ភ្នំពេញៈ បន្ទាប់​ពី​​ការ​ចរចា​ជុំទី ​១ ស្តី​ពី​​ការ​បង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយរវាងកម្ពុជា-អេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម (Cambodia-United Arab Emirates Comprehensive Economic Partnership Agreement - «CAM-UAE CEPA» បាន​បញ្ចប់​ ក្រសួង​ពាណិជ្ជកម្ម​កម្ពុជា​​ បានរៀបចំ​កិច្ចពិគ្រោះយោបល់ ជាមួយវិស័យឯកជន ​ដើម្បី​ប្រមូលធាតុ​ចូល​​​ សម្រាប់​ការ​ចរចាជា​មួយ​ភាគី​អេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម នាពេល​ខាង​មុខ​បន្ថែម​​ទៀត​​។​

កម្ពុជា-អេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម បាន​​បើក​ការ​​​ចរចាជុំទី ១ ស្តី​ពី​ CAM-UAE CEPA ជា​មួយ​គ្នា​កាលពីថ្ងៃទី ២៤-២៦ ខែតុលា ឆ្នាំ ២០២២ នៅទីក្រុង អាប៊ុយដាប៊ី អេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម ដោយ​ទទួល​បាន​លទ្ធផលគួរឱ្យកត់សម្គាល់។

ក្នុង​កិច្ច​ប្រជុំ​ពិគ្រោះយោបល់ជាមួយវិស័យឯកជនកម្ពុជា​ ស្តីពីការពង្រីកទីផ្សារនាំចេញទៅ អេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម តាមរយៈការចរចាបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយរវាងកម្ពុជា-អេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម ដែល​រៀបចំ​នៅ​ទីស្តីការ​ក្រសួង​ពាណិជ្ជកម្ម កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​ ១៤ ខែ​វិច្ឆិកា លោក​ស្រី តឹករ៉េត កំរង រដ្ឋលេខាធិការ​ក្រសួង​ពាណិជ្ជកម្ម បាន​ឱ្យ​ដឹង​ថា​ ការ​​បង្កើត​ឱ្យ​មាន​កិច្ចព្រមព្រៀង CAM-UAE CEPA នឹងផ្តល់​ផល​​វិជ្ជមាន​​​ច្រើន​សម្រាប់​សេដ្ឋកិច្ច​​កម្ពុជា ព្រោះ​វា​នឹង​ជួយ​​លើកកម្ពស់បរិយាកាសសេរីភាវូបនីយកម្មផ្នែកពាណិជ្ជកម្ម និងវិនិយោគ​របស់​កម្ពុជា​ តាមរយៈការបើកច្រកទីផ្សារឱ្យកាន់តែធំ​ និងបង្កើនឱកាសវិនិយោគ ព្រមទាំងធ្វើឱ្យស៊ីជម្រៅ ទៅលើ កិច្ចសហប្រតិបត្តិ​ការក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចផ្សេងៗទៀត។

យោង​តាម​ក្រសួង​ពាណិជ្ជកម្ម ​​កិច្ច​ប្រជុំ​ខាង​លើ​គឺបាន​​​​ពិគ្រោះយោបល់ ពិនិត្យ និងពិភាក្សាអំពីយថាប្រភេទ នៃទំនិញ ដែលមានសក្តានុពលសម្រាប់ធ្វើការនាំចេញទៅ​ទីផ្សារ អេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម ក្រោមកិច្ចព្រមព្រៀង CAM-UAE CEPA នាពេលអនាគត។ ក្នុង​នោះ​​ក៏បានពិភាក្សាលើតម្រូវការទីផ្សាររបស់ អេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម ជាមួយនឹងការបំពេញលក្ខ​ខណ្ឌ​តម្រូវមួយចំនួន​សម្រាប់ផលិតផលនាំចេញ ដែលក្នុងនោះរួមមាន វិធានដើមកំណើតទំនិញ វិធានអនាម័យនិងភូតគាមអនាម័យ របាំងបច្ចេកទេសពាណិជ្ជកម្ម និងការបញ្ជាក់ វិញ្ញាបនបត្រហាឡាល។

ប្រធានសមាគមភ័ស្តុភារកម្មកម្ពុជា លោក ស៊ិន ចន្ធី ដែល​បាន​ចូល​រួម​ក្នុង​កិច្ច​ប្រជុំ​ខាង​លើ​បានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍​ក្នុងថ្ងៃទី ១៥ ខែវិច្ឆិកា​ថា កិច្ច​ប្រជុំ​ខាង​លើ​គឺ​​ដើម្បី​ប្រមូល​ធាតុ​ចូល​ពី​ផ្នែក​ពាក់​ព័ន្ធ​ដាក់​ទៅ​​ក្នុង​បញ្ជី​មុខ​​ទំនិញ​មាន​សក្តានុពល​​ សម្រាប់​នាំ​ចេញ​ទៅ ​​​អេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម ដែល​ភាគី​ទាំង ​២ នឹង​​​ជួប​ចរចា​គ្នា​បន្ថែម​នៅ​ពេ​ខាង​មុខ​។​ ជាការ​ចាំ​បាច់​ណាស់​ក្នុង​ការ​អញ្ជើញ​ផ្នែក​ពាក់​ព័ន្ធ​ឱ្យ​ចូល​រួម ដើម្បី​ក្រុមការងារ​ក្រសួង​ពាណិជ្ជកម្ម​អាច​រៀបចំ​ដាក់​បញ្ចូល​នូវ​ប្រភេទ​ទំនិញ​សំខាន់​ៗ និង​មាន​សក្តានុពល​របស់​​កម្ពុជា​សម្រាប់​នាំ​ទៅ​ទីផ្សារ​ប្រទេស​ អេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម។

លោក​​​និយាយ​ថា​៖ ​«​កិច្ច​ប្រជុំ​នេះ គឺ​​​​​ក្រសួង​​ចង់​ឱ្យ​ផ្នែក​ពាក់​ព័ន្ធ​ដូច​ជាអ្នកផលិត អ្នក​នាំ​ចេញ និង​អ្នក​ដឹក​ជញ្ជូន លើ​​យក​បញ្ហា​ដែល​ខ្លួន​មាន​មក​បង្ហាញ ដើម្បី​ឈាន​ទៅ​រៀបចំ​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​មួយ​ដែល​មាន​លក្ខណ​វិជ្ជមាន​សម្រាប់​​គ្រប់​ផ្នែក​។ កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​នេះ​នឹង​​​ផ្តល់​ផល​ប្រយោជន៍​​​ច្រើន​សម្រាប់​ទីផ្សារ​នាំ​ចេញ​​កម្ពុជា​​»។

លោក​លើកឡើង​ទៀត​ថា នៅ​ពេល​​​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​នេះ​លេច​ចេញ​ជា​ផ្លូវ​ការ គឺការ​នាំ​ចេញ​ផលិត​ផល​កម្ពុជា​មួយ​ចំនួន​ទៅ​កាន់​ប្រទេស ​​អេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម នឹង​មាន​អត្រា​ពន្ធ​គយ​​សូន្យ​​តែ​ម្តង​។​

លោក​​​បញ្ជាក់​ថា៖ ​«​នៅ​ពេល​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​ប្រទេស​ទាំង​ ២ លេច​ចេញ​ជា​រូប​រាង​​នឹង​ផ្តល់​ផល​ប្រយោជន៍​ជាច្រើន​ សម្រាប់​កម្ពុជា​ក្នុង​នាំ​ទំនិញ​​ទៅ​លក់​នៅ​​​ប្រទេស ​អេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម ហើយ​ទំនិញ​នាំមក​ពី​ អេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម ក៏​នឹង​មាន​តម្លៃ​ទាប​ជាមុន​ផង​ដែរ​»។

លោកស្រី កែវ មុំ ម្ចាស់សហគ្រាសផលិតនំស្រួយលីលីហ្វូត បាន​និយាយ​​​ថា កិច្ច​ប្រជុំ​ដែលខាង​លើ​ធ្វើ​ឡើង​ក្នុង​គោល​​បំណង​ ដើម្បីឱ្យ​ផ្នែក​ឯកជន​ចូល​រួម​ផ្តល់​យោបល់​ទាក់​ទង​នឹង​គម្រោង​បើក​ទីផ្សារ​នាំ​ចេញ​-នាំ​ចូល​ទំនិញ​ដោយ​ផ្ទាល់​ជាមួយ​នឹង​ប្រទេស​ អេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម ដែល​ជា​ប្រទេស​មាន​សេដ្ឋកិច្ច​រីក​ចម្រើន​​នៅ​ក្នុង​តំបន់​មជ្ឈិមបូព៌ា។

ទោះយ៉ាង​ណា លោកស្រី​មិន​បាន​ប្រាប់​ឱ្យ​ដឹង​ពី​ប្រភេទ​ទំនិញកម្ពុជា​​ដែល​មាន​សក្តានុពល​ សម្រាប់ទីផ្សារ​​ អេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម ​​នោះ​ទេ ព្រោះ​​ស្ថិត​ក្នុង​ដំណាក់​កាល​​ពិភាក្សា​នៅ​ឡើយ​។​

លោក​ស្រី​​ថ្លែង​ថា៖ ​«​កិច្ច​ប្រជុំ​នេះ​គឺពិភាក្សា​ពី​​ការ​ជំរុញ​ការ​ធ្វើ​ពាណិជ្ជកម្ម​​​សម្រាប់ផ្នែក​ឯកជន​នៃ​ប្រទេស​ទាំង ២ និង​ការ​ត្រៀម​រៀបចំ​ខ្លួន​ក្នុង​​​ការ​នាំ​ចេញ​ទំនិញទៅ​វិញ​ទៅ​មករវាង​អ្នកវិនិយោគ​នៃ​ប្រទេស​ទាំង ​២ ​»។

​អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ក្រសួង​ពាណិជ្ជ​កម្ម លោក ប៉ែន សុវិជាតិ បាន​ប្រាប់​​​ភ្នំពេញ​ប៉ុស្តិ៍​កាល​ពី​​ខែ​តុលា​ថា កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​ពាណិជ្ជកម្ម​ទ្វេ​ភាគី​ដែល​កម្ពុជា-​អេមីរ៉ាត​អារ៉ាប់រួម ចាប់​ផ្តើម​បើក​ការ​ចរចា​នេះ​នឹង​មាន​លក្ខណៈ​បើក​ទូលាយ​ជាង​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​ទ្វេភាគី​ដែល​កម្ពុជា​ធ្វើ​កន្លង​មក​ជា​មួយ​ប្រទេស​ចិន និង​កូរ៉េ ព្រោះ​ក្រៅ​ពី​ផ្តោត​លើ​ការ​ផ្លាស់​ប្តូរ​ពាណិជ្ជ​កម្ម​ទំនិញ សេវា​កម្ម ការ​វិនិយោគ និង​កិច្ច​សហ​ប្រតិបត្តិ​ការ​សេដ្ឋកិច្ច​ កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង CEPA ក៏​នឹង​មាន​លើក​ឡើង​ពី​ឱកាស​ក្នុង​ការ​រួម​សហការ​គ្នា​ ដើម្បី​វិនិយោគ​លើ​វិស័យ​សំខាន់ៗ​ដូច​ជា វិស័យ​ប្រេង ធនធាន​រ៉ែ និង​កសិកម្ម ជា​ដើម​។​ លោក​បន្ត​ថា កន្លង​មក​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​ CEPA នេះ​ប្រទេស​អេមីរ៉ាត​អារ៉ាប់រួម បាន​ធ្វើ​ជា​មួយ​ប្រទេស​មួយ​ចំនួន​ដូច​ជា ឥណ្ឌា អ៊ីស្រាអែល និង​ឥណ្ឌូនេស៊ី (ទើប​បញ្ចប់​ការ​ចរចា)​។

លោក​អះអាង​ថា៖ ​«​យើង​សង្ឃឹម​ថា ​តាម​រយៈ​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​នេះ​នឹង​មាន​អ្នក​វិនិយោគ​ពី​ប្រទេស​ក្នុង​តំបន់មជ្ឈិម​បូព៌ា​ជា​ច្រើន ​ចូល​មក​វិនិយោគ​នៅ​កម្ពុជា ដើម្បី​ផលិត​នាំ​ចេញ​ទៅ​ទីនោះ​វិញ​។ ការ​បើក​ទីផ្សារ​ជា​មួយ​ប្រទេស​ អេមីរ៉ាត​អារ៉ាប់​រួម គឺ​ដូច​ជា​ការ​បើក​ច្រក​ទ្វា​នាំ​ចេញ​ទំនិញ​ទៅ​កាន់​ប្រទេស​នៅ​ក្នុង​តំបន់​នោះ​ដែរ ព្រោះ​ប្រទេស​ទាំង​អស់​នោះ​ក៏​មាន​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​ជា​មួយ​គ្នា​ផង​ដែរ​»។​

យោង​តាម​ក្រសួង​ពាណិជ្ជកម្ម ក្នុង​ឆ្នាំ​ ២០២១ ការ​ធ្វើ​ពាណិជ្ជកម្មទំនិញរវាងកម្ពុជា-អេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម មាន​ទឹក​ប្រាក់​សរុប​ ១៥១​ លានដុល្លារ កើន​ឡើង​ ៥៣ ​ភាគ​រយ​​បើធៀបនឹងឆ្នាំ ២០២០។ មុខទំនិញសំខាន់ៗ សម្រាប់ពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីរួមមាន សម្លៀកបំពាក់ ស្បែកជើង កង់ ផលិតផលធ្វើដំណើរ ថ្នាំជក់ អង្ករ បរិធានអគ្គិសនី និងបង្គុំយានយន្ត ជ័រកៅស៊ូក្រាលផ្លូវថ្នល់ ស្ករចម្រាញ់ចេញពីមើមរុក្ខជាតិ ចំណីសត្វ ប្រេង ប្លាស្ទិក យានយន្ត និង​ក្រដាស៕