.jpg)
លោក Roy MANALILI អគ្គនាយកក្រុមហ៊ុន JTI Cambodia។ រូបថត សហការី
ភ្នំពេញៈ ប្រទេសកម្ពុជា ឡាវ និងវៀតណាម លែងមានគោលនយោបាយថ្នាំជក់រយៈពេលវែង មិនមានការបង្កើនពន្ធទៀងទាត់ និងមានតែបំណងខ្លះតាមដានផលប៉ះពាល់លើសុខភាព ឬប្រាក់ចំណូលប៉ុណ្ណោះ ឬដើម្បីពិចារណាលទ្ធភាព និងអតិផរណានៅកម្ពុជា។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ កម្ពុជាកំពុងស្ថិតក្នុងដំណើរការនៃការបង្កើតផែនទីតម្រង់ទិសពន្ធថ្នាំជក់ ជាគោលនយោបាយពន្ធលើថ្នាំជក់រយៈពេលវែងរបស់ខ្លួន។
ក្នុងឆ្នាំ ២០១៩ កម្ពុជាបាននាំចេញផលិតផលថ្នាំជក់មានតម្លៃជាង ៣០ លានដុល្លារ ដោយទឹកប្រាក់ប្រហែល ១៨ លានដុល្លារទទួលបានពីការនាំចេញបារី និងជាង ១២ លានដុល្លារពីការនាំចេញថ្នាំជក់។ ទន្ទឹមនឹងនេះ ប្រទេសកម្ពុជាក៏បាននាំចូលផលិតផលថ្នាំជក់មានតម្លៃជាង ២៤៦ លានដុល្លារកាលពីឆ្នាំ ២០១៩ ដែលក្នុងចំណោមនោះបារីមានតម្លៃជាង ២២៥ លានដុល្លារ និងថ្នាំជក់មានតម្លៃជាង ២១ លានដុល្លារ។
ទិន្នន័យក្រសួងពាណិជ្ជកម្មបានបង្ហាញថា ពីខែមករាដល់ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០២០ កម្ពុជាបាននាំចេញបារីមានតម្លៃជាង ៣,៦ លានដុល្លារ និងថ្នាំជក់មានតម្លៃជាង ៣,៤ លានដុល្លារ ខណៈកម្ពុជាបាននាំចូលផលិតផលថ្នាំជក់មានតម្លៃប្រហែល ១៩១ ក្នុងចំណោមនោះបារីមានតម្លៃជាង ១៨៣,៥ លានដុល្លារ និងថ្នាំជក់មានតម្លៃ ៧,៥ លានដុល្លារ។
យោងតាមរបាយការណ៍ឆ្នាំ ២០២១ បានពីសម្ព័ន្ធត្រួតពិនិត្យថ្នាំជក់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ (SEATCA) នៅក្នុងតំបន់អាស៊ាន កម្ពុជាមានបន្ទុកពន្ធទាប (២៥ ទៅ ៣១,១០ ភាគរយ) និងឡាវ (១៨,៨១ ភាគរយ)។
លោក ម៉ៃ គុណមករា ការីនិពន្ធព័ត៌មានសេដ្ឋកិច្ចសារព័ត៌មានភ្នំពេញ-ប៉ុស្តិ៍ បានជួបសម្ភាសជាមួយលោក Roy MANALILI អគ្គនាយកក្រុមហ៊ុន JT International Cambodia (JTI Cambodia) ដែលជាក្រុមហ៊ុនផលិតថ្នាំជក់មានមូលដ្ឋានធំនៅប្រទេសស្វ៊ីសអំពីអាជីវកម្មឧស្សាហកម្មនេះ។
តើលោកគិតយ៉ាងណាអំពីការអនុវត្តបទប្បញ្ញត្តិថ្នាំជក់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា?
បទប្បញ្ញត្តិរបស់ឧស្សាហកម្មថ្នាំជក់ដែលអនុវត្តតាមគោលការណ៍ដែលទទួលយកជាអន្តរជាតិ «បទប្បញ្ញត្តិកាន់តែប្រសើរ» អាចសម្រេចបានតាមទិសដៅគោលនយោបាយសាធារណៈ និងធានាថា អត្ថប្រយោជន៍អាជីវកម្មត្រូវបានគោរព។ ការសន្ទនារវាងអាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាល និងក្រុមហ៊ុនមានសារៈសំខាន់ណាស់ ប្រសិនបើបទប្បញ្ញត្តិរបស់ឧស្សាហកម្មថ្នាំជក់ត្រូវបានអនុវត្ត ដោយមានប្រសិទ្ធភាព និងតម្លាភាព។
នៅកម្ពុជា យើងជំរុញរដ្ឋាភិបាលពង្រឹងច្បាប់ដែលមានស្រាប់ ដែលគ្របដណ្ដប់លើឧស្សាហកម្មថ្នាំជក់ ដើម្បីកាត់បន្ថយចំនួនផលិតផលពាណិជ្ជកម្មខុសច្បាប់នៅលើទីផ្សារដែលមិនគោរពច្បាប់។ ពាណិជ្ជកម្មខុសច្បាប់បោកប្រាស់មនុស្សគ្រប់គ្នាដែលរួមមានទាំងរដ្ឋាភិបាល អតិថិជន ក្រុមហ៊ុនស្របច្បាប់ និងសហគមន៍ក្នុងស្រុក។ វាធ្វើឱ្យរដ្ឋាភិបាលបាត់បង់ប្រាក់ចំណូលពន្ធ អតិថិជនមិនដឹងអ្វីដែលពួកគេជក់ ជាបារីក្លែងក្លាយមិនបានស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងគុណភាព វាធ្វើឱ្យគ្រោះថ្នាក់ដល់អាជីវកម្មតូចៗ និងនាំយកឧក្រិដ្ឋកម្មដែលមានការចាត់តាំងចូលក្នុងសហគមន៍។
តើលោកគិតថាឧស្សាហកម្មនេះនៅមានការទាក់ទាញសម្រាប់ការវិនិយោគខ្លាំងដែរឬទេ?
ក្នុងនាមអាជីវកម្មស្របច្បាប់ យើងគឺជាអ្នកបង្កើតប្រាក់ចំណូលដ៏សំខាន់មួយ សម្រាប់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បង្កើតការងារ និងគាំទ្រសហគមន៍ និងក្រុមហ៊ុនក្នុងស្រុកផងដែរ។ យើងជំរុញរដ្ឋាភិបាលត្រូវពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់ដែលមានស្រាប់ដែលគ្របដណ្ដប់លើឧស្សាហកម្មថ្នាំជក់ដើម្បីកាត់បន្ថយចំនួនផលិតផលមិនស្របច្បាប់នៅលើទីផ្សារ ដែលមិនគោរពតាមច្បាប់។
ការជួញដូរមានតម្លៃទាប ថ្នាំជក់មិនស្របច្បាប់ធ្វើឱ្យរដ្ឋាភិបាលបាត់បង់ប្រាក់ចំណូល ហើយវាក៏បំផ្លាញសុខភាពសាធារណៈ និងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងទប់ស្កាត់មនុស្សវ័យជំទង់មិនឱ្យជក់បារី។ ឧក្រិដ្ឋជនលក់ផលិតផលបោកប្រាក់របស់ពួកគេដោយខុសច្បាប់ និងតាមអនឡាញ ដែលពួកគេមិនខ្វល់ចំពោះនរណានោះទេ។ ការជួញដូរមិនស្របច្បាប់បោកប្រាក់មនុស្សគ្រប់គ្នា។
បច្ចុប្បន្នមានក្រុមហ៊ុនអន្តរជាតិធំៗចំនួន ៤ ដែលមានតំណាងនៅកម្ពុជា គឺក្រុមហ៊ុន JTI ក្រុមហ៊ុន BAT ក្រុមហ៊ុន HuotraCo., (Imperial) និងក្រុមហ៊ុន Heng Heng Group (PMI) និង មានក្រុមហ៊ុនក្នុងស្រុកមួយចំនួនទៀតដែលកំពុងប្រតិបត្តិការនៅកម្ពុជា។
អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលមួយចំនួនបានអំពាវនាវឱ្យរដ្ឋាភិបាលបង្កើនអត្រាពន្ធ ដើម្បីកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ តើលោកយល់ដូចម្ដេចលើបញ្ហានេះ?
ក្រុមហ៊ុន JTI ជឿជាក់ថា ការសម្រេចចិត្តលើការយកពន្ធគួរតែឆ្លុះបញ្ចាំងពីអត្ថប្រយោជន៍ និងការបារម្ភរបស់ប្រទេសសាមី។ ប្រទេសនីមួយៗមានកម្រិតពន្ធថ្នាំជក់ល្អបំផុតផ្ទាល់របស់ខ្លួនដែលឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីសារពើពន្ធពិសេសរបស់ខ្លួន សេដ្ឋកិច្ច និងកាលៈទេសៈសង្គម ដែលជាគោលនយោបាយសារពើពន្ធដែលប្រើប្រាស់បានគ្រប់កាលៈទេសៈសម្រាប់ការងារណាដែលមិនដំណើរការ។
ការបង្កើនពន្ធថ្នាំជក់ភា្លម ឬខ្ពស់ខ្លាំងគឺជាការប្រឆាំងនឹងផលិតភាព រដ្ឋាភិបាលប្រឈមនឹងហានិភ័យក្នុងការបាត់បង់ប្រាក់ចំណូលពន្ធទៅវិញទេ ដោយសារតែផលិតផលស្របច្បាប់មិនអាចធ្វើបាន ដែលបណ្ដាលឱ្យអតិថិជនផ្លាស់ប្តូរទៅរកផលិតផលមានតម្លៃកាន់តែទាប ដែលជារឿយៗមិនស្របច្បាប់ដែលលក់ដោយក្រុមក្រៅច្បាប់។
ការយកពន្ធហួសកម្រិតមិនមែនជាមធ្យោបាយប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងទីផ្សារបារីខុសច្បាប់នោះទេ។ ការបង្កើនពន្ធថ្នាំជក់នៅលើទីផ្សារដូចជាប្រទេសកម្ពុជានឹងគ្រាន់តែបម្រើក្នុងការអភិវឌ្ឍបន្ថែមដល់ការជួញដូរបារីមិនស្របច្បាប់ និងបង្កឱ្យមានផលវិបាកដែលមិនរំពឹងទុកជាច្រើនតែប៉ុណ្ណោះ។
ទំនាក់ទំនងរវាងការបង្កើនពន្ធលើថ្នាំជក់ និងការបង្កើតឱ្យមានការជួញដូរមិនស្របច្បាប់ត្រូវបានគេដឹងយ៉ាងច្បាស់ចំពោះការធ្វើឱ្យខូចប្រយោជន៍របស់រដ្ឋាភិបាល។ ម៉ាឡេស៊ីគឺជាឧទាហរណ៍មួយដោយក្លាយជាកន្លែងរីកសាយថ្នាំជក់ខុសច្បាប់ដែលមិនអាចគ្រប់គ្រងបាននៅក្នុងកណ្ដាប់ដៃរបស់ក្រុមឧក្រិដ្ឋជនបន្តរារាំងដល់សកម្មភាពស្របច្បាប់របស់ឧស្សាហកម្មថ្នាំជក់ស្របច្បាប់ និងបំផ្លាញប្រាក់ចំណូលរដ្ឋាភិបាល។ បារី ៦ កញ្ចប់ក្នុងចំណោម ១០ កញ្ចប់ដែលបានលក់នៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ីសព្វថ្ងៃគឺខុសច្បាប់។
តើអត្រាពន្ធដូចម្ដេចដែលរដ្ឋាភិបាលអនុវត្តនៅពេលនេះ? តើលោកគិតថា រដ្ឋាភិបាលនឹងបង្កើនវាដែរឬទេ?
រដ្ឋាភិបាលអនុវត្តអត្រាពន្ធអាករ ២០ ភាគរយ និងពន្ធបង្ហុយផ្សែងតាមទីសាធារណៈបន្ថែម ៣ ភាគរយ។ យើងជឿជាក់ថា ពន្ធថ្នាំជក់ជាពិសេសគួរតែពិចារណាដោយយកចិត្តទុកដាក់ដល់អាទិភាពរបស់ប្រទេស និងការបារម្ភដូចជាប្រាក់ចំណូលរដ្ឋាភិបាល ការអភិវឌ្ឍក្នុងតំបន់ និងការងារ ប្រាក់ចំណូល និងអំណាចការទិញរបស់អតិថិជនជាមួយនឹងផលប៉ះពាល់របស់វាលើផលិតផលថ្នាំជក់ដែលមានតម្លៃទាប ការជួញដូរមិនស្របច្បាប់ និងផលប៉ះពាល់ក្នុងតំបន់ដូចជាការទិញឆ្លងកាត់ព្រំដែន។ អាស្រ័យហេតុនេះ ការបង្កើនដែលអាចព្យាករបាន និងអាចរីកចម្រើនអាចជាភាពត្រឹមត្រូវសម្រាប់បរិយាកាសប្រតិបត្តិការនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
តើលោកនឹងធ្វើអ្វីសម្រាប់ជំរុញឧស្សាហកម្មនេះទៅថៃ្ងអនាគត?
យើងមើលឃើញថា រដ្ឋាភិបាលនឹងចាត់វិធានការក្នុងការប្រឆាំងផលិតផលណាមួយដែលត្រូវបានជួញដូរមិនស្របច្បាប់។ ការជួញដូរមិនស្របច្បាប់មិនអាចដោះស្រាយក្នុងការដាក់ឱ្យដាច់ដោយឡែកនោះទេ។ យើងជួយរដ្ឋាភិបាល និយតករ នគរបាល និងគយ បង្ក្រាបការជួញដូរមិនស្របច្បាប់តាមរយៈការចែករំលែកព័ត៌មាន និងការអភិវឌ្ឍកម្មវិធីជាក់លាក់។ យើង ធ្វើដូចនេះដើម្បីការពារអាជីវកម្មរបស់យើង និងយីហោរបស់យើង។ ដូចជាក្រុមហ៊ុនទំនិញប្រើប្រាស់ជាច្រើនផ្សេងៗទៀតដែរ ក្រុមហ៊ុន JTI បានវិនិយោគយ៉ាងច្រើនលើការបង្កើតយីហោរបស់ខ្លួនក្នុងរយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំ។ ការខិតខំទាំងនោះគឺជាទ្រព្យសកម្មដ៏មានតម្លៃបំផុតរបស់ក្រុមហ៊ុន JTI ហើយយើងចង់ការពារពួកគេនៅពេលអនាគត៕LA
