ភ្នំពេញៈ ដោយសារតែភាពមិនច្បាស់លាស់នៃសេដ្ឋកិច្ចជុំវិញការរីករាលដាលជំងឺកូវីដ ១៩ សន្ទស្សន៍ទំនុកចិត្តអាជីវកម្មឆ្នាំ ២០២១ របស់ប្រទេសកម្ពុជាធ្លាក់ចុះមកនៅត្រឹម ៤៦,១ ភាគរយធៀបនឹង ៥២,៩ ភាគរយកាលពីឆ្នាំ ២០១៩។
នេះបើយោងតាមការស្ទង់មតិទំនុកចិត្តអាជីវកម្មចុងក្រោយបំផុតឆ្នាំ ២០២១ នៅក្នុងពេលជំងឺកូវីដ ១៩ ដោយសភាពាណិជ្ជកម្មអឺរ៉ុបប្រចាំនៅកម្ពុជា (EuroCham)។
ទោះយ៉ាងណា ក្រុមហ៊ុនជាច្រើនមានសុទិដ្ឋិនិយមអំពីការស្ទុះងើបឡើងនៃសេដ្ឋកិច្ចនៅពេលអនាគត ខណៈគម្រោងប្រមាណ ៥៦ ភាគរយនឹងត្រូវបានវិនិយោគបន្ថែមទៀតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាក្នុងរយៈពេល ១២ ខែក្រោយ។
យោងតាមការស្ទង់មតិ ដែលត្រូវបានធ្វើឡើងចាប់ពីថ្ងៃទី ២៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២០ ដល់ថ្ងៃទី ១១ ខែមករាឆ្នាំ ២០២១ របស់ EuroCham សេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសកម្ពុជាបានបង្ហាញភាពធន់ ការធ្វើបានល្អជាងការធ្លាក់ចុះដែលបានព្យាករ និងដោយមានការស្ទុះងើបឡើងយ៉ាងខ្លាំងដែលបានរំពឹងទុកក្នុងឆ្នាំ ២០២១។
ខណៈដែលការបង្ហាញពីភាពជម្នះនៃក្រុមហ៊ុនក្នុងពេលវេលាដ៏ពិបាក បណ្តាលមកពីការរីករាលដាលលើពិភពលោកនៅតែផ្តល់ការរំខានយ៉ាងខ្លាំង។ ឆ្នាំ ២០២០ គេបានមើលឃើញសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាធ្លាក់ចុះជាលើកដំបូងក្នុងរយៈពេល ៣ ទសវត្សរ៍ និងវិស័យសំខាន់ៗជាច្រើនដូចជា ទេសចរណ៍ សំណង់ និងផលិតកម្ម ត្រូវបានរងផលប៉ះពាល់ខ្លាំងជាងគេ។
ការស្ទង់មតិបង្ហាញថា៖ «យោងតាមសមាជិករបស់យើង ទំនុកចិត្តនៅលើទីផ្សារកម្ពុជាបានធ្លាក់ចុះតែជាបណ្ដោះអាសន្នប៉ុណ្ណោះ។ បញ្ហាប្រឈមសេដ្ឋកិច្ច ភាពស្មុគស្មាញ និងភាពមិនច្បាស់លាស់ ដែលបានបណ្ដាលមកពីជំងឺកូវីដ ១៩ ទំនងជាកម្លាំងជំរុញនៅពីក្រោយការធ្លាក់ចុះនេះ។ ទោះយ៉ាងណា ដោយសារតែថា សមាជិករបស់យើងបានផ្ដោតការយកចិត្តទុកដាក់លើវិស័យនានាដែលរងផលប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងដោយជំងឺកូវីដ ១៩ (សេវាកម្ម អប់រំ ទេសចរណ៍ និងបដិសណ្ឋារកិច្ច) ការធ្លាក់ចុះទំនុកចិត្ត មិនធ្ងន់ធ្ងរជាងការរំពឹងទុកនោះទេ»។
ការស្ទង់មតិនេះបង្ហាញថា មានការធ្លាក់ចុះការយល់ដឹងពីភាពងាយស្រួលនៃការធ្វើអាជីវកម្ម ដោយ ១២ ភាគរយក្នុងចំណោមក្រុមហ៊ុនជាច្រើន ពិចារណាថា វានឹងមានភាពកាន់តែងាយស្រួល ធៀបនឹង ១៨ ភាគរយកាលពីឆ្នាំ ២០១៩ ខណៈអាជីវកម្មចំនួនច្រើនដល់ ៧៧ ភាគរយធៀបនឹង ៣២ ភាគរយកាលពីឆ្នាំ ២០១៩ ធ្វើមិនបានល្អធៀបនឹងទិសដៅកំណត់ប្រាក់ចំណេញរបស់ពួកគេក្នុងរយៈពេល ១២ ខែកន្លងមក ខណៈដែលមានតែ ២១ ភាគរយប៉ុណ្ណោះសម្រេចបានតាមទិសដៅកំណត់របស់ពួកគេធៀបនឹង ៣២ ភាគរយកាលពីឆ្នាំ ២០១៩។
លោក អ៊ិន ចាន់នី ប្រធាននាយកប្រតិបត្តិធនាគារអេស៊ីលីដាបានឱ្យដឹងថា ទោះបីជាការរីករាលដាលជំងឺកូវីដ ១៩ ក៏ដោយ ក៏បរិយាកាសការធ្វើអាជីវកម្មរបស់កម្ពុជានៅតែល្អ និងមានអំណោយផល។
លោកបញ្ជាក់៖ «ជាមួយនឹងការគោរពចំពោះការធ្វើអាជីវកម្មនៅកម្ពុជា ខ្ញុំពេញចិត្តយ៉ាងខ្លាំងជាមួយនឹងបរិយាកាសអាជីវកម្ម ដោយសារតែខ្ញុំស្ថិតក្នុងអាជីវកម្មធនាគារចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០២០។ អាជីវកម្មរបស់ធនាគារគឺល្អបំផុត ហើយវាបន្តកើនឡើងជាវិជ្ជមាន»។
យោងតាមការស្ទង់មតិ ក្រុមហ៊ុនជាច្រើនមើលឃើញការប្រកួតប្រជែងក្នុងតំបន់របស់ប្រទេសកម្ពុជាមានភាពវិជ្ជមានកាន់តែច្រើន។ ដោយ ៤៨ ភាគរយគិតថា អត្ថប្រយោជន៍នៃការប្រកួតប្រជែងរបស់កម្ពុជាត្រូវបានប្រៀបធៀបជាមធ្យមចំនួន ៣៨ ភាគរយកាលពីឆ្នាំ ២០១៩ ខណៈអ្នកផ្សេងទៀតមើលថា «ខ្សោយ» បានធ្លាក់ចុះពី ៤៥ ភាគរយកាលពីឆ្នាំ ២០១៩ មកនៅត្រឹម ៣៧ ភាគរយក្នុងឆ្នាំ ២០២១។
ភាគច្រើន ៦៧ ភាគរយគិតថាអាជីវកម្មពួកគេមិនត្រូវបានរងផលប៉ះពាល់ដោយការដកចេញមួយផ្នែកនៃផែនការអនុគ្រោះពន្ធ (EBA) របស់សហភាពអឺរ៉ុបឡើយ ប៉ុន្តែ ៣០ ភាគរយគិតថា ការសម្រេចចិត្តនេះបានធ្វើឱ្យពួកគេរងផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមាន។
លោក ខេន លូ អគ្គលេខាធិការសមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជាបានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍កាលពីថ្ងៃទី ៣១ ខែឧសភា ថា ជាមួយនឹងភាពអនុគ្រោះពន្ធពាណិជ្ជកម្មពីបណ្ដាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ កម្ពុជានៅតែទទួលបាន និងជាកន្លែងមួយដែលមានការទាក់ទាញសម្រាប់ ការវិនិយោគ។
លោកថ្លែងថា៖ «កម្ពុជាបន្តទទួលបានការអនុគ្រោះពន្ធពាណិជ្ជកម្មពីបណ្ដាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ជាច្រើន។ នៅពេលបញ្ហាជំងឺកូវីដ ១៩ ស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រង ខ្ញុំមានទំនុកចិត្តថា កម្ពុជានឹងបន្តធ្វើជាកន្លែងដែលគួរឱ្យទាក់ទាញ សម្រាប់វិនិយោគិន។ អ្នកវិស័យ ទំនិញអ្នកធ្វើដំណើរនឹងកាន់តែទាក់ទាញជាងគេ»។
ទោះបីជាចំនួនអាជីវកម្មតិចជាងមុន (៥៦ ភាគរយ) ព្យាករកំណើនក្នុងរយៈពេល ១២ ខែក្រោយ ធៀបនឹងឆ្នាំ ២០១៩ (៧២ ភាគរយ) ត្រូវបានចាត់ទុកថា ជាសូចនាករវិជ្ជមានមួយ ដោយសារតែបញ្ហាប្រឈមជាច្រើនដែលកើនឡើងដែលបានបង្កឡើងដោយជំងឺកូវីដ ១៩។
ក្រុមហ៊ុនជាច្រើនមានសុទិដ្ឋិនិយមអំពីការស្ទុះងើបឡើងវិញនៃសេដ្ឋកិច្ចនៅពេលអនាគតតាមផែនការ ៥៦ ភាគរយក្នុងការពង្រីកអាជីវកម្មបន្ថែមទៀតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាក្នុងរយៈពេល ១២ ខែក្រោយ។
ការស្ទង់មតិឱ្យដឹងដែរថា ៩០ ភាគរយនៃអ្នកឆ្លើយសំណួរត្រូវបានរងផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានដោយជំងឺកូវីដ ១៩ ដោយជិត ១ ភាគ ៣ (២៩ ភាគរយ) រងផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានយ៉ាងខ្លាំង។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ១០ ភាគរយនៃអ្នកឆ្លើយសំណួរ មិនមានផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមាននោះទេ ហើយក្នុងចំណោមនេះ ៤ ភាគរយត្រូវរងផលប៉ះពាល់វិជ្ជមាននៅក្នុងវិស័យនានាដូចជា ពាណិជ្ជកម្មអេឡិចត្រូនិក។
ឯកសារស្ទង់មតិនេះបានកត់សម្គាល់ផងដែរ៖ «ជាមួយនឹងវិនិយោគិនដែលអនុលោមតាមច្បាប់កាន់តែច្រើនចូលក្នុងទីផ្សារនេះ ដើម្បីប្រើប្រាស់អត្ថប្រយោជន៍ប្រកួតប្រជែងរបស់កម្ពុជា»៕LA