ភ្នំពេញៈ កាលពីថ្ងៃទី ១៨ ខែមករា ឆ្នាំ ២០២១ កម្ពុជាបានប្រកាសជាផ្លូវការនូវ «យុទ្ធសាស្ដ្រការទូតសេដ្ឋកិច្ច (EDS) សម្រាប់ឆ្នាំ ២០២១-២០២៣» ជាក្របខ័ណ្ឌការងារសម្រាប់គំនិតផ្តួចផ្ដើមការទូត និងវប្បធម៌នៅពេលអនាគត។
តាមរយៈការទូតសេដ្ឋកិច្ច កម្ពុជាសង្ឃឹមថានឹងអាចធ្វើឱ្យមាននិរន្តរភាពសក្ដានុពលសេដ្ឋកិច្ច និងភាពធន់របស់ខ្លួនព្រមទាំងលើកកម្ពស់កិត្យានុភាព និងវត្តមានរបស់ខ្លួននៅលើឆាកអន្តរជាតិ។
ជាមួយគ្នានេះ ការអនុវត្តសេដ្ឋកិច្ចការទូតរបស់កម្ពុជានឹងពង្រឹង និងលើកកម្ពស់គោលនយោបាយការបរទេស ដើម្បីការពារអត្ថប្រយោជន៍ជាតិដ៏សំខាន់របស់ខ្លួនតាមរយៈការធានានូវវិបុលភាពសេដ្ឋកិច្ចផ្ទាល់របស់ខ្លួន។
លោក អ៊ូក សោភ័ណ ឯកអគ្គរាជទូតកម្ពុជាប្រចាំទីក្រុងបាងកកបានធ្វើបទសម្ភាសតាមរយៈវីដេអូជាមួយលោក ម៉ៃ គុណមករា ការីនិពន្ធព័ត៌មានសេដ្ឋកិច្ចនៅកាសែតភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍ អំពីយុទ្ធសាស្ដ្រនេះថា តើតួនាទីរបស់លោកនឹងដើរតួនាទីយ៉ាងណាក្នុងការរួមចំណែកដល់ការអនុវត្តនូវ EDS? តើ EDS អាចទាក់ទាញការវិនិយោគកាន់តែច្រើនមកក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយ៉ាងដូចម្ដេច?
តើលោកអាចចែករំលែកនូវទស្សនៈរបស់លោកជុំវិញគំនិតផ្តួចផ្ដើមនេះដូចម្ដេចខ្លះ? ហេតុអ្វីបានជាលោកយល់ឃើញថាវាមានសារៈសំខាន់?
ពិតហើយគំនិតផ្តួចផ្តើមស្ដីពី «ការទូតសេដ្ឋកិច្ច» មានសារៈសំខាន់ខ្លាំងណាស់ និងមានហេតុផលសម្រាប់អ្នកការទូត និងភាគីពាក់ព័ន្ធរបស់កម្ពុជា។ វាត្រូវបានដាក់ឱ្យដំណើរការកាលពីឆ្នាំ ២០១៨ ដោយឯកឧត្តមឧបនាយករដ្ឋមន្ដ្រី ប្រាក់ សុខុន ដោយមានការគាំទ្រយ៉ាងពេញលេញពីសម្ដេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។
ដើម្បីអនុវត្តប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និងស័ក្ដិសិទ្ធិភាព «យុទ្ធសាស្ដ្រការទូតសេដ្ឋកិច្ចឆ្នាំ ២០២១-២០២៣» ត្រូវបានដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់កាលពីដើមឆ្នាំនេះជាគម្រោងសាកល្បង។ បន្ទាប់មកយើងមានកិច្ចប្រជុំតាមអនឡាញ ២ ត្រូវបានរៀបចំឡើងដោយក្រុមសម្របសម្រួលការទូតសេដ្ឋកិច្ចរបស់ក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិនៃប្រទេសកម្ពុជា (MFAIC) ដើម្បីបង្កើនការយល់ដឹង និងផ្ដល់ឱកាសដ៏ល្អបំផុតសម្រាប់វិស័យសាធារណៈយល់ដឹងពីបេសកកម្មរបស់កម្ពុជានៅបរទេស និងវិស័យឯកជន ដើម្បីចូលរួម។
មានការងារចាំបាច់ជាច្រើនដែលត្រូវធ្វើ ជាពិសេសការកសាងសមត្ថភាពដល់ក្រុមមន្ដ្រីការទូត និងមន្ដ្រីរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីលើកកម្ពស់ភាពជាដៃគូរវាងវិស័យសាធារណៈ និងឯកជន និងការកែលម្អចំណុចគោល និងការចែករំលែកព័ត៌មាន។
សំខាន់ជាងនេះទៀតគោលបំណងនៃគំនិតផ្តួចផ្ដើមលើកដំបូងនេះនឹងរួមចំណែកដល់ការសម្រេចបានចក្ខុវិស័យក្នុងការក្លាយជាប្រទេសមានប្រាក់ចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់ត្រឹមឆ្នាំ ២០៣០ និងជាប្រទេសមានប្រាក់ចំណូលខ្ពស់ត្រឹមឆ្នាំ ២០៥០។ ទោះយ៉ាងណាដំណើរផ្លូវដើម្បីសម្រេចបានទិសដៅប្រកបដោយមហិច្ឆតាទាំងនេះនៅមានភាពទូលំទូលាយ និងពិបាកដែលតម្រូវឱ្យមានការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានក្នុងចំណោមអ្នកការទូតកម្ពុជា និងភាគីពាក់ព័ន្ធ។
តើលោកកំពុងរៀបចំផែនការអ្វីខ្លះ ដើម្បីលើកកម្ពស់ការអនុវត្តនេះឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព?
ជាការពិតណាស់ស្ថានទូតកម្ពុជាប្រចាំនៅប្រទេសថៃបានរួមចំណែកក្នុងការអនុវត្តគំនិតផ្ដួចផ្ដើមនេះតាំងពីឆ្នាំ ២០១៩។ យើងបន្តចូលរួមជាមួយសហគមន៍អាជីវកម្មនៅប្រទេសថៃ ដើម្បីពន្យល់ និងចែករំលែកទស្សនៈរបស់យើងក្នុងការលើកកម្ពស់ពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ ការវិនិយោគទេសចរណ៍ និងវប្បធម៌ និងកីឡា។ ដើម្បីអនុវត្តយុទ្ធសាស្ត្រនេះដោយប្រសិទ្ធភាព ក្រុមការងាររបស់ស្ថានទូត ពិសេសអនុព័ន្ធពាណិជ្ជកម្ម និងលេខាធិការទី ១ បានជួយខ្ញុំក្នុងការរៀបចំរបៀបវារៈនៃកម្មវិធីផ្សព្វផ្សាយ និងសកម្មភាពដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀត។
លើសពីនេះ យើងក៏ដាក់ឱ្យដំណើរការជាផ្លូវការក្រុមប្រឹក្សាធុរកិច្ចកម្ពុជា (CBC) នៅទីក្រុងបាងកក កាលពីខែមុន ដើម្បីប្រតិបត្តិការជាទីកន្លែងថ្មីមួយគាំទ្រដល់ការអនុវត្តយុទ្ធសាស្ត្រនេះ។ យើងរួមគ្នារៀបចំផែនការដើម្បីគាំទ្រដល់ការងារនៃការធ្វើឱ្យផលិតផលសម្គាល់ភូមិសាស្ត្រ GI និងផលិតផលប្រើប្រាស់មួយចំនួនរបស់កម្ពុជាដែលអាចរកបាននៅទីផ្សារថៃដើម្បីបង្កើនលំហូរផលិតផលរវាងប្រទេសកម្ពុជា និងទីផ្សារថៃ។
តើការរីករាលដាលជំងឺកូវីដ ១៩ អាចជាឧបសគ្គសម្រាប់លោកក្នុងការអនុវត្តយុទ្ធសាស្ត្រនេះដែរឬទេ?
ច្បាស់ណាស់ កូវីដ ១៩ នៅតែបន្តឆ្លង និងរស់នៅជុំវិញយើង ប៉ុន្តែគ្មានអ្វីគួរឱ្យខ្លាចនោះទេ ពីព្រោះយើងកំពុងសម្របខ្លួនទៅនឹងរបៀបនៃការបំពេញការងារតាមគន្លងថ្មី និងអនុវត្តតាមវិធានការសុខាភិបាលយ៉ាងតឹងរ៉ឹង។
ដើម្បីជម្នះនឹងបញ្ហាប្រឈមទាំងនេះ យើងបានកាត់បន្ថយទំនាក់ទំនងផ្ទាល់ និងបានផ្លាស់ប្តូរទៅធ្វើកិច្ចប្រជុំតាមអនឡាញជំនួសវិញ។ នៅពេលអនាគតដ៏ខ្លីខាងមុខនេះ យើងនឹងសហការជាមួយ CBC ដើម្បីរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍ផ្គូផ្គងធុរកិច្ចតាមអនឡាញ និងសិក្ខាសាលាជាបន្តបន្ទាប់អំពីឱកាសវិនិយោគ និងបរិយាកាសនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីទាក់ទាញក្រុមវិនិយោគិនថៃ និងបរទេសមកវិនិយោគនៅកម្ពុជានៅក្រោយជំងឺកូវីដ ១៩។
សសរស្ដម្ភសេដ្ឋកិច្ចបានក្លាយជាមានសារៈសំខាន់កាន់តែខ្លាំងសម្រាប់កម្ពុជាចាប់តាំងពីសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក និងប្រព័ន្ធពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិពហុនិយម បានស្ថិតក្រោមសម្ពាធកាន់តែខ្លាំងឡើង ដោយសារការកើនឡើងនៃឯកតោភាគី ការគាំពារនិយម ការផ្ដាច់ខ្លួន និងសង្គ្រាមបច្ចេកវិទ្យា រួមជាមួយនឹងការរីករាលដាលជំងឺកូវីដ ១៩។
តើលោកមានក្តីរំពឹងបែបណាពីគំនិតផ្តួចផ្ដើមនេះ ដើម្បីជំរុញពាណិជ្ជកម្ម និងការវិនិយោគរវាងកម្ពុជា និងថៃ?
ពឹងផ្អែកលើបទពិសោធ រយៈពេល ២ ឆ្នាំចុងក្រោយនៅទីនេះ ក្រុមវិនិយោគិនថៃថ្មីៗជាច្រើនកំពុងតែសម្លឹងមើលមកទីផ្សារប្រទេសកម្ពុជា ដោយសារការលើកទឹកចិត្តវិនិយោគបានផ្ដល់នូវអត្ថប្រយោជន៍ប្រកួតប្រជែងដល់វិស័យឯកជនទាំងអស់ ដូចជា ការមិនតម្រូវឱ្យមានការចូលរួមមូលធនក្នុងស្រុក មិនគ្រប់គ្រងតម្លៃលើផលិតផល ឬសេវាកម្ម និងមិនមានការបំប្លែងរូបិយប័ណ្ណបរទេសជាដើម។
កម្លាំងពលកម្មប្រកួតប្រជែង (មានប្រជាជនវ័យក្មេង មានថាមពល និងប្រាក់ឈ្នួលសមរម្យ) ទីតាំងយុទ្ធសាស្ដ្រ (អាស៊ាន) លទ្ធភាពចូលទីផ្សារ និង ការអនុគ្រោះពន្ធពាណិជ្ជកម្ម (អាស៊ានបូកប្រទេស ៣ អាមេរិក អឺរ៉ុប) មានអំណោយផលទាំងការទាក់ទាញក្រុមវិនិយោគិនកាន់តែច្រើន និងពាណិជ្ជករដើម្បីចាប់ផ្ដើម ឬពង្រីកប្រតិបត្តិការអាជីវកម្មរបស់ពួកគេនៅកម្ពុជា។
ដូចនេះការសហការជាមួយ MFAIC បេសកកម្មកម្ពុជានៅបរទេស និងខ្សែបណ្ដាញក្រសួង ស្ថាប័ន ក្នុងការអនុវត្តយុទ្ធសាស្ដ្រការទូតសេដ្ឋកិច្ច គឺជាទិសដៅដ៏ត្រឹមត្រូវក្នុងការបង្កើនល្បឿនកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងក្នុងការធ្វើពិពិធកម្មពាណិជ្ជកម្ម និងការវិនិយោគនៅក្នុងប្រទេស៕LA