ភ្នំពេញៈ កិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយកម្ពុជា-អេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម (CEPA) ដែលតំណាងរដ្ឋាភិបាលប្រទេសទាំង ២ ទើបចុះហត្ថលេខាបើកធ្វើការចរចាជាផ្លូវការនាដើមសប្តាហ៍នេះ នឹងផ្តល់ផលប្រយោជន៍យ៉ាងច្រើនដល់ប្រទេសទាំង ២ គឺលើសពីកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីទ្វេភាគី (FTA) ដែលកម្ពុជាបានធ្វើលក្ខណៈទ្វេភាគីកន្លងមក។ តាមការប៉ាន់ស្មានរយៈពេលនៃការចរចានេះអាចនឹងត្រូវបញ្ចប់រួចរាល់នៅក្នុងឆ្នាំ ២០២៣ ខាងមុខ។ នេះបើយោងតាមអ្នកនាំពាក្យក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម។
លោក ប៉ាន សូរស័ក្តិ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម និងលោក Thani bin Ahmed Al Zeyoudi រដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុកពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិនៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច ប្រទេសអេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួមបានចូលរួមជាគណៈអធិបតីក្នុងពិធីប្រកាសបើកការចរចាជាផ្លូវការនៃកិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយរវាងកម្ពុជា និងអេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម កាលពីថ្ងៃទី ២៤ ខែតុលា ឆ្នាំ ២០២២ នៅរដ្ឋធានីអាប៊ុយដាប៊ី ប្រទេសអេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម។
ក្នុងពិធីបើកការចរចាខាងលើ លោក ប៉ាន សូរស័ក្តិ បាននិយាយថា ប្រទេសអេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម គឺជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មឈានមុខគេរបស់កម្ពុជានៅក្នុងតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ា ដែលបានរួមចំណែកប្រមាណ ៦០ ភាគរយនៃទំហំពាណិជ្ជកម្មសរុបរបស់កម្ពុជានៅតំបន់នេះ។ CEPA នឹងបន្តគាំទ្រដល់ភាពរីកចម្រើននៃទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មទំនិញរវាងប្រទេសទាំង ២ ។
លោក ប៉ែន សុវិជាតិ អនុរដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម បានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ នាថ្ងៃទី ២៥ ខែតុលាថា កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីដែលកម្ពុជា-អេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម ចាប់ផ្តើមចរចានេះនឹងមានលក្ខណៈបើកទូលាយជាងកិច្ចព្រមព្រៀងទ្វេភាគីដែលកម្ពុជាបានធ្វើកន្លងមកជាមួយប្រទេសចិន និងកូរ៉េ ព្រោះក្រៅពីផ្តោតទៅលើការផ្លាស់ប្តូរពាណិជ្ជកម្មទំនិញ សេវាកម្ម ការវិនិយោគ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច កិច្ចព្រមព្រៀង CEPA ក៏នឹងមានលើកឡើងពីឱកាសក្នុងការរួមសហការគ្នា ដើម្បីវិនិយោគលើវិស័យសំខាន់ៗដូចជា ប្រេង ធនធានរ៉ែ និងកសិកម្ម ជាដើម។
លោកបន្តថា កន្លងមកកិច្ចព្រមព្រៀង CEPA ប្រទេសអេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម បានធ្វើជាមួយប្រទេសមួយចំនួនដូចជា ឥណ្ឌា អ៊ីស្រាអែល និងឥណ្ឌូនេស៊ី (ទើបតែបញ្ចប់ការចរចា)។
លោកបានថ្លែងថា៖ «ការគិតដំបូង គឺភាគីទាំង ២ ធ្វើត្រឹមកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីទ្វេភាគី (FTA) ដែលផ្តោតលើពាណិជ្ជកម្មទំនិញ សេវាកម្ម ការវិនិយោគ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចដែលជាផ្នែកសំខាន់ក្នុង FTA ប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែនៅពេលមានការជជែកគ្នាកាន់តែច្រើន ភាគីទាំង ២ ក៏បានពិនិត្យឃើញមានចំណុចជាច្រើនទៀតដែលប្រទេសនីមួយៗមានសក្តានុពលឱ្យគ្នាទៅវិញទៅមកសម្រាប់ការធ្វើកិច្ចព្រមព្រៀង CEPA»។
បើតាមលោក សុវិជាតិ សក្តានុពលដែលកម្ពុជាអាចទាក់ទាញចំណាប់អារម្មណ៍ភាគីអេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម មានដូចជា ធនធានប្រេង រ៉ែ កសិកម្ម ផលិតកម្មសាច់សត្វ ដែលជាប្រភពធនធាន សម្រាប់វិនិយោគនៅកម្ពុជា ខណៈកម្ពុជាសម្លឹងពីវិសាលភាពដ៏ធំធេងនៃទីផ្សារនាំចេញផលិតផលរបស់ខ្លួនជាច្រើនដូចជា ផលិតផលកសិកម្ម វាយនភណ្ឌ និងគ្រឿងបង្គុំទៅប្រទេសអេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម រួមទាំងប្រទេសនៅក្នុងតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ាទាំងមូល។
លោកអះអាងថា៖ «យើងសង្ឃឹមថាតាមរយៈកិច្ចព្រមព្រៀងនេះនឹងមានអ្នកវិនិយោគពីប្រទេសនៅក្នុងតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ាជាច្រើនចូលមកវិនិយោគនៅកម្ពុជា ដើម្បីផលិតនាំទំនិញចេញទៅទីនោះ។ ការបើកទីផ្សារជាមួយប្រទេសអេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម គឺដូចជាការបើកច្រកទ្វារនាំចេញទំនិញទៅកាន់ប្រទេសនៅក្នុងតំបន់នោះដែរ ព្រោះប្រទេសទាំងអស់នោះក៏មានកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយគ្នាផងដែរ»។
អនុប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា លោក លឹម ហេង បាននិយាយថា ក្រៅពីការបើកទីផ្សារថ្មី សម្រាប់ទំនិញកម្ពុជា និងការពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគីលើគ្រប់វិស័យ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះក៏នឹងជួយទាក់ទាញអ្នកវិនិយោគពីប្រទេសអេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួមឱ្យចូលមកវិនិយោគនៅកម្ពុជាបន្ថែមលើអ្វីដែលកម្ពុជាកំពុងទទួលបានពីកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មជាមួយប្រទេសចិន កូរ៉េ និងកិច្ចព្រមព្រៀង RCEP។ តាមរយៈទំនាក់ទំនងនេះក៏អាចជួយឱ្យកម្ពុជាទទួលបាននូវបទពិសោធ និងបច្ចេកទេសយកមកអនុវត្តលើអាជីវកម្មប្រេងផងដែរ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ក្នុងអំឡុងពេលដំណើរទស្សនកិច្ច និងបើកការចរចាគ្នានេះ ថ្នាក់ដឹកនាំនៃសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា ក៏បានដឹកនាំក្រុមការងាររបស់ខ្លួន ដើម្បីទៅពង្រីក និងពង្រឹងបណ្តាញពាណិជ្ជកម្ម ព្រមទាំងការផ្សព្វផ្សាយពីកាលានុវត្តភាពវិនិយោគ និងធុរកិច្ចរវាងប្រទេសទាំង ២ ជាពិសេសនៅក្នុងវិស័យសក្តានុពលសំខាន់ៗដូចជា កសិកម្ម កសិឧស្សាហកម្ម ឧស្សាហកម្ម ថាមពល ហិរញ្ញវត្ថុ ការសាងសង់ ឧស្សាហកម្មសម្លៀកបំពាក់ និងទំនិញសម្រាប់ធ្វើដំណើរផងដែរ»។
យោងតាមក្រសួងពាណិជ្ជកម្មក្នុងរយៈពេល ៨ ខែ ឆ្នាំ ២០២២ ពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសទាំង ២ មានទឹកប្រាក់សរុប ២៧៩ លានដុល្លារ កើនឡើង ៤០ ភាគរយបើធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាក្នុងឆ្នាំ ២០២១ ៕