​ភ្នំពេញៈ​ ប្រទេស​ចិន​បាន​បន្ត​ឈរលើ​កំពូល​តារាង​ជា​ប្រទេស​ដែលមាន​ទំហំ​ពាណិជ្ជកម្ម​ទ្វេភាគី​ជាមួយ​កម្ពុជា​ច្រើនជាងគេ​ក្នុង​ឆ្នាំ ២០២២ ដោយ​សម្រេចបាន​ជាង ១១,៦៨ ពាន់​លាន​ដុល្លារ​កើន​ជាង ៤ ភាគរយ​បើ​ធៀប​ឆ្នាំ ២០២១ ខណៈ​ចំនួន​ទឹកប្រាក់​ដែល​ចិន​នាំ​ទំនិញ​មក​កម្ពុជា​បាន​គ្របដណ្តប់​ដល់​ជិត ៩០ ភាគរយ​នៃ​ទំហំ​ពាណិជ្ជកម្ម​សរុប​។ នេះ​បើ​យោងតាម​ទិន្នន័យ​របស់​អគ្គនាយក​ដ្ឋា​ន​គយ និង​រដ្ឋាករ​កម្ពុជា​។​

​ស្ថិតិ​ជញ្ជីងពាណិជ្ជកម្ម​ទំនិញ​នាំចូល​នាំចេញ ឆ្នាំ ២០២២ របស់​អគ្គនាយកដ្ឋាន​គយ និង​រដ្ឋាករ​កម្ពុជា​ប​ង្ហា​ញ​ថា ក្នុង​ឆ្នាំ ២០២២ ការផ្លាស់ប្តូរ​ពាណិជ្ជក​ម្ម​ទ្វេភាគី​រវាង​កម្ពុជា​-​ចិន មាន​ទឹកប្រាក់​សរុប​ជាង ១១, ៦៨៦ ពាន់​លាន​ដុល្លារ កើន ៤,៤ ភាគរយ​ពី​ចំនួន ១១, ១៩៤ ពាន់​លាន​ដុល្លារ​កាលពី​ឆ្នាំ ២០២១​។ ទំហំ​ទឹកប្រាក់​ធ្វើ​ពាណិជ្ជកម្ម​រវាង​ប្រទេស​ទាំង ២ គឺ​ស្មើនឹង ២២,២៩ ភាគរយ​នៃ​ទំហំ​ពាណិជ្ជកម្ម​សរុប​របស់​កម្ពុជា​ក្នុង​ឆ្នាំ ២០២២ ដែលមាន​ចំនួន​ជាង ៥២ ៤២៤ លាន​ដុល្លារ​។​

​យោងតាម​ទិន្នន័យ​ខាងលើ គឺ​ការនាំ​ទំនិញ​ពី​ប្រទេស​ចិន​មក​កម្ពុជា មាន​ទឹកប្រាក់​ជាង ១០,៤៤៥ ពាន់​លាន​ដុល្លារ កើន ៧,៩ ភាគរយ ពី​ចំនួន ៩,៦៨៤ ពាន់​លាន​ដុល្លារ ដែល​ឈរ​លេខ​ ១ ក្នុងនាម​ជា​ប្រទេស​នាំ​ទំនិញ​មក​កម្ពុជា​ច្រើនជាងគេ ស្មើនឹង​ចំណែក​ទីផ្សារ ៣៤,៩ ភាគរយ​។ ចំណែក​ទំនិញ​ដែល​កម្ពុជា​នាំទៅ​ប្រទេស​ចិន មាន ១ ២៤០,៦៣​ លាន​ដុល្លារ ធ្លាក់ចុះ ១៧,៩ ភាគរយ​ពី​ចំនួន ១,៥១០​ ពាន់​លាន​ដុល្លារ និង​ស្មើ ៥,៥​ ភាគរយ​នៃ​ទីផ្សារ​នាំចេញ​សរុប​របស់​កម្ពុជា​។ ជញ្ជីងពាណិជ្ជកម្ម​កម្ពុ​ជា​ជាមួយ​ប្រទេស​ចិន ក្នុង​ឆ្នាំ ២០២២ គឺ​កម្ពុ​ជាមាន​ឱនភាព​ប្រមាណ ៩ ២០៤,៩០៣​ លាន​ដុល្លារ​។​

​អនុប្រធាន​សភាពាណិជ្ជកម្ម​កម្ពុជា លោក លឹម ហេង បាន​ប្រាប់​ភ្នំពេញ​ប៉ុស្តិ៍​នៅ​ថ្ងៃទី ១១ ខែមករា ថា ទោះបី​ឆ្នាំ​ ២០២២ កន្លងមក​ប្រទេស​ចិន​បាន​ដាក់ចេញ​នូវ​វិធានការ​រឹតបន្តឹង​ជាច្រើន លើ​ការ​ចរាចរ​មនុស្ស និង​ទំនិញ ដើម្បី​ទប់ស្កាត់​ការឆ្លង​រាលដាល​នៃ​ជំងឺ​កូ​វីដ​ ១៩ ក៏​សកម្មភាព​នៃ​ការផ្លាស់ប្តូរ​ទំនិញ​ទ្វេភាគី​រវាង​កម្ពុជា និង​ប្រទេស​ចិន​មិនបាន​ធ្លាក់ចុះ​នោះទេ​។

​លោក​បន្តថា ការរក្សាបាន​នូវ​កំណើន​ទំហំ​ពាណិជ្ជកម្ម​ទ្វេភាគី​នេះ​គឺ​មកពី​កត្តា​សំខាន់​ដូច​​ជា ភាពល្អប្រសើរ​នៃ​ទំនាក់ទំនង​រវាង​រដ្ឋា​ភិ​បាល​ប្រទេស​ទាំង ២, ការចូល​ជា​ធរមាន​ព្រម​គ្នា​នៃ​កិច្ចព្រមព្រៀង​ពាណិជ្ជកម្ម​សេរី​ទ្វេភាគី​កម្ពុជា​-​ចិន ​(CCFTA) និង​កិច្ចព្រមព្រៀង​ភាពជា​ដៃគូ​សេដ្ឋកិច្ច​គ្រប់​ជ្រុងជ្រោយ​តំបន់ (RCEP)​នា​ដើមឆ្នាំ​ ២០២២​។

លោក​បន្ថែមថា ខណៈ​ថ្មីៗ​នេះ ​(​ថ្ងៃទី ​៨ ខែមករា​) រដ្ឋាភិបាល​ចិន​បានប្រកាស​បើក​ប្រទេស​ឡើងវិញ ដូច្នេះ​សកម្មភាព​នៃ​ការផ្លាស់ប្តូរ​ទំនិញ​រវាង​ប្រទេស​ទាំង ២ នឹង​អាច​ហក់​ឡើង​កាន់តែ​ខ្ពស់ ពិសេស​ការនាំចេញ​កសិផល​ពី​ប្រទេស​កម្ពុជា​។​

​លោក​លើកឡើងថា​៖ «​ទោះបីជា​ចំនួន​ទឹកប្រាក់​នាំចេញ​ទំនិញ​កម្ពុជា​នៅមានកម្រិត​ទាប​ជាង​ឆ្ងាយ​បើ​ធៀប​នឹង​ការនាំ​ចូល​របស់​ចិន ប៉ុន្តែ​វា​មិន​ប៉ះពាល់​ដល់​ដំណើរការ​សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា​ឡើយ ព្រោះ​ចំនួន​ប្រាក់​ដែល​កម្ពុជា​បញ្ចេញ​ទៅ​ទីផ្សារ​ចិន គឺ​ភាគច្រើន​ទៅលើ​ផលិតផល​ជា​វត្ថុ​ធាតុ​ដើម​សម្រាប់​ការផលិត ឬ​កែច្នៃ​ដើម្បី​នាំទៅ​លក់​នៅ​ទីផ្សារ​អន្តរជាតិ​»​។​

​អ្នកស្រាវជ្រាវ​សេដ្ឋកិច្ច​នៃ​រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា លោក ហុង វណ្ណៈ ថ្មីៗ​នេះ​បាន​ប្រាប់ថា បើ​និយាយ​ពី​ទំនាក់ទំនង​ការទូត និង​ពាណិជ្ជកម្ម គឺ​ប្រទេស​ទាំង​ ២ បានធ្វើ​ជាមួយគ្នា​រាប់រយឆ្នាំ​មកហើយ​។ ដោយសារ​ប្រទេស​ចិន មាន​ប្រជាជន​ច្រើន និង​សកម្មភាព​សេដ្ឋកិច្ច​ខ្លាំង​ដូច្នេះ​បរិមាណ​ទំនិញ​ដ៏​ច្រើន​ដែល​ប្រទេស​ចិន​នាំមក​កម្ពុជា វា​មិនមែនជា​រឿង​ចម្លែក​ទេ​។

លោក​បន្តថា សម្រាប់​ចំនួន​ទឹកប្រាក់​ដែល​ចិន​នាំ​ទំនិញ​មក​កម្ពុ​ជាច្រើន​ក្នុង​ពេលនេះ គឺ​ដោយសារ​ភាគច្រើន​នៃ​ទំនិញ​ទាំងអស់នោះ គឺជា​វត្ថុធាតុដើម ឬ​គ្រឿងផ្សំ​គាំទ្រ​ឱ្យ​សកម្មភាព​ផលិត​សម្រាប់​នាំចេញ​ទៅ​លក់​នៅ​ទីផ្សារ​អន្តរជាតិ​។​

​លោក​អះអាងថា​៖ «​ទោះបី​ទំហំ​ពាណិជ្ជកម្ម​រវាង​ប្រទេស​ទាំង ២ កើនឡើង​ប៉ុន្តែ​សម្រាប់​កម្ពុជា​វា​អាចមាន​សញ្ញា​មិនល្អ​ខ្លះ ដោយសារ​ការនាំចេញរ​បស់​ខ្លួន​ធ្លាក់ចុះ​។ កម្ពុជា​ត្រូវតែ​ខិតខំ​ធ្វើ​ពិពិធ​កម្ម ទំនិញ​នាំចេញ​របស់ខ្លួន​បន្ថែម​ទៀត ដើម្បី​លើក​កម្ពស់​សមត្ថភាព​នាំចេញ​ឱ្យបាន​កាន់តែខ្លាំង​»​។​

​យោងតាម​លោក វណ្ណៈ ក្រៅពី​ការធ្វើ​ពិពិធ​កម្ម​ទំនិញ​នាំចេញ កម្ពុជា​ក៏ត្រូវ​តែ​ខិតខំ​ផលិត​/​កែច្នៃ​ផលិតផល​ក្នុងស្រុក ដើម្បី​កាត់បន្ថយ​ការពឹងផ្អែក លើ​ទីផ្សារ​នាំចូល​ផងដែរ​។​

​ទិន្នន័យ​ធនាគារជាតិ​នៃ​កម្ពុជា បានឱ្យដឹងថា គិត​ត្រឹម​ចុងឆ្នាំ ​២០២១ ការវិនិយោគ​ផ្ទា​ល់ពី​បរទេស​នៅ​កម្ពុ​ជាមាន​ទឹកប្រាក់​សរុប ៤១​ ពាន់​លាន​ដុល្លារ ក្នុងនោះ​ការវិនិយោគ​របស់​អ្នកវិនិយោគ​ចិន ស្ថិតនៅ​ចំណាត់ថ្នាក់​ទី ១ ដោយមាន​ចំនួន ១៨​ ពាន់​លាន​ដុល្លារ ស្មើនឹង ៤៣,៩ ភាគរយ តាម​ពីក្រោយ​ដោយ​ប្រទេស​កូរ៉េ សិង្ហ​បុរី វៀតណាម ជប៉ុន និង​ម៉ាឡេស៊ី ជាដើម​៕