.jpg)
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ថ្លែងកន្លងមក។ រូបថត SPM
ភ្នំពេញៈ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានថ្លែងថា ប្រទេសមហាអំណាច និងលោកខាងលិចខ្លះបាននិងកំពុងសហការប្រទាក់ក្រឡាគ្នាជាប្រព័ន្ធក្នុងការដាក់សម្ពាធគាបសង្កត់ឲ្យកម្ពុជាដើរតាមគន្លងនយោបាយរបស់ខ្លួនដូចដែលពួកគេធ្លាប់បានប្រព្រឹត្តមកលើកម្ពុជាកាលពីទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៧០-១៩៨០។
លោក ហ៊ុន សែន បានថ្លែងសាររបស់លោកក្នុងសារលិខិតអបអរទិវាសន្តិភាពអន្តរជាតិថ្ងៃ ២១ ខែ កញ្ញា ឆ្នាំ ២០២០ ថា ការដាក់សម្ពាធគាបសង្កត់ឲ្យកម្ពុជាដើរតាមគន្លងនយោបាយនៃប្រទេសមហាអំណាច និងប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍មួយចំនួននោះជាការរំលោភបំពានលើគោលការណ៍សមភាព អធិបតេយ្យរវាងបណ្តារដ្ឋ និងគោលការណ៍មិនជ្រៀតជ្រែកចូលកិច្ចការផ្ទៃក្នុងប្រទេសដទៃដែលមានចែងនៅក្នុងធម្មនុញ្ញអង្គការសហប្រជាជាតិ និងនៅក្នុងច្បាប់អន្តរជាតិ។
ក្នុងសារលិខិតដដែលបញ្ជាក់ថា៖ «សមិទ្ធផលធំធេងអស្ចារ្យដែលកម្ពុជាទទួលបានក្នុងរយៈពេលជាង ៤០ ឆ្នាំមកនេះ មិនដែលទទួលនូវការសាទរ ឬសរសើរពីមហាអំណាច និងប្រទេសលោកខាងលិចខ្លះដែលមានរបៀបវារៈនយោបាយតែ ១ គត់គឺទាញកម្ពុជាឲ្យធ្វើជាឈ្នាន់បម្រើមហិច្ឆតានយោបាយរបស់ពួកគេ» ។
សារដដែលនេះបញ្ជាក់ទៀតថា៖ «លើសពីនេះទៀត ពួកគេមិនញញើតក្នុងការអនុវត្តនូវស្តង់ដា ២ ចំពោះការវាយតម្លៃលើការអនុវត្តសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា និងប្រើប្រាស់បញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនេះជាឧបករណ៍នយោបាយ ឬជាលេសសម្រាប់ការលូកដៃចូលជ្រៀតជ្រែកចូលកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរំលោភលើអធិបតេយ្យភាព និងឯករាជភាពរបស់កម្ពុជា និងបណ្តាប្រទេសទន់ខ្សោយផ្សេងទៀត»។
លោក ប៉ា ចន្ទរឿន ប្រធានវិទ្យាស្ថានប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជាបានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍កាលពីម្សិលមិញថា ជាទូទៅប្រទេសតូច ឬប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍តែងតែទទួលឥទ្ធិពលពីប្រទេសធំ ឬប្រទេសមហាអំណាច ប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍ មិនអាចចៀសផុតទេ គ្រាន់តែតិច ឬច្រើនប៉ុណ្ណោះ។
លោក ប៉ា ចន្ទរឿន ថ្លែងថា៖ «ចំណុចសំខាន់គឺអ្នកដឹកនាំនៅក្នុងប្រទេសត្រូវតែមានភាពវៃឆ្លាតនៅក្នុងការចេះទទួល និងការប្រើប្រាស់ឥទ្ធិពលនោះដើម្បីប្រែក្លាយទៅជាប្រយោជន៍សម្រាប់ជាតិ ហើយប្រកាន់ប្រយោជន៍ជាតិជាធំ និងប្រើប្រាស់រដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ខ្លួនជាគោលដើម្បីធានាអធិបតេយ្យភាព បូរណភាពដែនដី និងបម្រើប្រជាពលរដ្ឋឲ្យបាន»។
លោក ចន្ទរឿន បន្តថា ប៉ុន្តែជាបទពិសោធកន្លងមកឃើញថា តាំងពីចុងសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម និងក្រោយរបបខ្មែរក្រហមដួលរលំទៅប្រទេសកម្ពុជាបានទទួលរងគ្រោះដោយសារតែឥទ្ធិពលបរទេសមកញាំញី។
លោក ចន្ទរឿន ថ្លែងថា៖ «ជាពិសេសគឺការប្រទាញប្រទង់រវាងប្លុកសេរី និងប្លុកកុម្មុយនីស្តដែលធ្វើឲ្យប្រទេសយើងបាត់បង់ម្ចាស់ការលើខ្លួនឯង ពិសេសយើងបាត់បង់នូវគោលជំហរអព្យាក្រឹតយើងងាកទៅរកប្រទេសមហាអំណាចខាងប្លុកនីមួយៗហ្នឹង ជ្រុលក្បាលក្រពើទៅធ្វើឲ្យយើងបាត់បង់តុល្យភាពនៅក្នុងទំនាក់ទំនងការបរទេសជាមួយប្រទេសមហាអំណាចដែលបានធ្វើឲ្យស្រុកយើងធ្លាក់ចូលក្នុងជម្លោះផ្ទៃក្នុងហើយឈានទៅដល់កើតសង្គ្រាម ស៊ីវិលរុំារ៉ៃនៅក្នុងស្រុកជាហូរហែមក»។
លោក គិន ភា ប្រធានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍កាលពីម្សិលមិញថា គោលនយោបាយក្រៅប្រទេសរបស់ប្រទេស ១ ត្រូវបានរចនាឡើងជាលក្ខណពិសេសនៃប្រទេសនីមួយៗ មិនអាចចម្លងគោលនយោបាយការបរទេស ឬអនុវត្តគោលនយោបាយការបរទេសរបស់ខ្លួនទៅតាមលំនាំរបស់ប្រទេសណាមួយបាននោះទេ។ ជាក់ស្តែងកម្ពុជាជាប្រទេសតូចដែលមានភាពអាស្រ័យច្រើនទៅលើសេដ្ឋកិច្ចនៃប្រទេសខាងក្រៅ ដូច្នេះកម្ពុជាត្រូវតែគិតគូរការរៀបចំគោលនយោបាយការបរទេសតាមលក្ខណពិសេសទៅតាមប្រទេសរបស់ខ្លួន។
លោក ភា ថ្លែងថា៖ «អ៊ីចឹងទេ យើងមិនអាចចម្លងយកគំរូរបស់ប្រទេសណាមួយ យកមកអនុវត្តបាននោះទេ ហើយនយោបាយដាក់សម្ពាធបង្ខំឲ្យកម្ពុជាធ្វើបែបនេះធ្វើបែបនោះទៅតាមប្រទេសណាមួយហ្នឹង គឺជានយោបាយមួយហួសសម័យចាស់គំរិលពីព្រោះបច្ចុប្បន្ននេះ មិនមែនជាពិភពលោកស្ថិតក្រោយសង្គ្រាមលោកលើកទី ២ ឬដំណាក់កាលនៃសង្គ្រាមត្រជាក់ទេ»។
លោក គិន ភា ថ្លែងថា បច្ចុប្បន្នប្រទេសនីមួយៗ គេព្យាយាមគិតគូរនូវគោលនយោបាយការបរទេសរបស់គេដើម្បីផលប្រយោជន៍ប្រទេសរៀងៗខ្លួន តាមលក្ខណពិសេសនៃប្រទេសជាតិនីមួយៗមិនអាចដើរតាមលំនាំប្រទេសណាមួយបានទេ។
លោកថ្លែងទៀតថា៖ «បើសិនជាបង្ខំ ឬដាក់សម្ពាធឲ្យប្រទេសណាមួយដើរតាមគន្លងរបស់ប្រទេសណាមួយទៀត ឬការប្រកួតប្រជែងរវាងមហាអំណាច ២ ឬច្រើនទៅលើប្រទេសតូច ១ ទី ១ មានន័យថា ជាការរំលោភលើអធិបតេយ្យផ្ទៃក្នុងរបស់ប្រទេស ១ ទី ២ គឺអាចនឹងធ្វើឲ្យប្រទេសដែលត្រូវគេដាក់សម្ពាធជួបបញ្ហាច្រើនមានភាពប្រទាញប្រទង់អាចធ្លាក់ទៅក្នុងបញ្ហាសង្គ្រាមក៏ថាបាន។ ជួនកាលសង្គ្រាមស៊ីវិលមួយចំនួនដែលកើតឡើងនៅក្នុងប្រទេសមួយចំនួនក្នុងដំណាក់កាលនៃសម័យសង្គ្រាមត្រជាក់ក្តី ឬក៏អាចបច្ចុប្បន្ននេះក្តី គឺវាកើតចេញពីការដែលពួកមហាអំណាចជ្រៀតជ្រែកលូកដៃ»៕
