កាលពីថ្ងៃចន្ទ ទី៧ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសសិង្ហបុរី លោក Vivian Balakrishnan បាននិយាយថាវឌ្ឍនភាព «យ៉ាងយឺត» ក្នុងការដោះស្រាយវិបត្តិមីយ៉ាន់ម៉ាគឺគួរឱ្យខកចិត្ត ខណៈរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសនៃប្រទេសអាស៊ានផ្សេងទៀតបានដាក់សម្ពាធឱ្យរបបយោធា ដោះលែងអ្នកទោស និងចាប់ផ្ដើមពិភាក្សារកដំណោះស្រាយ។
អង្គការសហប្រជាជាតិ បណ្ដាប្រទេសលោកខាងលិចនិងប្រទេសចិន គាំទ្រកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់សមាគមក្នុងការស្វែងរកផ្លូវចេញពីវិបត្តិនៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ដែលបានធ្លាក់ចូលភាពចលាចលតាំងពីរដ្ឋប្រហារថ្ងៃ ១ កុម្ភៈមក។
ស្ថានភាពនៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ស្ថិតក្នុងចំណោមបញ្ហាដែលត្រូវបានពិភាក្សានៅក្នុងកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន–ចិន ពិសេសនៅទីក្រុងឆុងឈីង ប្រទេសចិន។
«យើងទាំងអស់គ្នាបានស្របគ្នាចំពោះតម្រូវការនៃការបញ្ឈប់អំពើហិង្សាជាបន្ទាន់ តម្រូវការសម្រាប់ការដោះលែងអ្នកជាប់ឃុំ និងសម្រាប់ការចរចា និងការសន្ទនាប្រកបដោយអត្ថន័យក្នុងចំណោមភាគីទាំងអស់» លោក Balakarishnan បានប្រាប់សារព័ត៌មានសិង្ហបុរីតាមទូរស័ព្ទពីទីក្រុងឆុងឈីង។
លោកបានបន្តទៀតថា៖ «និយាយដោយស្មោះត្រង់ជាមួយអ្នក យើងមានការខកចិត្តចំពោះវឌ្ឍនដែលភាពយឺតយ៉ាវ។ ជាអកុសលយើងដឹងថានៅតែមានជនស៊ីវិលដែលត្រូវបានគេធ្វើបាប ឬសម្លាប់។ មិនមានការដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយ ហើយក៏មិនមានសញ្ញាពិតប្រាកដនៃការសន្ទនា និងការចរចានយោបាយប្រកបដោយអត្ថន័យដែរ។ ដូច្នេះយើងត្រូវមើលចន្លោះ
នេះ»។
លោក Balakarishnan បាននិយាយថា កិច្ចប្រឹងប្រែងការទូតអាស៊ាន «មានភាពសមហេតុផលប្រសិនបើមានបំណងប្រាថ្នាពិតប្រាកដនៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាសម្រាប់ការសន្ទនា ការចរចា និងការផ្សះផ្សាពិតប្រាកដ» ប៉ុន្តែ «អាស៊ានត្រៀមខ្លួនដើម្បីជួយគាំទ្រ និងជួយសម្រួល ដល់ការសម្របសម្រួលប្រសិនបើអាចធ្វើទៅបាន ប៉ុន្តែយើងនឹងត្រូវរង់ចាំ។ វាជាការខកចិត្ត ប៉ុន្តែសូមកុំបោះបង់ចោលក្តីសង្ឃឹម»។
រីឯរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសឥណ្ឌូនេស៊ីលោកស្រី Retno Marsudi បានប្រាប់សន្និសីទសារព័ត៌មានមួយថា៖ «ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី ពិតជាសង្ឃឹមថា ការអនុវត្តចំណុចមូលមតិទាំង ៥ ចាំបាច់ត្រូវតែជំរុញបន្ទាប់ពីកិច្ចប្រជុំនេះ ជាមួយដំណើរការប្រកបដោយតម្លាភាព»។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសម៉ាឡេស៊ី លោក Hishammuddin Hussein បាននិយាយថាអាស៊ានត្រូវតែទទួលស្គាល់ថា វឌ្ឍនភាពលើចំណុចមូលមតិគឺ «យឺតខ្លាំងណាស់»។ លោកបាននិយាយនៅលើបណ្ដាញសង្គម Twitter ថា៖«សហគមន៍អន្តរជាតិកំពុងរង់ចាំសកម្មភាពបន្ថែមរបស់អាស៊ាន»។
ការអត្ថាធិប្បាយរបស់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសប្រទេសអាស៊ាន ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីដំណើរទស្សនកិច្ចទៅកាន់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា កាលពីថ្ងៃសុក្រ ដោយប្រេសិតអាស៊ាន ២ រូប ដែលក្នុងអំឡុងពេលនោះពួកគេបានជំរុញឱ្យរបបយោធាដោះលែងអ្នកជាប់ឃុំទាំងអស់ និងពិភាក្សាអំពីការអនុវត្តចំណុចមូលមតិ។
មេបញ្ជាការយោធាឧត្ដមសេនីយ៍ Min Aung Hlaing ក៏បានជួបជាមួយឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិនកាលពីថ្ងៃសៅរ៍ផងដែរ ដែលសារព័ត៌មានចិនបានរាយការណ៍ថា មីយ៉ាន់ម៉ាបានបង្ហាញឆន្ទៈសម្របសម្រួលការអនុវត្តចំណុចមូលមតិ។
ក្រុមប្រឆាំងបានបង្ហាញការមិនសប្បាយចិត្តចំពោះការខ្វះសកម្មភាពរបស់អាស៊ាន និងការខកខានក្នុងការមិនរាប់បញ្ចូលអ្នកពាក់ព័ន្ធនយោបាយផ្សេងទៀត ជាពិសេសសមាជិករដ្ឋាភិបាលដែលត្រូវបានទម្លាក់ចេញពីតំណែង។
របបយោធាមានការលំបាកក្នុងការអនុវត្តការគ្រប់គ្រងចាប់តាំងពីការបណ្តេញមេដឹកនាំជាប់ឆ្នោតលោកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី ដែលបង្កឱ្យមានរលកកំហឹង ការតវ៉ា កូដកម្មនិងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីកសាងសម្ព័ន្ធភាពទូទាំងប្រទេស រារាំងការប៉ុនប៉ងរបស់យោធាដើម្បីបង្រួបបង្រួមអំណាច។
លោកស្រី ស៊ូជី នឹងត្រូវជំនុំជម្រះក្ដីនៅសប្ដាហ៍ក្រោយក្នុងរឿងក្ដីព្រហ្មទណ្ឌដំបូងប្រឆាំងលោកស្រី នេះបើតាមមេធាវីរបស់លោកស្រី ដែលបានជួបជាមួយលោកស្រីកាលពីថ្ងៃចន្ទ។
លោកស្រីប្រឈមនឹងការចោទប្រកាន់ពីបទរំលោភបម្រាមកូវីដ ១៩ ការនាំចូលវិទ្យុទាក់ទង (អាយកូម) ខុសច្បាប់ និងការសូកសំណូក។ ក្នុងសំណុំរឿងក្ដីមួយផ្សេងទៀតលោកស្រីត្រូវបានចោទប្រកាន់ថា បានរំលោភច្បាប់ស្ដីពីការសម្ងាត់ផ្លូវការ ដែលអាចផ្ដន្ទាទោសជាប់ពន្ធនាគាររហូតទៅដល់ ១៤ ឆ្នាំ៕