​ភ្នំពេញៈ ធនាគារ​អភិវឌ្ឍន៍​​អាស៊ី ​(ADB) និង​សន្និសីទ​អង្គ​ការ​សហប្រជាជាតិ​ស្តីពី​ពា​ណិ​ជ្ជ​កម្ម និង​ការអភិវឌ្ឍ ​(UNCTAD)​ បានផ្តល់​អនុសាសន៍​ឱ្យ​កម្ពុជា​អនុវត្ត​កំណែទម្រង់​ពា​ណិ​ជ្ជ​កម្ម​ដោយ​ពង្រីក​កិច្ច​ព្រម​​ព្រៀង​ពាណិជ្ជកម្ម​សេរី​ឆ្ពោះទៅ​ផែនការ​នៃ​ការចាកចេញ​ពី​ប្រ​ទេស​អភិវឌ្ឍន៍​តិចតួច ​(LDC)​ នៅ​ដើមឆ្នាំ​ ២០២៧ បន្ទាប់ពី​ខ្លួន​បាន​បំពេញ​តាម​លក្ខណៈវិនិច្ឆ័យ​នៃ​ការចាកចេញ​ពី​បញ្ជី​នេះ​ជា​លើកដំបូង​នៅ​ឆ្នាំ​ ២០២១​។​

​បើ​យោងតាម​របាយការណ៍​រួម​របស់​ ADB និង UNCTAD កាលពី​ចុងខែ​ឧសភា កម្ពុជា​ជិត​នឹង​ឡើង​ចេញពី​ឋានៈ​ជា​ប្រទេស​អភិវឌ្ឍន៍​តិចតួច​។ កម្ពុជា​គួរតែ​ព​ន្លឿ​ន​កំណែទម្រង់​ពាណិជ្ជកម្ម​ដើម្បី​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​ប្រឈម​ដែល​នឹង​នាំមក​ជាមួយ​ឋានៈ​ថ្មី​របស់ខ្លួន​។ រយៈពេល​ ២ ទសវត្សរ៍​បន្ទាប់ពី​ការដាក់បញ្ចូល​ក្នុង​បញ្ជី​ប្រទេស​អភិវឌ្ឍន៍​តិចតួច កម្ពុជា​បាន​បំពេញ​លក្ខណវិនិច្ឆ័យ​ដើម្បី​ឡើង​ចេញពី​បញ្ជី​នេះ​ជា​លើកដំបូង​នៅ​ឆ្នាំ​ ២០២១ ជាមួយនឹង​ផែនការ​ឡើង​ចេញពី​បញ្ជី​នេះ​ក្នុងអំឡុង​ឆ្នាំ​ ២០២៧​។​

​ស្ថាប័ន​ទាំង​ ២ ​នេះ​បន្តថា​៖ «​នេះ​គឺជា​សមិទ្ធផល​ដ៏​សំខាន់​មួយ​ដោយសារ​ការ​ឡើង​ចេញពី​ស្ថានភាព​ប្រទេស​អភិវឌ្ឍន៍​តិចតួច​មានន័យថា ប្រទេសមួយ​បានសម្រេច​គោលដៅ​អភិវឌ្ឍន៍​សេដ្ឋកិច្ច និង​សង្គម​យ៉ាង​ធំធេង​។ ទោះយ៉ាងណា​ការចេញ​ពី​បញ្ជី​ប្រទេស​អភិវឌ្ឍន៍​តិចតួច​ក៏​នឹង​នាំមក​នូវ​បញ្ហា​ប្រឈម​ផងដែរ​»​។​

​ស្ថាប័ន​ទាំង​ ២​ នេះ​បញ្ជាក់ថា សម្រាប់​ករណី​ប្រទេស​កម្ពុជា ការឡើង​ចេញពី​បញ្ជី​នេះ​នឹង​អាច​នាំ​ដល់​ការបាត់បង់​អត្ថប្រយោជន៍​ពាណិជ្ជកម្ម​ដែល​ប្រទេស​អភិវឌ្ឍន៍​តិច​បំផុត​ទទួលបាន រួមទាំង​ការអនុគ្រោះ​ពន្ធ និង​ «​ច្បាប់​កំណត់​ប្រ​​ភព​ដើម​»​។​

​ស្ថាប័ន​ទាំង ២ បញ្ជាក់ថា​៖ «​កម្ពុជា​គឺជា​ប្រទេសមួយ​ក្នុងចំណោម​ប្រទេស​អភិវឌ្ឍន៍​តិចតួច​បំផុត​ដែល​បាន​បង្កើន​ការនាំចេញ​របស់ខ្លួន​ទៅកាន់​សហភាព​អឺរ៉ុប​យ៉ាងខ្លាំង​តាមរយៈ​ការអនុគ្រោះ​ពន្ធ និង​ការអនុគ្រោះ​តាមរយៈ​ច្បាប់​កំណត់​ប្រភពដើម​ដែល​អនុញ្ញាតឱ្យ​ផលិតផល​របស់ខ្លួន​ចូលទៅ​កាន់​អឺរ៉ុប​ដោយ​មិន​បង់ពន្ធ​។ បើ​មិនបាន​គ្រប់​គ្រង​ដោយ​ប្រុងប្រយ័ត្ន​ទេ ការបាត់បង់​ការអនុគ្រោះ​នេះ​អាច​ប៉ះពាល់​ដល់​ការ​​នាំចេញ​របស់​កម្ពុជា​»​។​

ADB & UNCTAD បាន​លើកឡើងថា​៖ «​កម្ពុជា​អាច​នឹង​ពិចារណា​លើ​ការ​ពង្រឹង​គោលនយោបាយ​ពាណិជ្ជកម្ម​របស់ខ្លួន​ដោយ​ការចរចា​កិច្ចព្រមព្រៀង​ពាណិជ្ជកម្ម​ដើម្បី​រក្សា​និង​បង្កើន​លទ្ធ​ភាព​ទទួលបាន​ទីផ្សារ​របស់ខ្លួន​»​។​

​ស្ថាប័ន​ទាំង ​២​ បានចង្អុលបង្ហាញ​ថាច​ល​នា​មួយ​ក្នុងទិសដៅ​នេះ​គឺ​ការចូល​របស់​កម្ពុជា​ក្នុង​កិច្ចព្រមព្រៀងទ្វេភាគី​ដាច់ដោយឡែក​ជាមួយ​សាធារណរដ្ឋ​ប្រជាមានិត​ចិន និង​កូរ៉េ ក្នុង​ឆ្នាំ​ ២០២២ បន្ថែម​ពីលើ​ការចូលរួម​របស់ខ្លួន​នៅក្នុង​កិច្ចព្រមព្រៀង​ភាពជា​ដៃគូ​សេដ្ឋកិច្ច​គ្រប់​ជ្រុងជ្រោយ​ក្នុង​តំបន់ (RCEP)​។​

​ថ្លែង​ក្នុង​កម្មវិធី​ជួប​សំណេះសំណាល​ជាមួយ​កម្មករ និយោជិត​ជាង ១,៦ ​ម៉ឺន នាក់ នៅ​ស្រុក​គងពិសី ខេត្តកំពង់ស្ពឺ​កាលពី​ថ្ងៃទី​ ៤ ខែមិថុនា លោកនាយក​​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បាន​ថ្លែងថា កម្ពុជា​នឹង​បាត់បង់​ការអនុគ្រោះ​ពាណិជ្ជកម្ម​ទាំងអស់​នៅពេល​ប្រទេស​ឡើង​ចេញពី​បញ្ជី​ប្រទេស​អភិវឌ្ឍន៍​តិចតួច ​(LDC)​ នៅ​ឆ្នាំ ​២០២៧​។

លោក​បន្តថា​៖ «​ក្នុងពេល​ខាងមុខ អាច​នឹង​ប៉ាន់ប្រមាណ​នៅ​ឆ្នាំ​ ២០២៦ ឬ​ ២០២៧ ព្រោះ​ប្រ​ទេស​របស់​យើង គឺជា​ប្រទេស​មិនមែនជា​ប្រទេស​អភិវឌ្ឍន៍​តិចតួច​ទៀត​ឯណា បន្តិចទៀត​កម្ពុជា​នឹង​ចេញ​ផុតពី​ប្រទេស​អភិវឌ្ឍន៍​តិចតួច អ៊ីចឹង​រកស៊ី​ត្រូវតែ​បង់ពន្ធ​ឱ្យគេ​ទៅវិញទៅមក​។ អ៊ីចឹង​ទេ​យើង​ត្រូវតែ​ពង្រឹង​ភាព​ធន់​ខ្លួនឯង​ចាប់ពី​ឥឡូវនេះ​ទៅ​»​។​

​លោក គី សេរី​វឌ្ឍន៍ អ្នកសេដ្ឋកិច្ច​នៃ​រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានឱ្យដឹងថា ជាមួយនឹង​ការកើនឡើង​ប្រាក់ចំណូល​ក្នុង​មនុស្ស​ម្នាក់​របស់​កម្ពុជា គឺជា​លក្ខ​ណ​វិនិច្ឆ័យ​សំខាន់​លើ​ការឡើង​ចេញពី​បញ្ជី​ប្រទេស​អភិវឌ្ឍន៍​តិចតួច ខណៈ​កម្ពុជា​ក៏​ពង្រីក​ដៃគូ​ពាណិជ្ជកម្ម​ជាមួយ​ប្រទេស​ជាច្រើន​ទៀតផង​ដែរ​។​

​លោក​ថ្លែងថា​៖ «​យើង​សង្កេតឃើញថា សេដ្ឋកិច្ច​របស់​យើង​ត្រូវបាន​គាំទ្រ​យ៉ាង​ទូលំទូលាយ​ជាមួយនឹង​ការ​កើន​​ឡើង​នៃ​ការនាំ​ចេញទៅ​ទីផ្សារ​សំខាន់ៗ​ដូចជា​ទីផ្សារ​អឺរ៉ុប និង​អាមេរិក ដែល​យើង​បានទទួល​ការអនុគ្រោះ​ពាណិជ្ជ​កម្ម​។ ដើម្បី​ទ្រទ្រង់​កំណើនសេដ្ឋកិច្ច​យើង​នៅពេល​ឡើង​ចេញពី​បញ្ជី​ប្រទេស​អភិវឌ្ឍន៍​តិចតួច​យើង​ត្រូវ​កែលម្អ​គោល​​នយោបាយ​ពាណិជ្ជកម្ម​»៕