ភ្នំពេញៈ ឆ្នាំ ២០២១ បានបង្ហាញអំពីសញ្ញាវិជ្ជមាននៃការស្ទុះងើបឡើងវិញសន្សឹមៗនៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក តំបន់ រួមទាំងប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ បើទោះបីជាផលប៉ះពាល់នៃការរីករាលដាលជំងឺកូវីដ ១៩ និងវីរុសបំប្លែងថ្មីនៅតែបន្តមានក៏ដោយ។
ការរីករាលដាលជំងឺកូវីដ ១៩ ក្នុងរយៈពេល ២ ឆ្នាំចុងក្រោយនេះបានធ្វើឱ្យមានការផ្លាស់ប្តូររបៀបរបបរស់នៅរបស់ប្រជាជន ការងារ និងសូម្បីតែធ្វើពាណិជ្ជកម្ម និងការវិនិយោគ។
យោងតាមធនាគារពិភពលោក ចក្ខុវិស័យកំណើនរបស់កម្ពុជាត្រូវបានគេរំពឹងថា នឹងបន្តស្ទុះងើបឡើង ដោយសារតែការរឹតបន្តឹងជាប់ទាក់ទងនឹងជំងឺកូវីដ ១៩ ត្រូវបានលុបចោល។ កំណើនត្រូវបានព្យាករថា នឹងកើនឡើងដល់ ៤,៥ ភាគរយ ក្នុងឆ្នាំ ២០២២ ប៉ុន្តែបើវីរុសមានការរីករាលដាលជាថ្មីអាចធ្វើឱ្យការស្ទុះងើបឡើងវិញស្ថិតក្នុងហានិភ័យ។
លោក ម៉ៃ គុណមករា ការីនិពន្ធព័ត៌មានសេដ្ឋកិច្ចនៅកាសែតភ្នំពេញ-ប៉ុស្ដិ៍បានជួបសម្ភាសដាច់ដោយឡែកជាមួយបណ្តាថ្នាក់ដឹកនាំធុរកិច្ចសំខាន់ៗក្នុងវិស័យផ្សេងៗ ដើម្បីប្រមើលមើលថា តើវិស័យទាំងនោះកំពុងប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាអ្វីខ្លះ? និងថា តើវិស័យទាំងអស់នោះអាចបោះជំហានឆ្ពោះទៅមុខដោយរបៀបណានៅក្នុងឆ្នាំ ២០២២ នេះ?
លោក វ៉ាន់ ស៊ូអៀង ប្រធានសមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជា
ដោយសារតែលក្ខខណ្ឌស្ថិរភាពដូចនៅពេលនេះ យើងអាចមានសុទិដ្ឋិនិយមថា នៅឆ្នាំ ២០២២ ការនាំចេញរបស់យើងនឹងបន្តកើនឡើង ប្រហែលជាមានកំណើនមធ្យមសម្រាប់វិស័យសម្លៀកបំពាក់ និងកំណើនល្អសម្រាប់ទំនិញធ្វើដំណើរ។ ការផ្លាស់ទីតាំងនៃការបញ្ជាទិញសម្លៀកបំពាក់មួយចំនួននៅក្រៅប្រទេសចិន និងមីយ៉ាន់ម៉ា នឹងបន្តផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់កម្ពុជា។
ប៉ុន្តែគ្មានអ្វីដែលគ្មានហានិភ័យនោះទេ។ ជាការពិតណាស់ ផ្នែកខាងក្នុងយើងត្រូវមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ទាក់ទងនឹងការគ្រប់គ្រងថ្លៃដើមក្នុងនាមជាប្រទេសមូលដ្ឋានផលិត។
គម្រោងមូលនិធិសោធននិវត្តន៍នឹងត្រូវបានអនុវត្តក្នុងពេលឆាប់ៗនេះ ហើយយើងក៏ជិតដល់ឆ្នាំបោះឆ្នោតផងដែរ ដូច្នេះប្រាក់ឈ្នួលអាចរំពឹងថានឹងកើនឡើងខ្ពស់ជាងឆ្នាំមុន។ ការចំណាយលើការអនុលោមភាពសង្គម និងបរិស្ថានក៏ត្រូវបានរំពឹងថានឹងកើនឡើងផងដែរ។
ផលិតកម្មបៃតង និងនិរន្តរភាពនឹងក្លាយជាវិស័យថ្មីមួយនៃការផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់ និងការកើនឡើងថ្លៃដើម។ ក្រុមហ៊ុនផ្គត់ផ្គង់ត្រូវតែមានកម្មវិធីការពារបរិស្ថាន និងកម្មវិធីថាមពលស្អាត។ ការណ៍នេះត្រូវតែមានគោលដៅ និងរបាយការណ៍បង្ហាញពីវឌ្ឍនភាពតាមពេលវេលា។ ដូច្នេះបញ្ហានេះមិនអាចធ្វើបាននោះទេ បើគ្មានទុនវិនិយោគបន្ថែម។
លោក ស សារិន ប្រធានក្រុមហ៊ុន Channel Group
កាលពីឆ្នាំ ២០២១ ឧស្សាហកម្មទេសចរណ៍នៅតែមានកំណើន។ ជាការពិតណាស់ យើងឃើញថា វិស័យនេះបានរងនូវផលប៉ះពាល់បន្តិចបន្តួចដោយសារតែវីរុសបំប្លែងថ្មី វ៉ារ្យ៉ង់ Delta កាលពីដើមឆ្នាំ ២០២១។ ឧស្សាហកម្មនេះមានភាពប្រសើរឡើងបន្តិចនៅក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានខែចុងក្រោយនៃឆ្នាំ ២០២១ ដោយសារយើងបើកសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចឡើងវិញកាលពីដើមខែវិច្ឆិកា ដូចដែលយើងអាចមើលឃើញការកើនឡើងភ្ញៀវទេសចរក្រៅប្រទេស និងក្នុងស្រុកបានធ្វើដំណើរកម្សាន្តទូទាំងប្រទេសឡើងវិញ។
យើងរំពឹងថា ឧស្សាហកម្មនេះនឹងរីកចម្រើនបណ្តើរៗ បើទោះបីវាមិនមានល្បឿនលឿនក៏ដោយ។ ទោះបីនៅតែមានវីរុសបំប្លែងថ្មី វ៉ារ្យ៉ង់ Omicron ប៉ុន្តែវាមិនមានគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិតរបស់យើងទេ ដោយសារប្រជាជនយើងភាគច្រើនបានចាក់វ៉ាក់សាំង ហើយខ្ញុំមើលឃើញថា ឧស្សាហកម្មនេះនឹងកើនឡើងច្រើនជាងឆ្នាំ ២០២១ ដោយសារតែរដ្ឋាភិបាលបានកំណត់ផែនការស្តារឡើងវិញរួចហើយ ដើម្បីជំរុញឧស្សាហកម្មមួយនេះ។
លោក លី វីរៈ ប្រធានសាលាអន្តរជាតិ វេសវីយូ កម្ពុជា
ខ្ញុំគិតថា ប្រតិបត្តិការវិស័យអប់រំកាលពីឆ្នាំ ២០២១ គឺមានភាពល្អប្រសើរជាងឆ្នាំ ២០២០ ដោយសារអត្រានៃការចាក់វ៉ាក់សាំងប្រឆាំងនឹងជំងឺកូវីដ ១៩ នៅកម្ពុជាមានកម្រិតខ្ពស់។ មនុស្សមានការបារម្ភកាន់តែតិច មាតាបិតា និងសិស្សានុសិស្សបានបង្ហាញពីការផ្លាស់ប្តូរប្រសើរឡើងចំពោះការរៀនតាមអនឡាញ។ ជាមួយនឹងការរឹតបន្តឹង ដែលត្រូវបានលុបចោលស្ទើរគ្រប់វិស័យ រួមទាំងសាលារៀន និងការប្រកាសបិទបញ្ចប់ព្រឹត្តិការណ៍សហគមន៍នៅថ្ងៃទី ២០ ខែកុម្ភៈ យើងបិទបញ្ចប់ឆ្នាំ ២០២១ ជាមួយនឹងចក្ខុវិស័យប្រកបដោយសុទិដ្ឋិនិយមខ្ពស់។
ចក្ខុវិស័យឆ្នាំ ២០២២ នឹងមានការរីកចម្រើនកាន់តែល្អជាងឆ្នាំ ២០២១ ដែលយើងពិនិត្យមើលកត្តាសំខាន់ៗដូចជា អត្រាការចាក់វ៉ាក់សាំងខ្ពស់នៅកម្ពុជា និងអត្រាចាក់វ៉ាក់សាំងកាន់តែកើនឡើងនៅតាមបណ្តាប្រទេសផ្សេងៗនៅលើពិភពលោក ការបន្ធូរបន្ថយការរឹតបន្តឹងការធ្វើដំណើរកម្សាន្តអន្តរជាតិ និងការបើកឡើងវិញស្ទើរគ្រប់វិស័យ និងសាលារៀននានា។ ប្រសិនបើកម្មវិធីសិក្សាថ្នាក់មត្តេយ្យអាយុក្រោម ៥ ឆ្នាំត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យបើកដំណើរការឡើងវិញ នោះការរីកចម្រើននៃវិស័យអប់រំនឹងស្ថិតនៅក្នុងកម្រិតដូចគ្នាមុនពេលមានការរីករាលដាលជំងឺកូវីដ ១៩ ជាក់ជាមិនខានឡើយ។
លោក អ៊ិន ចាន់នី ប្រធានអគ្គនាយកនៃធនាគាអេស៊ីលីដា ភីអិលស៊ី
ជាទូទៅសម្រាប់ផែនការអាជីវកម្មរបស់យើងក្នុងឆ្នាំ ២០២១ មានការរីកលូតលាស់យ៉ាងខ្លាំង ដោយកំណើននៃប្រាក់កម្ចី និងបញ្ញើ កើនប្រមាណ ២០ ភាគរយរៀងគ្នា។ កត្តាដែលចូលរួមចំណែកឱ្យមានកំណើនខ្ពស់បែបនេះដោយសារតែវិធានការនៃការគ្រប់គ្រងការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ ១៩ របស់រាជរដ្ឋាភិបាល ដោយមិនបណ្តោយឱ្យមានអត្រាការស្លាប់ និងការឆ្លងខ្ពស់ ជាពិសេសគឺអត្រាខ្ពស់នៃការចាក់វ៉ាក់សាំងដែលសម្រេចបានប្រមាណ ៩០ ភាគរយនៃចំនួនប្រជាជនសរុបដែលជាអត្រាមួយដ៏ខ្ពស់បើធៀបទៅនឹងប្រទេសក្នុងតំបន់ និងពិភពលោក។ មួយវិញទៀតជាមួយអត្រាខ្ពស់នៃការចាក់វ៉ាក់សាំង រដ្ឋាភិបាលបានបើកសេដ្ឋកិច្ចឡើងវិញកាលពីដើមខែវិច្ឆិកា ដែលខ្ញុំសង្កេតឃើញថា អាជីវកម្មនានាចាប់ផ្តើមដំណើការឡើងវិញយ៉ាងគំហុក បើទោះជារយៈពេលខ្លីក៏ដោយ។ ចំណែកកត្តាចុងក្រោយ គឺធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាបានចេញសារាចរក្នុងការរៀបចំឥណទានឡើងវិញដែលជំរុញឱ្យធនាគារអេស៊ីលីដា មានសាច់ប្រាក់យ៉ាងច្រើនក្នុងការជំរុញកំណើន។
សម្រាប់ឆ្នាំ ២០២២ ជាមួយនឹងការបន្តបើកដំណើការពេញលេញនៃសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម ដំណើការសេដ្ឋកិច្ចនឹងកាន់តែមានការសម្ទុះខ្លាំងជាងឆ្នាំ ២០២១ ដោយសារតែអត្រានៃការចាក់វ៉ាក់សាំងនឹងបន្តមានកំណើនកាន់តែខ្ពស់។ ខ្ញុំយល់ឃើញថា ទោះជាវីរុសប្រភេទថ្មី Omicron បានកំពុងយាយីក៏ដោយ ខ្ញុំហាក់មិនមានក្តីបារម្ភឡើយ ដោយសារប្រជាជនយើងជាង ៩០ ភាគរយបានចាក់វ៉ាក់សាំងរួចរាល់ហើយ ហើយអត្រាមរណៈដែលបង្កដោយជំងឺនេះក៏ហាក់មិនកើនខ្ពស់ឡើយ គឺយើងអាចព្យាបាលជាសះស្បើយលឿន ដូច្នេះការរីកចម្រើនរបស់វិស័យហិរញ្ញវត្ថុនឹងកាន់តែដើរតួនាទីសំខាន់ក្នុងចាក់បញ្ចូលសាច់ប្រាក់ទៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចឱ្យកាន់តែមានសម្ទុះខ្លាំងជាងមុន។
លោក សុង សារ៉ន ប្រធានសហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជា
វិស័យស្រូវអង្ករ បានដំណើរការយ៉ាងគាប់ចិត្ត បើទោះបីមានការធ្លាក់ចុះដោយសារជំងឺកូវីដ-១៩ ក៏ដោយ។ យើងបានឃើញកំណើននៃការនាំចេញទៅទីផ្សារធំៗជាច្រើនដូចជាប្រទេសចិន ខណៈពេលដែលបរិមាណនាំចេញទៅកាន់សហភាពអឺរ៉ុបមានកំណើនតិចតួចក្នុងរយៈពេល ២ ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ ជាសំណាងល្អ ប្រជាកសិករប្រមូលផលបានល្អប្រសើរ ទោះបីជួបប្រទះនឹងគ្រោះទឹកជំនន់ និងគ្រោះរាំងស្ងួតមួយចំនួននៅតំបន់ផ្សេងៗគ្នាក៏ដោយ ហើយនេះបង្ហាញពីកម្រិតនៃភាពធន់នៅក្នុងវិស័យកសិកម្មនៅកម្ពុជា។
ការរំខានដល់ខ្សែចង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់ ដោយសារតែជំងឺកូវីដ ១៩ បាននាំឱ្យមានការកើនឡើងដែលមិនធ្លាប់មានលើតម្លៃដឹកជញ្ជូនទំនិញអន្តរជាតិ ដែលបានមើលឃើញតាមរយៈក្រុមហ៊ុននាំចេញជាច្រើនស្វះស្វែងរកកប៉ាល់ និងកុងតឺន័រ។ តម្លៃដឹកជញ្ជូនកាន់តែខ្ពស់មានន័យថា អនុបាតប្រាក់ចំណេញមានការថយចុះ ហើយទាំងអ្នកទិញ និងអ្នកលក់ត្រូវតែកែតម្រូវការដឹកជញ្ជូន និងកិច្ចសន្យា ដើម្បីកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃការកាន់កាប់សន្និធិខ្ពស់ (អ្នកលក់) និងគ្មានសន្និធិសម្រាប់លក់នៅលើទីផ្សារ (អ្នកទិញ)។
ជារួម វិស័យស្រូវអង្ករកម្ពុជានៅតែរឹងមាំក្នុងកម្រិតអ្នកដាំដុះជាមួយនឹងការប្រមូលផលល្អប្រសើរ ខណៈដែលរោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវ និងក្រុមហ៊ុននាំចេញបានជម្នះក្នុងការប្រកួតប្រជែងទីផ្សារមួយចំនួន។ គិតត្រឹមថ្ងៃទី ២៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២១ សម្ពាធនៃការដឹកជញ្ជូនខ្ពស់នៅតែបន្តធ្វើឱ្យវិស័យនេះធ្លាក់ចុះ ហើយការធ្លាក់ចុះនេះ ត្រូវរំពឹងថានឹងបន្តដល់ដើមឆ្នាំ ២០២២។
ទោះបីមានបញ្ហាប្រឈមជាច្រើន ចក្ខុវិស័យរបស់យើងនៅតែរឹងមាំដោយសារតែការបញ្ចប់វិធានការការពារអង្កររបស់សហភាពអឺរ៉ុបនៅខែមករា ឆ្នាំ ២០២២ ដែលនឹងមើលឃើញ ក្រុមហ៊ុននាំចេញកាន់តែច្រើនក្នុងតំបន់ បញ្ជាទិញអង្ករពីកម្ពុជា។ លើសពីនេះទៀត ទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មវិជ្ជមានជាមួយប្រទេសចិនដែលជាទីផ្សារ ធំ និងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងជាបន្តរបស់រដ្ឋាភិបាល និងការគាំទ្រសម្រាប់កសិករ តាមរយៈគម្រោងផ្តល់មូលនិធិ និងការអភិវឌ្ឍវិស័យផ្សេងៗជាកត្តាដ៏ល្អសម្រាប់ឆ្នាំ ២០២២។
លោកស្រី ផេង គឺមហ៊ន នាយិកាគ្រប់គ្រងក្រុមហ៊ុន Two Way PR
សម្រាប់ខ្ញុំ ទំនាក់ទំនងគឺជាគន្លឹះដ៏សំខាន់ដែលជាការផ្តល់ជូនដ៏សំខាន់របស់យើងចំពោះអតិថិជន ប៉ុន្តែយើងត្រូវធ្វើឱ្យប្រាកដថា យើងប្រាស្រ័យទាក់ទងគ្នាបានល្អក្នុងចំណោមខ្លួនពួកយើងផងដែរ។ នៅពេលយើងប្រឈមមុខនឹងការរីករាលដាលជំងឺកូវីដ ១៩ ដំបូង ខ្ញុំបានពិភាក្សាជាមួយក្រុមការងារអំពីស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ន និងថាតើវានឹងវិវត្តទៅជាយ៉ាងណា? ជាសំណាងល្អ ដោយផ្អែកលើបេសកកម្មរបស់យើង យើងបានខិតខំបន្តដំណើការអាជីវកម្មរបស់យើងក្នុងអំឡុងពេលវេលាដ៏ពិបាកនេះ ដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាឱ្យអាជីវកម្មរបស់យើងនៅតែមានដំណើរការជាប្រក្រតី។ យើងមើលឃើញពីការរីកចម្រើននៃសេដ្ឋកិច្ច ដោយសារការគ្រប់គ្រងបានល្អនៃការរីករាលដាលជំងឺកូវីដ ១៩ របស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។
ជាមួយនឹងការចាប់ផ្ដើមដំណើរការចាក់វ៉ាក់សាំងប្រឆាំងនឹងជំងឺកូវីដ ១៩ យ៉ាងឆាប់រហ័សរបស់កម្ពុជា ដែលអនុញ្ញាតអាចឱ្យរដ្ឋាភិបាលបើកសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចសង្គមទាំងមូលឡើងវិញចាប់តាំងពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២១ ដែលបានជំរុញឱ្យអាជីវកម្មនានាចាប់ផ្តើមមានសកម្មភាពស្ទុះងើបឡើងវិញ។ ខ្ញុំមើលឃើញថា ឆ្នាំ ២០២២ នេះនឹងក្លាយជាឆ្នាំដ៏ល្អបំផុតសម្រាប់អាជីវកម្ម និងវិនិយោគ ខណៈដែលច្បាប់វិនិយោគថ្មីដែលដាក់ចេញដោយរដ្ឋាភិបាលនឹងកាន់តែមានភាពទាក់ទាញមួយទៀតសម្រាប់អ្នកវិនិយោគ៕ LA