.jpg)
អតិថិជនចូលប្រើប្រាស់សេវាធនាគារ ១ កន្លែងក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ នាពេលកន្លងទៅ។ ហុង មិនា
ភ្នំពេញៈ ឧស្សាហកម្មធនាគារកម្ពុជាកំពុងប្រឈមមុខនឹងការកើនឡើងនៃហានិភ័យជាប្រព័ន្ធ ដោយសារភាពមិនប្រាកដប្រជានៃសេដ្ឋកិច្ចនៅពេលខាងមុខ និងការកើនឡើងនៃប្រាក់កម្ចីមិនដំណើរការ (NPLs) ខណៈសូចនាករសំខាន់ៗដូចជា ឥណទានសរុប (ភាគរយនៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប ផ.ស.ស) ឥណទានមិនមែនហិរញ្ញវត្ថុ (ភាគរយនៃផ.ស.ស) និងឥណទានក្នុងស្រុកដល់វិស័យឯកជន (ភាគរយនៃផ.ស.ស) ត្រូវបានកត់ត្រាមានចំនួន ១៩៥ ភាគរយ ១៨៨ ភាគរយ និង ១៧៧ ភាគរយរៀងគ្នា គិតត្រឹមចុងឆ្នាំ ២០២២។
តួលេខទាំងនេះត្រូវបង្ហាញថា វិស័យឯកជនរបស់កម្ពុជាជំពាក់បំណុលលើសកម្រិត ដែលនាំឱ្យមានការបារម្ភអំពីឧស្សាហកម្មធនាគារ និងទាមទារឱ្យមានការកែតម្រូវ។ នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍ចុងក្រោយបានពីក្រុមហ៊ុនមូលបត្រ Yuanta Securities។
របាយការណ៍ដែលមានឈ្មោះថា «បច្ចុប្បន្នភាពឧស្សាហកម្មធនាគារកម្ពុជា» ខែសីហា ឆ្នាំ ២០២៣ ដែលចងក្រងដោយនាយកក្រុមហ៊ុន Yuanta Securities លោក ស៊ីម តារា ហើយដែលភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ទទួលបាននៅថ្ងៃទី ៦ ខែសីហា ឱ្យដឹងថា ដោយប្រើប្រាស់សមាមាត្រទាំងនេះដើម្បីវាយតម្លៃបំណុលសរុបរបស់វិស័យឯកជននៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចហើយការធ្វើការប្រៀបធៀបដោយផ្ទាល់ជាមួយប្រទេសផ្សេងទៀតតម្រូវឱ្យមានការកែតម្រូវសំខាន់ៗមួយចំនួន ដូចជា ចំនួនឥណទានសម្រាប់វិស័យឯកជន និងតួលេខ ផ.ស.ស។
លោកពន្យល់ថា អនុបាតដែលបានរៀបរាប់ខាងលើគឺមិនមានប្រសិទ្ធភាពក្នុងគោលបំណងវាយតម្លៃកម្រិតបំណុលរបស់វិស័យឯកជននោះទេ។ ឧទាហរណ៍ «ឥណទានសរុប (ភាគរយនៃ ផ.ស.ស)» រួមមានគ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុ (ធនាគារនិងគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ) ជាអ្នកខ្ចី ខណៈដែលទាំង «ឥណទានធៀបនឹងវិស័យមិនមែនហិរញ្ញវត្ថុ(ភាគរយនៃផ.ស.ស)» និង «ឥណទានក្នុងស្រុកចំពោះវិស័យឯកជន (ភាគរយនៃ ផ.ស.ស)» មិនរាប់បញ្ចូលការខ្ចីប្រាក់ពីស្ថាប័នផ្តល់ប្រាក់កម្ចីក្រៅប្រទេស គ្រឹះស្ថានមិនមែនហិរញ្ញវត្ថុ រដ្ឋាភិបាលទូទៅ គ្រួសារ និងអ្នកផ្សេងទៀត។ ទោះបីជាកត្តាទាំងនេះប្រហែលជាមិនសំខាន់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាក៏ដោយ ប៉ុន្តែវាអាចមានផលប៉ះពាល់ខ្លាំងនៅប្រទេសផ្សេងទៀតដែលកម្ពុជាត្រូវបានប្រៀបធៀបជាធម្មតា។
លោក ដារ៉ា បានបញ្ជាក់ក្នុងរបាយការណ៍នេះថា៖ «យើងជឿជាក់ថាកម្រិតបំណុលរបស់វិស័យឯកជនទាក់ទងទៅនឹង ផ.ស.ស ជាពិសេសសម្រាប់បណ្ដាប្រទេសនានា ដូចជាកម្ពុជា ទំនងជាត្រូវបានប៉ាន់ប្រមាណលើសកម្រិតដោយសារតែសេដ្ឋកិច្ចក្រៅផ្លូវការកាន់តែធំរបស់ប្រទេសនេះ និងការចំណាយលើទំនិញប្រើប្រាស់ចុងក្រោយរបស់រដ្ឋាភិបាល កាន់តែតិចបំផុត។ ទាំងនេះអាចធ្វើឱ្យ ផ.ស.ស របស់កម្ពុជាមើលទៅតូចជាងបណ្ដាប្រទេសដទៃទៀត ហេតុដូច្នេះហើយ ទើបធ្វើឱ្យអនុបាតរបស់ប្រទេសកម្ពុជា មើលទៅកាន់តែធំបើធៀបនឹងបណ្តាប្រទេសដទៃទៀត»។
លោក តូច ចៅចេក នាយកប្រតិបត្តិធនាគារប្រៃសណីយ៍កម្ពុជា (CPBank) ប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ នៅថ្ងៃទី ៧ ខែសីហានេះថា របាយការណ៍នេះគឺឆ្លុះបញ្ចាំងពីដំណើរការនៃឧស្សាហកម្មនេះ ទោះបីយ៉ាងណា លោកអះអាងថា អនុបាតប្រាក់កម្ចីបច្ចុប្បន្នធៀបនឹងផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប មិនបានផ្តល់នូវសញ្ញាអាក្រក់ណាមួយដែលនាំដល់ការជំពាក់បំណុលវ័ណ្ឌកនោះនៅឡើយទេ។
លោកថ្លែងថា៖ «ពេលនេះយើងមិនឃើញសញ្ញាអវិជ្ជមានណាមួយជះឥទ្ធិពលទៅរកឧស្សាហកម្មនេះនៅឡើយទេ។ ប៉ុន្តែ ខ្ញុំមិនបដិសេធថា យើងនឹងមិនប្រឈមបញ្ហាអាក្រក់ណាមួយបើសិនយើងគ្រប់គ្រងមិនបានល្អលើអត្រាកំណើនប្រាក់កម្ចីធៀបនឹងផ.ស.ស»។
លោកលើកជាឧទាហរណ៍ថា បើសិនជាកំណើនការផ្តល់ប្រាក់កម្ចីបច្ចុប្បន្ននៅក្នុងឧស្សាហកម្មធនាគារកើនជាង ១០ ភាគរយ ខណៈពេលដែលកំណើនផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបគឺប្រហែល ៦ភាគរយ ហើយអត្រាកំណើនដែលត្រូវបន្តកើននោះ វានឹងធ្លាក់ចូលទៅក្នុងបំណុលវ័ណ្ឌកនាពេលខាងមុខ។
លោកលើកឡើងថា៖ «ខ្ញុំគិតថានៅក្នុងស្ថានភាពបច្ចុប្បន្នដូចជាយើងជាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ ប្រជាជន និងអាជីវកម្មកំពុងត្រូវការមូលនិធិដើម្បីទ្រទ្រង់អាជីវកម្ម និងបើកដំណើរការអាជីវកម្មថ្មី។ ប៉ុន្តែតាមអ្វីដែលខ្ញុំមើលឃើញនៅពេលនេះ គ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុទាំងអស់កំពុងគ្រប់គ្រងអត្រាកំណើននៃកម្រិតប្រាក់កម្ចីមិនឱ្យកើនខ្លាំងនោះទេ»។
លោកបានបញ្ជាក់ថា កាលពីខែមិថុនាកន្លងមក ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាបានអនុវត្តរួចហើយនូវការដំឡើងអត្រាការប្រាក់លើទ្រនាប់ដើមទុនបន្ថែម ១,២៥ ភាគរយទៀតដល់អត្រាបច្ចុប្បន្នចំនួន ១៥ ភាគរយ ខណៈពេលដែលវានឹងបន្ថែម ១,២៥ ភាគរយទៀតនៅចុងឆ្នាំនេះដើម្បីចៀសវាងវិបត្តិណាមួយនៅក្នុងឧស្សាហកម្មនេះ។
លោកបន្តថា៖ «ជាការពិតណាស់ បើទោះបីអត្រាទ្រនាប់ដើមទុនមានកម្រិតខ្ពស់ក៏ដោយ ប៉ុន្តែវាបញ្ជាក់ថា វិស័យធនាគាររបស់យើងនៅតែរឹងមាំ និងមានសុវត្ថិភាព»។
បើតាមលោក ដារ៉ា បានពន្យល់ក្នុងរបាយការណ៍នោះថា បន្ទាប់ពីការកែតម្រូវការចំណាយលើទំនិញប្រើប្រាស់ចុងក្រោយរបស់រដ្ឋាភិបាល និងសេដ្ឋកិច្ចក្រៅផ្លូវការ កម្រិតបំណុលវិស័យឯកជនរបស់កម្ពុជានៅមានកម្រិតទាបបើធៀបនឹងបណ្ដាប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍ជាច្រើននៅអាស៊ីដូចជាប្រទេសថៃ ម៉ាឡេស៊ី សិង្ហបុរី និងកូរ៉េខាងត្បូង។
លោកបានបន្តថា៖ «ទោះបីអនុបាតដែលបានកែតម្រូវដោយខ្លួនឯង បង្ហាញថាកម្ពុជានៅតែមានកម្រិតទាបលើបំណុលវិស័យឯកជនទាំងមូល អត្រាកំណើនយ៉ាងឆាប់រហ័សនៃបំណុលរបស់វិស័យឯកជន បង្កើនការបារម្ភពីបំណុលលើសកម្រិតដែលអាចកើតមាន ដែលបញ្ជាក់ពីភាពងាយរងគ្រោះរបស់វិស័យហិរញ្ញវត្ថុដោយសារវិបត្តិខាងក្រៅ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ដូច្នេះវាកាន់តែមានសារៈសំខាន់សម្រាប់វិស័យធនាគាររបស់កម្ពុជា ដែលជាអ្នកផ្តល់ប្រាក់កម្ចីក្នុងស្រុក ត្រូវយកចិត្តទុកដាក់លើអត្រាកំណើន និងរក្សាអនុបាតប្រកបដោយនិរន្តរភាពឆ្ពោះទៅមុខ»៕
