រតនគិរីៈ កម្លាំងបញ្ជាការឯកភាពស្រុកអូរយ៉ាដាវ និងកម្លាំងឧទ្យានុរក្សនៃមន្ទីរបរិស្ថានខេត្តរតនគិរីកាលពីថ្ងៃទី ៤ មករា បានរួមសហការគ្នាចុះអន្តរាគមន៍ និងពន្យល់ណែនាំដល់ប្រជាកសិករនៅក្នុងឃុំចំនួន ៣ អំពីវិធីការពារ និងបណ្ដេញហ្វូងសត្វដំរីព្រៃដោយសន្តិវិធី។
លោក សឹម លីន អភិបាលរងស្រុកអូរយ៉ាដាវប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍កាលពីថ្ងៃទី ៤ មករា ថាដំរីព្រៃ ២ ហ្វូងមានចំនួន ១៥ ក្បាលបានចូលអុកឡុកស៊ីផលដំណាំ និងបំផ្លាញខ្ទមចម្ការចំនួន ២២ ខ្ទមរបស់ប្រជាកសិករក្នុងឃុំចំនួន ៣ រួមមាន ឃុំប៉ក់ញ៉ៃ ឃុំបរខាំ និងឃុំយ៉ាទង់ ដែលគិតត្រឹមថ្ងៃទី ៤ មករា មានរយៈពេល ៥ ថ្ងៃមកហើយ។
លោក លីន ថ្លែងថា៖ «តាមការអះអាងរបស់ប្រជាកសិករ ហ្វូងដំរីទាំងនេះ បានបង្ហាញខ្លួន និងអុកឡុកស៊ីផលដំណាំរបស់គាត់នៅពេលយប់ ហើយពេលថ្ងៃពួកវាបានចុះទៅតាមដងអូរដើម្បីលាក់ខ្លួននៅក្នុងព្រៃវិញ»។
បើតាមលោក សឹម លីន ប្រជាកសិករដែលជាម្ចាស់ចម្ការមានការខឹងសម្បានឹងហ្វូងដំរីទាំងនោះជាខ្លាំង ប៉ុន្តែពួកគេមិនហ៊ានតតាំងនឹងពួកវាឡើយ ព្រោះខ្លាចល្មើសច្បាប់។ ម្យ៉ាងទៀតក្នុងចំណោមហ្វូងដំរីទាំងនោះមានឈ្មោល ២ ក្បាលដែលមានចរិតកាចសាហាវបានបំផ្លិចបំផ្លាញ ខ្ទមចាំចម្ការ សម្ភារប្រើប្រាស់ និងផលដំណាំមួយចំនួនទៀត។
ដើម្បីទប់ស្កាត់ហ្វូងដំរីចូលមកអុកឡុក និងបំផ្លិចបំផ្លាញផលដំណាំនៅរសៀលថ្ងៃទី ៤ ខែមករា កងបញ្ជាការឯកភាពស្រុកអូរយ៉ាដាវសហការជាមួយក្រុមមន្ត្រីជំនាញបរិស្ថានបានចុះផ្សព្វផ្សាយពីវិធីសាស្ត្របណ្ដេញហ្វូងដំរីទាំងនោះដល់ប្រជាកសិករក្នុងឃុំទាំង ៣ ខាងលើនេះ។
លោក ផុន ខេមរិន្ទ ប្រធានមន្ទីរបរិស្ថាន ខេត្តរតនគិរីបានប្រាប់កាលពីថ្ងៃទី ៤ មករា ថាទីតាំងក្នុងតំបន់ដែលហ្វូងសត្វដំរីចូលមកអុកឡុកនោះកាលពីដើមឡើយ គឺជាទីជម្រករបស់សត្វដំរីព្រៃរស់នៅ និងឆ្លងកាត់តាមរដូវកាល។ តំបន់នោះសម្បូរទៅដោយល្បាស់ដែលជាចំណីអាហាររបស់ពួកវា និងមានជ្រលងដងអូរដែលអាចឲ្យពួកវាផឹក និងលេងទឹកតាមចរិត និងជីវសាស្ត្ររបស់វា។ ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្នប្រជាពលរដ្ឋបាននាំគ្នាចូលទៅរស់នៅ និងអាស្រ័យផលបង្កើតជាភូមិតូចៗដែលធ្វើឲ្យមានវិវាទជាមួយនឹងសត្វដំរីទាំងនោះ។
លោកថ្លែងថា៖ «វិធីសាស្ត្រដែលយើងបានផ្សព្វផ្សាយដល់អ្នកភូមិនាពេលនេះ គឺមេរៀនបង្ការ និងបណ្ដេញហ្វូងសត្វដំរីដោយសន្តិវិធី។ ធ្វើយ៉ាងណាមិនឲ្យអ្នកភូមិតតបនឹងហ្វូងដំរីដោយប្រើហិង្សាដែលនាំឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដល់សត្វដំរី ក្លាយជាជនល្មើសច្បាប់»។
បើតាមលោក ខេមរិន្ទ វិធីសាស្ត្រនោះគឺត្រូវបង្កើនកម្លាំងយាមឃ្លាំមើលទាំងយប់ទាំងថ្ងៃ និងយកប៉ោត ឬធុង ឬបំពង់ឫស្សី មកវាយ ឬគោះ បង្កើតជាសំឡេង ដើម្បីបណ្ដេញហ្វូងដំរីទាំងនោះកុំឲ្យចូលអុកឡុកស៊ីផលដំណាំនៅក្នុងចម្ការ។
ជុំវិញករណីនេះលោក សេន វឿន នាយនគរបាលប៉ុស្តិ៍យ៉ាទុងប្រាប់ថា នៅពេលនេះកម្លាំងនគរបាលប៉ុស្តិ៍ ប្រជាការពារ និងមន្ត្រីឧទ្យានុរក្សបានសហការគ្នាជួយដល់អ្នកភូមិក្នុងការឃ្លាំមើល និងបណ្ដេញហ្វូងដំរីទាំងនោះកុំឲ្យចូលក្នុងចម្ការ ឬ ក្នុងភូមិ និងដើម្បីឲ្យពួកវាឆ្លងទៅត្រើយម្ខាងនៃអូរត្រាង ដែលមានព្រៃក្រាស់ធំៗវិញ។
លោក វឿន ថ្លែងថា៖ «យើងមិនអាចចាប់ ឬបាញ់ហ្វូងសត្វដំរីនោះបានទេ តែយើងក៏មិនអាចឲ្យពួកវាចូលមកបំផ្លិចបំផ្លាញផលដំណាំក្នុងចម្ការរបស់ប្រជាកសិករយើងបានដែរ។ វិធីសាស្ត្រដែលមន្ត្រីជំនាញបានណែនាំផ្សព្វផ្សាយមកនេះគឺល្អខ្លាំងណាស់»។
បច្ចុប្បន្នប្រទេសកម្ពុជាមានសត្វដំរីព្រៃអាស៊ីប្រមាណពី ៤០០ ទៅ ៦០០ ក្បាល កំពុងរស់នៅក្នុងតំបន់ព្រៃអភិរក្ស មណ្ឌលគិរី រតនគិរី ជួរភ្នំក្រវាញ និងតំបន់ដែនជម្រកសត្វផ្សេងទៀត៕