យោងតាម​ «​របាយការណ៍​ស្តីពី​ការអភិវឌ្ឍ​ប្រកបដោយ​និរន្តរភាព​នៃ​សហគ្រាស​ចិន​នៅ​កម្ពុជា​» ដែល​ចេញផ្សាយ​ដោយ​វិទ្យាស្ថាន​ចក្ខុ​​វិស័យ​អាស៊ី​កម្ពុជា សហគ្រាស​ដែល​ផ្តល់​មូលនិធិ​ដោយ​ចិន​ដូចជា China Huaneng Group, China Road and Bridge Corporation, China Duty Free Group និង China Gezhouba Group កំពុង​ប្រតិបត្តិការ​នៅក្នុង​វិស័យ​មួយចំនួន​ដូចជា ការអភិរក្ស​ទឹក អគ្គិសនី កសិកម្ម ទេសចរណ៍ និង​ការ​សាង សង់​ផ្លូវ​ជាដើម​។ ហើយ​ការវិនិយោគ​លើ​អាជីវ​កម្មបាន​ចូលរួមចំណែក​យ៉ាងសំខាន់ ក្នុងការ​លើកកម្ពស់​ជី​វ​​ភាព​រស់នៅ ផ្តល់​ការងារ ជួយ​ការ ការពារ​បរិស្ថាន ផ្តល់​ការអប់រំ ទន្ទឹម នឹង​ការលើកកម្ពស់​ការអភិវឌ្ឍ​សេដ្ឋ​​កិច្ច​របស់​កម្ពុជា​។​

​ក្នុងចំណោម​នោះ នៅ​ឆ្នាំ ២០០៥ រដ្ឋាភិបាល​ចិន និង​កម្ពុជា​បាន​ចុះ​​ហត្ថលេខា​លើ​កិច្ចព្រមព្រៀង​លើ​ការសាងសង់​ទំនប់​វា​រី​អគ្គិសនី កំចាយ ហើយ​ក្រុមហ៊ុន Sinohydro Group បាន​ជួយ​អភិវឌ្ឍន៍​ស្ថានីយ​វា​រី​អគ្គិ​​ស​នី​ដ៏​ធំ​បំផុត​របស់​ប្រទេស​កម្ពុជា ​ក្នុង​ទម្រង់ BOT។​

​គម្រោង​ទំនប់​វា​រី​អគ្គិសនីកំចាយ កំពុង​ធានា​ការផ្គត់ផ្គង់​ថាមពល​នៅ​កម្ពុជា ដោយ​អនុវត្ត​យ៉ាងសកម្ម​នូវ​ការវាយតម្លៃ​ផលប៉ះពាល់​បរិស្ថាន និង​របាយការណ៍​ទំនួល​ខុសត្រូវ​សង្គម (ESIA) និង​ការ​ទទួលខុស ត្រូវ​ចំពោះ​ការការពារ​បរិស្ថាន នៃ​កិច្ចព្រមព្រៀង​ការពារ​ប​រិ​ស្ថាន ដែល​បាន​ចុះហត្ថលេខា​ថ្មីៗ និង​ជំរុញ​ការ​អនុវត្ត​គម្រោង​ទំនួល​ខុសត្រូវ​សង្គម ជួយ​ទប់ស្កាត់​ជំងឺ​រាតត្បាត​នៅ​កម្ពុជា ការគ្រប់គ្រង និង​ការជំរុញ​ទេសចរណ៍ និង​សេដ្ឋកិច្ច​​សង្គម និង​ការរួម​​ចំណែក​ដល់​ការ​ងើបឡើង​វិញ ដែល​ត្រូវបាន​ទទួលស្គាល់ និង​កោត​​សរសើរ​យ៉ាងខ្លាំង​។

នេះ​គឺ​បន្ទាប់ពី​លោក​ប្រធានាធិបតី Xi Jinping បានដាក់​ចេញ​នូវ​គំនិត​ផ្តួចផ្តើម​ «​ខ្សែក្រវាត់​មួយ​ផ្លូវ​មួយ​» ហើយ​សហគ្រាស​ដែល​ផ្តល់​មូលនិធិ​ដោយ​ចិន បាន​ប្រកាន់ខ្ជាប់​នូវ​គោល​គំនិត​នៃ​ការពិគ្រោះ​យោបល់​ដ៏​ទូលំទូលាយ ការសាងសង់​រួមគ្នា និង​ផលប្រយោជន៍​រួម ការវាយលុក​ទីផ្សារ​ក្រៅប្រទេស​យ៉ាង​ស៊ីជម្រៅ និង​ក្នុងពេល​តែមួយ​។ ពេលវេលា​ផ្តោតលើ​ការធ្វើសមាហរណកម្ម និង​ការអភិវឌ្ឍ​ជាមួយ​គ្រប់ភាគី​ក្នុង ប្រទេស​ម្ចាស់ផ្ទះ ផលប្រយោជន៍​ទៅវិញ ទៅមក​និង​ឈ្នះ​​ឈ្នះ នៅក្នុង​សង្គម​។

គិត​ចាប់តាំងពី​ឆ្នាំ​ ១៩៩៨ កា​រវិ​និ​​យោគ​របស់​ចិន​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា​​ មាន​លើសពី ១០​ ពាន់​លាន​ដុល្លារ​អាមេរិក ដែល​បាន​ក្លាយជា​អ្នកវិនិយោគ​ធំជាងគេ​របស់​កម្ពុជា ដែល​ភាគច្រើន​លើ​វិស័យ​អភិរក្ស​ទឹក អគ្គិសនី កសិកម្ម សំណង់ ហេ​ដ្ឋា​​រចនាសម្ព័ន្ធ សម្លៀកបំពាក់ និង​ការជីក​យក​រ៉ែ​ធ្យូងថ្ម​ជាដើម​។

​បន្ទាប់ពី​សហគ្រាស​ដែល​ផ្តល់​មូលនិធិ​ដោយ​ចិន​ចូល​ប្រតិបត្តិការ​ពាណិជ្ជកម្ម ពួកគេ​ប្រកាន់ខ្ជាប់​នូវ​គោល​គំនិត​នៃ​ការការពារ​បរិស្ថាន​បៃតង ជួយ​ដល់​ការអភិវឌ្ឍ​ទឹកដី​របស់​ពួកគេ អនុវត្ត​យ៉ាងសកម្ម​នូវ​ទំនួល​ខុសត្រូវ និង​កាតព្វកិច្ច​នៃ​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​ការពារ​បរិ​ស្ថាន ដែល​មិន​ត្រឹមតែ​ជំរុញឱ្យមាន​ប្រសិទ្ធភាព​ដល់​ការសម្រេចបាន​ជោគជ័យ​នៃ​គោល​​ដៅ​ផលិតកម្ម និង​ប្រតិបត្តិការ​ផ្សេងៗ​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ ប៉ុន្តែ​ថែមទាំង​បាន​ជំរុញ​ដល់​ការអភិវឌ្ឍ​សេដ្ឋកិច្ច​ក្នុងស្រុក​របស់​កម្ពុជា និង​បង្កើត​រូបភាព​សាជីវកម្ម​ដ៏​ល្អ​មួយ​ផងដែរ​។

ក្រុមហ៊ុន China Gezhouba Group បាន​អនុវត្ត​ជា​បន្តបន្ទាប់​នូវ​គម្រោង​សំខាន់ៗ​មួយចំនួន​ដូចជា ស្ថានីយ​វា​រី​អគ្គិសនី ទំនប់​វា​រី​អគ្គិសនី ស្ទឹង​ឫស្សី​ជ្រុំ​ក្រោម ស្ថានីយ​វា​រី​អគ្គិស​នី​តា​តៃ និង​ស្ថានីយ​វា​រី​អគ្គិសនី​សេសា​ន​ក្រោម ​២ នៅ​កម្ពុជា ហើយ​បាន​បណ្តុះបណ្តាល​ជំនាញ​គ្រប់គ្រង​បច្ចេកទេស​វិជ្ជាជីវៈ​មួយចំនួន​សម្រាប់​តំបន់ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ការ​សាង​​សង់​ផ្លូវ និង​ស្ពាន​។ ក្រុមហ៊ុន China Road and Bridge ក៏បានផ្តល់​ការងារ​ដល់​កម្ពុជា​ប្រមាណ ៣០ ០០០ កន្លែង ក្រុមហ៊ុន China Duty Free Group (Cambodia) ផ្តល់ជូន​និយោជិត​នូវ​បរិយាកាស​ការងារ​ល្អ ចូលរួម​យ៉ាងសកម្ម​ក្នុង​កម្មវិធី​សប្បុរ​​ស​ធម៌ ផ្សព្វផ្សាយ​ផលិតផល​កម្ពុជា និង​បង្កើត​ឱកាស​ការងារ​បន្ថែមទៀត​ដល់​ប្រជាជន​កម្ពុជា​។

ក្នុង​រយៈពេល​ជាច្រើន​ឆ្នាំ​កន្លងមកនេះ សហគ្រាស​ដែល​ផ្តល់​មូលនិធិ​ដោយ​ចិន​នៅ​កម្ពុជា គឺជា​អ្នក​នាំមុខ​នៃ​ការសាងសង់​រួមគ្នា​ប្រកបដោយ​គុណភាព​ខ្ពស់​នៃ​គំនិត​ផ្តួចផ្តើម​ «​ខ្សែក្រវាត់ និង​ផ្លូវ​» ដោយ​បន្ត​ធ្វើឱ្យ​ស៊ីជម្រៅ​លើ​វិស័យ​កិច្ច​សហ​ប្រតិ​​ប​ត្តិ​ការ បម្រើ​ដល់​តម្រូវ​ការអភិវឌ្ឍ និង​ការផ្លាស់ប្តូរ​របស់​កម្ពុ​ជា ព្រមទាំង​ជំរុញ​ការវិនិយោគ​ក្នុងស្រុក ការ​សាង​​សង់ និង​ប្រតិបត្តិការ បច្ចេកវិទ្យា សេវាកម្ម និង​ស្តង់ដារ ដើម្បី​សម្រេចបាន​នូវ​អត្ថប្រយោជន៍​ទៅវិញទៅមក និង​ឈ្នះ​-​ឈ្នះ ក្នុងការ​អភិវឌ្ឍ​ខ្សែ​​សង្វាក់​។​

ក្រុមហ៊ុន​ថាមពល​ដែល​ផ្តល់​មូលនិធិ​ដោយ​ចិន​បាន​បង្កើត​លក្ខ​​ខណ្ឌ​អំណោយផល​សម្រាប់រដ្ឋា​ភិ​បាល​កម្ពុជា ​ក្នុងការ​កាត់បន្ថយ​តម្លៃ​អគ្គិសនី​សម្រាប់​លំនៅឋាន និង​ឧស្សាហកម្ម ហើយ​បានរួម​ចំណែក​ក្នុងការ​លើកកម្ពស់​ការ​ប្រកួតប្រជែង​នៃ​ផលិតផល​នៅក្នុង​ឧស្សាហកម្ម​របស់​កម្ពុជា និង​បង្កើន​ប្រាក់ចំណូល​របស់​កម្មក​រ​។​

​ម្យ៉ាងវិញទៀត​ក្រោម​ឥទ្ធិពល​នៃ​ជំងឺ​រាតត្បាត​ថ្មី ការអភិវឌ្ឍ​សេដ្ឋកិច្ច​របស់​កម្ពុជា​បាន​ប្រឈម​នឹង​បញ្ហា​មួយចំនួន​។ ប៉ុន្តែ​ទោះ​ប្រឈមមុខ​នឹង​ការលំបាក សហគ្រាស​ដែល​ផ្តល់​មូលនិធិ​ដោយ​ចិន​បាន​បន្ត​វិនិយោគ​នៅ​កម្ពុជា ហើយ​សហ​​គ្រាស​ដែល​ផ្តល់​មូលនិធិ​ដោយ​ចិន​បាន​ខិតខំ​ប្រឹងប្រែង​អស់ពី​សមត្ថ​​ភាព ដើម្បី​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំងនឹង​ការរីក​រាលដាល​នៃ​ជំងឺ​រាតត្បាត​នេះ ដើម្បី​កសាង​សហគមន៍​នៃ​អនាគត​រួមគ្នា​រវាង​ចិន​ និង​កម្ពុជា​។

​ប្រទេស​លោកខាងលិច​ខ្លះ​មិន​ចងឱ្យ​ក្រុមហ៊ុន​ចិន​មក​បណ្តាក់​ទុក​នៅក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ឡើយ​។ ពួកគេ​បាន​ប្រយុទ្ធ​នឹង​ «​សង្គ្រាម​មតិ​សា​​ធារ​ណៈ​» ហើយ​ជារឿយៗ​បាន​បំភ័ន្ត​អ្វីដែល​ហៅថា «​ទ្រឹស្តី​ការ​គំរាម​​កំហែង​ទំនប់​ចិន​» និង «​ទ្រឹស្តី​ការខូចខាត​បរិស្ថានរ​បស់​ប្រទេស​ចិន​» ដោយ​ព្យាយាម​បង្អាក់​ទំនាក់ទំនង រវាង​ប្រទេស​ក្នុង​តំបន់ ធ្វើឱ្យ​ខូច​បរិយាកាស​នៃ​កិច្ច​សហ​ប្រតិ​ប​ត្តិ​ការ​មេគង្គ​-​ឡាន​ឆាង និង​ជ្រៀត​​ជ្រែក​ក្នុងការ​អនុវត្ត​គម្រោង​។

​កាលពីដើមឆ្នាំ​ ២០១៥ លោក​​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បាន​បញ្ឈប់​គម្រោង​សាងសង់​ទំនប់​វា​រី​អគ្គិសនី​នៅ​ភាគ​នីរ​តី​នៃ​ប្រទេស​កម្ពុជា ដែល​ក៏​ត្រូវបាន​ក្រុមហ៊ុន​ចិន​អនុវត្តតាម​កិច្ចព្រមព្រៀង​ផងដែរ​។

លោកនាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បញ្ជាក់ថា កង្វះខាត​អគ្គិសនី​ គឺជា​ឧបសគ្គ​ធំ​បំផុត​មួយ​ក្នុងការ​ទាក់​​ទាញ​ការវិនិយោគ​ពី​បរទេស​នៅក្នុង​ប្រទេស​។ អ្នកនាំពាក្យ​រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា លោក ផៃ ស៊ី​ផាន ក៏បាន​មានប្រសាសន៍ថា​៖ «​ប្រទេស​របស់​យើង​ចង់បាន​ឯករាជ្យ និង​សន្តិសុខ​ថាមពល ដូច្នេះ​យើង​ត្រូវការ​រោងចក្រ​វា​រី​អគ្គិសនី​។ អ្នកវិនិយោគ​លោកខាងលិច​មិនមាន​គម្រោង​បែបនេះ​ទេ ដូច្នេះ​ហេតុអ្វី​បានជា​យើង​មិន​ជ្រើសរើស​ប្រទេស​ចិន​?

​ជាការ​ឆ្លើយតប​ទៅនឹង​សហ​​រដ្ឋ​អាមេរិក​ដែល​តែងតែ​បង្កបញ្ហា​អំពី​បញ្ហា​ទន្លេមេគង្គ ក្រសួង​ធនធានទឹក​នៃ​ប្រទេស​ចិន ​បានផ្តល់​ទិន្នន័យ​ជលផល​ប្រចាំឆ្នាំ​របស់​ស្ថានីយ​ជល​សាស្ត្រ​អន្តរជាតិ​ចំនួន ២​ នៅលើ​ទន្លេ Lancang, Yunjinghong និង Man''an ចាប់ពី​ថ្ងៃទី​ ១ ខែ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២០​។​

​សហគ្រាស​ដែល​ផ្តល់​មូលនិធិ​ដោយ​ចិន​ក៏មាន​សារៈសំខាន់​ផងដែរ​ក្នុងការ​ធ្វើការ​ជាមួយ​អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល ពួកគេ​បាន​ព្យាយាម​គ្រប់​មធ្យោបាយ​ដើម្បី​បង្កើត​ភាពជា​ដៃគូ និង​កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ​ជាមួយ​អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល​មួយចំនួន​ដែល​មិនមាន​តួនាទី និង​អព្យាក្រឹត ប្រែក្លាយ​ការតស៊ូ​របស់​អង្គការ​មិនមែន​រដ្ឋាភិបាល​ទៅជា​កម្លាំង​ជំរុញ​សម្រាប់​ការអភិវឌ្ឍ​សហគ្រាស​ដែល​ផ្តល់​មូលនិធិ​ដោយ​ចិន​។ សហគ្រាស​បានទទួល​ការគាំទ្រ​ពី​ប្រជាជន​ក្នុង​តំបន់​៕

​អត្ថបទ​៖ HKANEWS ព័ត៌មាន​អាស៊ី​ប្រចាំ​សប្តាហ៍ ប្រធាន​អ្នកយកព័ត៌មាន Xie Huaiyu