ភ្នំពេញៈ អ្នកនៅក្នុងវិស័យកសិកម្មរំពឹងថា ការនាំចេញផលិតផលកសិកម្មកម្ពុជា ពិសេសផលិតផលសក្តានុពល ១០ មុខដែលបានកំណត់នឹងមានកំណើនខ្ពស់ទៅទីផ្សារប្រទេសចិន និងកូរ៉េខាងត្បូង បន្ទាប់ពីកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីទ្វេភាគី (FTA) នឹងចូលជាធរមានក្នុងពេលឆាប់ៗ។
ការលើកឡើងបែបនេះបន្ទាប់ពីរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម លោក ប៉ាន សូរស័ក្តិ បានចូលរួមជាអធិបតីក្នុងកិច្ចពិភាក្សាជាមួយវិស័យឯកជនលើឯកសារយុទ្ធសាស្ត្រទាញយកអត្ថប្រយោជន៍ជាអតិបរមាពីការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីតាមរយៈប្រព័ន្ធវីដេអូ ដោយមានការចូលរួមពីមន្ត្រីក្រសួង-ស្ថាប័ននានា ពាណិជ្ជករ និងវិនិយោគិនពីវិស័យឯកជន។
លោក សូរស័ក្តិ បានថ្លែងថា ជាមួយនឹងការខិតខំ ប្រទេសកម្ពុជាសម្រេចបានដោយជោគជ័យក្នុងការចរចាលើការបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីទ្វេភាគីដំបូងបំផុតមួយជាមួយប្រទេសចិន កាលពីថ្ងៃទី ១២ ខែតុលា ឆ្នាំ ២០២០ ហើយបន្ទាប់មកគឺកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីកម្ពុជា-កូរ៉េ កាលពីថ្ងៃទី ២៦ ខែតុលា ឆ្នាំ ២០២១។
លោកបន្តទៀតថា កម្ពុជាមានទិសដៅបន្តចរចាបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីទ្វេភាគីជាមួយប្រទេសមួយចំនួនទៀតដូចជា សហភាពសេដ្ឋកិច្ចអឺរ៉ុបអាស៊ី, សហព័ន្ធរុស្ស៊ី,ចក្រភពអង់គ្លេស, អាមេរិក, ជប៉ុន, ម៉ុងហ្គោលី និងឥណ្ឌា បន្ថែមទៀត។
លោកថ្លែងថា៖ «ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មបានបង្កើតក្រុមការងារមួយសម្រាប់ធ្វើការសិក្សាស្រាវជ្រាវ ប្រមូលធាតុចូលពីផ្នែកពាក់ព័ន្ធ និងវិស័យឯកជន ដើម្បីរៀបចំយុទ្ធសាស្ត្រទាញយកផលប្រយោជន៍ជាអតិបរមាពីការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី ដែលកម្ពុជាជាហត្ថលេខី»។
លោកបន្ថែមថា ផ្អែកលើការសិក្សាស្រាវជ្រាវនេះ ក្រុមការងារបានកំណត់មុខទំនិញសក្ដានុពលចំនួន ១០ ដែលត្រូវជំរុញផលិតកម្ម និងជំរុញការនាំចេញ មានដូចជា ស្រូវ-អង្ករ, ដំឡូងមី, ចេក, មៀនប៉ៃលិន, ស្វាយចន្ទី, ស្វាយ, សាច់សត្វ, ជ័រកៅស៊ូ, ម្នាស់ និងម្រេច។
លោក លឹម ហេង អនុប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា និងជាអ្នកវិនិយោគលើវិស័យកសិកម្មដែរនោះបានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍កាលពីថ្ងៃទី ៨ ខែតុលាថា កម្ពុជានឹងលែងទទួលបានការអនុគ្រោះពន្ធ ឬ EBA ពីបណ្តាប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍នាពេលណាមួយនៅពេលអនាគត ដូច្នេះការធ្វើ FTA ទ្វេភាគី ឬពហុភាគីនឹងជួយរក្សាកំណើននៃការនាំចេញ និងបង្កើតទីផ្សារថ្មី។
លោកប្រាប់ថា៖ «ពិតណាស់ ក្រោយពីយើងលែងទទួលបាន EBA ឬការអនុគ្រោះពន្ធពីបណ្តាប្រទេសនានា គឺយើងនឹងរំពឹងលើ FTA នេះហើយដែលអាចជំនួសទីផ្សារចាស់ៗ និងទាក់ទាញវិនិយោគិនមកប្រទេសកម្ពុជាកាន់តែច្រើន ក៏ដូចជាផលិតដើម្បីនាំចេញទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិវិញ»។
លោក កាំង ម៉ូនីកា អគ្គលេខាធិការរងសមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជាបានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ កាលពីថ្ងៃទី ៨ ខែវិច្ឆិកាថា FTA នឹងជួយធ្វើពិពិធកម្មផលិតផលនាំចេញរបស់កម្ពុជា។
លោកអះអាងថា៖ «វិស័យកាត់ដេរទទួលបានការនាំចេញដោយមិនគិតពន្ធទៅប្រទេសចិនជាច្រើនឆ្នាំមកហើយនៅក្រោម FTA អាស៊ាន-ចិន ដែលបានចូលជាធរមានក្នុងឆ្នាំ ២០០៣។ កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីនេះនឹងជួយបន្ថែមលើការធ្វើពិពិធកម្មផលិតផលនាំចេញ ហើយវិស័យអាទិភាព គឺការកែច្នៃកសិកម្ម និងអាហារ»។
លោកបន្ថែមទៀតថា៖ «បញ្ហាគុណភាព ស្តង់ដា តម្លៃ និងការដឹកជញ្ជូន សុទ្ធតែជាកត្តារួមផ្សំដ៏សំខាន់។ ការណ៍នេះទាមទារឱ្យមានកិច្ចសហការកាន់តែស៊ីជម្រៅ និងមានប្រសិទ្ធភាពក្នុងចំណោមក្រសួងពាក់ព័ន្ធ និងអ្នកវិស័យឯកជន»។
ទិន្នន័យពីក្រសួងកសិកម្ម បង្ហាញថា ការនាំចេញកសិផលរបស់កម្ពុជា (មិនរាប់បញ្ចូលផលិតផលជលផល ផលិតផលសត្វ ព្រៃឈើ និងឈើកៅស៊ូ) ក្នុងរយៈពេល ១០ ខែ ឆ្នាំ ២០២១ ត្រូវបានប៉ាន់ប្រមាណថា មានតម្លៃ ៤ ០៧១ ៥៧១ ០៩៨,៣៧ ដុល្លារដែលទីផ្សារទទួលទិញផលិតផលពីកម្ពុជាមានចំនួន ៦៨ ប្រទេស៕ LA