.jpg)
រូបថតយុវតី Ashley Jones ដែលស្លាប់ដោយសារការផ្ញើ SMS តាមទូរស័ព្ទពេលបើករថយន្តហើយបុកកុងតឺន័រនៅអាមេរិក ឆ្នាំ ២០១១ និងត្រូវយករូបមកតាំងពិព័រណ៍ កាលពីឆ្នាំ ២០១២។ រូបថត តុង សុប្រាជ្ញ
នៅពេលឃើញទិន្នន័យ ឬក៏ការព្យាករប្រៀបធៀបគ្នាពី ១ ឆ្នាំ ទៅ ១ ឆ្នាំបង្ហាញថាភ្លៀងឆ្នាំនេះថយចុះ តែកម្ពស់ទឹកភ្លៀងមានការកើនឡើង។
ឆ្នាំនេះមានករណីបទល្មើសគ្រឿងញៀនថយចុះតែចំនួនអ្នកប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនកើនឡើងគួរឲ្យកត់សម្គាល់ ឬក៏ឆ្នាំនេះចំនួនករណីគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ថយចុះ តែអ្នកស្លាប់កើនឡើង។ ក្នុងនាមជាមន្ត្រីអនុវត្តកម្មវិធីជាតិនីមួយៗតើបកស្រាយ ឬក៏យល់ឃើញយ៉ាងដូចម្តេចនៅពេលឃើញទិន្នន័យឡើងចុះបែបនេះ ផ្អែកលើអ្វី? ថាតើការអនុវត្តរបស់ខ្លួនបានជោគជ័យដូចមេ្តចដែរ?
ជាក់ស្តែងតាមតួលេខគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍នៃក្រសួងមហាផ្ទៃបង្ហាញថានៅឆ្នាំមុនមានករណីគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍កើតឡើង ៣៥៣១ លើកថយចុះ ៦៩ លើក បើធៀបនឹងឆ្នាំ ២០១៦ ខណៈអ្នកស្លាប់មាន ១៧៨០ នាក់កើនលើសឆ្នាំ ២០១៦ ចំនួន ៦៣ នាក់។
ទោះជាឃើញលទ្ធផលបែបនេះក្ដីក៏សមត្ថកិច្ចអនុវត្តច្បាប់នៅតែព្រងើយកន្តើយមិនផាកពិន័យលើអ្នកបើកបរមិនអនុវត្តតាមច្បាប់ដែលអាចបង្កឲ្យគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិតបានដូចជាការជិះបញ្ច្រាសទិស ការជិះមិនពាក់មួយសុវត្ថិភាព ម៉ូតូមិនដាក់កញ្ចក់ ឆែកគ្រឿងស្រវឹង និងបើកបរលើសល្បឿនជាដើម។
ទាល់តែករណីមានការជិះបញ្ច្រាសទិសនៅមុខភូមិគ្រឹះលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីជិតវិមានឯករាជ្យ ហើយលោកគំរាមដកតំណែងអភិបាលខណ្ឌដូនពេញទើបស្អែកឡើងនាំគ្នាទាំងប៉ូលិស ទាំងក្រុមសណ្តាប់ធ្នាប់រត់ខ្វែងដៃខ្វែងជើងគ្នាចាប់ម៉ូតូ និងម៉ូតូកង់ ៣ យកទៅធ្វើកិច្ចសន្យានៅស្នងការដ្ឋានរាជធានី។
ជាមួយគ្នានេះ សមត្ថកិច្ចចម្រុះក៏ចាំស្ទាក់ចាប់អ្នកបើកបរម៉ូតូអត់ពាក់មួកសុវត្ថិភាព អត់កញ្ចក់ និងយានយន្តដែលជិះបញ្ច្រាសទិសតាមផ្លូវផ្សេងៗ រីឯលោកស្នងការរាជធានីក៏បានដាក់វិធានការខ្លាំងលើការអនុវត្តច្បាប់ចរាចរណ៍ទូទាំងរាជធានីភ្នំពេញផងដែរ។
ការដែលនាំគ្នាឈូឆរអនុវត្តច្បាប់ចរាចរណ៍បែបនេះគឺគេហៅថា «អនុវត្តតាមអនុសាសន៍ជាជាងអនុវត្តច្បាប់» ដែលសព្វថ្ងៃកំពុងពេញនិយម បើមិនអនុវត្តដូច្នេះទេអាចពិបាករកកន្លែងខ្លាញ់ឈរជើងនៅបានយូរ។
តាមពិតការមិនផាកពិន័យ ចំពោះអ្នកបើកបរខុសច្បាប់បែបនេះមិនមែនទើបតែកើតឡើងបច្ចុប្បន្នទេគឺតាំងពីមានភាពតានតឹងផ្នែកនយោបាយក្រោយពីការប្រកាសលទ្ធផលបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតំណាងរាស្ត្រឆ្នាំ ២០១៣ មកម្ល៉េះ។ ដើម្បីកុំឲ្យប៉ះពាល់ប្រជាប្រិយភាពបក្សកាន់អំណាចគឺថ្នាក់លើឲ្យផ្អាកការផាកពិន័យចំពោះការបើកបរខុសច្បាប់មួយរយៈសិន មិនមែនសុខៗមន្ត្រីប៉ូលិសចរាចរណ៍ថ្នាក់ក្រោមនាំគ្នាឈប់ផាកនោះទេ។ នេះក៏ «អនុវត្តតាមអនុសាសន៍ថ្នាក់ដឹកនាំជាជាងអនុវត្តច្បាប់ដែរ»។
ការដែលអនុវត្តតាមអនុសាសន៍ជាងច្បាប់ហ្នឹងហើយដែលធ្វើឲ្យមានភាពរញ៉េរញ៉ៃចំពោះការបើកបរមកទល់សព្វថ្ងៃគឺបានតែមួយប្រាវទេដូចភ្លៀងកក់ខែអ៊ីចឹង តែបើកថ្ងៃមេឃក៏លែងភ្លៀងដែរ ហើយម្នាក់ៗចេះតែបន្ទោសពលរដ្ឋថាមិនយល់ពីច្បាប់ដដែលៗ តើពេលណាទៀតទើបឲ្យពលរដ្ឋយល់ពីច្បាប់ចរាចរណ៍នោះ? ដូចករណីបើកបរបញ្ជ្រាសទិសរង្វង់មូលវិមានឯករាជ្យមុខភូមិគ្រឹះលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី អ៊ីចឹងមិនចាំបាច់ដាក់ស្លាកហាមបត់ឆ្វេងនោះទេ ព្រោះឲ្យតែរង្វង់មូលគេមិនឲ្យជិះបញ្ច្រាសទិសនោះទេ មានតែគេឲ្យគោរពស្លាក «ផ្តល់អាទិភាពឲ្យគេ» ទៅវិញគ្រប់គ្រាន់ទៅហើយ។
បើទោះជាមានការផាកពិន័យរឿងច្បាប់ចរាចរណ៍នេះយ៉ាងគគ្រឹគគ្រេងក៏ដោយក៏នៅមានចន្លោះប្រហោងចំណុចសំខាន់ដ៏គ្រោះថ្នាក់មួយដែលមិនធ្លាប់ឃើញមានការផាកពិន័យទាល់តែសោះហើយក៏គ្មានការសិក្សាស្រាវជ្រាវដែរគឺអ្នកបើកបរប្រើប្រាស់ទូរស័ព្ទពេលកំពុងបើកបរ ហើយក៏មិនដែលឃើញបង្ហាញពីទិន្នន័យគ្រោះថ្នាក់ដោយសារប្រើប្រាស់ទូរស័ព្ទពេលបើកបរដែរ។ តែមានករណីធុញទ្រាន់ និងរអ៊ូរទាំចំពោះអ្នកបើកបរពីក្រោយអ្នកបើកបរកំពុងប្រើប្រាស់ទូរស័ព្ទនៅពេលអ្នកក្រោយចុចស៊ីផ្លេ បែរជាធ្វើឲ្យអ្នកបើកកំពុងប្រើទូរស័ព្ទនោះមើលមុខខឹងសម្បា អ្នកស៊ីផ្លេនោះទៅវិញ។
ការប្រើប្រាស់ទូរស័ព្ទពេលបើកបរនេះគឺមានចែងក្នុងច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកត្រង់មាត្រា ៨ ចំណុច ៦ ថា៖ «ហាមប្រើទូរស័ព្ទនៅពេលកំពុងបើកបរយានជំនិះដោយគ្មានឧបករណ៍សំឡេងភ្ជាប់ទំនាក់ទំនង។» រីឯស្ថានទម្ងន់ទោសគឺទៅតាមមាត្រាលម្អិតបន្ទាប់ៗអាស្រ័យតាមករណីនីមួយៗ។
ដោយសារការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យាទំនើបៗដែលមានកម្មវិធីជាច្រើនក្នុងទូរស័ព្ទធ្វើឲ្យអ្នកប្រើប្រាស់វក់វីនឹងកម្មវិធីលែងគិតពីការប្រុងប្រយ័ត្នក្នុងការបើកបរដែលអាចធ្វើឲ្យគ្រោះថ្នាក់ដល់ខ្លួនឯងផង និងអ្នកដទៃផងដែលយ៉ាងហោចណាស់រំខានគេឯងដែលកំពុងបើកបរនៅលើវិថីដូចគ្នាដែរ។
យុវវ័យពីរនាក់ បើកបរម៉ូូតូមិនពាក់មួកសុវត្ថិភាពហើយនិយាយទូរស័ព្ទ ដោយបំពានច្បាប់ចរាចរណ៍ នៅក្បែរ Naga World។ រូបថត តុង សុប្រាជ្ញ
ចំណែកការសម្រេចចិត្តលើកទូរស័ព្ទពេលកំពុងបើកបរនោះគឺអាចមានទំនោរទំនាក់ទំនងគ្នាមានរយៈពេលវែងៗផ្អែមល្អែមស្នេហាគ្នាស្អិតល្មួតអូនបងមិនចង់ដាក់ទូរស័ព្ទចុះទេ ជាសំឡេងក្តីជាសារ SMS ក្តី ឬតាម Messenger ក្តី និងបើកមើលតាមហ្វេសប៊ុកក្តី។
បើពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងការងារវិញគឺអ្នកទទួលទូរស័ព្ទគ្រាន់តែលើកហើយឆ្លើយប្រាប់វិញយ៉ាងប្រញាប់ថាកំពុងបើកបរចប់ហើយភាគីម្ខាងទៀតយល់ព្រមហើយមិនអន់ចិត្តទេព្រោះវាខុសច្បាប់។
ចំណុចនេះមន្ត្រីអនុវត្តច្បាប់ចំពោះអ្នកប្រើទូរស័ព្ទយ៉ាងសាមញ្ញទៅតាមច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកមាត្រា ៦០ ចែងថា៖ «សមត្ថកិច្ចមានសិទ្ធិអំណាចតាមដាន និងពិនិត្យអំពើល្មើស និងបទប្បញ្ញតិ្តចរាចរណ៍ដោយផ្ទាល់ ឬដោយឧបករណ៍បច្ចេកទេស»។
បទពិសោធកាលពីខ្ញុំទៅទស្សនកិច្ចសិក្សានៅអាមេរិកឆ្នាំ ២០១២ គេរកដំណោះស្រាយដែលអាចធ្វើបានចំពោះករណីប្រើទូរស័ព្ទពេលបើកបររថយន្តទំនើបគឺរថយន្តគេបំពាក់ប៊្លូធូ (Bluetooth) នៅពេលទូរស័ព្ទរោទ៍គឺទទួលនិយាយគ្នាផ្ទាល់ដោយបើកសំឡេងឮៗក្នុងរថយន្តដូចនិយាយគ្នាធម្មតាអ៊ីចឹងដែរ តែអ្នកបើកបរត្រូវទម្លាក់ល្បឿនដោយខ្លួនឯងតែម្តង។ ក្នុងករណីរថយន្តមានប្រព័ន្ធនេះស្រាប់បើតាមច្បាប់នៅស្រុកខ្មែរក៏អាចប្រើទូរស័ព្ទបានដែរព្រោះឧបករណ៍សំឡេងភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងរួចជាស្រេច។
តែសម្រាប់រថយន្តមិនបំពាក់ប្រព័ន្ធបែបនេះគឺមិនអាចទេហើយម៉ូតូរឹតតែមិនអាចទៀតហើយមិនមែនតខ្សែសំឡេងញ៉ុកចូលត្រចៀកទេ។
ចំពោះវិធីសាស្ត្រនៃការផ្សព្វផ្សាយច្បាប់ចរាចរណ៍នៅអាមេរិកវិញគឺមានមន្ត្រីប៉ូលិសចូលរួមពិព័រណ៍ដាក់ស្តង់មួយនៅក្បែរកន្លែងលក់រថយន្តស៊េរីថ្មីតែម្តង ដោយដាក់រថយន្តគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ខ្ទេចមុខហើយម្ចាស់ស្លាប់បាត់ដោយសារប្រើសារទូរស័ព្ទ SMS នៅពេលបើកបរឬក៏ដោយសារជាតិស្រវឹង។
ចំពោះវិធីសាស្ត្រនៃការផ្សព្វផ្សាយនៅស្រុកខ្មែរវិញគឺមានតិចតួចនៅឡើយទេ ពោលគឺមានតែនៅលើផ្ទាំងរូបភាពធំតាមផ្លូវមួយចំនួនចំពោះការអប់រំទៅលើការប្រើទូរស័ព្ទ និងផ្ទាំងសារខ្លះដែលមើលទៅហាក់ដូចជាគ្មានន័យដូចជា «ត្រូវចូលរួមគោរពច្បាប់ចរាចរណ៍!»។
ហេតុដូច្នេះហើយរាជរដ្ឋាភិបាលគួរតែរិះរកវិធីសាស្ត្រថ្មីដើម្បីឲ្យការអនុវត្តច្បាប់ចរាចរណ៍មានប្រសិទ្ធភាព ជាពិសេសគឺការប្រើទូរស័ព្ទនៅពេលបើកបរតែម្តងដែលមិនធ្លាប់ចាប់ផាកពិន័យ និងការផ្សព្វផ្សាយទ្រង់ទ្រាយធំតាមទូរទស្សន៍ទេ។
សូមមន្ត្រីមានសមត្ថកិច្ចអនុវត្តច្បាប់ចរាចរណ៍ជាជាងចាំតែអនុវត្តតាមអនុសាសន៍ថ្នាក់ដឹកនាំ ហើយគួរតែវិភាគឲ្យបានស៊ីជម្រៅទៅលើទិន្នន័យគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ថយចុះ និងអ្នកស្លាប់កើនឡើងនេះឲ្យមានលក្ខណៈសមហេតុសមផលដើម្បីរកដំណោះស្រាយឲ្យសមស្រប និងមានប្រសិទ្ធភាពទៅនឹងលទ្ធផលនេះ៕
ចូលរួមផ្តល់យោបល់តាមរយៈ soprach.tong@phnompenhpost.com
