.jpg)
អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីអុីស្រាអែល បេនចាមីន នេតានីយ៉ាហ៊ូ ព័ទ្ធជុំវិញដោយអ្នកសារព័ត៌មាន និងមេធាវី។ AFP
បន្ទាប់ពីកិច្ចចរចារយៈពេល ៥ ថ្ងៃ នៅទីក្រុងវីយែន ប្រទេសអូទ្រីស បានបញ្ចប់កាលពីសប្តាហ៍មុន ដោយអ៊ីរ៉ង់មិនព្រមកែប្រែការទាមទាររបស់ខ្លួន និងបន្តពន្លឿន កម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែរ ខណៈពេលដែលដៃគូចរចាបង្ហាញភាពស្រងាកចិត្ត និងទុទ្ទិដ្ឋិនិយមដោយបើកចំហ។
សហរដ្ឋអាមេរិកបាននិយាយថា អ៊ីរ៉ង់ហាក់បីដូចជាមិនដាក់ចិត្តក្នុងការស្ដារកិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរ។ អ្នកការទូតអឺរ៉ុប បានចោទប្រកាន់អ៊ីរ៉ង់ បានដើរថយក្រោយលើការយល់ព្រមពីការចរចាមុនៗ។ សូម្បីតែរុស្ស៊ីដែលមានទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធជាមួយអ៊ីរ៉ង់ ក៏ចោទសួរពីការដាក់ចិត្តរបស់អ៊ីរ៉ង់ចំពោះដំណើរការនេះដែរ។
អ៊ីស្រាអែលដែលជាអ្នកសង្កេតការណ៍ខាងក្រៅដែលមានផលប្រយោជន៍ក្នុងលទ្ធផលនៃកិច្ចចរចា បានបង្កើនវោហារស័ព្ទបញ្ចុះបញ្ចូលរបស់ពួកគេ ហើយបានបញ្ជូនមន្ត្រីសន្តិសុខជាន់ខ្ពស់ទៅកាន់ក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនសម្រាប់ការពិគ្រោះយោបល់។
ការចរចានេះ គឺដើម្បីស្ដារកិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរអ៊ីរ៉ង់ឆ្នាំ ២០១៥ ដែលដកទណ្ឌកម្មអន្តរជាតិទៅលើអ៊ីរ៉ង់ ជាថ្នូរនឹងការដាក់ដែនកំណត់លើកម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែររបស់អ៊ីរ៉ង់។ កាលពីឆ្នាំ ២០១៨ អតីតប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក ដូណាល់ ត្រាំ ដោយមានការជំរុញយ៉ាងខ្លាំងពីអតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីស្រាអែល លោក បេនចាមីន នេតានីយ៉ាហ៊ូ បានដកអាមេរិកចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ហើយដាក់ទណ្ឌកម្មឡើងវិញលើអ៊ីរ៉ង់។ ចាប់តាំងពីពេលនោះមក ប្រទេសអ៊ីរ៉ង់ បានពន្លឿនកម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែររបស់ខ្លួនយ៉ាងខ្លាំងក្លា។
អ៊ីស្រាអែលចាត់ទុកប្រទេសអ៊ីរ៉ង់ ជាសត្រូវទី១ របស់ខ្លួន ហើយដាច់ខាតប្រឆាំងកិច្ចព្រមព្រៀង ឆ្នាំ ២០១៥ ដោយលើកឡើងថា លក្ខខណ្ឌនៃកិច្ចព្រមព្រៀង គឺធូរស្រាលពេក។ ពួកគេចង់បានកិច្ចព្រមព្រៀងថ្មីមួយដែលមានដែនកំណត់តឹងរ៉ឹងជាងមុនទៅលើកម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែអ៊ីរ៉ង់ ហើយចាត់វិធានការលើកម្មវិធីមីស៊ីលចម្ងាយឆ្ងាយរបស់អ៊ីរ៉ង់ និងការគាំទ្ររបស់អ៊ីរ៉ង់ទៅកាន់ក្រុមឧទ្ទាមនៅតាមព្រំដែនអ៊ីស្រាអែល។
«ខ្ញុំសូមអំពាវនាវគ្រប់ប្រទេស ដែលកំពុងចរចាជាមួយអ៊ីរ៉ង់នៅក្រុងវីយែន ឱ្យប្រកាន់យកខ្សែបន្ទាត់ដ៏រឹងមាំមួយ ហើយបញ្ជាក់ឱ្យច្បាស់ចំពោះអ៊ីរ៉ង់ថា ពួកគេមិនអាចបន្សុទ្ធសារធាតុអ៊ុយរ៉ានីញ៉ូម និងចរចាក្នុងពេលតែមួយបានទេ» នាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីស្រាអែល លោក ណាហ្វតាលី បេននិត បាននិយាយបែបនេះកាលថ្ងៃអាទិត្យ ហើយបន្តទៀតថា៖ «អ៊ីរ៉ង់ត្រូវតែចាប់ផ្ដើមទទួលរងផលវិបាកសម្រាប់ការរំលោភបំពានរបស់ខ្លួន»។
លោកបេននិតនិយាយថា អ៊ីស្រាអែល គឺកំពុងប្រើពេលវេលារវាងជុំការចរចា ដើម្បីបញ្ចុះបញ្ចូលអាមេរិកឱ្យ «ប្រើឧបករណ៍ផ្សេង» ប្រឆាំងនឹងកម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែររបស់អ៊ីរ៉ង់ ដោយមិនបានបញ្ជាក់លម្អិត។ ប្រធានសេវាចារកម្មអ៊ីស្រាអែលលោក ដេវីដ បាណៀ បានធ្វើដំណើរទៅក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ ហើយរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិអ៊ីស្រាអែល លោក បេនី ហ្គេន នឹងធ្វើដំណើរទៅទីនោះនៅសប្ដាហ៍នេះ។
កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងបញ្ចុះបញ្ចូលរបស់អ៊ីស្រាអែល ខណៈពេលដែលការចរចាកំពុងជួបឧបសគ្គ។ កាលពីសប្ដាហ៍មុន អ៊ីរ៉ង់បានប្រកាន់យកជំហរដ៏តឹងរ៉ឹងមួយ ដោយនិយាយថា អ្វីៗគ្រប់យ៉ាងដែលត្រូវបានសម្រេចនៅជុំចរចាមុនៗ គឺអាចចរចាឡើងវិញ។ នៅក្នុងអំឡុងពេលនៃកិច្ចចរចា អ្នកឃ្លាំមើលនុយក្លេអ៊ែររបស់អ៊ីរ៉ង់ បានរាយការណ៍ថា អ៊ីរ៉ង់បានចាប់ផ្ដើមបន្សុទ្ធសារធាតុអ៊ុយរ៉ានីញ៉ូមដល់កម្រិត ២០ ភាគរយ នៅរោងចក្រក្រោមដីមួយ ដែលមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យធ្វើការបន្សុទ្ធក្រោមកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ។
ភាគីអឺរ៉ុបបានបង្ហាញភាពស្រងាកចិត្តចំពោះសំណើរបស់អ៊ីរ៉ង់។ គណៈប្រតិភូអាល្លឺម៉ង់ បារាំង និងអង់គ្លេសបានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមមួយថា អ៊ីរ៉ង់ «បានពន្លឿនកម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែររបស់ខ្លួន» និង «ដើរថយក្រោយលើវឌ្ឍនភាពការទូត»។
មន្ត្រីការទូតអាមេរិកមួយរូប ដែលសូមមិនបញ្ចេញអត្តសញ្ញាណបានប្រាប់សារព័ត៌មានថា គណៈប្រតិភូចិន និងរុស្ស៊ី ដែលជាធម្មតាបង្ហាញការគាំទ្រចំពោះអ៊ីរ៉ង់ ក៏មានការព្រួយបារម្ភចំពោះអនាគតនៃកិច្ចព្រមព្រៀងដែរ បន្ទាប់ពីរដ្ឋាភិបាលថ្មីរបស់អ៊ីរ៉ង់បង្ហាញជំហររបស់ពួកគេ។
មន្ត្រីការទូតជាន់ខ្ពស់រុស្ស៊ី នៅក្រុងវីយែន លោក មីខាអែល អ៊ូលីយ៉ានូវ បាននិយាយថា អ៊ីរ៉ង់បានស្នើ «ការកែប្រែយ៉ាងខ្លាំង» ទៅលើការព្រមព្រៀងមុនៗ។ លោកនិយាយថា «ការធ្វើវិសោធនកម្មតែងតែអាចធ្វើទៅបាន» ប៉ុន្តែ «អ្វីដែលគួរចង់បាននោះ គឺថាវិសោធនកម្មទាំងនេះមិនក្លាយជាឧបសគ្គសម្រាប់ដំណើរការទៅមុខទេ»។
យ៉ាងណាមិញប្រសិនបើការចរចានៅសប្ដាហ៍នេះបរាជ័យ អ៊ីរ៉ង់ និងលោកខាងលិចអាចប្រឈមមុខដាក់គ្នានៅក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ និងការកើនឡើងភាពតានតឹងដល់កម្រិតមិនធ្លាប់មានពីមុនមក។ នេះក៏មានន័យថា អ៊ីស្រាអែលអាចនឹងបង្កើនចំនួនបេសកកម្មសម្ងាត់ ដើម្បីបំផ្លាញកម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែររបស់អ៊ីរ៉ង់៕
វីដេអូ៖
