កាលពីថ្ងៃចន្ទ ទី ១ កុម្ភៈ ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកលោក Joe Biden បានគំរាមដាក់ទណ្ឌកម្មថ្មីលើប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា បន្ទាប់ពីកងយោធាប្រទេសនេះ បានធ្វើរដ្ឋប្រហារដណ្ដើមអំណាច និងចាប់ខ្លួនមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលស៊ីវិលជាច្រើនដែលរួមមានលោកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី (Aung San Suu Kyi)។
ក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយលោក Biden បានថ្កោលទោសការធ្វើរដ្ឋប្រហារនេះថា៖ «ការរឹបអូសយកអំណាចដោយយោធានៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ការឃុំខ្លួនលោកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី និងមន្ត្រីស៊ីវិលដទៃទៀត និងការប្រកាសស្ថានភាពអាសន្នទូទាំងប្រទេស គឺជាការរំលោភផ្ទាល់ទៅលើដំណើរការផ្លាស់ប្ដូរទៅកាន់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងច្បាប់នីតិរដ្ឋរបស់ប្រទេសនេះ»។
លោកបន្តទៀតថា៖ «សហរដ្ឋអាមេរិកបានដកទណ្ឌកម្មលើប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាក្នុងរយៈពេល ១ ទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ ដោយផ្អែកលើវឌ្ឍនភាពឆ្ពោះទៅរកលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។ ការបញ្ច្រាសនៃវឌ្ឍនភាពនេះ នឹងត្រូវការឱ្យយើងពិនិត្យឡើងវិញជាបន្ទាន់នូវច្បាប់ និងអំណាចទណ្ឌកម្មរបស់យើង ដែលបន្ទាប់មកនឹងមានសកម្មភាពសមស្រប»។
កាលពីព្រឹកថ្ងៃចន្ទ ទី ១ កុម្ភៈ យោធាមីយ៉ាន់ម៉ាបានចាប់ខ្លួនលោកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី លោកប្រធានាធិបតី U Win Myint និងមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលជាន់ខ្ពស់ផ្សេងៗទៀតក្នុងការធ្វើរដ្ឋប្រហារដណ្ដើមអំណាចពីរដ្ឋាភិបាលស៊ីវិល ដែលទើបតែបង្កើតកាលពី ៥ ឆ្នាំមុន។
ទូរទស្សន៍របស់យោធាបានផ្សាយថា ស្ថានភាពគ្រាអាសន្នត្រូវបានប្រកាសសម្រាប់រយៈពេល ១ ឆ្នាំ ហើយអំណាចត្រូវបានផ្ទេរទៅអគ្គមេបញ្ជាការកងទ័ព លោកនាយឧត្ដមសេនីយ៍ជាន់ខ្ពស់ Min Aung Hlaing។ កងយោធា ក៏បានប្រកាសថា រដ្ឋមន្ត្រីស៊ីវិលចំនួន ២៤ រូប ដែលរួមមានក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុ សុខាភិបាល មហាផ្ទៃ និងការបរទេស ត្រូវបានដកចេញពីតំណែង ហើយត្រូវបានជំនួសដោយបុគ្គលចំនួន ១១ រូប។
មកដល់ពេលនេះមិនមានការរាយការណ៍ថា មានការប៉ះទង្គិចហិង្សាធ្ងន់ធ្ងររវាងទាហាន និងប្រជាជនទេ។ ក្រុមទាហានបានបិទផ្លូវនានាក្នុងរដ្ឋធានី Nayphitaw និងទីក្រុង Yangon ហើយបម្រាមគោចរ ត្រូវបានដាក់ពីម៉ោង ៨ យប់ដល់ ៦ ព្រឹក។
សេវាកម្មទូរស័ព្ទ និងអ៊ីនធឺណិតត្រូវបានបិទនៅទីក្រុងធំៗ ហើយជើងហោះហើរក្នុងស្រុកត្រូវបានផ្អាក។ ទូរទស្សន៍ជាតិ MRTV និងវិទ្យុជាតិ Myanmar Radio បានបញ្ឈប់ការផ្សាយរបស់ពួកគេ ដោយប្រកាសនៅក្នុងទំព័រ Facebook ពួកគេថា ការបញ្ឈប់នេះ គឺដោយសារបញ្ហាបច្ចេកទេស។
លោក Biden បានទាមទារឱ្យយោធាបោះបង់អំណាច និងដកការដាក់កម្រិតលើប្រព័ន្ធទូរគមនាគមន៍។ លោកបាននិយាយថា៖ «សហគមន៍អន្តរជាតិគួរតែរួមគ្នាក្នុងសំឡេងតែមួយ ដើម្បីជំរុញយោធាភូមាឱ្យបោះបង់អំណាចដែលពួកគេបានដណ្ដើម ដោះលែងសកម្មជន និងមន្ត្រីដែលពួកគេបានឃុំខ្លួន ដកការដាក់កម្រិតលើប្រព័ន្ធទូរគមនាគមន៍ទាំងអស់ ហើយចៀសវាងអំពើហិង្សាប្រឆាំងនឹងជនស៊ីវិល»។
លោកបានបន្ត៖ «សហរដ្ឋអាមេរិកកំពុងកត់សម្គាល់អ្នកដែលឈរជាមួយប្រជាជនមីយ៉ាន់ម៉ាក្នុងគ្រាលំបាកនេះ»។
សហរដ្ឋអាមេរិក គឺជារដ្ឋាភិបាលមួយក្នុងចំណោមរដ្ឋាភិបាលជាច្រើននៅជុំវិញពិភពលោកដូចជាសហភាពអឺរ៉ុប អង់គ្លេស អូស្ត្រាលី ឥណ្ឌា ជប៉ុន និងសិង្ហបុរី ក៏ដូចជាអង្គការសហប្រជាជាតិផងដែរ ដែលបានសម្ដែងការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងចំពោះការដណ្ដើមការគ្រប់គ្រងដោយយោធាមីយ៉ាន់ម៉ា និងបានអំពាវនាវឱ្យមានការដោះលែងមេដឹកនាំនយោបាយដែលត្រូវបានឃុំខ្លួន។
នៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយអគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិលោក Antonio Guterres បាននិយាយថា លោក «សម្ដែងនូវការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងចំពោះការប្រកាសអំពីការផ្ទេរអំណាចនីតិប្បញ្ញត្តិ នីតិប្រតិបត្តិ និងអំណាចតុលាការដល់យោធា។ ដែលការវិវឌ្ឍទាំងនេះ បង្ហាញពីការប៉ះទង្គិចយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់កំណែទម្រង់ប្រជាធិបតេយ្យនៅមីយ៉ាន់ម៉ា»។
លោក Tom Andrews អ្នករាយការណ៍ពិសេសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សប្រចាំមីយ៉ាន់ម៉ា ក៏បានជំរុញឱ្យប្រទេសជុំវិញនានាពិចារណាលើការដាក់ទណ្ឌកម្មលើមីយ៉ាន់ម៉ាផងដែរ។ លោកបាននិយាយថា៖ «សកម្មភាពបន្ទាន់ គឺចាំបាច់ ដែលរួមមានការធ្វើទណ្ឌកម្មមានគោលដៅ និងទណ្ឌកម្មការជួញដូរអាវុធ រហូតដល់ពេលដែលលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យត្រូវបានស្ដារ»។ ប៉ុន្តែទោះជាយ៉ាងណាក្ដីលោក Toe ZawLatt ប្រធានការិយាល័យផ្សាយនៃវិទ្យុសំឡេងប្រជាធិបតេយ្យភូមា (the Democratic Voice of Burma) ហៅកាត់ថា DVB បានប្រាប់សារព័ត៌មាន BBC ថា «ពួកយោធាមិនខ្វល់នឹងទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសលោកខាងលិចនោះទេ» ហើយពួកគេព្រួយបារម្ភអំពី «របៀបប្រទេសចិន ជប៉ុន និងប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង ឆ្លើយតបនឹងរឿងនេះ»។
ប្រជាជនមីយ៉ាន់ម៉ាជុំវិញពិភពលោកកំពុងធ្វើការតវ៉ាប្រឆាំងនឹងការឃុំខ្លួនលោកស្រី ស៊ូជី នេះ ខណៈពេលសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ (អាស៊ាន) បានអំពាវនាវឱ្យមានការវិលត្រឡប់ទៅរកភាពប្រក្រតីវិញនៅ ក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ដែលជាប្រទេសសមាជិកនៃសមាគមនេះ។
ប្រទេសប្រ៊ុយណេ ដែលបច្ចុប្បន្នជាប្រធានអាស៊ានបានសរសេរក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយថា៖ «យើងសូមបញ្ជាក់ម្ដងទៀតថា ស្ថិរភាពនយោបាយនៅក្នុងរដ្ឋជាសមាជិកអាស៊ាន គឺចាំបាច់ ដើម្បីសម្រេចបាននូវសហគមន៍អាស៊ានប្រកបដោយសន្តិភាព ស្ថិរភាព និងវិបុលភាព។ យើងលើកទឹកចិត្តដល់ការបន្តការសន្ទនា ការផ្សះផ្សា និងការវិលត្រឡប់មករកភាពប្រក្រតីវិញ ស្របតាមឆន្ទៈ និងផលប្រយោជន៍របស់ប្រជាជនមីយ៉ាន់ម៉ា។
យ៉ាងណាមិញ រដ្ឋប្រហារនេះកើតឡើងនៅពេលដែលភាពតានតឹងបានកើនឡើងរវាងរដ្ឋាភិបាលស៊ីវិលរបស់លោកស្រី Aung San Suu Kyi និងកងយោធាដឹកនាំដោយលោក Min Aung Hlaing ជុំវិញជម្លោះលទ្ធផលការបោះឆ្នោតខែវិច្ឆិកា ២០២០។ ក្នុងការបោះឆ្នោតនោះ គណបក្សសម្ព័ន្ធជាតិ ដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យ (NLD) របស់លោកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី បានទទួលអាសនៈរដ្ឋសភាចំនួន ៣៩៦ ក្នុងចំណោម ៤៧៦ ខណៈគណបក្សសាមគ្គីភាព និងការអភិវឌ្ឍ (USDP) របស់យោធាវិញទទួលបានត្រឹមតែ ៣៣ អាសនៈប៉ុណ្ណោះ។
គណបក្ស USDP បានធ្វើការអះអាងថា មានការលួចក្លែងបន្លំសន្លឹកឆ្នោត ហើយបានធ្វើការតវ៉ាទៅកាន់តុលាការកំពូល។
កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ ទី ៣០ មករា កងយោធាបានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយថា ការលួចបន្លំសន្លឹកឆ្នោតបានកើតឡើង ហើយសហគមន៍អន្តរជាតិ គួរគាំទ្រជំហានបន្ទាប់នៃដំណើរការនយោបាយដោយឈរលើមូលដ្ឋាន «ធុរកិច្ចដូចធម្មតា»។
នៅល្ងាចថ្ងៃចន្ទ រដ្ឋាភិបាលយោធាបានប្រកាសថា ពួកគេនឹងរៀបចំការបោះឆ្នោតថ្មីពេលដល់ការប្រកាសស្ថានភាពអាសន្ន ១ ឆ្នាំ បានផុត ហើយនឹងផ្ដល់សិទ្ធិក្នុងការបង្កើតរដ្ឋាភិបាលថ្មីដល់គណបក្សនយោបាយដែលឈ្នះឆ្នោតត្រឹមត្រូវ។ កងយោធាក៏ប្រកាសការធ្វើកំណែទម្រង់លើគណៈកម្មការរៀបចំការបោះឆ្នោត ដែលពួកគេចោទប្រកាន់ថា បានបរាជ័យក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាលទ្ធផលការបោះឆ្នោត៕