ភ្នំពេញៈ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ លោក ឌិត ទីណា បានណែនាំឱ្យវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវកៅស៊ូកម្ពុជាធ្វើការថែរក្សា និងរៀបចំផ្ទៃដីកៅស៊ូចាស់ៗ ឱ្យក្លាយជាសារមន្ទីរកៅស៊ូឱ្យបានល្អ និងត្រូវសិក្សាពីទីផ្សារកៅស៊ូដើម្បីទទួលបានតម្លៃល្អ មានស្ថិរភាពសំដៅបង្កើនចំណូលឡើងវិញ។
ការណែនាំរបស់រដ្ឋមន្ត្រីកសិកម្ម ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីកិច្ចប្រជុំពិភាក្សាលើសេចក្ដីព្រាងប្រកាសអន្តរក្រសួង ស្ដីពីការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្តទៅរបស់ការិយាល័យ និងអង្គភាព ចំណុះវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវ និងអភិវឌ្ឍន៍កសិកម្មកម្ពុជា (CARDI) និងវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវកៅស៊ូកម្ពុជា (CRRI) នៅទីស្ដីការក្រសួងកសិកម្ម នៅថ្ងៃទី ៩ ខែមីនា។
លោក ឌិត ទីណា បានផ្តល់អនុសាសន៍ដល់វិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវកៅស៊ូកម្ពុជា ត្រូវផ្តល់ពូជថ្មី និងបំបៅឱ្យមានប្រសិទ្ធភាពក្នុងគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ដំណាំកៅស៊ូ ដោយធ្វើការគាំទ្រដល់ប្រតិបត្តិការអភិវឌ្ឍន៍កៅស៊ូលើខ្សែចង្វាក់ផលិតកម្មទាំងមូល។
លោកថ្លែងថា៖ «ដើម្បីសម្រេចការងារ CRRI ត្រូវធ្វើយ៉ាងណាឱ្យមានការទទួលខុសត្រូវរួមគ្នាក្នុងការការពារកៅស៊ូតំបន់ ទាំងបច្ចេកទេស និងការឆ្លើយតបនឹងបញ្ហាអាកាសធាតុ ដោយក្នុងនោះត្រូវធ្វើការថែរក្សា ព្យាបាល និងជួសជុលកៅស៊ូឱ្យបានល្អ។ បន្ថែមលើនេះទៀត ត្រូវសិក្សាពីទីផ្សារកៅស៊ូ ដើម្បីទទួលបានតម្លៃល្អ មានស្ថិរភាព បង្កើនចំណូលមកវិញ»។
ជាមួយគ្នានោះលោករដ្ឋមន្ត្រីកសិកម្ម ក៏បានធ្វើការណែនាំឱ្យវិទ្យាស្ថាន CARDI ក៏ដូចជា CRRI ធ្វើការពិនិត្យបន្ថែមទៀតលើការប្រើប្រាស់ពាក្យខ្មែរ ឱ្យបានត្រឹមត្រូវទៅតាមក្បួន ដើម្បីឱ្យអ្នកអានងាយយល់ពីគោលបំណង និងខ្លឹមសារឱ្យបានច្បាស់លាស់ចំពោះប្រកាសអន្តរក្រសួង ស្ដីពីការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្តទៅរបស់ការិយាល័យ និងអង្គភាព ចំណុះវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវ និងអភិវឌ្ឍន៍កសិកម្មកម្ពុជា និងវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវកៅស៊ូកម្ពុជា។
ក្រសួងកសិកម្មបានឱ្យដឹងថា វិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវ និងអភិវឌ្ឍន៍កសិកម្មកម្ពុជា និងវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវកៅស៊ូកម្ពុជា អង្គភាពនីមួយៗមានការិយាល័យចំនួន ១០ និងមជ្ឈមណ្ឌលចំនួន ១ ដូចគ្នា។ យោងតាមរបាយការណ៍ពីអគ្គនាយកដ្ឋានកៅស៊ូបង្ហាញថា បច្ចុប្បន្នកម្ពុជាមានផ្ទៃដីដាំកៅស៊ូសរុបចំនួន ៤០៤ ៥៧៨ ហិកតា ក្នុងនោះ កៅស៊ូដែលអាចចៀរជ័របានមានផ្ទៃដី ៣១៥ ៣៣២ ហិកតា ស្មើនឹង ៧៨ ភាគរយ និងផ្ទៃដីថែទាំមានចំនួន ៨៩ ២៤៦ ហិកតា ស្មើនឹង ២២ ភាគរយ។
ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចទៅវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវកៅស៊ូកម្ពុជាកាលពីថ្ងៃទី ២៤ ខែមករា ឆ្នាំ ២០២៣ លោក ឌិត ទីណា ឱ្យដឹងថា ក្រសួងកសិកម្ម គ្រោងបង្កើតសារមន្ទីរកៅស៊ូនៅខេត្តត្បូងឃ្មុំ ដើម្បីជាប្រយោជន៍ក្នុងការសិក្សាស្រាវជ្រាវ និងអភិវឌ្ឍន៍ដំណាំកៅស៊ូនិងបានលើកឡើងពីការគួរដាក់បញ្ចូលជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌជាតិចំពោះដើមកៅស៊ូជិត ៥០០ ដើមដែលមានអាយុជាង១០០ឆ្នាំ។
លោកលើកឡើងថា ដំណាំកៅស៊ូក្នុងចម្ការកៅស៊ូជប់ ដែលមានទីតាំងស្ថិតនៅឃុំជីរោរ៍ទី ២ ស្រុក-ខេត្តត្បូងឃ្មុំ ដែលបច្ចុប្បន្ន នៅសេសសល់ជិត ៥០០ ដើម និងមានអាយុជាង ១០០ ឆ្នាំទៅហើយនោះ គួរត្រូវចាត់បញ្ចូលជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌជាតិ។
យោងតាមឯកសាររបស់ក្រសួងកសិកម្ម ចម្ការកៅស៊ូជប់ ត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅក្នុងឆ្នាំ ១៩២២ ដោយក្រុមហ៊ុនក្នុងស្រុកឈ្មោះ Campagnie du Cambodge ដោយបានដាំកៅស៊ូនៅលើដីសម្បទានទំហំជិត ១៧ ០០០ ហិកតា។
បច្ចុប្បន្នដើមកៅស៊ូចាស់ៗ ក្នុងចម្ការកៅស៊ូនេះ ដែលត្រូវបានដាំតាំងពីដំបូងទីមក ត្រូវបានគេកត់ត្រាថា មាននៅសេសសល់ចំនួន ៤៧៧ ដើម លើផ្ទៃដីប្រមាណ ១៤ ហិកតា ហើយដើមនីមួយៗមានទំហំមុខកាត់ចាប់ពី ០,៧៥ ម៉ែត្រ ទៅ ១,៥ ម៉ែត្រ និងមានភាពធន់នឹងអាកាសធាតុ៕