ភ្នំពេញៈ ដោយសិក្សាច្បាស់លាស់នូវឯកទេសជំងឺមហារីក និងឈាម ពីប្រទេសវៀតណាម បារាំង និងអាមេរិកជាច្រើនឆ្នាំ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត អ៊ាវ សុខា គឺជាបុគ្គលដំបូងគេដែលបានបង្កើតមជ្ឈមណ្ឌលជាតិព្យាបាលជំងឺមហារីក និងឈាមនៅមន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពខ្មែរ-សូវៀត លុះក្រោយមកបង្កើតនៅមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត។
បន្ទាប់ពីបម្រើការរាជការរយៈពេលជិត ៣០ ឆ្នាំ និងសម្លឹងឃើញកំណើននៃការកើតជំងឺមហារីកចេះតែកើនពី ១ ឆ្នាំទៅ ១ ឆ្នាំ ខណៈសេវាទទួលព្យាបាលនៃមន្ទីរពេទ្យរដ្ឋទាំង ២ នៅមានកម្រិត លោកក៏សម្រេចចិត្តលាឈប់ពីការងាររាជការ និងបានមកបោះទុនវិនិយោគលើគ្លីនិក អូរ៉េនឃែនស័រ ដែលស្ថិតនៅសង្កាត់ជ្រោយចង្វារលើឯកទេសមហារីក និងឈាម ដោយបាននាំយកបច្ចេកវិទ្យាចុងក្រោយគេបង្អស់ពីអឺរ៉ុប និងអាមេរិកដើម្បីរួមចំណែកផ្តល់សេវាព្យាបាលជំងឺនេះ និងជួយសម្រាលបន្ទុកអ្នកជំងឺដែលទៅទទួលសេវានៅក្រៅប្រទេស ដែលត្រូវចំណាយច្រើន និងពិបាកទំនាក់ទំនង។
លោក ម៉ៃ គុណមករា ការីនិពន្ធព័ត៌មានសេដ្ឋកិច្ចកាសែតភ្នំពេញ-ប៉ុស្តិ៍បានជួបសម្ភាសជាមួយនឹងលោកវេជ្ជបណ្ឌិតដើម្បីពិភាក្សាពីផែនការ និងចក្ខុវិស័យរបស់លោកពីការផ្តល់សេវាព្យាបាលជំងឺមហារីក និងឈាម។
តើហេតុអ្វីបានជាលោកវេជ្ជបណ្ឌិតសម្រេចវិនិយោគលើគ្លីនិកមហារីក និងឈាម?
ខ្ញុំមានមូលហេតុធំៗ ២ នៃការបង្កើតមន្ទីរព្យាបាលជំងឺមហារីក និងឈាម គឺទី ១ ដោយសារខ្ញុំជាគ្រូពេទ្យឯកទេសជំងឺមហារីក និងឈាម ព្រោះខ្ញុំចូលចិត្ត និងពេញចិត្តរៀន និងស្វែងយល់អ្វីៗដែលពិបាក និងបច្ចេកវិទ្យាទំនើប និងទី ២ ដោយសារខ្ញុំជាគ្រូពេទ្យជំងឺមហារីកទី ១ នៅកម្ពុជាក្រោយថ្ងៃរំដោះ៧ មករា ១៩៧៩។
បច្ចុប្បន្នយើងមានមន្ទីរពេទ្យរដ្ឋ ២ កំពុងផ្តល់សេវាព្យាបាលជំងឺនេះ ប៉ុន្តែយើងនៅតែខ្វះខាតដោយមិនទាន់អាចឆ្លើយតបនឹងតម្រូវការបានទេ ហើយរាល់ថ្ងៃអ្នកជំងឺដែលរង់ចាំការព្យាបាល គឺមានពេលខ្លះចំណាយពេលរហូតដល់ ២-៣ ខែ ដែលអ្នកខ្លះគាត់ឈឺចាប់ខ្លាំងណាស់ ហេតុដូច្នេះក្នុងនាមជាគ្រូពេទ្យម្នាក់ ខ្ញុំត្រូវតែរកវិធីអ្វីទៀតដើម្បីចូលរួមជាមួយរដ្ឋាភិបាលក្នុងការផ្តល់សេវាព្យាបាលនេះឱ្យដល់អ្នកជំងឺ និងជួយឱ្យអស់ពីលទ្ធភាពទោះមិនបានទាំងអស់ក៏ដោយ។ ការណ៍នេះទើបខ្ញុំលាឈប់ពីការងារជាពេទ្យរដ្ឋដែលខ្ញុំចំណាយពេលជិត ៣០ ឆ្នាំ។
ពេលឈប់សម្រាកពីការងារនៅពេទ្យរដ្ឋ ខ្ញុំបានផ្តល់សេវាព្យាបាលជំងឺនេះនៅផ្ទះ ដោយធ្វើតាមលទ្ធភាព ព្រោះខ្ញុំក៏កាន់តែចាស់ដែរ ប៉ុន្តែពី ១ ថ្ងៃទៅ ១ ថ្ងៃខ្ញុំជួបអ្នកជំងឺច្រើនឡើងៗ ដោយពួកគាត់មានការពិបាកក្នុងការស្វែងរកសេវាព្យាបាល ខណៈការទៅព្យាបាលនៅក្រៅប្រទេសអស់ថវិកាច្រើន និងជួបឧបសគ្គច្រើនពាក់ព័ន្ធនឹងការទំនាក់ទំនងផ្នែកភាសា។ យើងដឹងហើយថា នៅស្រុកយើងមានមន្ទីរពេទ្យ ២ កន្លែងហើយដែលផ្តល់សេវាព្យាបាលជំងឺនេះ ប៉ុន្តែវាមិនអាចឆ្លើយតបនឹងចំនួនអ្នកជំងឺបានឡើយ។ ដោយឃើញការលំបាកនេះហើយបានជំរុញទឹកចិត្តខ្ញុំឱ្យរៀបចំគ្លីនិកនេះឡើងក្នុងគោលបំណង ដើម្បីចូលរួមជាមួយរដ្ឋាភិបាលតាមលទ្ធភាពរបស់យើងតាមរយៈការជួយសម្រួលការលំបាករបស់បងប្អូនប្រជាជន។
តើលោកវេជ្ជបណ្ឌិតអាចបញ្ជាក់បានទេអំពីស្ថានភាពជំងឺមហារីកនៅកម្ពុជា?
ជំងឺមហារីកមិនមែនជាបញ្ហារបស់ប្រទេសយើងតែឯងនោះទេ ប៉ុន្តែវាគឺជាបញ្ហាសុខភាពសាធារណៈរបស់ពិភពលោក។ កាលពីមុនគេបារម្ភខ្លាំងដោយសារជំងឺមហារីកធ្វើឱ្យប្រជាជនស្លាប់ច្រើនបើប្រៀបការស្លាប់ពីជំងឺមហារីកទៅនឹងការស្លាប់នៃជំងឺគាំងបេះដូង លើសឈាម ឬដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាល។ ជំងឺនេះមានអត្រាស្លាប់ខ្ពស់ជាងគេ នេះបើយោងតាមការសិក្សារបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោកតាំងពីឆ្នាំ ២០១០។
ចំពោះស្ថានភាពជាទូទៅនៅប្រទេសយើង បើផ្អែកតាមការសិក្សារបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោកឆ្នាំ ២០១៨ ឃើញថា នៅកម្ពុជាអ្នកកើតជំងឺមហារីកមានជាង ១៥ ៣៦២ នាក់ក្នុងនោះថាស្លាប់មាន ១១ ៦៣៦ ប្រហែល ៧៥ ភាគរយ។
បើយើងមើលតួលេខនេះក្នុងនាមខ្ញុំជាគ្រូពេទ្យម្នាក់គឺពិតជាមានក្តីរន្ធត់ខ្លាំងណាស់ ហេតុដូច្នេះហើយទើបខ្ញុំសម្រេចចិត្តចូលរួមទៅតាមលទ្ធភាពដែលអាចធ្វើបានដើម្បីប្រជាពលរដ្ឋយើង។ ខ្ញុំសូមជម្រាបថា តួលេខនេះមិនថយចុះឡើយ បើតាមអង្គការសុខភាពពិភពលោកគេរកឃើញថាដល់ឆ្នាំ ២០៤០ ការកើតជំងឺមហារីកនឹងកើនពីជាង ១,៥៣ ម៉ឺននាក់មានន័យថាកើន ២ ដង។ សំណួរត្រូវសួរថាមូលហេតុអ្វីបានជាអ៊ីចឹង?
យើងដឹងហើយថា មហារីកគឺជាជំងឺមិនឆ្លងទេ ប៉ុន្តែជាជំងឺកើតនៅលើមនុស្សមានវ័យចំណាស់ ប៉ុន្តែមិនមែនមានន័យថាអ្នកវ័យក្មេងមិនមាននោះទេ គ្រាន់តែស្ថិតក្នុងអត្រាទាប។ ត្រង់នេះមានន័យថា ប្រទេសមានសុខសន្តិភាព មានការរស់នៅស្រួល មានការហូបចុកគ្រប់គ្រាន់ រយៈពេលនៃសង្ឃឹមរស់នៅកាន់តែយូរ គឺអត្រាកើតជំងឺមហារីកកាន់តែខ្ពស់ ហើយរឿងនេះមិនមែនតែសម្រាប់ប្រទេសយើងនោះទេ គឺគ្រប់ប្រទេសទាំងអស់នៅជុំវិញពិភពលោក។
មូលហេតុកើនឡើងខ្ពស់នេះ គឺកត្តាទី ១ នៅពេលយើងរស់នៅកាន់តែយូរដោយសារប្រទេសកាន់តែរីកចម្រើន ឱកាសកោសិកាយើងផ្លាស់ប្តូរហ្ស៊ែន (វិវឌ្ឍទៅរកមហារីក) មានកាន់តែច្រើន កត្តាទី ២ គឺបរិយាកាសជុំវិញ និងម្ហូបអាហារ ក៏ជាកត្តាធ្វើឱ្យការវិវឌ្ឍផ្លាស់ប្តូរហ្ស៊ែនវិវឌ្ឍទៅរកមហារីកដែរ និងកត្តាទី ៣ គឺជំងឺផ្សេងៗចូលយាយីក្នុងខ្លួនយើង។
ជំងឺមហារីកនៅកម្ពុជាដែលខ្ញុំជួបញឹកញាប់ គឺមហារីកថ្លើម, មហារីកសួត, មហារីកសុដន់, មហារីកក្រពះពោះវៀន និងមហារីកលើមាត់ស្បូនស្ត្រី។
គ្លីនិកលោកវេជ្ជបណ្ឌិតគ្រោងនឹងបើកសម្ពោធថ្ងៃទី ៣០ វិច្ឆិកានេះ តើលោកវេជ្ជបណ្ឌិតបាននាំមកនូវបច្ចេកវិទ្យាទំនើបអ្វីខ្លះដើម្បីលើកទឹកចិត្តដល់ប្រជាពលរដ្ឋយើងមានទំនុកចិត្តងាកមករកសេវាព្យាបាលក្នុងស្រុក?
ការព្យាបាលជំងឺមហារីក គឺមានការផ្លាស់ប្តូរពី ១ ឆ្នាំទៅ ១ ឆ្នាំ ដោយពីមុនយើងព្យាបាលតាមរយៈការវះកាត់ បច្ចេកវិទ្យាក៏មិនទាន់ទំនើប និងការចាក់ថ្នាំគីមីដែលធ្វើទុក្ខអ្នកជំងឺឈឺចាប់ខ្លាំងណាស់ ចំណែកអត្រាសះស្បើយ ១០ ភាគរយប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែការព្យាបាលជំងឺនេះគឺមានការវិវឌ្ឍខ្លាំង ដោយរហូតដល់ឆ្នាំ ២០២១ នេះ មានជំងឺមហារីកខ្លះដែលមិនមានអត្រាជាសះស្បើយសោះ បែរជាមានអ្នកជាសះស្បើយខ្លះ បើទោះបីមិនជា ១០០ ភាគរយ។ ជំងឺមហារីកខ្លះពីមុនព្យាបាលបានត្រឹម ៦ ខែក៏ស្លាប់ ប៉ុន្តែឥឡូវបែរជាអាចព្យាបាលនៅរស់បានរហូតដល់ ១០ ឆ្នាំ។
ដូច្នេះអ្វីជាទិសដៅរបស់គ្លីនិក គឺខ្ញុំបាននាំចូលនូវឧបករណ៍បច្ចេកវិទ្យាទំនើបចុងក្រោយពីសហរដ្ឋអាមេរិក និងអឺរ៉ុបមកដំឡើង ដូច្នេះវាឆ្លើយតបនឹងតម្រូវការរបស់អ្នកជំងឺក្នុងស្រុកដែលធ្លាប់ទៅទទួលការព្យាបាលនៅបរទេសអាចងាកមកទទួលយកសេវាកម្មព្យាបាលពីគ្លីនិកក្នុងស្រុករបស់យើងបានដូចគ្នា ដោយនៅជិតផ្ទះ និងមានតម្លៃសមរម្យបើធៀបនឹងការចំណាយក្រៅស្រុក។
យើងនាំយកនូវបច្ចេកវិទ្យាទំនើបថ្មី ឆ្នាំ ២០២១ ដែលគេទើបធ្វើទំនើបកម្មពីអឺរ៉ុបមកដាក់នៅជិតផ្ទះអ្នកជំងឺតែម្តង។ យើងក៏មានមន្ទីរពិសោធន៍បំពាក់ឧបករណ៍ទំនើបថ្មីៗចុងក្រោយបំផុតដែលធ្វើការវិនិច្ឆ័យបានសុក្រឹតអំពីហ្ស៊ែន (NDA) ដែលបង្កជំងឺមហារីក ដូច្នេះធ្វើឱ្យយើងដឹងពីដំណាក់ដំបូងច្បាស់ និងធ្វើការព្យាបាលជាសះស្បើយបានច្រើនដោយប្រើថ្នាំហ្ស៊ែនដែលបង្កជំងឺមហារីកមិនមែនប្រើថ្នាំគីមីឡើយ។ លើសពីនោះយើងក៏សហការជាមួយនឹងគ្រូពេទ្យជំនាញនៅអឺរ៉ុប ដែលធ្វើឱ្យយើងអាចវិនិច្ឆ័យកាន់តែច្បាស់។
ឥឡូវនេះយើងមានប្រើវិធីនៃការវិភាគជំងឺមហារីកតាមរយៈការបូមឈាមអ្នកជំងឺទៅវិភាគ ខណៈកាលពីមុនគឺគេត្រូវច្រឹបសាច់អ្នកជំងឺ។
ការព្យាបាលជំងឺមហារីកយើងមានវិធីសាស្ត្រ ៣ គឺការព្យាបាលដោយការវះកាត់, ការព្យាបាលដោយកាំរស្មីបែបទំនើបចុងក្រោយ (ឆ្នាំ ២០២១) ដែលប្រើប្រាស់ច្រើននៅអឺរ៉ុប អាមេរិក និងសិង្ហបុរី និងការព្យាបាលដោយឱសថកម្ទេចហ្ស៊ែនដែលមិនប៉ះពាល់សុខភាពអ្នកជំងឺ និងឱសថ ១ ទៀតដើម្បីបង្កើនភាពស៊ាំរបស់អ្នកជំងឺឱ្យខ្លាំងដើម្បីសម្លាប់កោសិកាមហារីក។
តើលោកវេជ្ជបណ្ឌិតមានគន្លឹះអ្វីដើម្បីដាស់ស្មារតីអ្នកជំងឺឱ្យពួកគាត់មកទទួលសេវាក្នុងស្រុករបស់យើង?
បើនិយាយមែនទែនទៅកម្ពុជាយើងមានកន្លែងព្យាបាលតែ ២ គឺមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត និងមន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពខ្មែរ-សូវៀត ដែលអាចរ៉ាប់រងការព្យាបាលបានប្រហែល ២០ ភាគរយនៃអ្នកជំងឺមហារីកក្នុងស្រុកសរុបប្រចាំឆ្នាំ ឬ ៣ ពាន់ករណីថ្មីក្នុង ១ ឆ្នាំ នេះបើយោងតាមស្ថិតិពីអង្គការសុខភាពពិភពលោក និងមិត្តភក្តិជាពេទ្យដូចគ្នានៅថៃ វៀតណាម ឬសិង្ហបុរីដែលផ្តល់តួលេខមកគឺមានប្រជាជនយើងប្រមាណ ១ ៥០០ នាក់ចេញទៅទទួលសេវាព្យាបាលនៅក្រៅប្រទេស ឬ ១០ ភាគរយចេញក្រៅប្រទេស ដូច្នេះយើងនៅសល់ ៧០ ភាគរយទៀត គឺទី ១ គាត់មិនដឹងទៅរកព្យាបាលនៅទីណាទោះបីគាត់មានលទ្ធភាពព្យាបាល និងទី ២ ដោយសារកត្តាជីវភាព។
ហេតុដូច្នេះហើយបានជាខ្ញុំបើកគ្លីនិកនេះ ទោះបីខ្ញុំជួយមិនបានច្រើនសម្រាប់អ្នកនៅសល់ ៧០ ភាគរយក៏ដោយ។ ខ្ញុំសូមជម្រាបថា រាល់ថ្ងៃខ្ញុំក៏មានអ្នកជំងឺបរទេសជាច្រើនដែលអ្នកខ្លះមកពីប្រទេសគាត់ហោះមកព្យាបាលជាមួយខ្ញុំដែរ៕ LA