.jpg)
និស្សិតដែលរៀននៅក្នុងប្រទេសហើយទើបតែទទួលសញ្ញាបត្រពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កាលពីថ្ងៃទី ៣០ ខែមេសា។ រូបថត ហ្វេសប៊ុក
សូមគោរពលោកនិពន្ធនាយកជាទីរាប់អាន!
ខ្ញុំបានអានសាចុះសាឡើងជាច្រើនដង ចំពោះអត្ថបទដែលមានចំណងជើងថា «អតីតនិស្សិតនៅបរទេសគួរមកស្រុកវិញចុះបញ្ជី» សរសេរដោយបងប្រុស តុង សុប្រាជ្ញ ចុះផ្សាយថ្ងៃទី ១ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០១៨។
ខ្ញុំសូមចូលរួមយោបល់ខ្លះចំពោះកង្វះទិន្នន័យនៃនិស្សិតខ្មែរកំពុងសិក្សានៅបរទេស និងបញ្ហាដែលនិស្សិតមួយចំនួន មិនចង់វិលត្រឡប់ទៅមាតុភូមិវិញក្រោយពីបានបញ្ចប់ការសិក្សានៅបរទេស។ ដើម្បីឱ្យកាន់តែច្បាស់ពីបញ្ហាទិន្នន័យនិស្សិត និងគោលការណ៍ទាក់ទាញនិស្សិតឲ្យមកបម្រើការនៅតាមស្ថាប័នមួយចំនួន ខ្ញុំសូមលើកជាសំណួរខ្លះៗដូចតទៅ៖
១ តើក្រសួងអប់រំបានទាក់ទង ឬកសាងបណ្តាញសម្រាប់និស្សិតខ្មែរដែលទទួលបានអាហារូបករណ៍ ឬបង់ថ្លៃសិក្សាដោយខ្លួនឯងនៅក្រៅប្រទេសដែរឬទេ? បើមានតើប្រសិទ្ធភាពបានកម្រិតណា? បើក្រសួងអប់រំយកចិត្តទុកដាក់លើករណីនេះ ខ្ញុំជឿជាក់ថាទិន្នន័យអាចទាក់ទងបានតាមសមាគមអតីតនិស្សិតខ្មែរនៅបរទេសបានដូចជាសមាគមអតីតនិស្សិតខ្មែរនៅអូស្ត្រាលី នូវែលសេឡង់ ជប៉ុន និងនៅអឺរ៉ុបជាដើម។ បើថាទាល់ខ្លាំងអាចទាក់ទងទៅក្រុមការងារ ឬបណ្តាញនិស្សិតបក្សទៅក៏អាចដឹងដែរពីចំនួននិស្សិតនៅក្រៅប្រទេស។
២ តើសាមីក្រសួងស្ថាប័នគ្រប់វិស័យគួរធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីទាក់ទាញនិស្សិតជយលាភីបរទេសចូលបម្រើការក្នុងស្ថាប័នខ្លួន។ ចំណុចនេះ ខ្ញុំសូមលើកជូនការពិតជាក់ស្តែងថ្មីៗមួយដែលសារព័ត៌មានកោះសន្តិភាពបានចុះផ្សាយកាលពីប៉ុន្មានថ្ងៃមុនថា មានលោកប្រធានមន្ទីរនៃខេត្តមួយបានតែងតាំងកូនខ្លួនឯងជាប្រធានមន្ទីរ មុនពេលខ្លួនឯងចូលនិវត្តន៍។ អ៊ីចឹងបានន័យថាអត់ពីគេ នៅមានកូនគេ ក្មួយគេ ចៅគេ ចុះនិស្សិតជយលាភីថ្មី ពេលណាទទួលបានឱកាស?
ចំណុចនេះមិត្តអ្នកអាន គិតខ្លួនឯងចុះថា តើក្រសួងស្ថាប័នរដ្ឋនីមួយៗមានផែនការច្បាស់លាស់សម្រាប់អភិវឌ្ឍធនធានមនុស្សក្នុងស្ថាប័នខ្លួនបានដល់កម្រិតណា?
ដោយឡែកបញ្ហាក្រោយពេលរៀនចប់ និស្សិតខ្លះរួមមានទាំងខ្ញុំខ្លួនឯងផ្ទាល់ដែលម្តងហើយម្តងទៀតបានប្រកាសថា មិនចង់ត្រឡប់ទៅស្រុកវិញ អាស្រ័យដោយមូលហេតុមួយចំនួន។ ទី ១ លក្ខខណ្ឌអាហារូបករណ៍នៃរដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធអាល្លឺម៉ង់ (DAAD) បានសម្រួលដល់និស្សិតជយលាភីអាចបន្តទិដ្ឋាការ ដើម្បីស្វែងរកការងារធ្វើនៅក្នុងប្រទេសអាល្លឺម៉ង់បាន។ ការណ៍នេះកើតឡើងដោយសារភ្នាក់ងារស្រាវជ្រាវបានរកឃើញថាការផ្តល់ឱកាសដល់និស្សិតជយលាភីរកការងារធ្វើក្រោយបញ្ចប់ការសិក្សានៅប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ គឺមានផលចំណេញមួយចំនួនដូចជា និស្សិតជយលាភី អាចរៀនសូត្របន្ថែមលើទ្រឹស្តីដែលបានរៀនក្នុងថ្នាក់នូវចំណេះធ្វើជាក់ស្តែង។
និស្សិតជយលាភីទាំងនេះនឹងចូលរួមលើកកម្ពស់ការអភិវឌ្ឍក្នុងសង្គមអាល្លឺម៉ង់តាមរយៈចំណេះដឹងថ្មីតាមជំនាញរបស់ខ្លួន។ ម្យ៉ាងទៀតប្រសិនបើនិស្សិតជយលាភីទាំងនោះរកការងារតាមជំនាញ និងមានប្រាក់បៀវត្សរ៍សមរម្យបាននៅក្នុងប្រទេសអាល្លឺម៉ង់នោះក្នុងរយៈពេល ២ ឆ្នាំចំនួនលុយបង់ពន្ធដែលនិស្សិតជយលាភីបង់ចូលក្នុងរដ្ឋអាល្លឺម៉ង់គឺមានចំនួនលើសពីចំនួនលុយអាហារូបករណ៍ដែលរដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធអាល្លឺម៉ង់បានជួយដល់និស្សិតជយលាភីក្នុងរយៈពេលរៀនសូត្រ ២ ឆ្នាំទៅទៀត។
នេះហើយជាការយកចិត្តទុកដាក់លើការអប់រំ អភិវឌ្ឍន៍សង្គម និងសេដ្ឋកិច្ចរបស់អាល្លឺម៉ង់ និងការជួយទំនុកបម្រុងដល់និស្សិតបរទេសដែលទោះជាមិនមានសញ្ជាតិអាល្លឺម៉ង់ក៏ដោយក៏នៅអាចមានឱកាសបានទទួលការអប់រំទៅតាមបទដ្ឋានដែលមានគុណភាពមួយច្បាស់លាស់។
ទី ២ យើងងាកទៅដែនដីអច្ឆរិយរបស់កម្ពុជាយើងវិញម្តង សួរថាតើនិស្សិតជយលាភីអាហារូបករណ៍ដែលមិនមានក្របខ័ណ្ឌក្នុងស្ថាប័នរដ្ឋប៉ុន្មាននាក់ដែលបានទទួលការគាំពារ និងទំនុកបម្រុងពីរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា?
បើយោងតាមបទពិសោធរបស់ខ្ញុំវិញគឺថាតាំងពីមុនរហូតដល់រៀនជិតចប់ ខ្ញុំដូចជាមិនបានទទួលអ្វីជាដុំកំភួន ជាការទំនុកបម្រុងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាលើការសិក្សានៅបរទេសរបស់ខ្ញុំសោះ។ មូលហេតុដែលខ្ញុំនិយាយបែបនេះ ព្រោះទីមួយខ្ញុំទៅសុំធ្វើលិខិតឆ្លងដែន ទោះបីមានបញ្ជាក់ថាមុខរបរជានិស្សិតមែន តែខ្ញុំត្រូវបង់តម្លៃសេវាតាមការកំណត់របស់ក្រសួង គឺបង់តម្លៃពេញដូចប្រជាពលរដ្ឋធម្មតា។
ទី ២ ពុំមានភ្នាក់ងារ ឬស្ថាប័នណាមួយរបស់រដ្ឋាភិបាលបានជួយណែនាំខ្ញុំ ឬខ្ញុំអាចពឹងពាក់ដើម្បីបានស្វែងយល់ពីការត្រៀមខ្លួនរស់នៅ ធ្វើសមាហរណកម្មសង្គម និងវប្បធម៌ ឬអាចសុំជាជំនួយ ប្រសិនករណីបើខ្ញុំមានបញ្ហានៅក្នុងប្រទេសដែលខ្ញុំរៀន។ ទី ៣ ក្រោយពេលរៀនចប់ ប្រសិនបើខ្ញុំត្រឡប់ទៅស្រុកខ្មែរវិញតើអង្គភាពរដ្ឋណាដែលអាចឱ្យខ្ញុំទាក់ទង ដើម្បីបានស្វែងយល់ពីការវិវឌ្ឍរបស់សង្គមនឹងជួយសម្រួល ក្នុងឱកាសការងារ ឬការអភិវឌ្ឍអាជីពរបស់ខ្ញុំ?
ប្រសិនបើខ្ញុំប្រឡងក្របខ័ណ្ឌចូលក្រសួងស្ថាប័នរដ្ឋណាមួយក៏ប្រហែលពិបាកដែរ ព្រោះខ្ញុំអាចមានសមត្ថភាពមិនគ្រប់គ្រាន់តាមការប្រឡងជ្រើសរើស ហើយម្យ៉ាងទៀតបើជាប់ក៏ប្រហែលពិបាកធ្វើការដែរ ដោយសារខ្ញុំមិនចេះលុតក្រាបខុសកាលវេលា និងមួយទៀត ចរិតខ្ញុំផ្ទាល់គឺខ្ញុំឃើញអីថាហ្នឹង ដូចនេះស្ថាប័នរដ្ឋខ្លះគេមិនចូលចិត្តមនុស្សដូចខ្ញុំនេះទេ។
គួរបញ្ជាក់ផងដែរចំពោះការទំនុកបម្រុងនិស្សិតខ្មែរនៅស្រុកអឺរ៉ុបនេះ ពិសេសរូបខ្ញុំផ្ទាល់ ខ្ញុំសូមអរគុណដល់សហគមន៍បងប្អូនខ្មែរ និងពុទ្ធបរិស័ទ ចំណុះជើងវត្តនៅបណ្តាប្រទេស បែលហ្ស៊ិក បារាំង អាល្លឺម៉ង់ ស្វ៊ីស និងអូទ្រីសជាដើមដែលបានជួយខ្នះខ្នែងរាល់កង្វះខាតរបស់ខ្ញុំ។ ចំពោះករណីនេះខ្ញុំក៏សូមអរគុណផងដែរចំពោះតំណាងស្ថានទូត និងឯកអគ្គរាជទូតខ្មែរប្រចាំនៅប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ដែលបានចាប់ផ្តើមយកចិត្តទុកដាក់លើបញ្ហាជីវភាពរបស់និស្សិតខ្មែរក្នុងបណ្តាប្រទេសអឺរ៉ុបដែលមាននិវេសនដ្ឋាន ទូតខ្មែរ ក្រុងប៊ែរឡាំងជាអ្នកតំណាង។
ម្យ៉ាងទៀតខ្ញុំសូមសំណូមពរឱ្យម្ចាស់អត្ថបទនេះគួរសម្រួលពាក្យពេចន៍ឡើងវិញចំពោះសំណេររបស់ខ្លួនដែលបានបញ្ជាក់ដោយមិនមានមូលដ្ឋានច្បាស់លាស់ថា «រីឯកាតព្វកិច្ចរបស់និស្សិតដែលបានទៅរៀននៅបរទេសហើយតម្រូវឲ្យត្រឡប់មកស្រុកវិញបានដែរទេ ជាជាងឆ្លៀតឱកាសលួចចូលសញ្ជាតិ ហើយសំងំសុខស្រួលដោយបើកភ្នែកឡើងរិះគន់រដ្ឋាភិបាលទៅវិញនោះ»។
សម្រាប់ខ្ញុំផ្ទាល់ដែលជានិស្សិតម្នាក់មានបំណងមិនត្រឡប់ទៅស្រុកខ្មែរវិញ សូមបញ្ជាក់ថាខ្ញុំចង់នៅទីនេះប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ក្នុងគោលបំណងចង់បានសញ្ជាតិមែន តែមិនមែនក្នុងន័យសំងំសុខស្រួលដោយបើកភ្នែកឡើងរិះគន់រដ្ឋាភិបាលទេ តែខ្ញុំគិតថាបើខ្ញុំបានរស់នៅទីនេះ ខ្ញុំអាចជួយសង្គមជាតិរបស់យើងបានច្រើន ជាងត្រឡប់ទៅវិញ ហើយខ្ញុំក៏សូមបញ្ជាក់ឱ្យបានច្បាស់ផងដែរថា ការរិះគន់របស់ខ្ញុំ គឺមិនមែនជាការរិះគន់បែបពាសវាលពាសកាលឡើយ តែជាការរិះគន់តាមរឿងដែលខ្ញុំគិតថា ខ្ញុំត្រូវតែរិះគន់ក្នុងនាមជាប្រជាពលរដ្ឋម្ចាស់ឆ្នោតដែលមានកាតព្វកិច្ច សិទ្ធិ និងសេរីភាពពេញលេញក្នុងការបញ្ចេញមតិលើការអភិវឌ្ឍសង្គម សេដ្ឋកិច្ច និងនយោបាយដែលមានធានាដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។
សូមអភ័យទោសទុកជាមុនចំពោះកំហុសឆ្គងលើការប្រើប្រាស់ពាក្យពេចន៍ដោយប្រការណាមួយហើយការសរសេររបស់ខ្ញុំនេះក៏មិនមែនក្នុងន័យផ្ចាញ់ផ្ចាលអ្នកណាដែរ តែខ្ញុំសរសេរឱ្យមិត្តអ្នកអានបានជ្រាបពីជីវិតនិស្សិត ការគាំពារពីសំណាក់សហគមន៍ខ្មែរ និងការសម្រេចចិត្តមិនត្រឡប់ទៅមាតុភូមិកម្ពុជាវិញ។
សូមអរគុណចំពោះការអានរបស់អស់លោកអ្នក៕
ដោយ ញ៉ូវ ប៉ិច តុងហ័ន និស្សិតពីសាកលវិទ្យាល័យឡែបស៊ីស ក្រុងឡែបស៊ីស រដ្ឋសាកសិន សាធារណរដ្ឋសហព័ន្ធអាល្លឺម៉ង់។ អ៊ីមែលៈ tonghoinpech@gmail.com
