.jpg)
ស្រ្តីម្នាក់ទទួលបានការចាក់វ៉ាក់សាំងប្រភេទ Moderna នៅសហរដ្ឋអាមេរិក កាលពីថ្ងៃទី ១៦ កុម្ភៈ។ រូបថត AFP
បន្ទាប់ពីការតស៊ូអស់ជាច្រើនខែមក យន្តការចាក់វ៉ាក់សាំង Covax ដែលគាំទ្រ ដោយអង្គការសហប្រជាជាតិ (UN) នៅតែប្រឈមនឹងវិបត្តិស៊ីជម្រៅមួយគឺ ការលំបាកក្នុងគ្រប់គ្រងវ៉ាក់សាំង និងចែកចាយដោយប្រសិទ្ធភាព ខណៈពេល មានការរីករាលដាលវ៉ារ្យ៉ង់ដែលតា (Delta) ទូទាំងសកលលោក។ នេះបើតាមការឱ្យដឹងពីសារព័ត៌មាន The New York Times។
ការចែកចាយវ៉ាក់សាំងមិនទាន់ពេលវេលា ដែលបណ្ដាលឱ្យវ៉ាក់សាំងផុតកាលបរិច្ឆេទ គឺជាបញ្ហាមួយដ៏ធ្ងន់ធ្ងរបំផុត ប៉ុន្តែភាគច្រើនត្រូវបានគេមើលរំលង។ ជាក់ស្ដែង ការដឹកជញ្ចូនវ៉ាក់សាំងយឺតយ៉ាវនៅទ្វីបអាហ្វ្រិកកាលពីខែ មិថុនា កន្លងទៅ ក្នុងរយៈពេល ៥ សប្ដាហ៍ក្រោយមក រដ្ឋាភិបាលប្រទេសនេះ បានរាយការណ៍ថា វ៉ាក់សាំងចំនួន ៩៤ ០០០ ដូស នៅមិនត្រូវបានប្រើនៅឡើយ។ ដោយឡែក នៅក្បែរទីក្រុងបេនីន វ៉ាកសាំង ២៦៧ ដូសប៉ុណ្ណោះ ត្រូវបានចែកចាយក្នុង១ថ្ងៃពោលគឺមានល្បឿនយឺត។ ដូច្នេះ វ៉ាក់សាំង AstraZeneca ចំនួន ១១០ ០០០ ដូស ដែលបានមកពីកម្មវិធីក៏ត្រូវបានផុតកំណត់។
កម្មវិធី Covax ត្រូវបានគេស្គាល់ថា ជាសម្ព័ន្ធប្រទេសមហាអំណាចពិភពលោកដែលនឹងធានាការផ្គត់ផ្គង់វ៉ាក់សាំង ដល់ប្រទេសក្រីក្រឱ្យបានរហ័សដូចប្រទេសអ្នកមាន។ ផ្ទុយទៅវិញកម្មវិធី Covax បានចែកចាយវ៉ាក់សាំងតិចជាងអ្វី ដែលខ្លួនសន្យាដល់ទៅកន្លះពាន់លានដូសវ៉ាក់សាំង បណ្តាលឱ្យប្រទេសក្រីក្រ ត្រូវទទួលរងហានិភ័យ និងប្រឈមនឹងគ្រោះថ្នាក់ពីការរីករាលដាលវ៉ារ៉្យង់ដែលតា។
វេជ្ជបណ្ឌិត Ayoade Alakija សហប្រធាននៃកម្មវិធីផ្តល់វ៉ាក់សាំងរបស់សហភាពអាហ្វ្រិក បានមានប្រសាសន៍ថា៖ «កម្មវិធី Covax មិនបានបរាជ័យទាំងស្រុងទេ ប៉ុន្តែវាបរាជ័យជាបណ្ដើៗ។ យើងពិតជា គ្មានជម្រើសផ្សេងទេ។ ដើម្បីជាប្រយោជន៍ដល់មនុស្សជាតិកម្មវិធី Covax គួរដំណើរការឱ្យល្អជាងនេះ»។
តម្រូវការបន្ទាន់របស់ពិភពលោក គឺការពារប្រជាជននៅក្នុងប្រទេសក្រីក្រ ពីព្រោះបើបណ្ដោយឱ្យវីរុសនេះនៅឆ្លងកាន់តែយូរ វាអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់មនុស្សសូម្បីតែប្រទេស ដែលមានវ៉ាក់សាំងការពារក៏ដោយ។ អ្នកជំនាញព្រមានថាបើគ្មាន ការចាក់វ៉ាក់សាំងពាន់លានទៀតទេ វ៉ារ្យ៉ង់ថ្មី អាចបន្តកើតមានឡើង ហើយនឹងបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់ប្រជាជាតិទាំងអស់លើពិភពលោក។
វេជ្ជបណ្ឌិត Seth Berkley នាយកប្រតិបត្តិនៃក្រុមហ៊ុន Gavi ជាក្រុមហ៊ុនមិនរកប្រាក់ចំណេញនៃកម្មវិធី Covax បាននិយាយថា ការផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានដើមឆ្នាំមិនគ្រប់គ្រាន់ បានធ្វើឱ្យកង្វះការផ្គត់ផ្គង់ ដែលចៀស មិនរួច។ នៅពេលមានបញ្ហាដូចនៅប្រទេសឆាដ និងទីក្រុងបេនីន កម្មវិធី Covax ព្យាយាមបង្វែរវ៉ាក់សាំងទាំងនោះទៅប្រទេសផ្សេងទៀត ហើយសហការជាមួយប្រទេសទាំងនោះ ដើម្បីព្យាយាមបង្កើនសមត្ថភាពក្នុងការផ្គត់ផ្គង់វ៉ាក់សាំង»។
អ្នកគាំទ្រនិងអ្នករិះគន់នានា យល់ស្របថា កម្មវិធីនេះ ត្រូវតែកែប្រែឱ្យប្រសើរឡើងជាងនេះ។ គិតត្រឹមដើមខែ កក្កដាឯកសារសម្ងាត់ចេញពីកម្មវិធី Covax បានបង្ហាញថា ប្រទេសចំនួន ២២ ដែលមានករណី ស្លាប់កើនឡើងខ្លាំងនោះ សុទ្ធសឹងតែជាប្រទេសដែលទទួលវ៉ាក់សាំងស្ទើរតែទាំងស្រុងចេញពីកម្មវិធីនេះ។
អ្វីដែលសំខាន់ជាងនេះ គឺថា ប្រទេសអ្នកមាន បានក្លាយជាគូប្រជែងក្នុងការប្រកួត ទិញវ៉ាក់សាំង ដោយទិញក្នុងតម្លៃថ្លៃ និងចំនួនច្រើន ដើម្បីធានាថាប្រទេសខ្លួនមានវ៉ាក់សាំងគ្រប់ក្នុងការចែកចាយឱ្យប្រជាជនក្នុងស្រុក ខណៈប្រទេសដែលត្រូវដំណើរការហិរញ្ញវត្ថុយឺតៗ ត្រូវរង់ចាំកម្មវិធី Covax ចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀង។
ដំបូងឡើយ កម្មវិធី Covax មានគម្រោងលើការចែកចាយដ៏ធំពីវិទ្យាស្ថានសេរ៉ូម ដែលជាក្រុមហ៊ុនផលិតវ៉ាក់សាំងរបស់ឥណ្ឌា។ ប៉ុន្តែបន្ទាប់ពីមេរោគនេះបានផ្ទុះឡើងនៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌាកាលពីខែ មីនា កន្លងទៅ រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌាបានបញ្ឈប់ការនាំចេញវ៉ាក់សាំង។ ប្រទេសក្រីក្រជាច្រើន ត្រូវភ័យព្រួយ ដូច្នេះពួកគេត្រូវរំពឹងលើកម្មវិធី Covaxក្នុងការទទួលបានវ៉ាក់សាំង។
ជាមួយ នឹងការរំពឹងទុកថា ក្រុមហ៊ុនផលិតវ៉ាក់សាំងនឹងផ្គត់ផ្គង់វ៉ាក់សាំងចំនួន ១,៧ពាន់លានដូសនៅខែ ធ្នូមន្រ្តីកម្មវិធីCovaxព្រួយបារម្ភថា ប្រទេសខ្លះ នឹងត្រូវប្រឈមនឹងបញ្ហាទទួលបានវ៉ាក់សាំងភ្លាមៗ ដោយសារការដឹកជញ្ជូនយូរនិងការដឹកជញ្ជូនមិនច្បាស់លាស់ ខណៈប្រទេសខ្លះពន្យារពេលការរៀបចំធំៗមួយចំនួន។
លោកស្រី Lily Caprani ទីប្រឹក្សាជាន់ខ្ពស់របស់អង្គការយូនីសេហ្វ (UNICEF) មានប្រសាសន៍ថា៖ «វាមានភាពងាយស្រួលជាងនៅពេល ដែលកម្មវិធីនេះ បង្កើនទំហំវ៉ាក់សាំង និងផ្គត់ផ្គង់ឱ្យថេរនិងអាចកំណត់ពេលវេលាព្យាករបាន»។
លោក Andrea Taylor អ្នកស្រាវជ្រាវ ដែលសិក្សាការចាក់វ៉ាក់សាំងសកល ក៏បាននិយាយដែរថា៖ «កម្មវិធី Covax ប្រៀបបាននឹងការងារក្រុម ដែលគ្មានអ្នកដឹកនាំត្រឹមត្រូវ។ អ្វីៗគ្រប់យ៉ាង ដែលពួកគេធ្វើ គឺយឺតជាងការរំពឹងទុក»៕
