.jpg)
លោកអគ្គលេខាធិការ NATO Jens Stoltenberg ធ្វើសន្និសីទសារព័តមាន។ AFP
អគ្គលេខាធិការអង្គការណាតូ លោក Jens Stoltenberg បាននិយាយកាលពីថ្ងៃចន្ទ ដើមសប្ដាហ៍នេះថា ក្រុមសម្ព័ន្ធយោធាកំពុងជួបការលំបាកក្នុងការដោះស្រាយពីអនាគតរបស់ប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថាន។ ជួបការលំបាក ខណៈអាមេរិកចាប់ផ្តើមដកកងទ័ពចេញពីប្រទេសនេះមួយចំនួន ដែលធ្វើឱប្រឈមកាន់តែខ្លាំងនឹងការយាយីពីពួកតាលីបង់ និងក្រុមជ្រុលនិយម។
កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងផ្នែកសន្តិសុខអន្តរជាតិរបស់ NATOចំពោះប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថាន ក្នុងរយៈពេលជាង ១៧ ឆ្នាំមកនេះ NATOបានកៀរគរកងទ័ពប្រមាណ ១១ ០០០ នាក់ មកពីរាប់សិបប្រទេស ដើម្បីឈរជើងនៅទីនោះដោយជួយបណ្តុះបណ្តាល និងផ្តល់ប្រឹក្សាដល់កងកម្លាំងសន្តិសុខជាតិប្រទេសនេះផងដែរ។ កងទ័ពដែលបានឈរជើងនៅអាហ្វហ្គានីស្ថានភាគច្រើនមកពីអឺរ៉ុប និងប្រទេសជាដៃគូ NATO ជាដើម។
យ៉ាងណាមិញកងទ័ពមួយភាគធំជាកងទ័ពអាមេរិកដែលជាជំនួយផ្នែកជើងអាកាសដំណឹកជញ្ជូន និងភ័ស្តុភារជាដើម។ ហេតុដូចនេះហើយសម្ព័ន្ធមិត្តអឺរ៉ុបនឹងពិបាកចេញចូលដោយសារខ្វះជំនួយពីសហរដ្ឋអាមេរិកហើយ ការសម្រេចចិត្តរបស់លោកប្រធានាធិបតី Donald Trump ក្នុងការដកទ័ពសហរដ្ឋអាមេរិកចេញនៅកៀកពាក់កណ្តាលខែមករា ខាងមុខនេះ នឹងកាន់តែធ្វើឱ្យ NATO ជាប់គាំងដោះស្រាយបញ្ហាលែងចេញ។
លោក Stoltenberg បានប្រាប់ក្រុមអ្នកយកព័ត៌មាននៅក្នុងកិច្ចប្រជុំតាមវីដេអូរវាងរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេស NATO ថា៖ «ឥឡូវនេះ យើងកំពុងប្រឈមនឹងការលំបាកក្នុងការសម្រេចចិត្តមែនទែន ព្រោះបើយើងចេញពីប្រទេសនេះវាជាហានិភ័យខ្ពស់សម្រាប់អាហ្វហ្គានីស្ថាន ព្រោះពួកភេរវករអន្តរជាតិនឹងសម្រុកយាយីប្រទេសនេះ មិនខាន។ តែបើយើងសម្រេចចិត្តនៅបន្ត យើងនឹងជួបហានិភ័យកាន់តែយូរជាងមុន ហើយត្រូវប្រឈមនឹងការវាយលុកពីពួកគេដែរ»។
ជាមួយនឹងកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងតាលីបង់ ប្រសិនបើគ្មានការចូលរួមពីសម្ព័ន្ធមិត្ត NATO ឬរដ្ឋាភិបាលអាហ្វហ្គានីស្ថានទេ កងទ័ពបរទេសទាំងអស់ដែលកំពុងឈរជើងក្នុងប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថាននឹងនាំគ្នាចេញពីប្រទេសនេះតាំងពីថ្ងៃទី ១ ឧសភា ម្ល៉េះ បន្ទាប់ពីគេអនុញ្ញាតឱ្យចេញស្របតាមលក្ខខណ្ឌសន្តិសុខនៅលើដីគោក។
លោក Stoltenberg បានបន្តថា៖ «ក្នុងចំណោមវិធីទាំង ២ ខាងលើនរណាមួយជ្រើសយកវិធីណាក៏ដោយ សំខាន់ឱ្យតែការសម្រេចចិត្តនេះធ្វើឡើងទាំងអស់គ្នា ដោយការសម្របសម្រួលគ្នា និងច្បាស់លាស់ទៅបានហើយ»។
ការសម្រេចជាឯកតោភាគីរបស់លោក Trump ក្នុងការដកកងទ័ពសហរដ្ឋអាមេរិកចំនួន ២ ៥០០ នាក់ ចេញនេះទៀតសោតធ្វើឱ្យផែនការសម្ព័ន្ធមិត្តយោធាក្នុងប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថាន រលាយខ្ទេចខ្ទីអស់ ខណៈសម្ព័ន្ធមិត្តទាំងនេះ កំពុងពិចារណាថាតើ NATO គួរបន្តប្រតិបត្តិការរបស់ខ្លួននៅទីក្រុងកាប៊ុល និងទីក្រុងធំៗផ្សេងទៀតឬយ៉ាងណា។ អ្នកការទូត NATO និយាយថា ឥឡូវនេះ NATO មាន «អ្នកធ្វើការ» គ្រប់គ្រាន់ហើយ ដើម្បីបំពេញការងារទាំងនេះ។
ចំពោះអាហ្វហ្គានីស្ថានបានមើលឃើញជាយូរមកហើយថា វត្តមានយោធាអាមេរិក គឺជាការលើកទឹកចិត្តដ៏សំខាន់សម្រាប់ពួកតាលីបង់ក្នុងការរក្សាការសន្យារបស់ខ្លួន និងជ្រើសរើសការចរចា ដើម្បីបញ្ចប់សង្គ្រាមគ្មានទីបញ្ចប់រវាងតាលីបង់ និងអាហ្វហ្គានីស្ថាន។ ឥឡូវនេះមនុស្សជាច្រើននៅក្នុងប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថាន រួមទាំងមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល កំពុងភ័យខ្លាចក្រុមតាលីបង់ក្រោយលោក Trump ដកកងទ័ពចេញដែលជាសញ្ញាយ៉ាងច្បាស់ដែលថា អាមេរិកចង់ចាកចេញពីអាហ្វហ្គានីស្ថានណាស់ ទោះបីមានការវាយប្រហារកើតឡើងក្នុងប្រទេសនេះ ក៏ដោយ។
ជាងនេះទៅទៀត អាហ្វហ្គានីស្ថានក៏មានការព្រួយបារម្ភផងដែរថា ការកាត់បន្ថយកងទ័ពអាមេរិកយ៉ាងឆាប់រហ័សបែបនេះ អាចពង្រឹងលទ្ធភាពក្នុងការចរចារកិច្ចព្រមព្រៀងរបស់ពួកតាលីបង់ជាមួយប្រទេសនេះ បានឬនិយាយបែបផ្សេង ទឹកមាត់ពួកគេនឹងកាន់តែប្រៃនៅពេលចរចា។
រដ្ឋមន្រ្តីការពារជាតិ NATO ទំនងជាបានសម្រេចចិត្តចុងក្រោយហើយអំពីអនាគតនៃបេសកកម្មក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាសន្តិសុខរបស់ប្រទេសនេះ សម្រាប់ខែកុម្ភៈ បន្ទាប់ពីប្រធានាធិបតីជាប់ឆ្នោតលោក Joe Biden ចូលកាន់តំណែង។ អ្នកការទូតអឺរ៉ុបរំពឹងថា អ្វីៗនឹងផ្លាស់ប្ដូរក្រោមការដឹកនាំរបស់ លោក Biden ប៉ុន្តែការដកកងទ័ពចេញពីអាហ្វហ្គានីស្ថាននេះ អាចនឹងមិនទាន់ដោះស្រាយបានភ្លាមៗឡើយ។
ភាពមិនប្រាកដប្រជាបានកើតឡើង ខណៈអំពើហិង្សា និងភេរវកម្មបង្កពីពួកតាលីបង់ប្រឆាំងនឹងកងកម្លាំងសន្តិសុខអាហ្វហ្គានីស្ថាន កើនឡើងខ្លាំងក្នុងឆ្នាំនេះពិសេសចាប់តាំងពីការចរចាសន្តិភាពកាលពីខែកញ្ញា កន្លងទៅ។
ចំណែកពួកក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធរដ្ឋអ៊ិស្លាមក៏ទើបតែវាយប្រហារកាលពីថ្មីៗនេះដែរ ពោលគឺការវាយប្រហារដ៏សាហាវមួយនៅសាកលវិទ្យាល័យកាប៊ុលបានសម្លាប់មនុស្ស ២២ នាក់ ភាគច្រើនជានិស្សិត។
លោក Stoltenberg មានប្រសាសន៍ថា៖ «យើងឃើញមានការវាយប្រហារជាច្រើនខែមកហើយ។ ខ្លះធ្វើដោយតាលីបង់ហើយខ្លះISIS បានអះអាងថា ខ្លួនជាអ្នកធ្វើ។ តែអ្វីដែលយើងដឹងគឺថា ពួកតាលីបង់បានទទួលខុសត្រូវចំពោះការវាយប្រហារច្រើនជាងគេ។»
សូម្បីតែឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំអង្គការ NATO លោក Kay Bailey Hutchison ក៏បាននិយាយថា៖ «យើងមិនគិតថាពួកតាលីបង់គោរពសន្យារបស់ខ្លួនទៅតាមកិច្ចព្រមព្រៀងនេះទេ។ អត្រាការវាយប្រហារវាកើនឡើងច្រើនមែន ចំណែកប្រជាជនអាហ្វហ្គានីស្ថាន និងទាហានអាហ្វហ្គានីស្ថាន ក៏បានរងទុក្ខច្រើនមកហើយដែរ»។
ទោះបីមានការកើនឡើងនូវអំពើហិង្សា និងភាពមិនប្រាកដប្រជាដែលកើតឡើងដោយសារការដកសហរដ្ឋអាមេរិកក៏ដោយ ក៏កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពនេះ ហាក់ដូចជាឱកាសមួយដែល NATO មិនត្រូវមើលរំលង។
លោក Stoltenberg បាននិយាយ៖ «ឥឡូវយើងឃើញឱកាសសម្រាប់សន្តិភាពក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ។ វាអាចនឹងងាយប៉ះទង្គិច ប៉ុន្តែយើងត្រូវចាប់ឱកាសនេះឱ្យបាន។
ស្ថានភាពយោធា និងនយោបាយនៅពេលនេះវាអាចនឹងពិបាកស្មានបន្តិច ប៉ុន្តែយ៉ាងហោចណាស់ឥឡូវយើងមានឱកាសពិភាក្សាចរចាគ្នាដែរ»។
គួរបញ្ជាក់ថា កាលពីពាក់កណ្ដាលខែវិច្ឆិកា លោក Trump បានប្រកាសដកកងទ័ពប្រមាណ ២ ៥០០ នាក់ ចេញពីប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថាន និងចំនួនប្រហែលគ្នាដែរចេញពីអ៊ីរ៉ាក់នៅខែមករា ឆ្នាំក្រោយ។ លោកក៏គ្រោងនឹងរក្សាកងទ័ពប្រមាណ ៩០០ នាក់ដដែលនៅប្រទេសស៊ីរី ប៉ុន្តែអាចនឹងដកប្រមាណ ៥០០ នាក់ចេញពីប្រទេសសូម៉ាលី នៅថ្ងៃអនាគត៕
