.jpg)
បុគ្គលិកសុខាភិបាលឥណ្ឌា រៀបចំដូសវ៉ាក់សាំងកូវីដ ១៩ AstraZeneca ដើម្បីចាក់ឱ្យប្រជាជន។ រូប AFP
ពាក្យថា ប្រព័ន្ធស៊ាំជាសហគមន៍ ឬ herd immunity សំដៅលើក្រុមប្រជាជន ឬសហគមន៍មួយរួមគ្នា ដែលមានប្រព័ន្ធភាពស៊ាំខ្លាំងក្នុងការប្រឆាំងនឹងជំងឺឆ្លងជាក់លាក់មួយ។ កាលណាក្រុមទាំងនោះ បានទទួលការចាក់វ៉ាក់សាំងដែលមានសុវត្ថិភាព និងមានប្រសិទ្ធភាពហើយនោះ វានឹងជួយធ្វើឱ្យកម្រិតនៃការឆ្លងធ្លាក់ចុះទាប។
ការសម្រេចបាននូវប្រព័ន្ធស៊ាំជាសហគមន៍ គឺជាគោលបំណងធំបង្អស់របស់រដ្ឋាភិបាលប្រទេសនានានៅលើពិភពលោក។ បច្ចុប្បន្ន ប្រទេសមួយចំនួនតូចបានចាក់វ៉ាក់សាំងបានយ៉ាងហោចណាស់ពាក់កណ្តាលនៃចំនួនប្រជាជនសរុបរបស់ពួកគេ ប៉ុន្តែសំណួរសួរថា តើពេលណាស៊ាំជាសហគមន៍ទទួលបានលទ្ធផល ហើយថាតើប្រព័ន្ធភាពស៊ាំនេះនឹងមានប្រសិទ្ធភាពកម្រិតណា?
យ៉ាងណាមិញ គេអាចបង្កើតប្រព័ន្ធស៊ាំជាសហគមន៍តាមរយៈវិធី ២ យ៉ាង។ ទី១ តាមធម្មជាតិពោល គឺនៅពេលមនុស្សគ្រប់គ្នាអាចបង្កើតអង្គបដិប្រាណប្រឆាំងនឹងជំងឺបានដោយខ្លួនឯង។ នៅពេលដែលប្រជាជនភាគច្រើនឆ្លងមេរោគ ឬធ្លាប់ឈឺដោយសារវីរុស បុគ្គលនោះនឹងបង្កើតប្រព័ន្ធភាពស៊ាំពីធម្មជាតិ ដោយផលិតអង្គបដិប្រាណប្រឆាំងនឹងធាតុបង្កជំងឺនោះ ដោយខ្លួនឯង។
ទី២ គឺតាមរយៈការចាក់វ៉ាក់សាំងដល់មនុស្សដែលបង្កើតនូវប្រព័ន្ធភាពស៊ាំតាមរយៈវ៉ាក់សាំង។ អ្នកជំនាញ ភាគច្រើនបានពន្យល់ថា នៅក្នុងខ្លួនប្រាណរបស់យើងមានកោសិកាជាច្រើនដែលមាននាទីកំណត់សម្គាល់ពីប្រភេទវីរុស និងផលិតអង្គបដិប្រាណ ដើម្បីការពារប្រឆាំងនឹងមេរោគនោះនៅពេលអនាគត។ វ៉ាក់សាំងទាំងនេះ បង្កើតនូវភាពស៊ាំសិប្បនិម្មិត ដូច្នេះនៅពេលមានការឆ្លងមេរោគកើតឡើងរាងកាយរបស់យើងអាចស្គាល់វីរុសហើយចាប់ផ្តើមផលិតអង្គបដិប្រាណ ដើម្បីប្រឆាំងនឹងវា។
ទោះជាយ៉ាងណាក្នុងករណីមានជំងឺឆ្លងវីរុសហ្ស៊ែនបានធ្វើការផ្លាស់ប្តូរជាច្រើន និងធ្វើការបំប្លែងខ្លួនជាញឹកញាប់ នោះវាអាចនឹងធ្វើឱ្យមានផលវិបាកផ្នែកសុខភាពធ្ងន់ធ្ងរ ដូចក្នុងករណីវ៉ារ៉្យង់ថ្មីនេះផងដែរ។
យ៉ាងណាមិញ ប្រព័ន្ធស៊ាំជាសហគមន៍តាមវិធីធម្មជាតិមានប្រសិទ្ធភាពតែលើវីរុសណាដែលមិនផ្លាស់ប្តូរ និងមិនបំប្លែងខ្លួនតែប៉ុណ្ណោះ។ វេជ្ជបណ្ឌិត Shuchin Bajaj ស្ថាបនិក និងជានាយកនៃក្រុមមន្ទីរពេទ្យ Ujala Cygnus បានមានប្រសាសន៍ថា៖ «ដោយសារយើងមិនមានការយល់ដឹងជ្រៅជ្រះអំពីវីរុសកូវីដ ១៩ ដូច្នេះយើងមានតែសង្ឃឹមថា ការបង្កើតប្រព័ន្ធស៊ាំជាសហគមន៍ទៅលើក្រុមមនុស្សប្រហែល ៥០-៦០ ភាគរយ អាចនឹងមានប្រសិទ្ធភាព»។
លោកបានបន្ថែមទៀតថា ការបង្កើតប្រព័ន្ធស៊ាំជាសហគមន៍អាចនឹងចំណាយពេលពី ១ ទៅ ២ ខែ។ ប៉ុន្តែប្រសិនបើអង្គបដិប្រាណរលាយបាត់ ឬវីរុសនោះផ្លាស់ប្តូរទៀតនោះ ប្រព័ន្ធស៊ាំជាសហគមន៍ ក៏មិនអាចមិនដំណើរការនៅទីនេះទេ ដូចដែលយើងឃើញក្នុងករណីវីរុសគ្រុនផ្តាសាយ ដែលភាគច្រើនធ្លាក់ខ្លួនឈឺ និងឆក់យកជីវិតមនុស្សជារៀងរាល់ឆ្នាំផងនោះ ក៏ដោយសារវីរុសនោះ ប្រែប្រួលយ៉ាងឆាប់រហ័សហើយបង្ហាញជាទម្រង់ថ្មីរាល់ពេល។
ទោះយ៉ាងណាក្ដីការស្រាវជ្រាវនៅតែបន្តធ្វើឡើង ដើម្បីបញ្ជាក់ថា ប្រព័ន្ធស៊ាំជាសហគមន៍នឹងមានប្រសិទ្ធភាព និងរយៈពេលយូរប៉ុនណា។អង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) បានបញ្ជាក់នៅលើគេហទំព័ររបស់ខ្លួនថា ខ្លួនកំពុងពិនិត្យមើលផងដែរថា តើភាពខ្លាំង និងរយៈពេលនៃការឆ្លើយតបរបស់ប្រព័ន្ធភាពស៊ាំនេះអាស្រ័យលើប្រភេទមនុស្សឆ្លងគ្មានរោគសញ្ញា (asymptomatic) ស្រាល ឬធ្ងន់ធ្ងរនោះដែរ ឬយ៉ាងណា ព្រោះសូម្បីតែមនុស្សដែលមិនមានរោគសញ្ញាក៏តែងបង្កើតប្រព័ន្ធភាពស៊ាំជានិច្ច។
ជាមួយគ្នានេះដែរ អង្គការ WHO ក៏បានគាំទ្រការបង្កើតប្រព័ន្ធស៊ាំជាសហគមន៍តាមរយៈការចាក់វ៉ាក់សាំង ដែលមិនអនុញ្ញាតឱ្យជំងឺរាលដាលដល់ផ្នែកណាមួយនៃចំនួនប្រជាជនទេ ព្រោះនេះនឹងបណ្តាលឱ្យមានករណីឆ្លង និងការស្លាប់ច្រើន។
បន្ថែមពីនេះ ដើម្បីបង្កើតប្រព័ន្ធស៊ាំជាសហគមន៍ប្រទេសនីមួយៗត្រូវចែកចាយវ៉ាក់សាំងរហូតដល់ទៅ ៨០ ភាគរយនៃចំនួនប្រជាជនទាំងមូល។ យើងត្រូវសង្កេតមើលថា វ៉ាក់សាំង Pfizer ឬ Moderna មានប្រសិទ្ធិភាពពី ៩០ ទៅ ៩៥ ភាគរយ។ ប៉ុន្តែចំពោះវ៉ារ្យ៉ង់ Delta ថ្មីនេះមានការប្រែប្រួលឆាប់រហ័សជាមួយនឹងរលកទី៣ ដែលរំពឹងទុកនាពេលអនាគតយើងត្រូវរកវិធី និងមធ្យោបាយយ៉ាងណា ដើម្បីទទួលប្រព័ន្ធស៊ាំជាសហគមន៍ ដោយផ្តោតលើការចាក់វ៉ាក់សាំងច្រើន។
អ្នកជំនាញបានបន្តថា ការបង្កើតប្រព័ន្ធស៊ាំជាសហគមន៍ត្រូវតែធ្វើឡើងតាមរយៈការចាក់វ៉ាក់សាំង។ អ្នកជំនាញភាគច្រើនបានព្យាករថា រលកទី៣ អាចនឹងបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់កុមារផងដែរ ដូច្នេះឪពុកម្តាយត្រូវតែទទួលការការពារ។ ឧទាហរណ៍រដ្ឋាភិបាលរដ្ឋ Uttar Pradesh នៅឥណ្ឌា កំពុងផ្តោតលើការចាក់វ៉ាក់សាំងដល់ឪពុកម្តាយ ដើម្បីឱ្យកុមារអាចទទួលបានការការពារដូចគ្នា។
ប៉ុន្តែបើតាមការប៉ាន់ស្មានដំបូង ស្ដីអំពីការបង្កើតប្រព័ន្ធស៊ាំជាសហគមន៍តាមរយៈការសិក្សាគំរូវីរុសដើមនៅពេលនោះអ្នកឆ្លងម្នាក់ ត្រូវបានគេប៉ាន់ស្មានថា អាចចម្លងបានពី ២ ទៅ ៣ នាក់ទៀត ហើយបើតាមការប៉ាន់ស្មាននាពេលថ្មីៗនេះ ការលេចចេញនូវវ៉ារ៉្យង់ថ្មីមានកម្រិតខ្ពស់ជាងមុន ដែលជំរុញឱ្យមានការគ្របដណ្តប់តាមការប៉ាន់ប្រមាណ ដើម្បីបង្កើតប្រព័ន្ធស៊ាំជាសហគមន៍។
ទន្ទឹមនឹងនេះ ប្រទេសនានាដាក់ចេញវ៉ាក់សាំងផ្សេងៗគ្នាក្នុងល្បឿនខុសៗគ្នា រួមជាមួយវិធានការត្រួតពិនិត្យផ្សេងៗ ទំនងជាមានលទ្ធផល និងហានិភ័យផ្សេងៗគ្នាក្នុងរយៈពេល ២-៣ ឆ្នាំខាងមុខ។ អ្នកជំនាញខ្លះបាននិយាយថា វាក៏អាចនឹងមានការផ្ទុះឡើងជំងឺកូវីដ ១៩ តាមរដូវកាល ដូចជាជំងឺផ្តាសាយតាមរដូវដូចគ្នាផងដែរ។
រហូតដល់ពេលនោះយើងត្រូវរក្សាគន្លាតសង្គម និងអនាម័យជានិច្ច។ ម៉្យាងវិញទៀតការធ្វើតេស្តគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីឱ្យអ្នកអាចរកឃើញ និងធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ និងការធ្វើចត្តាឡីស័កនៅតែជាវិធានចាំបាច់ត្រូវអនុវត្តជានិច្ច។ មានតែការចាក់វ៉ាក់សាំង សេវាសុខភាពពេញលេញមួយ និងការអនុវត្តវិធានតឹងរ៊ឹងទេ ដែលអាចសម្រេចបាននូវបំណងបង្កើតប្រព័ន្ធស៊ាំជាសហគមន៍ដោយជោគជ័យ៕
