ភ្នំពេញៈ មន្ត្រីស្ថានបេសកកម្មអចិន្ត្រៃឮយ៍នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាប្រចាំអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក បាននិងកំពុងចរចាលើសេចក្តីព្រាងកិច្ចព្រមព្រៀងការឧបត្ថម្ភធនជលផលជាមួយអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក (WTO) ដើម្បីយកមកអនុវត្ត និងជំរុញកំណើនជលផលនៅកម្ពុជាសម្រាប់ធ្វើការនាំចេញទៅទីផ្សារអន្តរជាតិ។
ថ្លែងតាមរយៈប្រព័ន្ធវីដេអូស្តីពីសមិទ្ធផលការងារឆ្នាំ ២០២១ លោក ឡុង កែមវិចិត្រ អគ្គរាជទូតប្រចាំស្ថានបេសកកម្មអចិន្ត្រៃយ៍កម្ពុជាប្រចាំអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក និងអង្គការអន្តរជាតិពាក់ព័ន្ធទៅនឹងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្មនៅទីក្រុងហ្ស៊ឺណែវ ប្រទេសស្វ៊ីស ឱ្យដឹងថា កិច្ចព្រមព្រៀងការឧបត្ថម្ភធនជលផលគឺជាកិច្ចព្រមព្រៀងមួយដែលផ្តល់អាណត្តិក្រោមគោលដៅទី ១៤.៦ នៃគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាពឆ្នាំ ២០៣០។
លោកពន្យល់ថា ការចរចានេះធ្វើយ៉ាងណាឱ្យទទួលបានការឧបត្ថម្ភធន ដើម្បីកាត់បន្ថយ និងហាមឃាត់ការធ្វើនេសាទខុសច្បាប់ មិនរាយការណ៍ និងមិនមានការគ្រប់គ្រង ការនេសាទពូជត្រីងាយរងគ្រោះ និងការនេសាទលើសកំណត់ និងលើសពីសមត្ថភាព។
លោកបានបន្តថា ការចរចានេះចាប់ផ្តើមតាំងពីឆ្នាំ ២០០១ ដោយមកដល់ពេលនេះមានរយៈពេលជាង ២០ ឆ្នាំហើយ។ ការចរចាលើប្រធានបទនេះ គឺជាចំណុចគន្លឹះសម្រាប់សម្រេចបាននូវលទ្ធផលជោគជ័យនៃសន្និសីទថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីទី ១២ នៃអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក ដែលត្រូវបានលើកពេលពីខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២១ និងគ្រោងរៀបចំជាថ្មីនៅឆ្នាំ ២០២២ សម្រាប់ផលប្រយោជន៍ប្រទេសកម្ពុជា។
យ៉ាងនេះក្តី លោកបន្ថែមថា បញ្ហាប្រឈម គឺកង្វះខាតអាណត្តិចរចាសម្រាប់ការចរចាលើសេចក្តីព្រាងកិច្ចព្រមព្រៀងការឧបត្ថម្ភធនជលផល និងការចរចាកសិកម្ម គឺត្រូវរៀបចំជាជំហរជាក់លាក់ និងទាញយកប្រយោជន៍ឱ្យបានពេញលេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងទាំងនេះ។
បើតាមលោក ឡុង កែមវិចិត្រ ដើម្បីសម្រួលដល់ការងារនេះស្ថានបេសកកម្មកម្ពុជាបានធ្វើបទបង្ហាញជូនដល់មន្ត្រីពាណិជ្ជកម្មនៅថ្ងៃទី ១០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២១ ដើម្បីជ្រាបពីស្ថានភាពនៃការចរចា និងចំណុចសំខាន់ៗសម្រាប់បន្តសម្របសម្រួលជាមួយក្រសួងកសិកម្ម និងដើម្បីពិនិត្យ និងផ្តល់យោបល់លើការចរចានេះ។
លោកថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំស្នើមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធបន្តកិច្ចសហការល្អជាមួយនឹងស្ថានបេសកកម្មដោយប្រធានបទចរចានៅ WTO និងអង្គការដទៃទៀត គឺមានភាពសម្បូរបែប រាប់បញ្ចូលទាំងប្រធានបទស្តីពីសហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម បរិស្ថាន កសិកម្ម វិនិយោគ និងប្រធានបទដទៃទៀត ដែលទាមទារឱ្យមានការសម្របសម្រួលផ្ទៃក្នុង និងក្រសួងពាក់ព័ន្ធដើម្បីទាញផលប្រយោជន៍ពេញលេញពីការចរចាទាំងនោះសម្រាប់ប្រទេសជាតិ»។
ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ មិនអាចទាក់ទងលោក ពុំ សុថា ប្រធានរដ្ឋបាលជលផលនៃក្រសួងកសិកម្មរុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ដើម្បីសុំធ្វើអត្ថាធិប្បាយបានទេ។
អ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ចនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា លោក គី សេរីវឌ្ឍន៍ ប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ថា កិច្ចព្រមព្រៀងឧបត្ថម្ភធនលើវិស័យជលផលនេះ សំដៅដល់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាជួយលើកទឹកចិត្តឱ្យប្រជាជនខ្មែរនាំចេញត្រីទៅក្រៅប្រទេស ដែលជាសមាជិករបស់អង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោកឱ្យបានច្រើន។
អ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ចរូបនេះ រំពឹងថា បើមានការអនុញ្ញាតឱ្យចិញ្ចឹមត្រីបែបនេះ នឹងធ្វើឱ្យវារីវប្បកម្ម និងការចិញ្ចឹមត្រីនៅក្នុងកម្ពុជាមានការលូតលាស់។
លោកថ្លែងថា៖ «បើសិនកិច្ចព្រមព្រៀងនេះចូលជាធរមាន និងសម្រេចដោយអង្គការ WTO ដែលអនុញ្ញាតឱ្យរដ្ឋាភិបាលឧបត្ថម្ភធន យើងខ្ញុំជឿថា ការផលិតត្រីសម្រាប់នាំចេញ ការថែរក្សាពូជនឹងរីកលូតលាស់ រីកចម្រើនជំរុញឱ្យមានការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រផងដែរ»។
ទោះយ៉ាងណាលោកថា អ្នកដែលទទួលបានផលប្រយោជន៍ពីកិច្ចព្រមព្រៀងការឧបត្ថម្ភធនជលផល នេះ គឺជាឧកញ៉ាដែលមានបច្ចេកទេសចិញ្ចឹម ខណៈប្រជាកសិករមិនទាន់មានបច្ចេកទេសក្នុងការចិញ្ចឹម។ ដូច្នេះរាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវតែមានការបណ្តុះបណ្តាលបច្ចេកទេសដល់ប្រជាកសិករ ដើម្បីជំរុញកំណើនការនាំត្រីទៅកាន់ទីផ្សារពិភពលោកឱ្យបានកាន់តែច្រើន៕ LA