ភ្នំពេញៈ ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មគ្រោងនឹងសម្ពោធទំនិញម៉ាកសម្គាល់ភូមិសាស្ត្រ (GI) «ទឹកឃ្មុំព្រៃមណ្ឌលគិរី» និងម៉ាកសមូហភាព «អំបុកកំពង់ធំ» ក្នុងឆ្នាំ ២០២១ នេះ ដើម្បីជំរុញខ្សែចង្វាក់ផលិតកម្ម និងឈានទៅពង្រីកខ្លួនលើទីផ្សារអន្តរជាតិ។
«ទឹកឃ្មុំព្រៃមណ្ឌលគិរី» ត្រូវបានក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ចុះបញ្ជីម៉ាកសម្គាល់ភូមិសាស្ត្រទំនិញកម្ពុជាកាលពីថ្ងៃទី ២៩ ខែមករា ឆ្នាំ ២០២១។ «ទឹកឃ្មុំព្រៃមណ្ឌលគិរី» គឺជាទំនិញទី ៤ ដែលក្រសួងបានចុះបញ្ជីទំនិញម៉ាកសម្គាល់ភូមិសាស្ត្រ បន្ទាប់ពីម្រេចកំពត ស្ករត្នោតកំពង់ស្ពឺ និងក្រូចត្លុងកោះទ្រង់។
ចំណែក «អំបុកកំពង់ធំ» ត្រូវបានក្រសួងទទួលស្គាល់ក្នុងមហាសន្និបាតនៃក្រុមអ្នកផលិតអំបុកកំពង់ធំកាលពីថ្ងៃទី ១៦ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំនេះ។ អំបុកកំពង់ធំ ស្ថិតនៅឃុំសាន់គរ ស្រុកកំពង់ស្វាយ ខេត្តកំពង់ធំ។
«ទឹកឃ្មុំព្រៃមណ្ឌលគិរី» នឹងត្រូវបានការពារដោយមានដើមកំណើតផ្សារភ្ជាប់ជាមួយទីតាំងភូមិសាស្ត្រជាក់លាក់មានគុណភាព និងគុណតម្លៃច្បាស់លាស់ ព្រមទាំងធ្វើឱ្យប្រជាជន និងផលិតករក្នុងតំបន់អាចធ្វើការផ្ទេរចំណេះ និងជំនាញបន្តពីជំនាន់មួយទៅជំនាន់មួយទៀត។
លោក ស៊ាង ថៃ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងពាណិជ្ជកម្មបានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ថា ក្រោមការផ្តួចផ្តើមរបស់លោក ប៉ាន សូរស័ក្តិ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ទំនិញម៉ាកសម្គាល់ភូមិសាស្ត្រ (GI) «ទឹកឃ្មុំព្រៃមណ្ឌលគិរី» និងម៉ាកសមូហភាព «អំបុកកំពង់ធំ» នឹងសម្ពោធដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការនៅឆ្នាំនេះ។
លោកបន្ថែមថា កម្ពុជានឹងទទួលអត្ថប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចពីម៉ាកផលិតផលសម្គាល់ភូមិសាស្ត្រទំនិញ ឬម៉ាកសមូហភាពតាមរយៈការបង្កើតតម្លៃបន្ថែម។ ការចុះបញ្ជី GI ក៏ជាឧបករណ៍ដ៏សំខាន់មួយសម្រាប់លើកទឹកចិត្តឱ្យសហគមន៍ផលិតនូវទំនិញសម្គាល់ភូមិសាស្ត្រ និងម៉ាកសមូហភាពដែលមានគុណភាពខ្ពស់តាមរយៈការពង្រឹង និងពង្រីកចង្វាក់ផលិតកម្ម បង្កើនការត្រួតពិនិត្យគុណភាពជាប្រព័ន្ធឱ្យកាន់តែប្រសើរ និងឈានទៅការនាំចេញទៅទីផ្សារបរទេស។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ការរីកចម្រើននៃទំនិញសម្គាល់ភូមិសាស្ត្រ និងម៉ាកសមូហភាពក៏មានឥទ្ធិពលជាវិជ្ជមានលើវិស័យដទៃទៀតដូចជា ទេសចរណ៍ ជាដើម តាមរយៈអត្តសញ្ញាណ និងមុខមាត់ដែនដី ជួយបង្កើនគុណភាព ឬផលិតផល រចនាសម្ព័ន្ធនៃខ្សែចង្វាក់ផលិតកម្ម»។
អ្នកស្រី ស្រូវ ផារី អ្នកទិញទឹកឃ្មុំព្រៃមណ្ឌលគិរីពីសហគមន៍បានស្វាគមន៍ចំពោះផែនការសម្ពោធដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ជាទំនិញ GI នេះដោយអ្នកស្រីសង្ឃឹមថា ទឹកឃ្មុំព្រៃមណ្ឌលគិរីនឹងមានទីផ្សារល្អទាំងក្នុង និងក្រៅស្រុក។
អ្នកស្រីនិយាយថា៖ «យើងទន្ទឹងរង់ចាំយូរហើយ ខ្ញុំគិតថា នេះជារឿងល្អដែលនឹងជួយបង្កើនតម្លៃបន្ថែម និងបង្កើតប្រាក់ចំណូលដល់សហគមន៍ ហើយនឹងជួយការពារពីការក្លែងបន្លំទឹកឃ្មុំពីតំបន់ផ្សេងផងដែរ»។
អ្នកស្រី ផារី មានជំនឿថា ការដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ទឹកឃ្មុំព្រៃមណ្ឌលគិរី GI ក៏នឹងជួយទាក់ទាញឱ្យក្រុមហ៊ុនមកបញ្ជាទិញទឹកឃ្មុំកាន់តែច្រើនពីសហគមន៍។ ដោយមានតម្រូវការក្នុងស្រុកកើនឡើងអ្នកស្រីក៏មានផែនការទិញទឹកឃ្មុំ ៦០០ គីឡូក្រាមនៅឆ្នាំនេះ។
អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា៖ «បើទោះបីយើងមិនទាន់មានការកុម្ម៉ង់ទិញពីក្រុមហ៊ុនសម្រាប់នាំចេញទៅទីផ្សារក្រៅប្រទេសក៏ខ្ញុំសង្ឃឹមថា ការដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការនឹងជំរុញមានការបញ្ជាទិញពីក្រុមហ៊ុនសម្រាប់នាំចេញ»។
បើតាមលោក កើញ បូផាត់ ប្រធានសមាគមអភិរក្សឃ្មុំព្រៃខេត្តមណ្ឌលគិរីកាលពីឆ្នាំមុន សមាគមប្រមូលផលទឹកឃ្មុំព្រៃមណ្ឌលគិរីបានជាង ៦០ តោន ហើយសព្វថ្ងៃសមាគមទិញពីសមាជិកក្នុងតម្លៃ ៦ ម៉ឺនរៀលក្នុង ១ លីត្រ និងលក់ចេញពី ៧ ទៅ ៧,៥ ម៉ឺនរៀល។
លោកបន្ថែមថា៖ «លក្ខណពិសេសរបស់ទឹកឃ្មុំព្រៃមណ្ឌលគិរី គឺរសជាតិផ្អែមឆ្ងាញ់ ខាប់ និងក្លិនក្រអូប»។
លោក ស៊ាង ថៃ បានឱ្យដឹងទៀតថា ម៉ាកសមូហភាពមួយចំនួនទៀតក្រសួងនឹងចុះបញ្ជីបន្ថែមទៀតដូចជា នំបញ្ចុកសៀមរាប (ព្រះដាក់) និងចម្លាក់ប្រាក់ស្ពាន់ (កំពង់លួង កោះចិន) នៅខេត្តកណ្តាល។ លោកបន្តថា ក្រសួងកំពុងរៀបចំឯកសារពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ម៉ាកសមូហភាពដោយសង្ឃឹមថានឹងបញ្ចប់នាពេលខាងមុខឆាប់ៗ។
បច្ចុប្បន្នក្រសួងពាណិជ្ជកម្មក៏កំពុងរៀបចំចងក្រងសេចក្តីព្រាងបទបញ្ជារួមគ្រប់គ្រងការប្រើម៉ាកសមូហភាព និងបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងនៃពងទាកូនតាកែវ (ស្រែរនោង) និងក្រូចពោធិ៍សាត់។ ចំណែកអំបិល និងផ្កាអំបិលកំពត បាននិងកំពុងរៀបចំជាមួយអង្គការកម្មសិទ្ធិបញ្ញាពិភពលោក (WIPO) និងទីភ្នាក់ងារសម្រាប់អភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា (AFD)។ នេះបើតាមលោក ស៊ាង ថៃ៕ LA