ប្រទេសអ៊ីរ៉ង់ បានបដិសេធសំណើដើម្បីការចរចាកិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរដោយផ្ទាល់ជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក និងប្រទេសហត្ថលេខីផ្សេងទៀតនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំក្រៅផ្លូវការមួយ ដែលស្នើដោយសហភាពអឺរ៉ុប ដោយទាមទារឱ្យសហរដ្ឋអាមេរិកដកទណ្ឌកម្មជាឯកតោភាគីទាំងអស់ជាមុនសិន។
កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ ទី ២៨ កុម្ភៈ លោក Saeed Khatibzadeh អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសអ៊ីរ៉ង់បាននិយាយថា៖ «អាមេរិកត្រូវតែវិលត្រឡប់ទៅរកកិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរជាមុនសិនហើយដកទណ្ឌកម្មខុសច្បាប់របស់ខ្លួនលើអ៊ីរ៉ង់មិនចាំបាច់មានការចរចាសម្រាប់រឿងនោះទេ។ យើងនឹងត្រឡប់ទៅកាតព្វកិច្ចរបស់យើងវិញ នៅពេលការដាក់ទណ្ឌកម្មត្រូវបានដកចេញ»។
លោក Khatibzadeh បានបន្ថែមទៀតថា៖ «ដោយពិចារណាលើសកម្មភាព និងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍នាពេលថ្មីៗនេះ ដោយសហរដ្ឋអាមេរិក និងអំណាចអឺរ៉ុបចំនួន ៣ អ៊ីរ៉ង់គិតថា ពេលនេះ មិនសមស្របសម្រាប់បើកការប្រជុំក្រៅផ្លូវការជាមួយប្រទេសទាំងនេះទេ»។
សេតវិមានបាននិយាយកាលពីថ្ងៃអាទិត្យផងដែរថា រដ្ឋបាលលោក Joe Biden មានការខកចិត្តនឹងការសម្រេចរបស់អ៊ីរ៉ង់ក្នុងការបដិសេធកិច្ចប្រជុំក្រៅផ្លូវការជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក និងប្រទេសហត្ថលេខីផ្សេងទៀតនៃកិច្ចព្រមព្រៀងឆ្នាំ ២០១៥ ដែលរួមមានបារាំង អាល្លឺម៉ង់ អាមេរិក រុស្ស៊ី និងប្រទេសចិន។
អ្នកនាំពាក្យសេតវិមាន ១ រូប បានឱ្យដឹងថា៖ «ខណៈពេលដែលយើងខកចិត្តចំពោះការឆ្លើយតបរបស់អ៊ីរ៉ង់យើងនៅតែត្រៀមខ្លួនចូលរួមក្នុងការទូត ដើម្បីត្រឡប់ទៅរកការគោរពកាតព្វកិច្ចនៃ JCPOA [ផែនការសកម្មភាពរួម] ជាមួយគ្នា។ យើងនឹងពិគ្រោះយោបល់ជាមួយដៃគូ P5+1 [សមាជិកអចិន្រៃ្តយ៍នៃក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខទាំង ៥ និងអាល្លឺម៉ង់] របស់យើងនៅលើផ្លូវឆ្ពោះទៅមុខ»។
ផែនការសកម្មភាពរួមឆ្នាំ ២០១៥ (JCPOA) ដែលត្រូវបានចរចាដោយរដ្ឋបាលប្រធានាធិបតី Barrack Obama បានដកទណ្ឌកម្មទៅលើប្រទេស អ៊ីរ៉ង់ ដែលបានធ្វើឱ្យសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសនេះធ្លាក់ចុះ និងកាត់បន្ថយការនាំចេញប្រេងរហូតដល់ពាក់កណ្ដាល។ ជាថ្នូរនឹងការបន្ធូរបន្ថយទណ្ឌកម្មអ៊ីរ៉ង់បានទទួលយកដែនកំណត់លើកម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែររបស់ខ្លួន រហូតដល់ផុតកំណត់នៅឆ្នាំ ២០២៥។
ការដាក់ទណ្ឌកម្មលើតេអេរ៉ង់បានធ្វើឡើងដោយសារសហរដ្ឋអាមេរិក និងសម្ព័ន្ធមិត្តនៅអឺរ៉ុបជឿជាក់ថា អ៊ីរ៉ង់មានមហិច្ឆតាបង្កើតអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ។ ប៉ុន្ដែក្រុងតេអេរ៉ង់បានច្រានចោលការចោទប្រកាន់នេះ។
កាលពីឆ្នាំ ២០១៨ លោកប្រធានាធិបតី Donald Trump បានដកសហរដ្ឋអាមេរិកចេញពី JCPOA និងដាក់ទណ្ឌកម្មលើអ៊ីរ៉ង់ឡើងវិញ ដោយលោកបាននិយាយថា JCPOA គឺជា «កិច្ចព្រមព្រៀងអន់បំផុត»។ ជាការឆ្លើយតបនឹងសកម្មភាពអាមេរិក អ៊ីរ៉ង់ បានចាប់ផ្ដើមបន្សុទ្ធសារធាតុអ៊ុយរ៉ានីញ៉ូមលើសកម្រិតដែលបានចែងក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀង ហើយចាប់ផ្ដើមការសាកល្បងមីស៊ីលឡើងវិញ។
ឥឡូវនេះលោក Biden បានបង្ហាញគោលបំណងចង់ឱ្យអាមេរិកចូលរួមកិច្ចព្រមព្រៀងនេះឡើងវិញ។ ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនបានទទូចថា ទីក្រុងតេអេរ៉ង់ ត្រូវតែវិលត្រឡប់ទៅរកការអនុលោមតាមកិច្ចព្រមព្រៀងឱ្យពេញលេញជាមុនសិន ខណៈពេលដែលអ៊ីរ៉ង់និយាយថា ការចរចានឹងកើតឡើងនៅពេលដែលទណ្ឌកម្មត្រូវបានដកចេញ។
ភាពជាប់គាំងនេះ បានជំរុញឱ្យប្រទេសហត្ថលេខីនៅអឺរ៉ុបនៃកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ស្នើឱ្យមានកិច្ចប្រជុំក្រៅផ្លូវការមួយដែលអាមេរិកនឹងចូលរួមក្នុងនាមជាភ្ញៀវហើយភាគីទាំង ២ នឹងទទួលបានឱកាសចរចាជាមួយគ្នាដោយផ្ទាល់។
ក្រៅពីនេះ លោក Biden ក៏ប្រឈមនឹងសម្ពាធពីសមាជិកព្រឹទ្ធសភាមកពីគណបក្សសាធារណរដ្ឋ ដែលក្នុងលិខិតមួយចុះផ្សាយនៅថ្ងៃអាទិត្យដដែលបានជំរុញមិនឱ្យលោក Biden ចូលកិច្ចព្រមព្រៀងនេះទេ ដោយពួកគេគិតថា កិច្ចព្រមព្រៀងនេះគឺ «ពោរពេញទៅដោយបញ្ហា» ហើយជំរុញឱ្យលោកធ្វើកិច្ចព្រមព្រៀងថ្មីដែលមានលក្ខណៈទូលំទូលាយជាងមុន។
ក្នុងលិខិតនោះ ក្រុមសមាជិកព្រឹទ្ធសភានេះ បានសរសេរថា៖ «វិសាលភាពនៃកិច្ចព្រមព្រៀងណាមួយជាមួយអ៊ីរ៉ង់ត្រូវតែប្រឈមមុខនឹងសកម្មភាពរបស់អ៊ីរ៉ង់ដែលរួមមានភេរវកម្មក្នុងតំបន់មីស៊ីល និងការឃុំខ្លួនពលរដ្ឋអាមេរិក។
គ្មានអ្វីគួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើលទេដែលដៃជើងរបស់អ៊ីរ៉ង់គាំទ្រអំពើឃោរឃៅដែលកំពុងបន្តមានរបស់ Assad នៅក្នុងប្រទេសស៊ីរី ការវាយប្រហារកងទ័ព និងអ្នកការទូតរបស់យើងនៅក្នុងប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ ច្រានប្រទេសលីបង់ រហូតជិតដួលរលំ គំរាមកំហែងដល់ដៃគូរបស់យើងអ៊ីស្រាអែល និងឈូងសមុទ្រ នឹងរួមចំណែកដល់មហន្តរាយមនុស្សធម៌ដ៏ធំបំផុតក្នុងពិភពលោកនៅក្នុងប្រទេសយេម៉ែន»។
យ៉ាងណាមិញ ការបដិសេធរបស់អ៊ីរ៉ង់កើតឡើង ខណៈភាពតានតឹងរវាងក្រុងតេអេរ៉ង់ និងវ៉ាស៊ីនតោនកំពុងកើនឡើង។ កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី ២៥ កុម្ភៈ លោក Biden បានបញ្ជាការវាយប្រហារទៅលើអគារមួយចំនួននៅខាងកើតប្រទេសស៊ីរី និងជិតព្រំដែនអ៊ីរ៉ាក់ ដែលអគារទាំងនេះគឺប្រើប្រាស់ដោយក្រុមប្រដាប់អាវុធ Kataib Hezbollah ដែលមានការគាំទ្រពីអ៊ីរ៉ង់។ ការវាយប្រហារនេះ គឺជាការឆ្លើយតបនឹងការវាយប្រហារដោយរ៉ុក្កែតនៅលើមូលដ្ឋានទ័ពអាមេរិកមួយកាលពីថ្ងៃ ១៥ កុម្ភៈ ដែលធ្វើឱ្យបុគ្គលិកស៊ីវិល ១ រូបស្លាប់ និងទាហានអាមេរិកច្រើននាក់ទៀតរងរបួស។
លោក Biden បាននិយាយថា ការវាយប្រហារនេះមានគោលបំណងក្នុងការផ្ញើសារទៅអ៊ីរ៉ង់ថា «អ្នកមិនអាចធ្វើសកម្មភាពដោយនិទ្ទណ្ឌភាពបានទេសូមប្រុងប្រយត្ន័»៕