ភ្នំពេញៈ នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ជាប់ឆ្នោត​ថ្មី​របស់​កម្ពុជា លោក ហ៊ុន​ ម៉ា​ណែ​ត បាន​អំពាវនាវ​ឱ្យ​មេ​​ដឹកនាំ​អាស៊ាន និង​សហគមន៍​ធុរកិច្ច​ត្រូវ​ពង្រឹង និង​ធ្វើឱ្យ​កាន់​​តែ​ស៊ីជម្រៅ​ការធ្វើ​សមា​ហរ​ណ​កម្ម​សេដ្ឋកិច្ច​អាស៊ាន ព្រមទាំង​ជំរុញ​ការធ្វើ​ពាណិជ្ជកម្ម និង​ការ​​វិនិយោគ​ក្នុង​អាស៊ាន ខណៈ​រដ្ឋ​សមាជិក​ទាំងអស់​កំពុង​ប្រឈម​​មុខ​នឹង​បញ្ហា​សកល​ជាច្រើន​រួមទាំង​ការប្រកួតប្រជែង​ភូមិសាស្ត្រ​នយោបាយ ក៏ដូចជា​សង្គ្រាម​រវាង​រុស្ស៊ី​-​អ៊ុយ​ក្រែ​ន​។​

​ថ្លែង​ក្នុង​កិច្ចប្រជុំ​កំពូល​ធុរកិច្ច និង​ការវិនិយោគ​អាស៊ាន ​(AB-IS)​ ឆ្នាំ​ ២០២៣ នៅក្នុង​ទីក្រុង​ហ្សា​ការ​តា ប្រទេស​ឥណ្ឌូនេស៊ី កាលពី​ថ្ងៃទី​ ៤ ខែកញ្ញា លោកនាយក​រដ្ឋមន្ដ្រី​បាន​បង្ហាញថា រដ្ឋ​ជា​សមាជិក​អាស៊ាន​ទាំងអស់​កំពុង​រស់ក្នុង​គ្រា​លំបាក​ដោយ​សារ​តែ​ភាពមិនច្បាស់លាស់​។ ការប្រកួតប្រជែង​ភូមិសាស្ត្រ​នយោបាយ​រវាង​មហាអំណាច​ធំៗ​កំពុង​បង្ក​ភាព​តានតឹង​ដែល​បណ្តាលឱ្យមាន​ការផ្លាស់​ប្តូរ​ឥតឈប់ឈរ​ចំពោះ​សេដ្ឋកិច្ច និង​ពាណិជ្ជកម្ម​ក្នុង​តំបន់ និង​ពិភពលោក​។​

​សង្គ្រាម​នៅ​អ៊ុយ​ក្រែ​ន​ដែល​កំពុង​បន្ត​ផលប៉ះពាល់​ដោយផ្ទាល់ និង​ដោយ​ប្រយោល​។​ លោក​ថ្លែងថា​៖ «​ក្នុង​បរិបទ​តំបន់ និង​ពិភពលោក​បច្ចុប្បន្ន ដើម្បី​សម្រេចបាន​វិបុលភាព​រួម វា​ជាការ​ចាំបាច់​ណាស់​ដែល​ត្រូវ​ពង្រឹង និង​ធ្វើឱ្យ​សមា​ហរ​ណ​កម្ម​សេដ្ឋកិច្ច​អាស៊ាន​ឱ្យ​កាន់តែ​ស៊ីជម្រៅ​បន្ថែមទៀត រួមចំណែក​ដល់​ការ​បង្រួម​គម្លាត​អភិវឌ្ឍន៍​ក្នុង​អាស៊ាន​ខ្លួនឯង​»​។​

​លោក​បន្តទៀតថា ការជំរុញ​ពាណិជ្ជ​កម្ម និង​ការវិនិយោគ​ក្នុង​តំបន់​អាស៊ាន ជាពិសេស​គួរ​មាន​អត្ថន័យ ហើយ​មិន​ទុក​នរណាម្នាក់​ដោយ​មិន​ទទួល​បានការ​យកចិត្តទុកដាក់​នោះទេ​។ លោក​បន្តថា​៖ «​ដើម្បី​សម្រេចបាន​ចក្ខុ​វិស័យនេះ អាស៊ាន​ត្រូវតែ​បង្កើន​ការ​ខំប្រឹងប្រែង​រួមគ្នា​ដើម្បី​ទទួលបាន​ការបញ្ចប់​ទាន់ពេលវេលា​នៃ​ការធ្វើឱ្យ​ប្រសើរឡើង​ការ​សម្លឹង​ឆ្ពោះទៅមុខ និង​ការធ្វើឱ្យ​ប្រសើរឡើង​នៃ​កិច្ចព្រមព្រៀង​ពាណិជ្ជកម្ម​ទំនិញ​អាស៊ាន​ជាក់ស្តែង​»​។​

​លោក​បន្ថែមថា អាស៊ាន​គួរប្រើ​ប្រាស់​ឱ្យបាន​ពេញលេញ និង​មាន​ប្រសិទ្ធភាព​នៃ​កិច្ចព្រមព្រៀង​ភាពជា​ដៃគូ​សេដ្ឋកិច្ច​គ្រប់​ជ្រុងជ្រោយ​តំបន់ ​(RCEP) ខណៈដែល​ការធានា​ថា កិច្ចព្រមព្រៀង​ពា​ណិ​ជ្ជ​កម្ម​សេរី​អាស៊ាន​ដែលមាន​ស្រាប់ និង​កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ​សេដ្ឋកិច្ច​ជាមួយ​ដៃគូ​សន្ទនា​អាស៊ាន​ទាំងអស់​នៅតែមាន​សារៈសំខាន់ និង​ពាក់ព័ន្ធ​សម្រាប់​ពាណិជ្ជករ និង​វិនិយោគិន​។​

​ជាមួយគ្នានេះ លោក ហ៊ុន ម៉ា​ណែ​ត ក៏បាន​ចង្អុល​បង្ហាញថា អាស៊ាន​គួរតែ​ទាញយក​អត្ថប្រយោជន៍​ពេញលេញ​ពី​ការផ្លាស់ប្តូរ​និម្មាបនកម្ម​សេដ្ឋកិច្ច​ឱ្យ​កាន់​តែមាន​ភាព​ធន់ តាមរយៈ​កា​រព​ន្លឿ​ន​ការ​បរិវត្ត​កម្ម​ឌីជីថល​អាស៊ាន​ប្រកប​ដោយ​បរិ​យា​ប័ន្ន លើកកម្ពស់​ការចូលរួម​របស់ MSMEs ក្នុង​ខ្សែចង្វាក់​ផ្គត់ផ្គង់​ក្នុង​តំបន់ និង​ពិភពលោក​។​

​លោក គិត ម៉េង ប្រធានសភា​ពាណិជ្ជកម្ម​កម្ពុជា​បាន​ថ្លែង​នៅ ABIS ថា ក្រោម​ការដឹកនាំ​របស់​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ថ្មី ប្រទេស​កម្ពុជា​នឹង​ឆ្ពោះទៅរក​កម្រិត​បន្ទាប់​នៃ​ការអភិវឌ្ឍ​សេដ្ឋកិច្ច និង​ការសម្រេច​ចក្ខុវិស័យ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ក្នុងការ​ប្រែ​ក្លាយទៅជា​ប្រទេស​ដែលមាន​ចំណូល​ខ្ពស់​ត្រឹម​ឆ្នាំ​ ២០៥០​។​

​លោក គង់ សាង ប្រធាន​សមាគម​​វាយ​ន​ភណ្ឌ កាត់ដេរ ស្បែកជើង និង​ទំនិញ​ធ្វើដំណើរ​កម្ពុជា​ក្នុង​លិខិត​អបអរ​សាទរ​ក្រោយ​ការបោះឆ្នោត​កាលពី​ថ្ងៃទី ​១ ខែសីហា បាន​លើកឡើងថា TAFTAC ត្រៀមខ្លួន​រួចជាស្រេច​ក្នុង​ការបន្ត​ធ្វើជា​ដៃគូ​សន្ទនា​ជាមួយ​រដ្ឋាភិបាល​ថ្មី​តាម​​រយៈ​យន្តការ​ផ្សេងៗ ពិសេស​វេទិកា​រាជ​​រដ្ឋាភិបាល និង​ផ្នែក​ឯកជន ដើម្បី​កែលម្អ​បរិយាកាស​វិនិយោគ​ថែមទៀត និង​ធានាបាន​ការប្រកួតប្រជែង​កាន់តែខ្លាំង​។​

​បរិមាណ​ការផ្លាស់ប្តូរ​ទំនិញ​រវាង​កម្ពុជា និង​បណ្ដា​ប្រទេស​ជា​សមាជិក​អាស៊ាន​ចំនួន ​៩ ផ្សេងទៀត​ក្នុង​ឆមាស​ទី​១ ឆ្នាំ ២០២៣ សម្រេចបាន ៧,១៤​ពាន់​លាន​ដុល្លារ ធ្លាក់ចុះ ១៧,២ ​ភាគរយ​បើ​ធៀប​នឹង​រយៈពេល​ដូចគ្នា​ឆ្នាំ​ ២០២២​។ នេះ​បើ​យោងតាម​ស្ថិតិ​របស់​អគ្គនាយកដ្ឋាន​គយ និង​រដ្ឋាករ​កម្ពុជា (GDCE)៕