ភ្នំពេញៈ អ្នកក្នុងវិស័យកសិកម្ម និងអ្នកសេដ្ឋកិច្ច បានលើកឡើងថា ប្រសិនបើកម្ពុជាមានរោងចក្រផលិតជីកសិកម្មកាន់តែច្រើន វានឹងមិនត្រឹមតែជួយឱ្យតម្លៃជីនៅក្នុងវិស័យកសិកម្មធ្លាក់ចុះប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏អាចជួយលើកកម្ពស់សមត្ថភាពប្រកួតប្រជែងសម្រាប់ការនាំចេញផលិតផលកសិកម្ម និងកសិឧស្សាហកម្មទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិផងដែរ។
នៅទីស្តីការក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី ២០ ខែមីនា លោក ជា វុទ្ធី អគ្គលេខាធិការរងនៃគណៈកម្មាធិការវិនិយោគកម្ពុជា បានជួបជាមួយប្រតិភូតំណាងក្រុមហ៊ុន Anhui Guangxin Agrochemical Co., Ltd។ តាមរយៈជំនួបនោះតំណាងក្រុមហ៊ុនឱ្យដឹងថា ខ្លួនមានបំណងស្វែងយល់ពីបរិស្ថានវិនិយោគ និងការវិនិយោគលើជីកសិកម្មនៅកម្ពុជា។
ក្នុងឱកាសនោះ លោក ជា វុទ្ធី ក៏បានស្នើឱ្យក្រុមហ៊ុនរួសរាន់ដាក់ពាក្យស្នើសុំវិនិយោគឱ្យបានឆាប់ផងដែរ។ ប្រធានសហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជា និងជាអគ្គនាយកក្រុមហ៊ុន Bayon Heritage Holding Group ដែលនាំចូលជីកសិកម្ម លោក ចាន់ សុខឃាំង បានប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ នៅថ្ងៃទី ២១ ខែមីនា ថា ការបង្កើតរោងចក្រផលិតជីកសិកម្មក្នុងស្រុក គឺជារឿងល្អ ព្រោះមិនត្រឹមតែជួយឱ្យតម្លៃជីធ្លាក់ចុះប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏អាចជួយទាក់ទាញឱ្យមានការវិនិយោគលើវិស័យកសិកម្ម និងកសិឧស្សហកម្មកាន់តែច្រើនផងដែរ។ បច្ចុប្បន្នជីត្រូវបាននាំចូលមកពីក្រៅប្រទេសយ៉ាងច្រើន។
លោកថ្លែងថា៖ «សម្រាប់អ្នកនៅក្នុងវិស័យកសិកម្ម និងកសិឧស្សាហកម្ម គឺពិតជាត្រេកអរ និងអបអរសាទរចំពោះគោលបំណងរបស់អ្នកវិនិយោគដែលចង់ចូលរួមវិនិយោគលើការផលិតជីកសិកម្ម ដោយវានឹងជួយទាក់ទាញអ្នកវិនិយោគក្នុងវិស័យកសិកម្មបានកាន់តែច្រើន ហើយការធ្វើជំនួញក្នុងវិស័យកសិកម្ម និងកសិឧស្សាហកម្មក៏មានចំនួនកាន់តែច្រើនដែរ។ តម្លៃជីធ្លាក់ចុះ តម្លៃដើមផលិតនឹងធ្លាក់ចុះ»។
អ្នកស្រាវជ្រាវសេដ្ឋកិច្ចនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា លោក ហុង វណ្ណៈ និយាយថា នេះជាចំណុចសំខាន់ដែលប្រទេសកម្ពុជាចង់បាន ព្រោះកម្ពុជាជាប្រទេសកសិកម្មដែលត្រូវការជីសម្រាប់យកមកបង្កបង្កើនផល។ នៅពេលការផលិតក្នុងស្រុកកាន់តែច្រើន វានឹងជួយឱ្យតម្លៃជីធ្លាក់ចុះ ដែលនេះជាចំណុចសំខាន់ក្នុងការទាញឱ្យថ្លៃដើមផលិតចុះទាប ហើយប្រជាកសិករ និងអ្នកវិនិយោគក៏ទទួលបានចំណូលកាន់តែខ្ពស់។
លោកបន្តថា រោងចក្រក្នុងស្រុក គឺមិនត្រឹមតែជួយឱ្យតម្លៃជីទាបជាងមុនប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏ជួយបង្កើតការងារ និងការប្រើប្រាស់ធនធានធម្មជាតិ ឬកសិផលដាំដុះក្នុងស្រុកដូចជា ពោត សណ្តែក និងដំឡូង ... ខណៈបច្ចុប្បន្នដោយសារតែមិនមានរោងចក្រផលិតធំៗ កម្ពុជាបាននាំចេញផលិតផលទាំងអស់នេះទៅលក់ឱ្យប្រទេសជិតខាងយកទៅកែច្នៃ និងលក់ជាផលិតផលសម្រេច (ជី) មកឱ្យកម្ពុជាវិញ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «នេះជាចំណុចសំខាន់ដែលប្រៀបទៅនឹងការអេះចំរមាស់របស់ប្រជាកសិករ ក៏ដូចជាអ្នកវិនិយោគក្នុងវិស័យកសិកម្ម ដែលពួកគេសុទ្ធតែចង់ឱ្យមានរោងចក្រផលិតជីទ្រង់ទ្រាយធំនៅក្នុងស្រុក ព្រោះអាចជួយឱ្យតម្លៃជីកសិកម្មធ្លាក់ចុះ ខណៈតម្លៃជីបានកើនឡើងរៀងរាល់ឆ្នាំ។ ការផលិតក្នុងស្រុកនឹងធ្វើឱ្យតម្លៃជីធ្លាក់ចុះ នៅពេលនោះសមត្ថភាពប្រកួតប្រជែងសម្រាប់ទីផ្សារនាំចេញនឹងកើនឡើង»។
បើតាមអ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ចខាងលើ ក្នុង ១ ឆ្នាំៗកម្ពុជាបាននាំចូលជីកសិកម្មជាច្រើនមកពីប្រទេសមួយចំនួនដូចជា វៀតណាម ថៃ និងជប៉ុន សម្រាប់មកបំពេញតម្រូវការប្រើប្រាស់ក្នុងស្រុក។
របាយការណ៍ពីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម បង្ហាញថា ការនាំចូលជីកសិកម្ម និងថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិត ឬស្មៅ ក្នុងឆ្នាំ ២០២២ មានទឹកប្រាក់សរុបជាង ៤៨០ លានដុល្លារ កើនឡើងប្រមាណ ៦ ភាគរយ បើធៀបនឹងឆ្នាំ ២០២១៕