះ​បុគ្គល​ដែល​ពាក់ព័ន្ធ​ផ្ទាល់ ​ក៏​មិន​ទាន់​មាន​ផល​ប៉ះពាល់​ខ្លាំង​នៅ​ឡើយ​ដែរ។ ​សម្រាប់​ខ្ញុំ​ នេះ​គឺ​គ្រាន់​ជា​ជុំទី១​ ដែល​គេ​សាកល្បង​មុន​ប៉ុណ្ណោះ ​និង​មាន​រឿង​ជា​ច្រើន​ទៀត​នៅ​ថ្ងៃ​មុខ​ដែល​យើង​មិន​ទាន់​ដឹង»៕